장음표시 사용
31쪽
quam potentia, requiritur proprijs generibus causa.
enim subiectum recipere rum se mutuo correspon-
posse omnem persectione, dent, & ideo videatur sequam potest sorma com- quens caput de modo de- municare secundum illam monstrandi per causam rationem, seclidum quam sermalem, ne hic plura se habet ut forma. Forma praeveniamus ad illud ca-
intrinseca causat commu- put necessario pertinetia. nicando totam suam enti- I4 Insuper per subietatem, & ideo communi- Etiam demostratur corrupiscat omnem formalitaten . tibilitas, vel incorruptibuquam habet, saltem enti- litas rei, quia haec procelative . idque licet non dit ex mutabilitate , aut communicet denominatti immutabilitate subiecti A ave, eo quod subiectum sit ideo Deus est omnino i incapax denominationis corruptibilis, quia est om- provenientis a tali forma. nino immutabilis, tam ut a simili, si divina perso- quoad substantiam, quamna assumeret equi natu- quoad accidetia. Angelus ram,licet equus ille deno- est incorruptibilis quoad minaretur lappositum, no substantiam. & corrupti- tamen persona,& tamen bilis quoad accidetia; quia personalitas erat illi com- est immutabilis quoad sub- municata. Extrinseca ve- stantia,& mutabilis quoadro forma tribuit suum ef- accidentia. Equus vero est sectum secundum aliquam corruptibilis, tam quoad formalitatem, & non se- substantiam, quam quoad cundum aliam. Vt visio accidentia, quia est muta- denominat parietem vi- bilis quoad virumque. Exsam. non Vero vitalem. qua etiam subiecti immu-Vniversaliter vero loque- tabilitate demostratur du-.do, sicut per formam de- ratio rei, Vol aeterna, Vel monstratur subiectum, ita aeuiterna, vel temporalis.
per subiectum demonstra - Nam eo modo aliquid du-xur formai siquidem in rat,quo non corrumpitur ergo
32쪽
ergo sicut ex immitabili- puli , ut testantur nostritate demonstratur inco- Salmat. tom. I. tract. I. diorruptibilitas, ita rei dur, put. a. dub. I. cx nostri civitiis . tio. Et eo modo quo ali- Complut. tom. a. disp.4. quid corrumpitur, desinit quaest. s. tom 3. in Re esse; ergo sicut ex mutabi- sumpta disp. I . sed intel-ritate arguitur corruptio, ligendum est, in eodem
ita & non duratio, seu de- subiecto formali, id est, ut sitio. Quare quod succes. sub est eidem subiecto for-
sive mutatur , successive mali quo , dc secudum ean-
desinit, & sic durat per dem partem , quia hoc partes, id est per duratio- modo est proprium indianem habentem partes. Viduationis principium: Is Item ex causa ma- quare in eodem subiecto teriaIi arguitur individua- materiali possunt plura tio, seu unitas numerica accidentia recipi, si in illo rei, quia unitas numerica sint diversa subiecta qui- est. unitas materialis, sedi bus; hoc est, diverse ra unitas materialis sumitur tiones recipiendh ut plua materia, seu subiecto; si- ta tempora possunt recipicut unitas formalis a for- in eodem. subiecto mate-ma : ergo ex Vnitate su riali, licet solo numero dilecti sumitur unitas nu- versa, si in illo sint di vernmerica rei, quae est in sub- specla motus, V.g. augme-iecto, vel constituitur eX tationis, lationis, & alim illo, & ex forma. Qua rationis. Et plures colo- propter repugnat non sO- res eiusdem 1peciei, Wg. tum naturaliter ; verum albedinis in eodem obie- adhuc de potentia absolu- cto quod secundum diverta, quod in eodem subie- sas partes, si colores non elo possit esse duplex for- continuantur, Ut in homima eiusdem speciei sive ne una albedo in facie, dc substantialis, silvc acciden- alia in pede interposito talis ut docent Aristoc. colore altero. Videatur in
33쪽
Physic. disp. a I. quaest. 2.num. 29. in Resumpta. 16 Arguitur etiam ex causa materiali contrarietas formarum i quia contraria Vertantur circa idesubiectum, a quo mutuo se expellunt. Unde recte a guttur aliqua esse contraria, quando reciproce excluduntur ab eodem subiecto, quod simul illa habere non valet, ut forma,
econtra: quae non compatiuntur simul in eodem subiecto. saltem in gradibus intensis,sed dum calor intenditur, frigus remitituri aut econtra. Dixi quando reciproeὸ exeluduntur ab eodem subiecto: Nam licet forma substantialis praeexistens excludatur ad
adventum alterius denuo genitati non tamen est reciproce,sed per quamlibet formam quaelibet expellitur, quod tantum arguit incomposibilitatem; non
que rigorosam, ut inter calorem, S irigus: neque non rigorosam, ut esto oppositio privatava, sicut IIn
ter visum, & coecitatem In hoc enim num. I 6. si mimus cotrarietatem pro vera oppositione, dc qua insta cap. I O.
