장음표시 사용
261쪽
quod propter ad bonii minus habea turde facultate, tame in hoc plus habetur de virtute , quia hic virtuosius
Quarta veritas exquod mali contra malos,&mali contra bonos , & e conuerso, & imperfecti contra imperfectos:perfecti autem boni contra bonos perfectos nunquam insurgut: quia bonum, inquit, bono contrari si esse non potest. cap.v. Ex quo dictorumcipitur documentum quod licet inter vitia & virtutes, & inter vitia aiinuicem sit rixa, tamen inter virtute,& virtutem nunquam est pugna: quia bonu bono contrarisi esse no potest. Quinta veritas est,quod sine pace nemo poterit Deu videre.cap.Zj. Nota diligentissime istam veritatem. Sexta veritas. est, quod nisi Deus inretiori gratia mente regat, & protegat, nihil prodest homini omnis
praedicatio veritatis: facit autem hoc
262쪽
Deus a vasis misericordiae , vasa irae discernens dispensatione occulta, sed tamen iusta.cap.vj.Ex quo dicto accipitur documentum, quod praedicatio exterior non est lassiciens, sine interiori doctrina: quae a solo Dco esse potest:vt in omni praedicatione Deus euocetur,sicut qui non possunt per se, solent sortiores in auxiliu inuocare. Septima veritas est,quod Deus fuit Iocutus ad Cain,sicut primis parenti bus per subiectam creaturam, velut eorum socius. cap.vij. Octauaveritas est, quod non est dubitadum, quin aliquo visibili Deus potuit discernere inter sacrificium
Abel & Cain,ut illud significaret esses bi acceptum,& non istud. cap.eodet. Intelligendum tamen,quod B Hieronymus de Hebraicis quaestionibus ducit illud signum fuisse flammam diuinitus missam ad sacrificium Abel, &non ad sacrificium Cain. R a
263쪽
Nona veritas est,quod Cain male diuidebat dans Deo suum ,& non seipsum.cap.v.Vnde accipitur documetu, quod no ideo fuit praelectus Abel Cain, quia ille offerebat electa, &Cain reproba,sicut aliqui dicunt: quia istam discretionem non ponit Augustinus ex parte munerum,sed ex parte offerentium.Et ideo arguit Cain non de munere, sed de voluntate,& sic Abel acceptatur, primo quia respexit Deus ad Abel: ergo primo ob tulit se: ad Cain autem non aspexit , nec ad
Decima veritas est, quod boni ad
hoc utunttir mundo,ut fruantur Deo, mali aute frui volunt mundo ut viam
tui Deo. Sed in hoc, ait,peiores sunt illi qui Deum nihil credunt, curare de mundo.cap.eod. Ex quo dicto accipitur argumentum, quod peius est peccatu infidelitatis,qua cupiditatis, quo quis v titur D*o propter mundi cupiaditatem,
264쪽
ditatem, sed tunc melior esset fides charitate,quq cupiditati contratiatur: nisi dicatur, quod ista peioritas intelligenda est extensiue, & non intcsive. Undecima veritas est, quod arguit
hoc peccatum Deus maxime tristitia de alterius bonitate. cap.eod. Vnde . accipitur argumentum, quod peccatuinuidiae fraternae est maximum: quia maxime, vi hic dicitur a Deo reprehensum,& hoc fuit dictum,quia Deus reprehendit Cain. Duodecima veritas est, quod ad ipsum hominem debet esse conuersio peccati,ut nulli alij tribuat peccatum suum, quam sibi ipsi. Haec est, inquit,
poenitentiae salubris medicina,&veniae petitio no incongrua. cap.eod.Et
istud verbum inducit Augustinus ad declarandum illud,quod dicit Domianus ad Cain,ad te conuersio eius. Tertiadecima veritas est, quod cuappetitus malus n5 demittitur forin-
265쪽
secus operari sub potestate voluntatis bene regentis, assuescit,& intrinsecus non moueri.ca.eod. x quo dicto accipitur morale documentum, quod per resistentiam bonae voluntatis ac- lquiritur bonus habitus, dum reseru tur ab extrinseco motu . Intelligendutamen quod istud dictum inducit Augustinus ad explicandum id verbum dictum ad Cain: Subtus te erit apperitus tuus,& tudominaberis illius. Quartadecima veritas est, quod sananda sunt hic nostra, scilicet corporis membra,no sicut aliena, inquit, damnanda,inquit,cap.eod.Ex quo diacto accipitur documentu, quod mo tificatio corporis est assumenda no ad corporis destructionem, sed ad pactionum sedationem. Vnde nobis prouenit mortalis aegritudo.
