장음표시 사용
371쪽
tinentem recesserunt,experti sumus, quia per aestatem uentis ab ursa perflata refrigerantur.Qui uero accurate temperatam, &mediam mvdi Zonam cognoscere aueat, is ad partem eam,quae ad Cnidum, & Copertinet,mentem adhibeat, eique adiungat loca, quae ab ijs insulis non longe re cesserunt.Est etiam uerisimile anni tempora in ea Zona stata esse, &non morbos a. contraria uero sunt de ijs, quae non sunt huiusmodi iudicanda. proinde spectanduest, quo modo affecta corpora sint, quando ab anni temporibus excipiuntur.
Austri audituigrauitatem , oculis caliginem , capiti pondus, membris tarditatem, languoremque asserunt. cum hic uentus dominatur , talia agroti patiuntur: ulcera madida ,praesertim ueroos, pudenda, aliaq; partes. Si uero aquilo,tuses, fauces, alui duriores, urinae disscultates, horro res, costarum , pectorisque dolores.hoc autem D minante, tales morbos magis expectare oportet.
Ventorum, aut spirituum, aut flatuum licet enim, ut uelis, eos appellare disci Plina, atque dignotio magnum ad res Omnes
372쪽
nes praestare medico usium uidetur: siquidem & ad praesagia facienda conducit, &ad curationem adhibendam utilis est uel maxime. quocirca non fuerit fortasse absurdum, si hoc loco mihi proposuero deuentis agere copi0sius,& accuratius,licet hoc ipsum in libro de aere, aquis ,& locis iam sit pertractatum: atque in commentarijs in libros de uulgaribus morbis,multis in locis sit nobis de hac re necessario disserendum. tantam. enim talemque res ipse utilitatem praebet, ut neque nobis graue uideri debeat bis, terve de eadem scribere: neque pigere studioses, medicinaeque cupidos homines iterum legere.In primis autem est de essentia uentorum inter phulosophos controuersia. Anaximader enim putat, uentum esse fluxum aeris, cuius subtilissimae humidissimaeq; partes a solemotae, consumptaeq; sint. Anaximenis opinio est, uentos ex aere,&aqua gigni, & impe' tu quodam ignoto uiolenter ferri,di celerrime, sicut uolatilia, uolare. Stoici de solis nominibus disputant. eum enim qui a tenebris, & occasiu flat,favonium: qui ab
373쪽
aquilonem: qui a meridie, africum uocat. nunc uero narrare ut alijs, quod ad hanc rem pertinet, alia placeant, mihi superuacaneum uidetur:cum possim de uentorum natura uere disserere. Itaque scire conuenit, halituum esse duo genera,quoru unus humidus est, aridus alter. atque ille quidem uapor appellatur: qui uero est aridus, is ueluti fumus est. atque ut humor sine siccitate, ita nec siccitas sine humore constabit. haec tamen omnia ex materia in ipsis redundante dicuntur. quocirca halitus,
qui plus habet humoris, is pluuiarum est
principium:aridus uero est flatuum origo,& natura omnium. ex quo fit, ut fatus sit aridus uapor. hoc autem loco minime murari debemus, si quidam existimarunt, eandem esse naturam uentorum, & imbrium, ducti nimirum maxima, quae intercedit, similitudine. eadem tamen non est, ut qui dam arbitrantur.eundem enim aerem , si moueatur, esse uentum: si concrescat, esse aquam assirmant.etenim absurdum fuerit,
si aer is, qui nos ambit, dum motu cietur, datus fiat,& unde uis motu pulsius, uentus sit.nam quia continenter,sed plus, uel mi
374쪽
nus, & maior uel minor fieri halitus solet, semper nubes, ac flatus in singulis anni temporibus fiui.quia uero interdum mutitis partibus magis uaporosus, interdum uero aridus, ac meus, ideo fit, ut anni modo pluuij,& humidi: modo uentosi, &squalidi sint. terra enim post pluviam,& suo, & a superno calore resiccata haliatum, qui uentorum materia est,profundit: cumque huiusmodi secretio existit, tunc uenti uigent.quibus ponentibus, quia calor semper secernitur,& in sublime fertur, uapor refrigeratus consistit,& aqua essestur.ceterum uenti plurimi a septentrione , & meridie spirant: siquidem aquilones, &austri flare plurimum solent. caussa est , quia sol ea loca non adit: cum ad occasium ortumque semper seratur. Cum igitur
uentus sit aeris fluens unda, cum incerta motus redundantia, ac nascatur, cum feruor humorem inuenit,&impetus ferum ris uim spiritus flantis exprimit; certe nu bes ad latera cursius selis consistunt.&cusol accedit, humor exhalat: cum recedit aduersiam in partem,imbres,hiemesq; e citantur.atq; ubi terra plurimas aquas re
375쪽
cipit, ibi maximam uim halituum gigni
necesse est ipse autem halitus est uentus. ideo merito fit, ut a septentrione,ac meridie plurimi uenti oriantur.qui a septetrio lne flant , aquilones: qui a meridie, austri nominantur. haec autem non modo pulchrum atque honoratum, sed etiam utile
est scire. Venti enim si sint ab ipsis habitautionibus exclusi, non selum efficient coralporibus integra sanitate utentibus salu
bre locum, sed etiam si qui morbi ex alijs
