장음표시 사용
281쪽
ΠpAN Alai AM , Liviam Punonem. Idque Ovidius confirmat lib. III. de Ponto Eleg. I. Cam tibi contigerit vultum Iunonis adire, Fac sis personae , quam rueare, memor. Iam vero si privati Genios suos, velut Naturae Deos. habuerunt sanctos; floribus 8c mero eos coluere, per suos etiam, dc dominorum, & amicorum Genios jurarunt, mirandum sane non in , Principum Geniis tantos honores fuisse attributos. Multa hujus generis coacervare liceat, silexica & virorum eruditorum Ooservationes, maxime Lam-
bini ad Horatium, Brouckhusii ad Tibullum, dc variorum
ad Petronium notas transcribere placeret. Apud Gruterum
in antiquo lapide pag. Io8. n. i. GENIUS SANCTUS dicitur. Horat. lib. II. Epist. r. Silvanum lacte piabant , Furiabus f vino Genium memorem brevis aevi. Seneca Epist. XII. Jώνat per Genium suum , alii meum se omnia facere. Apulejus lib. VIII. Metam. Per fortunas vesrosque Genios , sic ad meae senectutis satia validi laetisve veniatis ' decepto seni subsisite. Lygdamus servus apud Propertium lib. IV. Eleg. 8.
Extiuur, Geniumque meum prostratus adorat.
Iuvenalis lib. II. Sat. 98. de molli dc pathico domino, qui
novo more feminam se exhibebat: Ei m Iuno in domisau serante misi o. Ο Ante Iulii Caesaris autem tempora forte nec publice nec privatim. per alicujus Genium jusjurandum est praestitum. Dio Cassius, inter alios honores, a Senatu ei dccretos, &hunc memorat, ut quotannis vota pro salute ejus publice ferent , utque την .ios αι per Genium ejus jusjurandum concipereiur. Lib XLIV. Eo occiso, populus furibundus, parricidas requirens Senatores accusat, quod passi essent, cum virum interfici, per cujus salutem Forianam jurassent. lib. XLVII. Idem honor mansit Augusto : nam& Reges, Ro. manorum amici atque socii, sedem Jovis Olympii Athenis Genio ejus dedicare voluerunt , Sueton. in vita ejus ca'.
282쪽
LXXX. & Rubrio crimini datum , violatum pessurio no. men Augusti, apudTacitum I. Annal. 73. Horatius M. u. Epis. i. ad Augustum :Praesenti tibi maturos largimur honores , iurandasque tuum per nomen ponimus aras. Tiberius vero, ut se popularem Poeulo praeberet, neque praeter consuetudinem quicquam Heri natali suo, neque per
Genium suum jurare cuiquam permist , neque si quis eum jurasset , ac per1urai reus ageretur , punivit. scribit Dio Cassius lib. LVII. At post Sejani caedem Senatus Romanus decrevit,
ut ne fierent deinceps juramenta, nisi ea Imperatoris nomine conciperentur, auctore Xiphilino : τι--.ω
hamus, idem de Nerone memoriae prodidit Tacitus I. XIII. ine. Contra, Cclum Caligulam multos honesti ordinis, deformatos prius stigmatum notis, ad metalla aut ad bestias damnasse, quod nunquam per Genium suum deserassent , auctor est Suetonius in vita ejus cap. XXVII. Apulsus tempore Antonini Pii, ac fratrum M. Antonini Philosophi & Vericlarus, lib. IX. Metam. Milites ibi, nec uspiam illum desii fere , ad rantes Genium Principis , contendebant. Sub iisdem Principibus , quorum in lege nostra meminit Ulpianus, florens Tertullianus ad Scapulam c. 1 I. Sed isdem ipsi, qui per Genios eorum in pridie usque juraverant, qui pro salute eorum hostias fecerani V voverant, hoses eorum sunt reperisti. Claudianus Paneg. in IV. Cons. Honorii :
- . - - - juratur Honorius absens.