Quintadecima veritas est , quod ciuitas nihil aliud est, quam hominumultitudo aliquo societatis vinculo
266쪽
colligata cap.viij. de accipitur a gumentum, quod ratio ciuitatis non consistit in aedificiorum materialium ordinatione,sed in concordi societate ciuium, quo vinculo rupto ciuitas esse desistit. Et aliud documentum ex
isto sequitur, apud illos qui nulla habent aedificia, sicut sunt Tartari,vere possunt dici ciuitatesaeum domus non sint necessariae ad talem societatem. Sextadecima veritas est, quod ante diluuiu multi homines transierunt nongentos annos, quamuis nullus ad mille peruenerit.cap.eod. Sed in sta tur si illa aetatis prolixitas fuerit secudum naturam,aut per miraculum.Dicitur,quod utroque modo teneri pocset, sed satis est rationabilius, quod per diuinu miraculum fuerit ad multiplicandum genus humanum, & ad scientiarum principia inuenienda.Decimaseptima veritas est, dopse Augustinus vidit dentem maiore
267쪽
hominis tam ingentem, ut si secundudentiu nostrorum modulos diuider tur,cetum fieri possent. c.ix.Istud aute
dictum inducit ad ostcndendu, quod illud quod dicit scriptura de gigantia Ibus non est incredibile,imo verum. Decimaoctaua veritas es sentem, tia fuit antiquorum,quod quanto magis praeterit seculi excursus, minora corpora nostra fore testatur. ca.eod.
Istud autem dictum confirmat dupliciauistoritate,scilicet Plinij , quem vocant doctissimum , ct Homeri, quem de hoc carmine legitur esse conquestum Et istis videtur ibidem Augustinus consentire, & ideo non est nobis mconueniens ista credere. Vnde ide, ait, quod Plinius dicit, quod adhuc aliquae sunt regiones,in quibus homines vivunt ducentis annis. Decimanona veritas est, si prompter discrepantiam Hebraeorum codicum,& nostrorum, oritur fumosis,
268쪽
sma quaestio, ubi Mathusale priusqua
gigneretur Lamech,vixit,C Lxxv II. annos. Deinde Lamechantequam ex ipso nascereturNoe, vixit CLXxxum.
annos,qui fuerut simul trecenti quinquaginta quinque anni Ex his adducuntur sexcenti Noe, quoto eius anno diluuium sectum est, qui fui nongenti quinquaginta quinque. Ex quo Mathusale natus est, que ad diluuiu. Omnes autem anni Mathusale nongenti L x I x. computantur , & sic secundum istum numerum vixit post diluuium I x.annos. Et cum quaeritur quare non fuerit submersus in dii uio,cum in arcanon fuerit, respondet
Iod aliquoru fuit opinio, quod pro
lo tempore fuit translatus in par dismedicitur tamen ibi, quod certum est armodiluuij mortuum fuisse Mathusale,si verum est quod in Hebraeis
inuenitur:& ita numerus noster superat numerum illorum I x.annis, ut
269쪽
hic determinatur, i est standii, &c. Vicesima veritas est, quod nullo
modo audiendi sunt illi qui putant
tantae breuitatis fuisse illos annos sicundum quos numerat scriptura aetates illorum antiquorum, ut decem de illis saceret unum de nostris, ac nongenti essent non a ginta.cap.xij. U Vigesimaprima veritas est, quod dediscordia numerorum quae est inter Hebraeos codices, de nostros nullus prudens debet credere, ut omnes Iudaei,tam loge lateq; dispersi, ut corruperent sic textu, nec illos Lxx.annos,inquit,memorabiles in hoc quaesiuisse consilium. Sed credibilius est, ut error scripturarum tribuatur ei qui primo transtulit de bibliotheca Pt
tomei.cap.xiij.Vnde patet, quod Augustinus hic se tenui cu veritate Hebraeorum codicum contra nostros.
Vigesimasecunda veritas est,quod controuersia apparet in historiis rerugestarum
270쪽
gestarum inter nos,&Hebraeos,ab ea lingua,ait,ex qua interpretata est, chponeda fides,quod habemus cap.xiiij. Et istud totum attribuit erroriicrib tium,ut ibi,ait, non fuit error earum:
credendum est, quod spiritus sanctus aliter voluit per ipsos dicere proph tantium libertate,sicut patet Apostolorum auctoritate, qui sumpserui albquid de diuersis intcrpretantibus. Vigesimatertia veritas est, quod quaestio est, quare ,& quomodo homines ante diluuiu propositu cotinentiae non habentes, stabant per centu annos quod non generabant. Rcsp
det dupliciter,primo suit tanto serior aetas pubertatis,quanto fuit prolixior annositas vitae. Secundo , quia primo
parenti filij non fuersit numerati, sed quod successionis ordo poscebat, ut venireturad Noe, & istud ipse magis credit ibidem cap.xv. Ex ista regula resposio declinat ad hoc, diuturnitate