장음표시 사용
51쪽
congruum non est, hanc seeundum eunis onem, fimateriam privari tam pro secundum di nitionem, eb. Thomistis, quam pro non fecundum tempus. Et post- Thomistis; nam omnibus, quam explicuit quomodo ut alibi dictum est, scribi- sit prima secundum tem-mus,& quibusdam possiant pus inter omnia entia, ait: proficere. Pro quo iure Et quod etiam sit prima se-
Optimo. eundum di nitionem pa-a8 Supponendum est tet, quia indusinitione ea primo omnia accidentia iuslibet aecidentium opo tu secundum rationem com- ponere di sinitionem subis munem analogicam acci- santiae, mut etiam in des dentis ad omnia pretedica- nitione i ponitur nasus, menta, specificari per or- ita in is nitione euiuslibet dinem ad substatiam. Hoc accidentis ponitu proprium est ita certum in via Div. eiax obiectam, ideῖ seut
Thomae, & Discipulorum animal ess prius dei itio
Atii. 'μ ' eiuS,Vt nemo neget,immo ne,quam homo,quia deoni. Arasot. etiam extra eius Scholam tio animalis ponitu in de
plures docent. Constat sinitione hominis, eadem radquidem manifeste ex Ari- tDnesubflatia est pWiον dUsto t. 7.Metaphisicae, text. sinitione aeeidentibus. Et q. ubi ait: Substantia om- postea explicans idem S. nium primum es ratione, Doch. quomodo substatia
notitia, ct tempore, alio uis sit prior accidentibus or- enim Catbego ematum nul- dine cognitionis, in fine Ium est separabile; hae au- ait: Siput enim alia praediea. emsola, ct ratione boe p I- menta non babιnt esse , itamum, necesse est enim in non habent cognosci, nisi in unius euiQque ratione, sub . quanta participant aliquid flantia rationem esse. Quod de modo cognitionis substa -S.Nom. explicans D. T homas ibi tiae, quod es eundisere quidlest. I. lit.D. ait: Substan- es. Hucusque D. Thomastia tribus modis V prima quod & alibi repetit mul- inter omnia entiat Icilicet, totiei, & quaedam postea
52쪽
dicam. Vnde patet manifeste, quod accidentia ad-
minus secudum rationem quasi comunem accidentis vel communem, casu, quo admittatur conceptus obiectivus simpliciter praecisus specificantur per ordinem ad substantiam. Et probatur hac brevi,sed efficaci ratione: quia per ordinem ad illud aliqua specificantur,per ordinem
niuntur: sed accidentia es.sentialiter diffiniuntur per ordinem ad substantiam: ergo accidentia specificatur per ordinem ad substantiam : quod ad minus debet intelligi secundum pr dictam rationem communem. Maior probatur, quia specificatio rei per deffinitionem essentialem
dum est, quod licet dicat S.Thom. subiectum debere poni in deffinitione aciacidentis; non est quia loquatur de substantia, ut formaliter est subiectum reduplicative, quod patet
dentibus' consequentibus praedicti; auctoritatis,& ex reliquis dictis,& dicendis. I um quia subiectum ut reduplicative tale non specificat ; sic uidem differentia ut dictum est
seu ab eo quod habet rationem sormae; solum igitur habet subiectum ut tale individuare, Ut etiam diximus supra num. I S. Sicut etiam quamvis substantia sit frequentissime causa efficiens, saltem per modum principii dimanationis,suorum accidentii ,
non specificat illa vi efficiens : nam huius rationis non est specificare ; sed sermae & propter eamdem rationem quamvis substantia sit, Vt Vere est, finis accidentium; siquidem propter illam institi ta sunt a natura, & ut illi serviant; & finis in re coincidat saepissimc cum specisca i ivo extrinseco transcendentalium saltem respectivorum; & in praesenti semper, propter im-C a me-
53쪽
mediate dicta; tamen non specificat praedicta accidentia, ut eX praessat, &manifestat rationcm finisi
aliciendo,seu moVendo, ut sic dicamus naturaliter, seu ex vi intentionis naturae; sed ut intelligitur terminare respiciemiam illorum, seu Vt actuat trinsece illam, vel quasi se praevet, & quamVis eX-trinsece se communicat essentiae illorum, quod est proprium officium, & ex- preisio formae extrinsice aliqui. specificatis. Quamvis quidam absolute affirmant asne desumendam esse specificationem. as Secundo supponendum est, quod omnia
accidentia secundum rationem propriam, & constitutivam uniuscuiusque praedicamenti specificantur per ordinem ad 1ubstantiam, V.g. qualitas Vt qualitas est: quantitas ut quantitas est: Relatio ut relatio est, & sic caetera praedicamenta, Ut talia. Hoc est ita certum apud D.Thom. quod solis ver-
rizatum , dc probatum cum simul afirmet,& probe t illud. Nam I. Ethice lect. 6. liti. D. explicans Aristotelem hoc ipsuM Ast,sto
fflat ex hoc, quod bonum invenitur in eo, quod quid
milite in quaIitatibus, in alijsgeneribus. Manife-
sum es autem, quod illud, quod est per se ipsum ens fritieet, subsantia, est naturaliter prius omnibus his, quae non habent esse, nisi iuc paratione adsubstantiam,
Mut es quantitas, quae essmeno a substantiae,&qualitas, qua es di positio substantia,ct ad ali tild id est relatio quod est habitudo
substantiae , qua omnia, alia genera af similatur pes.