De bis, qua pre ea amfo malem demonstrantur , ct quomodo, iue inseinseca, siue extrinseca sit.
plex sit causa formalis supra cap. I. num. I. retulimus: Ex hac enim generaliter sumpta demonstratur natura subiecti generaliter sumpti. Ex forma naturali insertur subiectu esse naturale; ex forma supern turali, subiectum esse supernaturale, quod potest contingere tripliciter, sicut tripliciter potest accipi forma supernaturalis quoad praesens. Alia est
increata vi attributu misericordiae Dei, respectu ipsius Dei,& idem est de alijs attributis,ex qua for
34쪽
ma arguitur subiectum in- dicto ordine supernatura-ereatum ut Deus; sed quia ii, & petit subiectum ali-
ista forma non est simpli- quo modo tantum super citer forma , nec causas naturale, hoc est subiectit ideo nec Deus dicitur sim- naturale secundum poten-pliciter subiectum, aut ef- tiam obedietialem ad A fectus illius; sed tantum ctorem supernaturalem per quamdam analogiam Ut fides, & lpes supernatu- ad creaturas,& quoad no- rates, quae manent in pec- strum modum concipien- catore carente gratia ha-di. Alia forma supernatu- bituali, & caeteris virtuti-xalis est creata,& superio- bus supernaturalibus; naturis rationis in hoc ordine, si nulla daretur forma su- ut visio Dei, gratia habi- pernaturalis, quae posseetualis,&c. Ex hac forma recipi in subiecto, nisi dis. arguitur subiectu formali- posito aliqua forma superter supernaturale, hoc est, . naturali, a krtiori dare supernaturalizatum . seu tur processus in infinitum, elevatu per aliquam Br- qui semper est omnino vi-mam supernaturalem ma- tandus.
gis in hoc ordine inferio- I 8 Ex serma physicarem. & sic visio beata pe- arguitur subiectum physitit, Vt anima,& intelle- cum . & ex metaphisica, ctus elevetur quodam ha- seu logica, subiectum eo-bitu supernaturali, qui ap- dem modo logicum, seu pellatur lumen gloriae, ut metaphysicum: ex forma possint ipsam recipere. Et substatiali subiectum sub gratia habitualis recipi- stantiale i ex accidentalitur in anima, ut disposita, accidentale: quod non di-
dc elevata per virtutes su- citur accidentale,quia a
pernaturales , quae sunt cidens est; nam subiectum quasi . passiones gratiae. proprium accidentium est Alia forma supernaturalis substantia, sed quia, non creata datur, quae est mi- ordinatur ad compositum
noris persectioni in prae, substantiale illud consti- I tuendi '
35쪽
tuendo ex VI huius re ceptionis, sed accidentale, id est, ex subiecto, &forma accidentali, ut album, iustum, &c. Et ratio omnium est, quia tot modis dicitur potentia, quot dieituμ actus , ct .eoni 2, ut fatur commune Axio
19 Item ex forma arguitur natura compositi.
phi sicum: ex logica logicum: ex substantiali substantiale ex accidentali accidentale: quia quodlibet compositum constituitur secundum naturam
proprium constitutiVum. est Brma; ergo, &c. EX quo etiam oritur, quod si forma est corruptibilis, Ut forma equi,& calor, compositum sit corruptibile, Ut equus,& callidum: si non sit corruptibilis tamen amitibiliter infor
mei, ut anima rationalis,. etiam compositum erit corruptibile, ut homo, ratio est: quia compositi corruptio non oritur solum
ex eo 2 quod partes corrumpantur, Vel aliqua ex illis, sed proprie eX eo, quod partes separentur; nam separatis partibus nomanet totum. Item exserma existenti, vel ex illud inBrmante arguitur naturaliter loquendo esse in tali composito, vel in subiecto ratione formae passiones,& accidentia ab illa dimanantia, Vel naturaliter comitantia, quia nisi divinitus nequeunt praedicta accidentia om nino separari, si illis, scilicet indiget forma , aut compositum ad sui conserVationem, vel cum illis fallem necessariam habeat connexionem: quia ab illa necessario, & naturalitet
ao Ex forma extrinseca, quae se habet ut spe cificativum eXtrinsecum, hoc est, ut id ex quo, seu in ordine ad quod sumitur specificatio alicuius, arguitur essentia illius. Ex idea ideatum: ex tali idea tale ideatum: ex obiecto arguitur essentia potentia, vel habitus, & ex tali
36쪽
oblecto talis potentia, vel cti respicibilis a potentia. habitus; ita quidem quod Et gradui specifico po-
ex obiecto,Vt M arguatur tentiet correspondeat gra- potentia Ot te,dc ex tali dus specificus obiecti res- obiecto talis potentia: picibilis a potentia. Et si-Nam tot modis dicitu obin cut in Unica potentia po-iectum potentia, ae dicituν sumus hos omnes istos potenιia. Et idem de ob- gradus invenire, & inve-iectis habituum respectu niuntur, ita similiter in- ipsorum habituum: & de veniendi fiant in unico terminis respectu illorum, obiecto. Nam sicut poten- quae ad terminum ordina- tia adaequale sumpta 1petur, dicendum est. Ratio- cificatur adaequale a suoque huius est manifesta: obiecto adaequato , ita quia nequit dari potentia, Vnus gradus potentiae ab aut habitus, &α absque Uno gradu obiecti: gra- suo specificativo. Vnde dus genericus potentiae a tot gradus genericos su- gradu genetico obiecti: periores, intermedios, & oc gradus specificus po- infimos, quos in potentia, tentiae a gradu specifico aut habitu, & sic de caete- obiecti. Et idem de gradiaris respectivis, cognosci- bus intermediis cum promus inveniri, debemus in portione dicta intelliga-
illorum obiectis, aut ter- tur.
