장음표시 사용
61쪽
robus imitandas suissct studio issimum, ita ut Pisces, quos secerat, si aquam admoueris, nataturos crederes et , Et apem et cicadam otnuiseatia, harum bestiolarum verissimas imagines, exprisserit a). In via tuis autem Hecatompedi vivit vigetque ea natura, quae etiamin fragmontis miserisque frustis assidus spectantem inducit, vi non saxa sed viva corpora intueri sibi videatur. Sed eaedem, quaniam pulcritudinem sponto ame quatur insucatus illo et ingonuus naturae amor, ps picus docuere. Nihil profecto grandius pectoro othumeris viri Neptuni, ut cum aliis credo , quod Est inter Dag- monta Q. fastigio occidentem spectanto deprompta, quanquam musculorum toros venasque viuidiore motu inflatas ad naturam accurato artifex eXpressit, nequB quidquam ibi inueneris, quo is naturaeanio collers aut eam deuitare voluerit. Nihil iucundius ad oculosaeeidit, quam Ilissi quem vocant sigura, quanquam ossa thoracis, motu corporis Poscentis, magis promota Sunt quam sequioris artis regulas admisisse crediderim. Nihil denique in summa simplicitato et veritato venustius quam mulierum duarum, sedontis alterius, al- totius in sinu huius recubantis, imagines. Quid. Plura, quum quis- quo, qui ea marmora Studioso contemplatus fuerit, sateri cogatur, iis formam vors humanam sed absolutam tamen quodammodo Et Persectam repraessentari h).11. At quanquam ido alis illa, quas dicitur et in meris lormis Iineimus esse creditur, pulcritudo post Phidiam demum inuenta esse videtur, tamen is artifex prae ceteris omnibus ideis, quo vocabulo quamuis Obscuro hic uti liceat, moliebatur, Dasqua operibus suis et) Martiat. Epigr. 3. 35. Cl. Iuvenalis verba: Phidiaeum Nitiebat ebur. α) Iuliani Epist. VIII. p. 377 a. spar h.
b Qua iremis ro-de - Quiney, Lel tres a Canova p147 sqq. . hine veritatem idealem. quam vocat. in Phidia praecipuam sola se intelligi dicit. Iam Polyeletum humanae forma a decorem addidissa suyraverum. Quinctilianus dieit inst. XII, 10. Sed eum iam in antiqui. tale suerint. Vt verbis barbaris utar, et idealistae et naturalistaa, Quinctilianus illorum iudieia reddit.
62쪽
demonstrabat. Quo otiam magis distat ab artiscibus prioris a oui, quam Porsectiore naturas imitations. Etenim si Minervam Aogins licam si Canachi Apollinem, quorum supra mentionem laci, oculis animove intuentes, ex quo animi allectu eao imagines Prodierint, coniectura et diuinations assequi stud sinus: intelligimus liboriorem in eo assectu motum fuisse nullum, sed traditam quandam per disciplinam dei sormam menti artis eis infixa in haesisse, ita ut sam volplane in togram vol in quibusdam auctam et emendatam simplico Pioquo studio reddorol. Contra eum animi motum, qui Ox intimo pectorf, quas Pulcritudinis, maiestatis, dignitatis notiones natura
hominibus ingenuerit, vehementiore conci lationa Proserat, ita ut eas in vivas species abeant et oculis quasi somniantis Obuersentur, eum
fuisso in Phidia ab antiquis saepius Obseruatum est. Quod inter recentiores Baphasi Sanctius do se ipso dixit, idem sero do Phidia Cicero c , eius menti insedisse spectent pulcritudinis eximiam qurandam, quam intuens in eaque desaeus au illius similitudinem
artem et manum dirigeret. Et ut scriptores veteres porhibebant c0, Phidias, quem Quinctilianus diis ossingondis meliorem urtiscem dicit quam hominibus, ει Θουσιῶν opera. iaciebat, omnibus animi viribus supra quam crederes intentis, ita ut quae sanctissima animus
f nserat Et quae Pulcerriti a sensus conceperat, Ba S s inuicem mutua quasi caritato compi secterentur et coirent. Quo etiam spoeta rovido tur, quod Phidias Panaono fratri, sciscitanti, unde Iouis Olympii formam hauserit, dixisso sertur, sese commotum fuisso diuinivalis vorsibus:
H Orator'. 9. Sed velim Ciceronem non ex mente idea listarum expliees. d Suidas a. v. 'Iακωβος ἰατρος. o Ad Strabonem VIII. p. 354. eL Polyb. Exe. L. XXX. 15, 4.3 Pluisiarch. Pauli. Aemil. 28. Valer. Max. IlI, 7, exi. 4.