occasionibus sorte excitarentur, qui alijs in locis difficulter curarentur, in his, propterea quod exclusi uenti sint, expeditius curari possent. morbi autem, qui difficulter curantur in regionibus , quae uentis si ibieeta sunt, hi fuerint,grauedo,morbus articulorum, tussis, pleuritis, tabes,fluxus sanguinis: & qui non detractione, sed p0tius adiectione curantur. HippocrateS ue ro alias affectiones numerauit, de quibus deinceps disseretur. Nunc uero illud ob'scurum non est,flatus a sole comprimi, &excitari. halitus enim imbecillos & exi' guos tabefacit, &suo calore, qui est amplior , calorem halitus, qui minor est, di sternit,
376쪽
sternit, ac dissipat: praeterea uero terram sie letho prius exsiccat, quam affatim fiat secretio: in .es risicut magnus ignis f exiguam materiam deurit prius,quam fumum excitet J quam μι- Σ'
ob rem circa exortum orionis maxime ueti ponunt usq; ad Etesias,& prodromos. quod duabus de caussis usu uenit.uel quia νον ποιου- halitus ut frigoris extinctus sit: aut quia ab aestu elanguescat. Ceterum quattuor uenti sunt aliorum principes,eurus,qui ab ortu selis: auster, qui a meridie : fauonius, qui ab occasu selis , aquilo, qui a septentrione spirat.haec autem loca inter se opposita sint , magnamque habent latitudinem .quanquam octo vetitorum differentiae comperiuntur: siquidem inter austrum& ortum solis hibernum flat is , qui euro- notus nominatur: inter hunc uero,& uerticem,& hibernum occasum libonotus :qui quidem omnes & humidi,& calidi censentur: ideoque caput replent. Hoc loco in utroque exemplari deest quidpiam
377쪽
Sunt etiam aliae duae differen tiar: quidam enim uenti uniuersiales sunt, alij proprij locorum, qui etiam regioni bus attributi uocantur: cuiusmodi estis, qui in Apulia flat, atabulus nomine: uni uersales autem sunt, qui ubique locorum eodem nomine uocantur. qui ad loca pertinent, naturam sequuntur locorum, a quibus spirant: ut quia salubribus salubres, qui a morbosis morbosi sint: & qui a terra spirant, sicciores: qui ab aquis , humidiores censeantur.& qui amari, salubres sint, maxime hieme & uere: aestate uero cal, diores,quam par sit. qui a fluminibus mittuntur , sunt his humidiores, sed hiberno tempore deteriores habentur: aestiuo meliores.qui a stagnis, utrisque absurdiores:
pessimi autem sunt , qui e paludibus prindeunt.qui a campis,& terra,quae recte per fletur,meliores existimantur. ad summam omnes,qui sunt locis attributi,fiunt uniuersalibus morbosiores. aquilones uero salinberrimi: fauonius ab occasu solis spirans humidus est , ac lenis, minus tamen salu'bris,quam aquilo. noti quoque ab Orien te flantes sunt ad bonam ualetudinem pra
378쪽
ui.itaque melior uetus est is, qui e magno mari fiat. hunc uero in bonitate sequitur qui a montibus descedit:peior,qui a cloacis urbem & sordes expurgantibus, quiq; e stagnis,& locis palustribus emittitur. inter hos medium locum tenet is, qui ab alijs locis effunditur.planum enim est, loca sublimia, quia undique adaperta si int,
nec quicquaim est,quod flatus arceat,facialius perflari:proinde fit , ut qui in illis uita
degunt,fere sani uiuant: humilia uero munus salubria sunt propter calorem: praesertim uero aestate: & quia minus perspirent, quod regio sit humilior. Loca uero, in quibus stagna, ac paludes sunt, morbosa putantur. caussa est, quia omnis adiacens regio humida redditur,& aer, qui ijs locis continetur,humidus,crassiisq; est, & multos halitus excitat: ac si quis aliunde in ea loca se recipiat,is grauibus morbis corripietur : ut etiam solet in occasu, ortuque Orionis propter mutationem contingere. etenim mutationes locorum non secus, quam temporum turbationem propter ipsarum uarietatem afferunt. Nunc autem,
ut quomodo uenti siti sint,& unde proficiscantu
379쪽
scantur,intelligamus, non exit fortasse ab instituto nostro alienum, eo S Omnes for ma quadam,ut geometrae faciunt, destri. bere.nam de eorum numero non iam illo ter omnes couenit:alij enim esse quattudi praecipuos uolunt, tum alios innumeros statuunt:alijs octo esse placet: alijs duode cim:alij item quattuor & uiginti commemorant. re vera autem si quis eos numeret,qui a locis, fluminibus, paludibus, stagnisque mittuntur, quamplurimos certe comperiet. Os uero in hac forma orbem 'terrarum, ut censuit Eratosthenes Cyrenaicus,in quattuor partes, in ortum, Occasum, meridiem, & leptentrionem diuidemus:ac principes uentos in ijs collocabimus , tum alios statuemus, qui inter illos quattuor erut interiecti. quemadmodum inter eum, qui subfblanus uocatur, & austrum ad ortum solis hibernum ponemui eurum : inter austrum& fauonium ad hi bernum occasium, africum. inter africussi&aparetiam, eum qui caurus nominatus inter aparctiam & subsolanumi, aquilo