Introductio in dialecticam Aristotelis. Libri quinque. Francisci Toleti S.R.E. cardinalis. Ab auctore multis locis castigata & tabulis aucta

111쪽

cipis m, licet ipsius doco amstedens con .' stimere emacii districtione , ut hinnodispis tui ciui locuitur, idem est ac Homo disputatae ii o disputam loquitur . Ex, a novisquis tur,tale relatiturin stipponere, sicut iantecedehcaupponeret eodem loco consti

si arta propositis, iri resolutione obsere

lineop ter remn -siimit cruri a ieeedente re luamus simul, &, non recipro sum, cuma parte uniux extremi est. vii kxia musa. At cum propositici hypothetii: est intecedens resoluatur vesativo non reciprocomanente inuariato, ut Animal est irration

canis est illud. remiue,Aoc animal talia cetequus est irrationale,& canis est illud, bcnsud,supponstipinanimali,sicut in primit promerea consultis erit ponereantecedens loto relativi dum fiftesolatio sub antecedenti , scilicet animii est irrationale, & eanis est animai,nemse triacionale . ': De Amplia ne. Cap. UIin. Vm supra nerminos pro rebus secundum s tempus per copulam importatum exiis

stentibus si' eia docuerimus; superest ut modo explicemus quando termini p. o pluribus;vel paucibribus iam tempus copula γxigit,siure mant,quani Dialectiei Ampliaxi is

112쪽

uerstrittis,ut Horatio vati ut alvia scili et a Iegente audit. Cum autem relatiuurefert terminum supponentem'in' latim,refert totam collectionem Ive Omis Apin ili

sunt duodecim,qui simila coeli,scilicet, omnessunt in caelo: Hoc autem priuilegimuhabet disiunctiva propositi ut relativum inaea non rustratre fricte .ut tibino loquitur, ille tacetillis stilice homo,taceri ἰT DI.a b- Tertia propositio, Relativum reciprocum supponit sicut stium anteeedens si natim, sculicet, e reseluendo antecedens; luatur re. Iatiuum eonvspondensi singulis inferioribus , antecedentis. t omnis homo est ipsemet . Ip semet , resere hominem, at m resolvis 'pestriis est ipsemetirefert Perrum, Paulus.est ipsemet refert Paulum: similiter omnis mater difligit filium suum. Vbi obseruandum est non lis cere loco relatrui reciproci suum antecedear ponere, non enim idem est, omnis homo .dit se,& omnis hQmO odit hominem, nec Mahter amat filium suum amat filium matris a Licebit autem id duobus locis facere, & cum reciprocum est totale extremum, ut, omnis homo est ipsemet, idem est ac . Omnis homo est homo, & cum similiter antecedens est singulare, ut Petrus diligit se, & Petrus diligit Petrum, dummodo antecedens univoce firmatur. inando vero Relatiuum non est re,

113쪽

ciprocum , licet ipsius loco antecedens con- stituere, seruatai districtione, ut homo dispii, tardilui l uitur, ideira est ac Homo disputat,& homo disputans loquitur . Ex quo sequb tur, tale relatiuum supponere sicut sum fiantecedens' suppcmeret eodem loco consti- π Quarta propositis, in resolutione obsere re oporter, ut reciprocum stinui cum a tecedente re luamus simul, & non reciprocum, cum a parte viritis extremi est, uti diximus: At cum propositio hypothetica est,antecedens resoluatur relativo non reciprocomanente inuariato, ut Animal est irration Ie,di canis est illud. resolve, loc animal sciliacet equus est irrationale,& canis est illud, sebi,illild,supponit promimali,sicut in priori rpropterea consulti erit ponere antecedens loco relatiui,dum fit resolutio sub antecedenti, scilicet animal est irrationale, & eanis est animal, nempe irrationale .

CVm supra ferminos pro rebus secundum

tempus per copulam importatusti exi

stentibus sup tilia docuerimus, superest ut

modo explicemus quando termini pro pluribus; vel paucioribus ain tempus copulae γ

114쪽

uersitatis, ut audit scillaeta legente auditi Cumiuitem relatilia refert terminum supponentemcemlatim,' fert totam collectionem; ve inpostidi sunt duodecim,qui suntla cinis,scilicet, & illi omnes sunt in caelo: Hoc autem priuilegiunt habet disiunctiva propositio, ut elativum inaea non infratre fricth .ut licimo loquitur, via ille tacet.ille scilicet homo,tacet ἰr τὼ b' Tertia pro pissitio , Relatiumn reciprociva supponit sicutiuumant edens sigillatim, sculicet, triabluendo antecedens, luatur re latiuuin eorre' densi singulis inferioribus antecedentis. ut omnis homo est ipsemet Ipi semet, resert hominem , at cum festaliis. p. triis est ipsemet, resert Pereum, Paulus est ipsemet refert Paulum: similiter omnis mater deligit filium strum. Vbi obseruandum est non inicere loco relativi reciproci suum anteceden ponere, non enim idem est, omnis homo dit se,& omnis hQmO odit hominem, nec Mabter amat filium suum amat filium matris a Licebit autem id duobus lodis facere cum reciprocum est totale extremum, ut, omnis homo est ipsemet, idem est ac . Omnis homo est homo, & cum similiter antecede est singulare, ut Petrus diligit se, & Petrus diligit Petrum, dummodo antecedens univoce firmatur. Qirando vero Relatiuum non est re,

