장음표시 사용
131쪽
s. IX. Necdum tamen res nostrae securae sunt. Vehementer enim de nuptiis consobrinarum suo tempore dubitatum fulsese, refert Franciscus Florens; ideoque utriusque partis mo. menta , in crudita de nuptiis consobrinartim prohibuis aut permissis disthrtatione , ad Henricum Memmium, Parisiensis Senatus Praesidem, A. I 636. scripta, recensuit , examinavit , & legem Celebrandis omnes peraeque tenere , non vero specialem aliquam indulgentiam largiri, eamque geris manam di veram , non supposititiam esse ostendit. Contra Jaeobus Sirmondus, Societatis Iesu presbyter, eodem tempo- .re clarus, & optima fide de litteris meritus, in libello, quem vocat Quaesis triplex , quique operum ejus tom. IV. pag. m. 388. editionis Paris. novissimae reperitur, famosam d- , lam Arcadii l. 19. C. de nuptiis , qua Consobrinorum nuptiae in totum legitimae declarantur, plane novam, falsam,& a Triboniano, ex suo sensu dc saeculi disciplina, in Codice repetitae praelectionis suppositam esse contendebat i cubi argumenta strictim exponemus, quia in singulis haerere tot gum esset. Primum, quod Virum hunc cruditissimum movit praejudicium est; quod in antiquis nonnullis Iustiniani Codicibus Constitutio illa , Cujacio teste , non reperitur Dein titulum falsi accusat .. quia nec in Codice Theodosi no extat , in quem relatae uini Arcadii & Honorii leges. iatque ita relatae, ut quae in eo desunt, falsitatis nota da-liincatur , ex Novella Theodosi I. Ueritati porro minime consentaneum arbitratur, duos istos Principes, qui secun-, do Imperii anno, Theodosii patris eXemplo, Consobrinorum nuptias u uerant, , .iuam ipsorum legem post novem annos rescidisse patque iterum , quarto post anno, Honorium, mutato deviter Consilio, legem' paternam compro-lbasse. Et i quis . sodes , quod quartum esst, nobis persua ideat, inquit, abrogasse filios legem Theodosii, quam centum poli annis in usu fuisse, formulae Cassiodori te stanniur . Augustinus item lib. XV. de civitate Dei cap. 16.
132쪽
de Nuptias consobrinorum. I I 'tum quoque, cum libros illos scribebat, hoc est annis am plius viginti, post alterum Stiliconis Consulatum , quo data Lex ista dicitur , prohibitionem Theodosii stetis leassirmate Verum tamen quis dubitat, honesius hoc tempore etiam Consobrinarum prohibita esse conjugia 8 Ipsa denique lex sibi re pugnare adve sarique videtur, inscriptioni sublcriptio. Misi ienim dicitur ad Eutychianum Praesectum Praetorio , dc data Stilicone II. lc Ant nemio Consulibus. Atqui si Anthemio Consule data est, ad Eutychianum mitti non potuit, quia quo anno Consul Anthemius fuit, non Eutycnianus, sed Anthemius ipse . illius succetar, Praefecturam Praetorianam una cum Consulatu gessit, quem utrumque honorem ipsi gratulans Chrysostomus scribit epist. a 7. Alii gaidem
tibi Gnsulatus cs praefecturae nomine gratulantur. Eramero disviatibus ipsis tua caussa. Neque enim exornaverunt re
in , sed te i ornatae sunt. Haec sint fundamenta. quibus em s ille Presbyter legem Celebrandis a Triboniano fabricatam existimavit, haud levis quidem ponderis,
nec eadam tanta, ut vadimonium nobis deserendum videatur.