S. IV. Non equidem adeo hebetes erant Romani, quin fictum hunc Deum sentirent; at quia Senatus decreto semel ita vivo Caesare cautum erat, ipsi quoque magnam partem Stoiacam Philosophiam sequebantur , dc genius denique Iovis minister esse ferebatur, ideo per ipsum Iovem, cujus particula erat mens Augusti, perque eum, a quo Salus dc Fora' tuna Caesarum pendebat, lase dejerare existimabant. Deus
283쪽
de Ferjurio per Genu Frincipis
intus, Genius vesic r intus es. Huic Deo vos tale jusjurandum dare oportebat , quale milites Caesari, inquit Arrianus lib. I. cap. I Marcus Genium cujusvis particulam a Iove avulsam vocat lib. I M. f. 3. Et ipse Ulpianus noster in l. D. de Iurejurando : Qui per salutem suam Iurat , per
Deum jurare videtur , respectu enim divini numinis Da jurat. Sed optimus locus est Plinii in Panegyr. c. s2. Simili reverentia, inquit , Caesar , non apud Genium tuum bonitati Iuae
gratias agi , sed apud numen Povis Optimi Maximi pateris. Illi
debere nos quicquid debeamus , illius , quod bene fatias muneris esse , qui te dedit. Sic igitur accedente adulatione, cum in privatis, tum in publicis actibus, hoc secramenti genus solenne & sanctissimum evasit: & prorsus erronec Innocentius Cironius in paratillis ad lib. V. Decretalium III. 2 . ne-sas fuisse contcndit, per Genium Principis jurare, propter divinitatem, quae ei inesse crederetur. Tantum enim ab eo abest, ut de Claudio scribat Suetonius cap. XI. eum jusjurandum neque sanctius, neque crebrius instituise , quam per P
gusum. Inde fideicommissis vinculum juris accessit, quod per salutem Augusti rogatus quis diceretur , inquit Theophilus in s. I. IV. de Fideicomm. heri nam per salutem Principis rogare, est velut cum jurisjurandi religione rogare, ut ait Papinianus, in I. 77. S 23. D. de legat. lib. I. Arcadius Imp. suo aevo duas durisjurandi species memorat,
quibus pactiones confirmarentur; primam , si quis promissa sua invocato nomine Dei omnipotentis solidaverit; deinde si Nomen Caesaris pactis inseruerit , & Salutem Principum initarum pactionum juraverit esse confirmationem in I. I. C. de Transadi. Ucrum hic Princeps Christianus erat, igitur primo loco per urium per Dei nomen, post per Principis nomen commissum piccti jubet. Similiter Ucgctius in Epitome rei militaris, ad Valentinianum II. Augustum
scripta lib. I l. cap. s. in locum formulae, per Genium, per Principis, aliam ait, a Christianis Caesaribus rece
284쪽
Spiritum Sanctum, ii per Majestatem Imperatoris, quae secundum Deum generi humano diligenda est colenda. Nam Imperatori , cum Augusti nomen accepit, tanquam praesenti γ coris sorali Deo , sdelis praestanda est devotio. Sub Gentilibus autem Principibus major in Principem , quam in omnes Deos relisio fuit. De jurejurando militari sub Vespasiano confer Iacitum IV. Hi i. cap. 3I. MaXimus Imperator.
rodianum lib. VIII. c. I9. nam stipendium capientes jurabant , Caesaris salutem Omnibus rebus anteferre , auctore Arriano dicto lib. I. c. I . Generaliter Tertullianus in A. pologei ico cap. XXVIII. Majore , inquit, formidine'eaialidiore rimidiIate Caesarem observatis , quam ipsam de Obmpo Iovem. Citius denique sipuu vos per omnes Deos, quam per uis
num Genium Caesaris pejeratur. Quinimo sub Christianis , &Arcadii quidem supra laudati temporibus, eadem fuit adulatio, quam ut impiam iis e proorat Zosimus gentilis lib. V. His . cap. s I. Narrat enim ibi de Iovio P. P. Italiae, eum, ut suspicionem Omnem elevaret, per salutcm Princi pis jurasse , se nunquam cum Alaricho pacem Disturum, eique fini, cum aliis militum Ducibus, Honorii caput tetis
gine: id vero jusjurandum sanctius ab his habitum, quam quod per Deum praestaretur. Quippe s Deo praesitum fuisset jusjurandum , fortasse negligi possee , permittendo benignitati diriminae facinoris impii condonationem : sed quando per caput Imperatoris jurassens, non jam eis Ds esse , contra iam grave jusjurandum delinquere. Usquν adeo cauis mens illorum erat, qui Dei cura destituti , rempublicam id temporis adminis abant. Adde Sozomenum Hist. Eccl. lib. IX. C. q. , S. V. Johannes Sel denus in notis ad Marmora Oxoniensia, ubi Smyrnaeorum Decreti, dc Foederis cum Magnesiis icti vcr-
ba explicat illa , και την του Σελευκου , pag. 63.