pagini entis, id est subflantia , quae es principalitis
em, aqμε propaginantur, deriυantu alia genera qua etiam in tantum diean tu entia, in quantam accidunt substantia : ergo e Lmente D. Thomς,simul& Aristotelis omnia praedicamenta accidentium, seu
54쪽
duin propriam, & constitutivam rationem unius.
cuiusque praedicamelispecificantur per ordinem ad iubstantiam. Quod etiam constat manifeste ex dictis num. praecedenti cum Arist. χ D. Thom. Maxime,quia secundum doctri-S. hom. nam Angelici Doct. 8.me- Thoms , taphisic. lact.& lib. Io. lect. s.&I. Parc. quaest. s. art. s.& alibi ,quem sequntur omnes eius Discipuli, Ut testantur nostri Complutens. in logica disput.
II. qu est. q. ens non dicit unum coceptum communem praecllum, & abstractum a suis inserioribus; sed immediate est decem praedicamenta , substantia, quantitas, qualitas, &c. dc consequen ter sunt genera suprema, quorum nullum habet supra se aliquam rationem superiorem dicentem aliquem conceptum abstractum, S praecisum simpliciter: conleque terque ra- tio communissima acci-c dentis non est aliud ,quam immcdiate novem genera accidentium iecuINu PIO
prias rat Iones uniuscuiunque praedicamenti, Ut pro portionabiliter se ha entia inter 1e: unde idem est dicere: Aeeidens sprosea
turn ordinem adfu .etn-tiam ferundum rationem communissimam aeeidentis,
ac dicere: Quodlibet praedicamentum accidentiι secundum propriam rationem sper fatu pe ordinem ad
substantiam: siquidem alia ratio ab illis diversa non datur ; ex quo sequitur, quod nec potest deffiniri. Praeterquam quod Div. Thom. expresse definit . essentiam cuiuslibet prae dicameli accidentium per ordinem ad substantiam. Vt manifeste patet ex dictis in hoc,& prςced.num.& insuper idem repetit ip- , se D. Thom. I I .metaphis s Tylact. 3 .lit.B. in fine, dicens: Ens smplieiσεν dieitών id, qued n se babet tis ellicet,
subgantia; alia vero dican tur entia, quia sunt butus,
habitur, vel aliquid huiusmodi. Non enim qualitas dieitur ens, quia ipsa babea
55쪽
dieitu δθυῖta esse. Et si- so Quod ut clariust militeν de alijs aecidentibus, appareat, & ad speciales
doctrinae est,quam in praedictis testimoniis manifestant Aristot.& Angelicus Doctor,nempe quod acci dentia omnia sunt instituta a natura per se primo propter substantiam,id est ut serviant substantiae. Et ideo tota sua essentia stat in respiciendo per se primo in intentione substantiam: &.consequenter in omnibus suis exercitiis,ita essentialiter habent imbibitum huiusmodi respe- him,ut quamvis hoc, aut illud exerceat ossicium,es Propter substantiam, & ut illi inserviant: unde om-cium, vel materiam circa
substantia immediate) respiciunt in executionei inimetione vero ipsam substantiam per se primo: eX quo respectu, & non ex alio sumitur specificatio;& in quo expressatur eius essentia.
rationes possimus descendere oportet omni u praedicamentoru accidentium demestiones tradere secundum illam rationem secundum quam essentialiter constituitur quodlibet in suo praedicamento. seu supremo genere, Ut seipso ab aliis diverso, utρο-
& differentiali ratione; alias suprema non foret. Sit igitur prima demnitio praedicamenti quantitatis, quam tradit Div.
lin. 6. sic : Quantitas es mensura substantia , quod intelligitur a Div.Thom.& Thomissis apud nostros Complutens. in logica dis.