63쪽
Quod a Ρhidia ideo dictum puto, ut ipsum ideas summi numinis
poetica conceptae tarmam conuenientem vi animi interna adas quasse, intelligeretur. Nam versibus illis consormatio si figura oris atque eorporis, si quae ds caesarie et superciliis, partihus non primariis, dicuntur, oXce Peris, Ilaud describitur, sed significatur notio summi numinis benigne strantientis, κατανευοντος, tanta tamen vi et Biai stato vi nutu quamuis Placido Olympus contromiscat. Ea notio cum Phidiae in animo hoc maXimo loco Poota suscitata osset, is non amplius in antiquiorum sculptorum operibus, quas delubrorum sanctimonia Consecrauerat, quo orct ii Iouem repraesentaverint, quaesiuit, sed naturali ideae atquo formae nexu ductus, ipsum do una, quem ments Conce Perat, oculis sibi cernerct visus est, eumque ita repraesentauit, ut uniuersa Graecorum natio Olympias Iovem velut praesentem intuero tur j . 12. Iam si concesseris eam id earum vero diuinarum absolutionem eam quo naturne ingenuam imitationoni in Phidia intimo coniunctus suisse g): vix gratia, quam Crasci dixere, ab oporibus eius ab sso Poterat. Quam lam n sunt qui Et nune summo artifici iuuideant: qii unquam Plutarchus, quae is socerit, Opere ethratia nemulum liaud Pati ussirmal h , et quas ad nostra tempora poruone io, Probii quadom et Simplico gratia omnibus postsa saetis praestare censentur. EB gratia isqvo lepor inest statua o viri recuba ut is, quem alii Theseum, alii Herculem Idaeum appellato ma-
fa Livius XXX v. 28. cf. Himerium in Anatol. In Phoiit Bibliothecap. 613. Hoeεchel. et quae ad laudem Iouis Olympii congessit T. H.
64쪽
lunt, miraque in membrorum composition et motu suauitas atque lenitas, quas notionem suggerit .vitas integritale sua ac valo ludi nocum voluptato quadam fruentis. Eodem modo affectus abibis astatuis muliorum duarum, do quibus supra locutus sum, deniquo ab omnibus tum signis tum anaglyphis, quae sex Hecatompedo in Mu-seum Britannicum delata sunt. Nam artificiosa ologantia ut luo illo de so solicitus decor, qui in operibus priscas artis ad Phidias v que notatem obseruatur, iam plano absunt; magnaquB et memorabili temporum mutationo, cuius otiam in victu cultuquo quotidiano vestigia deprehenduntur, in illius locum successit negligentia quasdam minutarum elegantiarum incuriosa, sod eadem omnis honosti et pulcri diligens ut ius generosas indolis documentum. Cuius rei exemplum suppoditat etiam vestitus. Quem enim cultum et ornatum artifices priores tantopero Oxpotiuerant et adamaverant, Plicas illas recta descondentes, inter so paribus spatiis disiunctas, concinne dispositas: eum reliquit quidam sero intactum Phidias, ubi caeremoniarum Sanctimonia iubebatur, in vostitu virginum Panathenaicarum, sod in ceteris ab eo ubiuis discessit i). Itaqua in tunicis otchlamydibus iuuenum, et in indumentis algus amiculis dearum, in quibus ingenio et arti indulgere liberum orat, nihil secutus est nisi naturaB veritatΘm et eam, quas hino fluit, v nustatem, hasquis
tanta sollertia assecutus est, ut nunquam vestes marmore melius Exprossas esse fatendum videatur. Namquo tunicas, quibus duarum illae dearum statuas indutas sunt, mufra corpus neque tegunt, ne
quo aperto consilio nudant, sod iaciunt ut grandes atque Pulcra. membrorum formae et uini grandiores ot puleriores appareant. Nihil
omnino nequct harum, nec cet rarum sigurarum cultui inest assectati,
nihil ambitiosi et quo oculos spectantium allicero velle videantur, ne quo videre licet mulieres ab omni placendi eura Et studio alieniores quam Phidiae deas. Valol autem id do uniuersa Phidiacti) Cf. Quatremere - de - Quiney l. l. P. 12.