erudito observavit, morem istum jurandi, primum in otiis eme natum, inde ad Romanos dimanasse. Vctustissim uin
285쪽
de 'Perjurio ser Genium Priircipis. 27 I
exemplum est Genestos cap. XLII. p. is. ubi Iosephus Per Salutem, seu per vitam Pharaonis jurat; Sic vivat Pha.κaο. Cujus sensum seliciter ita expresserunt cruditiores interpretes : Ut verum es vivere Pharaonem , sic vere hoc vestri famam experimentum. Vel . ut Tere falutem Pharaoni precor,
ita mere Sc. Simili formula usus Ulias Cheliseus jurans Davidi II. Samuctis XI. st. I 2. Ut vivis, ut vivit anima tua , non sum facturus rem hanc. Et ipse David ad Joanathanem I. Sam. XX. 3. Certe ut vivit Jehova, vivit anima tua. Quanquam autem Iosephi pictas in Deum unum se salva sit. AEgyptii tamen, quos inter degebat, paritcr ac Chaldaei. Afri, Medi ac Scythae tantae levitatis fuerunt, ut per salutem, solia ac sceptra Regum suorum, tanquam Numinum terrestrium , jurarent. Nebucadnegar ipse per thronum & regnum suum sacramentum praestat, Iudith l. 11. Afri per Reges ec viros excellentes jurarunt, sicut dc AEthiopes, Diodorus lib. IV. c. I. Scythae per regium solium : Herodotus lib IV. c. 68. Di Scythis. mos plerumque jurandi per regium solium, cum maximum Solunt interponere juramentum. In Armenia hujusmodi jusjurandum dictum auctore Strabone l. XII p.ss7. De sceptro Festus : Feretrius Pupiter dictus a ferendo , quod pacem ferre putaretur , ex cujus templa sumebant sceptrum, per quod jurarent. Sic apud Virgilium Latinus per Avirum jurat lib.
XII. AEn. ΣO6. usitato more antiquo . cujus Homerus &Aristoteles meminerunt. Atque sic ex hac origine apparet,
quam parum accurate Hugo Grotius lib. II. de P. B. 9 P. c. , xi. eumque secutus Pulandorfius lib. IV de Z. N. G. c. 2. S. jusjurandum per Genium Principis ita explicarint, ac si jurans in Principe puniri deposcat, cumque diris devoveat, si sciens fallat. o jure enim subjectus Domini sui innocentis caput ic salutcm oppignorabit 8 Annon consensi sth Principem in mala prius oportcoit 3 Et nonne saniores ethnici, tanquam vanos risissent cleos, qui actionem iniquissimam parata executione confirmarini P Amor ergo
286쪽
8c adulatio formulam hanc invexit, Imperatorum astutia firmavit. Idem eniim notat, quam si jurantes dixissent: Quam vere vita Augusti mihi cara est, tam vera est mea affirmatio. Se, patrem , matrem , liberosque potius dejerabant , quam ut Principi publice mala imprecarentur. Ne que me liberosque meos cariores habebo, quam Cadium Sorores ejus, formula erat a Caligula praescripta apud Suetonium c. re. Ad quam etiam respicit Tertullianns lib. II. ad Nationes c. s. siqui Romanis magis detestandus, qui pro salute Primcipum, θ' domus eorum, adversus liberos θ' conjuges, θ' omne pignus suum deserant. Magis ergo est, ut dicamus, eos summum Jovem gravissimo hoc jurejurando, pro Caesiarum salute , magis invocasse , quam in eorum capita malum protyocasse. Martialis VII. epigr. 39.
Tarpediae venerande rector aulae ,
inem salvo duce credimus tonantem . Cum votis Ibi quisque re fatiget , Et poscat dare, quae Dei potestis e Nil pro ma mihi Iuppiter petenti, Ne succensueris, velut superbo.