f. X. Uix autem in dias luminis auras prodierat dolio illa ariplex , & divino velut sidere assiatus, Iacobus Gotho e-dus, maximus Iurisprudentiae vindex, tecto Sirmondi nomine, Dissertationem ad I. Celebrandis es , A. I 642. quae editioni eius Philostorgianae adjecta , ideoque Juris- Consultis, ut uiueo, eruditissimis quibusdam fuit ignota, &nunc quoque non in omnium manibus versatur. Non equidem facile excusiari posse Tribonianum, ibi largitur, quod legibus recisis, mutatis, additis quae liberet, in suam sententiam plerasque essinxit; immo aliena nomina , seu titulos, signa , aliosve temporis characterismos adnotavit: quod vero novam prorsus finxerit legem , falsamque supposuerit , id neminem ha fhenus . ait , demonstrasse. Et cui bono adscripsisset
Iustinianus hisce Imperatoribus falso hoc jus 3 qui gloriam
133쪽
vi juris condendi & innovandi nimis aucupabatur , cuique in promtu erat, nova constitutione facta , jus vetus revocare, abrogato Theodosii interdicto , quod a paucis Imperatoribus erat approbatum. Per singulas etiam verborum formulas ostendit, brevitatem & elegantiam saeculi Arcadiani ubivis hic pellucere, nihilque esse, quod auctorem & architectum sapiat Tribonianum. Dein singula
argumenta accurate diluit, obscuriora in clarissimo lumine collocat, & difficillimas rerum ac temporum vices seliciter eX- ponit. Primum enim nihil ossicere monstrat, quod in men
dosis quibusdam Iustiniani codicibus lex illa non reperitur; cum abunde sit, meliores eam habere; dc quamvis in his
etiam deesset, inde non essici, ut Triboniano magis, quam Arcadio tribuenda, verum ut universa, tanquam rejicula expungenda videatur. In Codice Theodosiano eodem fato lex ea intercidit, quo aliae Constitutiones quam plurimae,
ex libris quinque Prioribu , ubi & titulus de nuptiis o
currit, deficiunt: hi enim integri ad nos non pervenerunt, sed exiguum tantum eorum breviarium. a Gothorum manu consectum. Sic legem 2y. C. de Nupt. I. 4. s. C. da Incest. nupt. aliasque Codex Theodosianus non habet. suas tamen inde spuri s nemo appellavit. Non etiam ita absurdum videtur , Arcadium legem paternam , an tea a se mitigatam, post novem annorum aecursum pro
sus sustulisse: quia ipse Theodosius, data venia, di iuri
plicatione concessa, satis' agnovit , nec jure naturali, nec divino , nec gentium moribus, severitatem illam dolandi posse ; multisque insuper exemplis confirmat, Arcadium leges fixisse. dc suas rcfixisse , prout Consili rii novi hortabantur. Theodosianx porro legis usus nullus fuit, tempore Augustini vel Calliodori : in Oriente Arcadii, in Occidente Honorii constitutiones valuere; ille suas Constantinopoli, hic Ravennae dedit; ibi permissae su runt Consobrinorum nuptiae, hic vetitae, ut tamen principali, restr ipto eas impetrare liceret. Quod denique aci subscriptionem-
134쪽
de Nuptiis eonsobrinorum. 12 Iscriptionem attinet, scimus, eam in multis Codicibus vitio librariorum deesse; scimus Rusiardum eam male ex l. 3. C. N. de inc. nupt. supplevisse: habemus etiam gratias Cu-jacio & Contio. Mi genuinam restituerunt. Gratis autem dicitur, inscriptiomm subscriptioni repugnare: Anthemius enim hoc anno idem Consul & Pr sectus Praetorio, amense tantum Iulio fuit, teste I. I. C. n. Ne quis in pa-Dt. man. unde ad Euuchianum eX anno praecedente, ad hoc ussue lcmpus, in Praefectura persistentem , Anthemio a Kal. Ian. Consule , legem hanc esse missam fidei historicae non refragatur. Nec sera nimis gratulatio Chri stomi sic videtur, qui in Armenia secunda. Cucusi, loco avia publica remotissimo, & continuis Isaurorum excursibus exposito, exul degebat; ut vel citius nuncium de Consulatu non acceperit, vel de accepto citius non potuerit
gratularL. Addo bc hoc , quod teste Procopio Histor.
arcan. cap. XXVI. alter Consul hoc tempore Romae, alter Bytanin creabatur ι unde eveniebat, ut unus, vel uterque,
pro situ regionum Miquandia essent is oti. Sici anno, qui eum, ae quo hic agimus , praecedit , 4o . Synesius Epist. XXXII. scribit Nudius tertius novis Conjulibus ,
varum Mur es Arisaentius et Tis , collegam ctim ignoro. Nemannus ad Procopium , si vacat , videatur.
De Jure Graecorum, Gothorum, Francorum, Alamannorum , Canonico & Moribus.