65쪽
C. ODO FR. M UELLERarto. Etenim nihil ea effectus causa, ut nunc dicera solent, cominposuit, sed naturae instar suarum ipsa virium suae qua magnitudinis inscia et incuriosa ab omni iactantia quam longissimo ab ost. Cuius iactantiao crimen minus vitasse videntur multi Postvriorum urtis eum, qui operibus suis, quid Possent, quid valerent, demonstrare, et spectatorcm non dei magis. quom se ere, qua in ipsorum, qui I cero, admiratione Percellero voluere. Quo factum ut cum musculorum et ossium, quae quidem in corporis superficie emicant, scientia Pollerent, sani ambitioso modo ostenderent, sed interdum otiam nimio earum rerum studio pellecti voram naturam in quibusdam adulteraroni. Ab hac roprehensiore plano liber est Phidias, ct in hoo solo cum summa arto summa simplicitas. Sed eam simplicitatem veras sine oraequo Graiiuo haudquaquam esse OPPO sitam, nemo melius intollexerat, quam Jo. Winckol-
mann I ; qui quas do antiquiora illa et sublimiore Gratia dicit, omnia soro in Phidias opera cadoro nunci intelligi potest. Quae si,
ut poeta inter nostratos dixit, prodiro non potest, nisi vi expleta quodammodo et ad satietatem sui perducta, facile Porspicitur, cur maximo in Phidia o operibus regnauerit. Nam is, quum priores omnes artificos in deorum roboro exhibendo sibi satissa fro non possent, potentiam et magnitudinem sine dotrimonio eius, quae diis conuenit, tranquillitatis com alonstrauit. Quam ob rem nolim, imagines deorum, quas Phidias posuit, nimis seueras ac tristes tibi fingas, quanquam concedo seueriorem paullo in iis suisso artem quam in minoribus oporibus, in quibus Isionem interdum risisse, dicero aliquis inter antiquos Polerat. Sed erodas, velim, circa genasot labra Iouis Olympii, quom ipso Phidia auctora Gratia cum Iunono coniunxit I , iam mito illud et mansuetum lusisse, quod in D V. locum egregium, sed perturbatiorem Art. Hist. VIII, 2. 13 sqq. Opp. T. V. p. 245. I Paua. V, H, 3.
66쪽
optimis quibusque huius dei imaginibus maxime obseruatur. Quid
quod omnis ira Omnis ius torror eo usque evanuerat, Ut clementem
at tuo Propitium pacis ot concordiae deum hunc Olympium numquam non existimauerint antiqui in . Neque tamen nogabitur, fuisso etiam gratiam, suisso Venores, quas Phidias Postoriori as uosectandas reliquerit, et quibus illius opera caruissct concedandum sit. Certe subdolus illo ae vaser Veneris risus, Bacchi os in xplo- bilem cupidinem spirans, omnes deniquo animi motus tum mollitio tum vehementia animum frangsentos Et turbantes etiam mihi post Phidias domum aetatem ab artificibus Graecis studioso appetiti osse videntur, ita ut, cum apud priores quod animo inhaoret, maximi momenti osset, Posteriores magis το παθητικοὶ, sectarentur, eodom rorum ordine et nexu, quo Phrygia harmonia et Lydia post Doricam apud Graecos inualuerunt, et Euripides in mollioribus assoetibus describendis diligons post Sophoclem scenam occupauit. Quid quod omnis antiquioris vita , otiam inter Athonionia
ses, lex et norma, sicut multa docent, etiamsi animus a fractibus commoueretur, hos premere, Et inconcussam sem p r v l l niter agitatam praestare faciem iubebat, qua Iox cum inter Periclis ot Alcibiadis tempora sublata esset, etiam artium tota ratio et natura vehementer immutata est.
13. Hucusquo quid Phidiacas arti proprium fuerit et pseuliare, commonstrare voluimus. Sed vereor nε inueniantur, qui multa ex iis errore niti dicant, quoniam statuas, metopas, zophorum donique Hecatompedi, omnia tempore Phidias eo quo auctoro facta osse, ne dubitatione quidem addita, statuerimus; quum illi contra, ut tum o libris n), tum o familiari sermo no innotuit, ea disiunctis temporibus facta et statuas certo temporibus Phidias multum postem Εἰρηνικῆν κ1ὶ πανraχου πρῖον atque ituερον καὶ σεμνὰν dicit Dio Chry.