τε pro Caesare debeo rogare: Pro me debeo Caesarem rogare.
f. VI. Cum his si . conferre placet, quot artibus Imperatores Romani Majestatem suam augustiorem reddere tentarint, quantoque adulandi studio eleus, populus & Senatus eff-gie Numinum eos per Flamines & Sacerdotes coli jusserint, tum omnia plana videbuntur. Caesari natales hmus juri jurandi deberi, vidimus supra: huic vero simul Iovis Iulii' Cognomentum Senatus imposuit palam , templumque ei Clementiae dedicari jussit, sacerdotioque ejus Antonium quasi flaminem dialem aliquem praefecit ; auctore Dione lib. XLIV. Certe divinos eum honores assictasse, dum i ter homines ageret, tanquam aliquid supra mortale fastigium, notat Suetonius cap. LXXVI. Λb eodem origo colendi
287쪽
de Perserio per Genium Frincipis. 273
lendi Caesares in signis militaribus ccepit, ut quemadmodum ante per Aquilas & simulacra Deorum, exinde per vultus Caesiarum sacros facramentum militare praestaretur. Elcganter Manilius:
- - - - Venerisque ab origine proles
Iulia descendit caelo, coelumque repleUit,
God regit: Augustas socio per signa Tonante
Cernit j in coetu Divum, magnumque Quirinum. Augustus, inquit, Divum Julium Patrem videt intra & cxtra Urbem religiose coli. Intra Urbem cum solo Romulo; cxtra Urbem dc in castris, ejusdem Julii & Jovis Tonantis imagines per signa cohortium. Vegetius de prima cohorte legionis, quae milliaria dicebatur, lib. II. cap. 6. nec imagines Imperatorum, hoc es divina praesientia Agus, veneratur. Tertullianus item in Apologetico: Religio Romanorum tota capreno signa veneratur , Ana jurat, omnibus Diis praeponit, omnes illi imaginum furisus insignes monilia crucium sunt. Eadem Augusti mox fuit conditio. Quanquam enim, ut Tacitus animadvertit, Deum honores Principi publice non ante haberentur, quam agere inter homines desierit, & per apotheosin inter Vivos esset collocatus ; Augustus tamen, cum pacem Italiae provinciis intulisset, oppidatim inter Deos tutelares consecratus es , teste Appiano lib. V. de Beli. civ. pag. 7 6. Post , victo Antonio , cum Romanum orbem
occupauet, totus orbis coelestes ei honores decrevit, templa , fana, lucos, & porticus, ut opera nulla pulcriora viderentur, ait Philo Legat. ad Cclum. Vivus & audiens Deus appellatus est a Manilio lib. I. Nunc mihi tu Caesar, patriae priscepsque paterque, mi regis augusis parentem legibus orbem, Concessumque Patri mundum Deus ipse mereris. Ovidius lib. II. Tristium ad eundem :Per mare, per terras , per tertia numina jura, Per te praesientem conspicuumque Deum.
Atque ita ceteri successbres passim , nunc Dii appellati. '
288쪽
ατι Tifertatio quinta DEO ET DOMINO NATO AURELIANO. DEO
ET DOMINO CARO in n unmis apud Spanhemium Drus. XII. de Praes. num. Nunc Deorum nominibus honorest ab aliis, vel ipsi ut iis insignirentur, aflcctarunt Apud Gi uterum JUPITER AUGUSTUS in Io. pag. I7.
APOLLO AUGUSTUS 7. 8. q. p. a. 6. HERCULES AUGUSTUS pag. 46. MERCURIUS AUGUSTUS
IO. pag. s3. Hadrianus Olympii nomine cultus a Graecis, teste Spartiano : Commodus Hercules Romanus dictus, auctore Lampridio : Diocletianus JOVIUS vocatur in nummis. Caligula , θυι Λαω aeti,. dici voluit, Lonara& Dione testibus. Trajanus &. Adrianus cognomine OPTIMI MAXIMI, quod Jovi Capitolino proprium, super-biunt in saxis literatis apud Gruterum pag. 247. n s. 349. n. Σ. Qia id multa Z Ipse Papinianus , homo prudentissimus, Seucrum & Antoninum, optimos Maximosque Principes vocare non erubuit, in I. 78. f. D. de Legat. lib. 2. I. 22. D. de Accusat. Hi autem sunt, quos Ulpianus in capite. quod explicamus , intelligit , quando ait: Imperator noster cum Patre rescripsit. Quoties enim apud Ulpianum , Paulum & Modestinum legimus Imperator toties Antoninum Caracallam, Severi Augusti filium, exaudiendum esse , sexcentis exemplis ostendi potest. Sic quod in l. 6. g. 6. D. de Excusat. o Ulpiano Modestinus refert, Imperator noster cum Patre rescripst: idem in l. II. f. 3. D. Ohluner. his verbis extulit: D. Magnus , Antoninus cum Pa