S. I. Tempore Iustiniani nuptiae Consobrinorum permuse in Oriente. Lectio ormasiva f. q. I. de Nupt. quatuor artumentis a rui-rur , mrcilius notatus. II. Fabri, mimnni N Sirmonia rasiones contrariae refelluntur. III. Theophilus fidei mus parvb Hier Tribaaiani sietur; vitrei re ditas, es a calumniis vis cat s. Ua-
135쪽
νioram errarer fraudes eastigantur. IV. Saeculo nono F sesaenis sibxs Co obrinorum nuptias a Graecis Imperatoribus prohibitas , ex Bassicis , Harmenopulo , Cedrem , Anna tes istis demonstratur. V. Per 9ecidentem Honorii consitatio viguit. Apud Got,os secu-ι. sexto nuptiae hae ex Rescripto impetratas inus formula ex Ca fodoro prolata. Cfus ab Aniani manu interpolatus, Augustinus Holmanus notari. VI. Saeculo octavo , deinceps Coueiliis Eeele .s iei, tes legibus Fra,eorum , Alamannorum , Baseariorum, L-- gobamdorum rursus vetitae. VII. Maximum Puris Canonici flu-diam coercendarum nuptiarum non impedivit, quominus Pontifex in consobrinorum conjugiis dispensarit. VIII. Gentiam hodisruaram famasio. ε
CEntum viginti & novem annos jam condita & usu reiacepta fuerat Arcadii Constitutio posterior, quum I
stinianus eam integram , suisque numeris absolutam, in Codicem repetitae praelectionis referret. Hoc ipse autem indicare voluit Imperator, quam nihiIi faceret rationes h minum superstitiosorum , qui Theodosianae legis fuerant suasores, quique eam nunc, tanquam religiosam & piam, Commendabant. Quam parum quoque moratus se Hon rii decretum Occidentale, ex eo deuimia lex I. C. Si nu . ex rescr. satis ostendit; cui integra, quae de Consobrinis agebat, clausula abest: non alia ratione . quam quia eorum matrimonia, sine ulla rescripti impetrandi necessitate, prorsus legitima esse volebat. Nec sane incestas ipsi fuisse hujusmodi nuptias, in Institutionibus testatus est, in quas jus
Certum, & quod in rerum tum obtinebat argumentis comjecit : Duorum autem fratrum, inquit , vel sororum liberi. vel fratrisysororis jungi possunt. g. 4. Inst. de Nuptiis. Anfirmativam hanc lectionem probant editiones Vulgata, Haloandri, Rutardi , Charondae , Cujacii. Probant tot RG sponsa Prudentum & Principum rescripta f. cap. prae.
ced. a nobis allata , quae cum omnia Consobrinorum nuptias admittant , contrarius sibi fuisset Iustinianus, si eas in
136쪽
in Institutionibus , seu medio tempore inter Pandectas& Codicem compositis , improbasset. Probat eandem ratio, quia quarto gradu sunt . inquit Criacius , notatus eo nomine a Theodoro Marcilio ad h. f. his verbis : Hoc 'aemadmodum dicat, i e viderit. Nam fratr- is sororum liberi jure civiali non quarto . sed terris sunt. Gerrae Siculis vaniores t Vide S. 4. I. U I. g. 6. D. de Grad. cognat. Probat dentiaque i lipsum Gregorius in responsionaias, ad consultati nem Augustini Angliae Epistopi, tam aperte, ut nullo juris loco permissio clarius eXprimatur : suaedam lex terrena in Romana rep. permittit, ut sive fratris'sororis, sive duorum fratrum germanorum , sue duarum sororum situs cs Aia mi- fleantur. C. a. caU, Fas. s.f. ΙΙ. Attamen non desunt, quibus hanc lectionem infirmatum iverint Viri eruditi , quos inter & acutissimus est Antonius Faber raris. Papin. tit. IX. pr. 6. Ulat. 6. Titus enim Csus, ex cujus praecipue Commentariis Institutiones suas Iuttinianus compositas profitetur, lib. I. rit. 4.. S. 6. scribit : Conseisinos is matrimonium jungi, nulla rationε permittitur. Theophilus item. doctus earundem paraphrastes,
hunc locum negative transtulit οῦ συναπτιβ m ω δον ται. Con.
tius praeterea in duobus eXemplaribus manu scriptis Latinis,lc Holmanus in libro Tigurino negativam lectionem se de .