put. Ι . quaest. I. de mensura , seu extensione substantiae constituendo illi partes in ordine ad se; non vero in ordine ad locum; siquidem Christus Dominus habet quantitatem in Eucharistia cum suis partibus, & non in ordine ad
56쪽
ριο sub ntu, ut patet ex bere esse ut quod simpli- Sihom. D.Thom. loc. cit. Relatio citer: sed accidentia non os ex eodem s.Thom.ibi- habent esse ut quod sim dem, habitu substantia. pliciteri, sed ut quo; secus Nam licet plures relatio- autem substantia i ergones fundentur etiam , dc non accidentia i sed subsunt habitudines aliorum stantia refertur Ut quod, raedicamentorum, Ut re- quamvis radicaliter ratio-ationes aequalitatis, v.D ne sui; & proxime , seu in quantitate, dc similitu- sermaliter ratione sor clinis in qualitate,& sic de mae accidentalis. Tertio. alijs; tamen semper in in- quia etiam servitur veniatentione respiciunt suta Grammaticorum dc res.stantiam.Primo,quia qua- pici tur substantia, in hoc, titatem,& qualitatem ra- quod unum accidens di dicat, & sic de aliis. M- cat hunc, aut illum respecundo, quia sicut ipsa sola ctum ad aliud, ut postea habet este ut quod si tu dicetur num. 3s. Actio esciter; alia vero praedica- motus prout ab agente, Ut menta ut quo, ideo quae- dicitur 3. Phisic. dc essen- -Mulibet relatio est simplici- tialiter respicit substatiam ter ut quod habitudo su, Vt essective radicaliter stantiae, id est ratio qua- motivam, Vel causativam. re substantia reseratur Vt Passio ess motas prout in quod ad terminum. Et hac palso; seu es aecidens quo
ratione proprie loquem res constitastur acta Ne
do unum accidens non pum. Et respicit substan- dicit simpliciter,& ut quod tiam ut actualiter, Sc me relationem ad aliud , sed cite passibilem, secundum substantia ut quanta, seu quod adhuc in hac ratio-Vnum quantum ad aliud. ne expressat munus termi- Unum album ad aliud al- nandi, actuandi, seu e bum, &c. ratio est, quia trinsece formaliZandi reo
illius est referri ut quod pectum, seu essentiam paD simpliciter, cuius est ha- sionis, iuxta supra dicta C num
57쪽
num. 2GI est eireans essentias explicare, propa
Et respicit ellentialiter 3r Hinc iam facile esssubstatiam ut radicaliter, secundum generalem r seu mediate circunscripti- gulam ab omnibus oblembilem. Quando est quadam Vatam discurrendi in hae aestio rebus addita , ριν materia de specificativis. quam dienniuν esse , aut & rerum consti tutivis, de . fuisse , aut futuras esse ρεν quibus supra egimus anu- modum cuiusdιm rei ex in- mer. I 8. ad particularia entia temporis Hlicta. Et accidentia descendere, dcessentiali ec respicit sub- postea dicam quomodo stantiam ut sic assectibi- retinendus sit, ut nobis leua, vel respicibilem, vel Thomistis congruum est. attingibilem. Situs est ρο- modus communis loque stio eu ordo partium in D. di Thomistarum. Disc co. Et essentialiter ordina- rrunt quidem & bene tur adlubstantiam, ut cor- Omnes, quod, quia de r poream, radicalicer, seu trine, V.g. compositi su
mediate in loco ponibu stantialis id est substanti
lem,seu ordinabilem Hs- corporeae completae phisi-bitus est adlaeensis eo ρο- ce consideratae generat eorum , qua et ea ter sumpti, est consti tui
eorραι Iunt. Q ni essentia- ossentialiter, &specificariliter respicit suostantiam, intrinsece a formae subst ut radicaliter, seu medi, tiali ut sic , ita de ratione te sic adiacibilem. Omnes generica intermedia est has deiunitiones secun- constitui essentialiter, oc. dum presta verba illa- specificari a forma vigerum videbis apud nostros Derica suo modo, id esto Complutens. in logica in per modum partis inter- proprijs locis. Nec in his media, cum maiori, aut vltimis praedicamentis fa- minori universalitate, s
, che est a uua tuorum cundum quod maiorem
58쪽
ni versalitatem, vel mi- ungitumem. Simluidi Dianorem habuerit composi persicies,quae habet exte tum substantiale. Et quia sionem versuς latitudi , copositum metaphisicum nem deffinitur, quod si vel ut alii dicunt, logi- mensura, seu extensio Db- cum ut sic, constituitur stantia oreos latitudinem. per disserentiam ut sic; Denique eo pus, quod ha- ita tale compositum per bet e Xensionem iuxta pro- talem differentiam. Et si- funditatem, ut diiseri ab cut quia ut supra diximus, alijs speciebus, deffinitur, num. ao. potentia Ut sic quod sit exu la,seum n- respicit obiectum ut sic; Iu substantiae osmus p ita talis potentia tale o, fundi utem. Sic similite eiectum, ut discurrendo si- in qualitatibus: quia