Haec Imperatorum & viventium & demortuorum movit quam maxime Christianos primitivae Ecclesiae , ut pcr Genium lc Fortunam Principis jurare nefas esse existimarent; quia isti voci inerat falsi numinis sensus, & Genius pro daemone sumebatur ; per Salutem Principum autem jurare non verebantur. Vulgatus ea de re. sed insignis cit locus Tertulliani in Apologetico cap. XXXII. Sed
289쪽
of iuramus , inquit, scut non per Genios Caesarum . ita per
dicium Dei stupicimus in Lue raro ibus , qui gentibus ilios fraefecit. Iu in eis scimus ese, quod Deus voluit; ideoque γ' j Letum volumus esse , quo Deus vota it is pro nuclo id juramento habemus. Scilicet, ut Josephi pictas reprehendi non potest, quod per vitam Pharaonis dejeravit, sic &votis omnibus Christiani salvum & incolumem Principem suum Optabant , quamvis Gentilem. Sulus Augusta pro maxima Dea colebatur a Romanis, eique Flaminicae dabantur; sedec Saturis vox pro vita usurpatur saepius apud Neporcmaliosque. Philotas Craterum dc Coenum per Alexandri salutem Iurare volebat , apud Curi. lib. VI. c. xi. Plinius lib. X. epist. 17. ad Trajanum : Flavius Archippus, per Salutem QEterniIatemque tuam retit a me. Et sinUlis annis, ut nummorum inscriptiones ostendunt, S. P. Q R. VOTA
PRO SALUTE CAESARIS AUGUSTI suscipiebat.
Vide Andream Scholium lib. U. Obs. Philos. c. 3I. Deinde assirmationem illam , non tam ut jusjurandum, quam ut obtestationem religiosam considerabat Basilius in Psalmum a . qua hominum dissidentia tolleretur. Sancti non tam per
creaturas jurabant, quam pex auctorem creaturarum , nec in creaturis aliud quam creatorem ipsarum venerabantur, ait Gratianus Cain. 22. qu. I. can. 26. f. 2. Implicite igitur continebatur Deus , qui Principis salutem subjectis sacram dc
inviolabilem esse voluit, atque violantibus illorum reverentiam graves minatur poenas. Breviter; Princeps non fidei testis, sed perfidiae vindex esse videbatur. Testium ma ina nubes est, Athanas. in pop. AleXandr. Prudent. ωι,. ozom. lib. IV. cap. 7. Coain. in Orig. Constantinop. p. 2oo. Gesta Regum Francorum c. I 3. etiam his antiquior Marcellinus Tri Dunus & Notarius, in invitatione ad Collationem Carthagine habitam , anno Domini AI . cap. einer admirabile masterium Trinitatis , per Incarnationis dominicae
290쪽
176 Sisertatio quinta facramentum , N per salutem Principum , Honorii scilicet de
Theodosii, promittit se secundum allegationes partium judicaturum. Graeci item interpretes notant, hoc ipsum esse jusjurandum, ab Episcopis praestitum, cujus in Concisio Chalcedonensi mentio ni Nec aliud esse per Imperatoris caput in aliocan. ejusdcm Synodi , dc apud SchylitZ. pag. 6OI. .Arcadius denique pactiones , suo tempore , jurejurando per Salutem Principum confirmatas refert in I. 8. C. Th. de Panis Nirausat . ubi Doctissimus interpres Jacobus Gothosredus in commentario , ex Tertulliani libro I. ad Nationes C. II. observat, intcr cetera obstinationis Christianae crimina, haud postremum fuisse , quod per Salutem , non per Genium Principis juramenta concipere vellcnt. Hinc solennis perinsecutorum formula: Tantum jura per Genium Caesaris ,hnagone Polycarpi apud Eusebium lib. IV. Hist. Eccl. c. I s. Eoque Trajani imago pertinet, quam Plinius cum simulacris numinum Christianis proposuit, lib. X. epis. 97. Ceterum ritus ille jurandi per Salutem Principis, quia ab Ethnicis acceptus, & plus aequo a Christianis usurpabatur, a Carolo Magno sublatus est: primum A. 789. in Capit. de divers. rebus, c. Io. Conjurationes per Reges vel eorum suos vetitae e dein A. 8o3. in III. Capitular. cap. 22. Ut nu ius primumat per vitam Regis o fhorum ejus jurare . quod caput in libro tertio Legis Langobardorum tit. 2 . repetitum est. Apud Hispanos vero jurejurando per vitam Regis dc Reginae nihil sanctius esse, refert Nicolaus Henetiui