prehendisse fatentur: nec aliter legit Ivo Carnotensis Pannomias pari. 9. C. I. ubi Molinaeus notavit: Ex hoc loco rein
silui potest. g. Duorum autem fratrum Inst. de nuptiis , qui passim corruptus legisur. Denique Damianus in epistola ad
Rusticum suo tempore, id est ante sexcentos annos, particulam non in omnibus exemplaribus fuisse testatur. De
Cajo & Theophilo videbimus postea. Manuscrinios ai
tem Codices ad saeculi sui morem accommodatos α intel-polatos putamus. Verum gravissima, ad lectionem negativam defendendam , conjectura videtur Holmani, ex scrie ductu verborum desumta. Sic enim Iustinianus totam
137쪽
liam de permissis prohibitisque iruptiis hoc titulo orationem contexuit ic distinxit . ut sive generis ejusdem aliae alias subsequantur , sive diversi, notas ubique interponat, Sed γ', Iiem, vel Sed , Vero, autem , quae singularum inter se vel cognationem denotant vel discrimen. In sine autem f. praecedentis cum dixerat, filium non impediri ejus mulieris, quam pater adoptaverat, filiam ducere ux rem , statim subjungit: Duorum autem fratrum, quod sententiam negativam necessario inferre videtur. Sed hae sunt argutiae nimis.argutae, quae nobis minime probantur. Uocula adversativa a tem non respicit ad finem, sed initium prioris f. quod negativuM est , fratrisque filis matrimo nium prohibet: mox incidenter conceditur cum adoptivae sororis filia, cui ut accesserio non respondet sequens oratio , sed priori, ut principali. Reste insuper reponit Huberus, non semper particulas relativas referendas ad perim dum proximam, sta aliquando ad remotiorem, quae pro cipua est: nec distinctionem teStus in versiculos quam habemus,. antiquam .esse , ut inihil adeo discrimen initii desinis paragraphorum juvare possit. Concidit sic, etiam divitiatin Sirmondi, ipsum Tisiorum iami nemionem sustu- Iisie, ut ne Institutiones a posteriore Codice, & lege Celebrandis in eum relata discreparent , eum antea, secundum Theodosii legem, in Codice priore approbatam , jungi non
s. III. Nunc ad Theophilum veniamus, quia de C o infra, ubi de Gothis, commodius agetur. Convertit ille dictum β. . in linguam Graecam, sed simul unica particula adjecta,
rum fratrum vel sororum , aut fratris cy' sororis liberi non reacta inter se nuptias contrahunt. Varii varias ingressi sunt conciliandi vias. In editione Lovaniensi ex ossicina Rulgeri Ruscii , anno as . particula . non expressa est, sed ab
138쪽
ipse Rescio ablata , ut Petrus Nannius annotavit. Non m ore fide Iacobus Curtius . interpres Latinus, contra scripturam Graecorum exemplarium , in editione Pictavicnsi, quae prodiit anno i 639. & sequentibus aliis, vertit, recte inter se nuptias contrahunt: eodem rursus colore, quod
minime par sit a Justiniano dissentire paraphrasten. Albericus Gentilis lib. V. de Nuptiis cap. ii. quem Marcilius. Vinnius & plerique alii sequuntur, non ait istum Theophilum incium fuisse Triboniani , sed alium quendam recentiorem , qui de peculio suo negationem adjunxerit, ex iure, quo post tempora Justiniani nuptiae inter Consobrinos incestae haberi coeperunt. Alii rursus in Theophilum invehuntur, ut privatum & imperitum Jurisconsultum . qui pariter ac Tri nianus, jus in quo versabatur saepe ignorarit. Et sane ejus soloecismos atque errata quaedam, vanus sim,
si tegere coner ; quae Viglius in praefatione, Fabrotus in notis, & passim Merillius, juratus quasi Theophili censor
notavit, cujus verba eκ l. 2. Obs. cap. 27. in gratiam eorum , qui sic sentiunt , proferre lubet. Scarer , inquit, Neophilus ple/isque aliis erroribus , N ineptis interpretationibus, quas praeter verba Iustiniani de suo interjicit, quasque, se Deus faciat, suis quibusque locis indicaturi sumus. Hoc amplius negari non potest, familiare ipsi mille, omittere particulas & voces maxime necessarias; ut fera in s. 36. d. Rer. div. articulum quas in *: 3. de S p. ivt. & vocem tacitam in s. 23. de legat. Quid igitur vetat; 'uominus contraria negligentia nic particulam non addidisse vidcatur ZVerumenamvero de his, & aliis ejus farinae conciliationibus, judicare licet, quod Eunomia Plautina, do feminis in Aulularia: Optima nulla potes eligi , alia alia pejor est. Fuid Theophilus fidelissimus & Juris perit illimus Institutionum interpres, idem cujus opera Justinianus in componendis Institutionibus usus est : citatur enim a Thal claro, quem unum ex Pandectarum architcctis fuisto constat. Naevos habet, sed ut pulcherrimae facies : dc optima vina Exccs