minis considerare, & di- ar Sed quia de hu-stinguere. Itavi gradui iusmodi specificativis fre-
generico potentiae in qu quentissimum est agere, libet potentia correspon- resque est obscura, itavideat ex parte obiecti gra- circa rerum essentias mul-dus genericus obiecti res- ta sint placita. Et plurespicibilis a potentia. Et saepe disputando in incon- gradui generico magis in- sequentiis inculcanturi li-feriori potentiς correspo- cut etiam in aequivocodeat gradus genericus ma- non semel ex notitiarum
sis inserior ex parte obie- deffectu, liborant, ideo G . v a quam
37쪽
quamVis materia latistiama sit , quanta pomero brevitate, & claritate, s
lectiora principia, & modos discurrendi propona, ut a simili quisque iuxta doctrinas diversas nam omnibus laboramus suas fundet in hac parte Opiniones.
a a Sit igitur primum principium; quod quamvis res unica sit in specie, infima in esse entis; potest 'tamen esse multiplex ineste obiecti, & plures potentiatiidistinctarum operationes, respectusque specie diversos specificare, dcterminare: Nec mirand quod ita esse possit. Est enim aperta ratio: quia es.stentis est radix,&fundavimentum esse obiectivi sed stat bene quod radiX, &fundamentum sit unum;&quod plura in illo radice tur,& fundentur: ut patet in qualibet substantia,quq est radix,& fundamentum
multoru accidentium. Et radix unius arboris plures radicat ramos, folia, fructus: ergo,&c. Secun
do probatur experientia, nam eadem albedo, V. ge de facto terminat actio nes diversarum essentiali bter potentiarum, secun . dum diversam rationem.
terminat actionem pomtentiae productivae illius. Vt visibilis terminat actiomm potentiae visivae . Ut sensibiliter dicernibilis ab aliis obiectis sensuum externorum, terminat opem rationem sensus communis, quae est potentia sensibilis interna. Ut imaginabilis , terminat Oper tionem imaginativae, seu phantasiae. Ut sensibiliter
aprehensa VI conveniens, vel disconveniens naturς, terminat operatione aestimativae. Vt sensibiliter appetibilis terminat operationem. potentiae appetiti vae sensibilis. Ut cognos cibilis per intellectu, terminat operationem illius. Vt appetibilis per voluntatem terminat operationem Voluntatis. Et sic dis. currendum est de aliis Immo unica individua natura , seu unicum individuum ratione solius na
38쪽
iarae potest ad equa te ter- perui sormae, aut ad sinu minare formaliter diver- litudinem subiem sorma,sos specie habitus crea- tur:& cum materia primatos, Ut Deus charitatem, sit primum subtemim, &fidem, spem,&alios, si qui prima potentialitas, ideo sunt, qui ad solum Deum dicitur, quod genus sum,
per se primo adaequale tur a materia. Et quia Br- terminentur. Sed maxime ma substatialis est primus notadum est, quod quam- actus,& omnia quae ha- vis utimur terminis signi- bent rationem differemficantibus subiectum , ut tiae , habeant rationem habens capacitatem,Vt ab aliquo adtingatur sci Ecet, produci Au,visibilis, maginabilis, an tibilis, r.non est quia velimus rationem subiecti, aut materiae significare; hoc namque eVenit ob penuriam nominum, ut in ali,s rebus similem desectiim vitare non
actus, ideo dicitur proportionabiliter, dif-νρntia . forma. Quod de
3. & alibi. Sed illis nominibus significamus quamdam rationem formalem,
possumus. Ratio est, quia qua terminat, & determi- cum obiectum , ut dixi- nat illas habitudines, seu
mus,habeat rationem spe. respectus, illosque extrimcificativi, & specificatio sece actuat. . . sumatur non a materia, as Secundum princi-
seu subiecto; sed a forma, pium est, quod etiam p
iuxta commune illud pro- dest cotingere,plura entia loquium: Genu umitu. a valde diversa in esse entis, materi dimerentia af - scilicet, tam specifice, quama; id est, genus quia sig- generice ; immo diversi nificatur per modum po- ram praedicamelorum, ita tentiae, sumi tur.& radica- in tale obiecti poste adu-tur in subiecto, quod ha- nari, ut conveniant in ali