67쪽
C. OD DF R. M UELLEReiopos dicant. At cur hoc 7 Nimirum ob insignem harum pulcritudinem et venustatem, quam Phidiam iam assecutum osso sibi persuadere non Possunt. lum vides, hie pugnara consonsum lotius antiqui latis, quae nullum in aris honorem Phidius donogauit, cum re copiis quibusdam sed parum, ut mihi videtur, tandalia recentiorum de artis Progressu Opinionibus, neque, viri assensus debeatur, diu incertus hae robis. Contra omne in IIecatompodo opus sculptumanis belli Peloponnesiaci exordium plano suisse absolutum, ut putemus omnin suadent, cum durant bullo quam larda omitia- opera
publica processerint, Crochthei templi historia doceat, et postea ad Praxitelis usque aetatom Athenis de suo rint artis eos indigsnas tanto quo operi Paros, Praxitelis autem ingonium ab Eo opera alienum esse videatur. Sed scriptor i geogius, quom modo indicaui, Lycurgo quaestoro statuas illas facias putat, cum ciuilas dentio dilata plura aedificia Poriolo administranto nondum absoluta ad silem Perduci iussisset. Pleraquct lamon, qua o tum facta sunt, magis ad utilitatem, quani ad FPlendorem urbis angendum spectant; neque si Lycurgus demum Hecatompedon absoluisset, id omissum esset in Populiscito, quod in eius honorem laetum seruauit liber, qui inter Plutarcheos sortur, et quo Omnia opora publiea, quaecunque Lycurgus vel fecit vel perfecit, diligenter onumorantur. Denique Plutarchus o cum in Oporibus Periclis nihil admirabilius dicat quam
breue tempus quo Porsecta sint, nam quorum quid quo multis aetatibus multorum quo artificum continuata opera essectum iri exspectara posses, ea Omnia uno viro rempublicam administranto consecta e ap):
dubius hac vero non potos, quin is etiam statuas in Uscatompedo Periclo opistata additas Putauerit. Sed obmouetur fabricao intero) Pericle e. 13.ν Ita Plutareh. Per. 13. ων γὰρ λαστον -ο πολλαῖς διαδοχαῖς καὶ ηλι-
68쪽
statuas et anaglypha in Hecatompedo discrimen, e X quo, cum
haso eodem tona Pore, quo aedes cui adhaerent, iacia esSB na osse sit, illas alio tempore sculptas esse appareat. Audio, et agnosco
hoc discrimen. Sed fortasse alia huius ratio reddi potest. Cumantio Phidias omersisset, multi sino dubio Athenis superorant arti. ficos o secta ut quo disciplina IIogiuo Critia sque, inter quos ipsum
suisso Alcanas nona supra conieci. Imititia hominum oporum Phidias adspernari vix POt Drat, maximequB ea usus esse vidctur in eo sculpturae genere, quod architectonicum vocare Possis. Hinc Quonit, ut sicca illa et invenusta corporum delineundorum ratio, propter quam illi duo artificos nolaritur, etiam in anaglyphis metoparum, quibus Centaurorum et Lapitharum singularia certamina Oxhibantur, non raro do prehendatur. Neque motus membrorum in his anaglyphis ubique ad viuuui expressi, sed in nonnullis molosti ot odiosiOras, in aliis ob nimiam quandam Et inanem contantionem Penis ridiculi sunt. Quanquaua etiam Iiaso partim o consilio ot sino horum operum sexcusari possunt. Pompam autem Panathonaicum in E phoro collas exhibitam, si uniuersi operis compositionem specta , non negabis eodem ingenio dignam sesso, quod fastigia signis exornavit; si singula quaeque examinaueris, PBrmulta inuelites summa
ariis facilitato et ingenua pulcritudino illis non inferiora, quaedam lamon otiam negligentius saeta Et rudi priscorum modo tractata qj.qὶ vide quae carpuntur in Goethii libro annali: Isuit und Atera hum.
et a scriptore Anglo de marmoribus Elginiania, La Wrente. Sed cavendum, ne artifici vitio vertamus, ut Ignoratione regularum opti. earnm saeta. quae id genus anaglyphi, quo pompa exhibita est. Inter an ii quos aliter fieri vetabat. verram est. se mora iuuenum equi. tantium apparere longiora, quam B latere visa in rerum natura apis Parere Possint, aed cum prominere quidquam eius aeulpturae lex non patiatur, omnem eorPorum numerum turbasset arti sex, si te. mora breuiora sacere instituisset.