139쪽
suas habere solent. Graviora autem , Cum Fabroto, non ejus, s ed studiosi alicujus esse putem, qui haec in ora libri sui primum scripsit, unde in ipsum dein contextum irrc-pserunt. Atque Theophilum ideo hunc g. affirmative legisse & transtulisse , verissimum & persuasissimum habeo; iud qui posteriori arvo , mutatis moribus , in libello hoc quotidianos & in usum scholarum Graecarum . ut videtur. adhibito, transfiguratus est. In duobus Theophili Codicibus regiis negationem reperiri, in tertio deesse Fabrotus testatur. Manifestum quoque hujus mangonii indicium praebet f. praecedcas, cui eXtra oleas idem ineptus glosiator hanc sententiam Theophilo assinxit, ne quid in sequenti S. depravasse videretur: u
interpretes Latini, Curtius & Gothostedus, quos Bachovius ad 3. 4. de Nupi. reprehendit. S. IV. . Non multis post Justinianum annis , Gregorius Magnus Arcadii constitutionem rejecit; sensim quoque, recedente linguae Latinae usu, libri Jultinianei obsolescere coeperunt, donec tandem recentiorum Imperatorum Constitutiones, conspirantibus Conciliorum Ecclesiasticorum canonibus . pristinam harum nuptiarum prohibitionem in usum revocarunt. In praestantissimo enim Basilicorum corpore, quod Basilius Magnus circa A. D. 87o inchoavit , ejusque filius Leo Philosophus a. 88o. perfecit, quodque repurgatum Constantinus Porphyrogenneta , Basilii nepos , circa A. D. 9 Io. edidit, Consobrini inter se jungi vetantur. Ipsa adscribam vcrba ex lib. XXVIII. tit. s. qui est
de prohibitis nuptiis. δι τ- εκ πλαγ ν προσωπων εσι
ter eas persionas, quae ex transverso sunt, es quaedam probibitio. Fratris enim mei, aut sororis meae filiam ducere fas non
140쪽
de Nuptiis consobrinorum. Iares, sed nec horum neptem. Similiter nec patrui aut amitaenam, hoc est consobrinam meam. Eadem fere exhibet Constantinus Harmenopulus, Nomophylax & Judex Τhestalonicensiis, Promtuarii lib. IV. tit. 6. qui non saeculo duodecimo. quod Freherus, Suaresius , Broeus & Gothoseedus censuere, sed sub imperio Annae Palaeologinae filiique eius Ioannis Palaeologi, circa A. C. 134y. Vixit, ut praeclare observat Lambecius in comment. Biblioth. Vindo-hon. lib. VI p. I. p. 39. Saeculo autem undecimo , Geor-fius Cedrenus. Consobrinorum nuptias incestissimas ha-itas , in Heraclio prodit. Saeculo sequenti Nicetas Choniates in vita Manuelis, conjunctionem Andronici cum Eu-
docia, --- Mιμνον, nefariam conjunctionem vocat, cum tamen
haec patruelis filia esset, in quinto gradu. Latius namque tunc serpebat interdictum, ut semper Graeca natio superstitiosior fuit, ipsique Imperatores inani timore capti, plus vatibus & Patriarcnis, quam rationi obtemperabant. Refert Anna , maena, sub finem Alexiados lib. 8. Comn num Isarium Sebastocratorem filiam suam Theodori Gaurae filio despondisse : cum autem Gaura non multo post, defuncta uxore, Sebast ratoris conjugis sororem patruelem duxerat, irrita facta sponsalia , quod letibus V canonibus copulatio ista prohibita videbatur. Quin etiam Demetrius Chomatenus. Alexius Patriarcha dc Matthaeus Monachus Quaest. mair. tit. de grad. si t. consang. lib. 8. Iuris Graeco Romani pag. 482. magno consensu tradunt , jure orientali, in gynodo sub Patriarcha Caesare Luca habita , atque mandato Principis Mamielis Comneni confirmata, a quinto gra-Ah etςnv vetito, ad septimum usque gradum nu-
interdictas fuisse. Immo Pachymeres lib. VI. c. 6.it, Synodum in gratiam Michaelis convocandam fuisse, ut ducerc posset Annam , filiam Ιmp. Michaelis Palae logi, cujus consobrinam, natam ex sorore ejusdem Imperatoris , frater ejus Nicephorus in matrimonio habebat. De poena Consebrinis imposita, Harmenopulus lib. VI. tit 4. verten QR Ner.