bet rationem potetiae res qua specie infima obiecti
39쪽
nam res non constituuntur formaliter in elle obiaiecti perentuatessuas Caaturalςs; siquidem hoc se
habet de materiali, & sub stracto ad rationem malem obiecti , sed consti. tuuntur per posse termianare potentiam . & idem dicendum est respectu hasbidqum,ctialiorum . spmctivorum sed pluraiuver 1ae speeiei,, mo, diuersi
generis . aut di versorum H - - praedicamelonum possunt
convenire in hoc . quod esse posse terminare: habitudinem, V. g. ius pote tie in specie infima. ergo Huam vix in esse emis dis serant specio . aut gene a iee, Vel praedicamentali ten possuneiaelle obiecti in specie infima c Veni re. Minon pmbatur. Nam Minnia p dicamenta; im
ta,quam increata, ut Deus conveniunt in hoc quod possunt,terminare potentliam intellectivam homi nis, quae est una in specie insima, ut pcrbse pateri
di s i ter cognoscim6s ex eo quod ab hac intellectiva potetia possunt cognosci:4
ergo.&C. Vnde commua nite .dissinitur objestum Visit, quod potentiae, Nethahittii obbratur attingen dam. Idem dicendum est de obiecto volutatis; nam voluntas omnia ista potest: diligere. Similiter omniaeutia. naeturalia, Vt motui subduntur conueniunt in
hoc quod est esse obie ctum Philosophia quae est scientia infima. Et idem dicendum est de . obiectigaliarum potentiarum, aut habitus. Cum hac tamen
difflerentis, quod silcm potentia ad plurales e terre
talis potentiae; sic eae par te obiecti corres dep*m tent*ratio obiectivamaagis tiniversalis quam ha bitui.ῖNam cuni habitus potentiae 3 non' possint: se lendore ψ risi ad obiectum talis potentiae: siqui demi ut illust tentia se ciliter attingat tribuumtur, seu instituunturva naiatura adeo iocet se partium turri obiecti a potenti
40쪽
Vel materiale , sumendo appellistus ob esum inste- sibi quilibet partem illius ride formaliteri He. Quod
constarandam et attina etiam geherininis non ha4gendam: ut quia omne ens bentibuU ratiostem obiea est obiectum intellectus p cti, tamen terminantibus
habitus Philosophiae sumit alios respectus dicendii est finitens mobile L Logica proportionabiliter.T eniέens rationis. Arithmetica que aliud est obiectit pri
quantitatem dilla e tam . marium i aliud secundaris Geometria quantitatem Primarium est, quod ρεν se continuamine. Uel si at mimo terminat ex prima intingit omne obiectum, ut ris, O absoluta intentione metaphisical omne *ens . naturae. Vel quod potentia hoc sacit secundum ratio- per se primo intendit attin nem magis pasticularem, gere. Secudarium est quos ut ratio subrus. Hine te minat, Det respieitαμ rabs tio oblectiva solet' appel- fione primari, iam e Xpli
lari ratio sub qua cati. Sed quia obiectum quae se habet de materialii secundulum non specifi tamen ut sub ess rationi cat, ideo de illo omitti
se ali, dicitur ratio qum mus tractare; sicut etiam re obtectura ex utraque de alijs obiecti divisios. tatione toalescens dieiis bus. Advettendum tamen .xvri obiectum quod. Et quassu est', quod qliamvis obie bet ratio eκ duabus hiam ct vi aut terminus dica- dictissa qus,inquae dici- tur specificativum,non est tur oblectum quo, ista ma- quia lintret formaliter interialis; & illa formalis. ellentia praedictorum res. Tamen si obiectum mate. pectivorum ; nam haed intiale consideretur, ut non se ipsis habent suam e lena' dicit subiici rationi sor- tiam; sed quia talis est illannadisubqua, dicitur Obi. . essentia, ut absque Ohdinectam mateνiale materialiteμ ad tale obiectum, aut teromptum; si vero conside- minum, nec esse, nec inretur ut sorinali sub eri telligi posset. Et ideo dius 4 cu