69쪽
Sod iam intolligitur, huius rei rationem non in Phidia qua rendamo,so, sed in dissimilitudine operarum ab eo adhibitarum, quae nun
14. Ea mutatio qualis suerit, cum in superioribus iam satis indicatum essu videatur, quanquam non ignoro m largam commentandi materiam vix delibasse: iam hoo unum adhuc quaeri potest, quae tandem tantae huius mutationis prastor ipsum Phidiae ingenium statuenda sit causa st Origo. Perdissicilis profecto et perobscura quaestio. In Promptu quidem est dicors do rara temporum fortuna, quae Athenas Persarum praeda st sociorum stipe dilatas ad rum naualem, metallicam, moreatoriam strenuo et industrie agitandam compulerit, unda commoda in studia artium liberalium defluer consentaneum. Nihilominus res externao et ab animo hominum alienas quomodo huici nouas vires importire queant, non intelligo: quas autem sx animo hominum orta et Progressa sunt, eorum inter se rationem, ut unqus volueris, in uortere licet. Nempudicere licet, eando in populi Attici indolem, qua artes tam laeta incrementa Cepers, effecisso ut Athoni onsos ro nauali excellerent et Persas deuincerent. disquo hoo magis salsum quam illud, sed utrumque aequB salsum si vorum. Nam si ex industria Opifioiorum ara naturali quodam nexu crescerat, id ubi uis seret, quod non fieri in aprico est, ita ut huius rei causa in illa sita esse non Possit. Ita etiam, qui do arto Graecanica uniuersa, quare tam Praestans et persecta fuerit, sciscitantes sibi respondent, caeli tem Periem id effecisso set rodum publicarum libortatem et sacrorum constitutionem: ii mihi quidem sero nihil dies do videntur. Nam vi do caeli terras quo habitu hic taceam, in antiquissima rerum Publicarum Et PB sacrarum apud Graecos constitutione, sicut in Primis linguae originibus, iam conspicitur animus docoris, iusti numeri , pulcrarum rationum amantissimus, ita ut inde a studio Pul-
70쪽
eri ludinis permulta in vita publica atque sacris Graecorum deri- varo Possis. Quem igitur Iators Potost, animi virium aliam ab alia
non roti deduci, sed omnium conformationem ab una communi origine Prouenire, ita ut nexus quidem earum inter Se ct nec Pssaria quaedam coniunctio indagari, sed si da ultima ratione quaeris, nihil responderi possit nisi, ita tulis o naturam populi Graeci m
tam quo diuinitus constitutum, ut aries summa sollertia exerceret.
Sod ut ad id, quod hic explicandum est, redeamus, Cat Sae, qua P, ut hoc potissimum tempore ara . summopero floreret, essecers, tum
in naturalibus illis legibus, quibus cursus artis excolenda B dirigitur, tum in singulari nationis Grascas et partium eius indois quaeri possunt. Quid primum leges illa o huo iaciunt, iam sex iis, quae
supra dicia sunt, intelligi potest. Consontaneum erat, artem, cum eo peritenisset, Vt deum quom quo pro ea, quas ipsi inesse credebatur, indois veneranda quadam specio poneret, victorumque i sacris ludis membra ad vitium exprimoret, sibi ipsam per aliquun tum temporis sufficere, et in so gradu, qui iam optimus Videri posset, nisi sublimioris spes omisisset, Porsisters, doneo mβgna quadam subito mutations facta exsurgo rot et altius euolaret. De indo autem nihil ad artem euohondam grauius momentum attulit, quam quod, ut in communibus rerum publicarum in Graecia filia diis, ita otiam in artificio Athenas tum principatum tenere coe perunt, et ars, ut ita dicam, tum primum Attica facta est. Nam quanquana 2tiam anto Phidiam ars statuaria et sculptura inter Athoniens s studiose colebatur: nihil tamen erat, . quo ii ossici nis in Peloponneso cetera quo Graecia constitutis magnopere excet Iseront Et characto rom vera Atticum domonstrarent, quia ipsius imgenii Attici maturitas nondum us norat. Sicut autem B Chororum Bacchicorum per omnem Graeciam celebratorum canticis dramaticat rugoodia apud solos fera creuit Athenienses: ita o statuis deorum
ubivis Graecias positis Phidias liberiora si audaciora suas ciuitatis