enim cui in praedicto numero qualitaι ut sic est di posi- dixi, omnibus patebit. Et tis substantia ce sis; ita idem est de omnibus spe- satis qaaluas es dispositiocificatis comparative ad talii subsantiae; & secun sua specificativa 1 ergo dum talem, vel talem di Ridem dicendum est de om- ferentiam iuxta maiorem, nibus accidentibusi respe- Vel minorem universaliliive ad substantiam . a talem , Vel disserentiam qua specificamur, ita ut . eXercitiorum, seu officio- quia quantitas, ut sic est rum talium qualitatum mensura, sea extensio sub- siquidem dc ipse qualita- stantiae corporeae ut sic; tes cum suis diiseremiis, ita talis quantitas sit ex- α ossiciis suint institutae a
tensio, seu mensura talis natura, Ut serviant sub-
substantiae corporeae ; vel stantiae, & sint propter ibrali modo pespiciat sub- lam. Nam sicut adeo qua- stantiam ut extensibilem, litas, ut sic specificatur a V. g. L nes, quae habet ex- substantia ut sic, quia intensionem versus longi- ratione entis qualitas est tudinem, sit mensu a, sea ens entis, id est substan-
59쪽
quia est InstItuta a natura, uni voce tales qualitates ut secundum hanc univer- cum talibus substantiis: dc salitatem explicat eodem modo servire substantiae: de quia ut sic analogice conveniunt, & substantia est principale analoga tum , & qualitas minus
specialem rationem entis, nempe per modum dispositionis , sicut quantitas per modum mensurae, seu extensionis, & alia praedi- eamenta secundum alias rationes : sed qualitates corporeae si comparentur cum substantia corporea, aqua, Vel fluunt , vel cuia natura dantur, idem habent. Idem etiam habent qualitates Vitales comparatae cum substantia vitali. Et qualitates sensitivae comparatae cum substantia sensitiva. Et denique qualitates rationales, V.g. intellectus , & voluntas
& ad istas pertinentes, seu quae in illis recipiuntur ut in subiecto quo
si comparentur cum substantia rationali, V. g. homo, habent hoc ipsum: siquidem non conveniunt
sunt datae a natura, Ut talibus serviant substantiIs, ideo a natura disponitur, Ut propter tales substaniatias sint, ut per se est ma- nisestum:ergo etiam dicendum erit, quod tales qualitates secundum suas talitates, seu disserentias specificetur a talibus substantiis, iuxta maiorem. vel minorem exiesionem,& correspondentiam ex plicatam. 3a Et tandem speciali modo maniis statur in potentijs specialibus, V. g. hominis per correspondentiam gradus qualitatis cum gradu substantiae, a quibus intelliguntur fluere. Potentia generati va hominis,Vt est qualitas, disponit hominem, ut substantia est, seu in ordine adeste, qua ratio ne ornatur a qualitate; nisi velis dicere, quod adhuc, Vet potentia , potest disponere hominem, Ut prO- ductivum substantiae. Vt corporea est, disponit ho- nem, Vs corporeus est,
60쪽
Ec productIvus alterius terminent actuent, & spe- corporis. Vt generativa cificent extrinsece illos. est, disponit hominem, ut Hoc proportionali modo, generabile est active, hoc Vel quomodo unusquis est ut generativus alterius que velit disponere gr eiusdem speciei, ut sic, dus, Vel qualitatis, vel
non determinando disse- quantitatis , relationis, rentiam specificam. Vt est &c. poteli disponere ra- potentia generativa, non tiones specificativas ex corporis generabilis, seu parte substantiae iuxta hu-
generativi simplicis ; sed cuique dicta: siquidem se- mixti, disponit hominem, cundum hos gradus. velut est mixtus ad generan- alios similes , sunt accidum hominem ut mira dentia instituta a natutum. Vt est potentia ge- ra , Ut serviant substa nerativa vitalis, disponit tiae secundum gradus illis hominem, ut est vivens, gradibus corresponden ad generandum vivens. te . sed dices: quare Ut est potentia generati- potentia generativa non
va sensitiva, id est, sensi- specificatur a termino; sibiliter generans, disponit fuerit substantia , sed a hominem, ut est animal principio ' Responde- ad producendum homi- tur,quia est potentia prinnem, ut animal, seu sub cipij,& substantiae, in qua
ratione animalis. Et ut est est , dc ad illam servien- potentia generativa ho- dam est instituta a natu- minis, disponit hominem ra; nam termino alias tri-
ad generandum alium ho- buit potentias, ut illi se minem. Et sicut omnes Viant,& in quo sint. - isti gradus possunt distin- 33 Nimis confirma-gui in potentia generati- bit praedictam doctrinam va hominis; ita distingun- manifestare aliquos syllo-tur alii gradus in homine gisinos in Barbara , vel