115쪽

εe homo disputam loquitur . EX, Mis; sequi tur, tale relatiuul supponere i sicut iantecedehg suppon: et: eodem loco consti

Quarta propositis, in resolutione obser uare oporter, utTeciprocum simul cum a tecedente re luamus simul, & non recipro sium, cum a parte unitis extremi est, uti diximus: At cum propositio hypothetiea est an-' tecedens resolviatur relativo non reciprocomanente inuariato, ut Animal est irration Ie,& canis est illud. resolue,Hoc animal scilicet equus est irrationale,& canis est illud, sebi,Illud,supponit pro animali,sicut in priori: propterea consultius erit ponere antecedens loco relatiui,diim fit resolutio sub antecedenti scilicet animal est irrationale, & eanis est animal, nempe irrationale .

De Ampliatione. cap. VIII. Vm supra terminos pro rebus secundum 's tempus per copulam importatum existentibus silpponere docuerimus. stiperest ut modo explicemus quando termini prophiribus;vel Auctoribus iam tempus copulae γ

xigi supponant,quam Dialectiei Ampliari

116쪽

uersitatis, ut Homo legit; Ar alitis nidit , almuscilicet a legente audit. Cum autem relatiuurefert terminum supponentem copulatim,refert totam collectionem, ut On ua Apostoli sunt duodecim,qui sunt in coelo, scilicet, & illi omnes sunt in caelo. Hoc autem priuilegium habet disi tinctiva propositio,vi relativum in ea non referat restricte. vi liomo loquitur, vel ille tacet,ille scilicet hominiacet. Tertia propositio, Relativum reciprocum supponit sicut suum antecedens sigillatim, scilicet, ut resoluendo antecedens, stiluatur re. Iatiuuin eorre Madens singulis inserioribus antecedentis, ut omnis homo est ipsemet Ip semet, refert hominem, at cum resoluis pomis est ipsemetirefert Petrum, Paulus est ipsemet, re fert Paulum: similiter omnis mater ditligit filium suum. Vbi obseruandum est non lucere loco relativi reciproci suum antecedens ponere, non enim idem est, Omnis homo dit se,& omnis h0mo odit hominem , nec Ma ter amat filium suum, & amat filium matris . Licebit autem id duobus locis facere , & cum reciprocum est totale extremum, ut, Omnis homo est ipsemet, idem est ac . Omnis homo est homo, & cum similiter antecedens est singulare, ut Petrus diligit se, & Petrus diligit Petrum, dummodo antecedens univoce firmatur. Quando vero Relatiuum non est re

117쪽

esp, im, licet ipsius loco intecedens con- stituere, seruata districtione , ut homo dispi tat,qui l uitur, idem est ac Homo disputat , & homo disputans loquitur .ita quo. sequi tur, tale relatiuum supponere sicut antecedehς supponeret eodem loco consis

si a prepositio, in resollatione obsedi uare oporter, is ciprocum stimat miri a ieeedente re luamu simul, & non recipro sum, cum a patete uniux extremimus int cum propiastici hypothetiea recedetis resoluatur velativo non reciprocomanente inuariato, ut Animal est irration

canis est illud. resblue, ioc animal scilia cetequus es, irrationale,& canis est illud, sei, illud,siipponiti promimali,sicut in priori estinerea e sultiusserit poneneantecedens Ioto relativi dum fit resolutio subantecedenti scilicet an unais irrationale, & eanis est animai,ne ἡ irrationale . ' .

,Vm supra terminos pro rebus secundum

s tempus per copulam importatum existentibus sup neia docuerimus. superest vemodo explicemus quando termini se Ophiribus;vel paucioribusquam tempus copulae γ

xigit,supponant, ni Dialectiein iliai

118쪽

ciprocum, licet ipsius loco antecedens conis' stituere, seruata districtione , ut homo dissipiserat qui lonuitur, idem est ac Homo disputat ,εe homo disputans loquitiae. Ex quo sequi . tur, tale relatiuum supponere sicut suum , antecedens supponeret eodem loco consti

Quarta propositis, in resolutione obsereuare oporter, ut reciprocum simul cum antecedente re luamus simul, & non recipro cum, cum a parte unitis extremi est, uti diximus: At cum propositio hypothetiea est,an recedetis resoluatur relativo non reciprocomanente inuariato, ut Animal est irration

Ie,3e canis est illud. resblue,Hoc animal scilicet equus est irrationale,& canis est illud, v-bi,fllud,supponit promimali,sicut in priori rpropterea consultiuverit ponere antecedens loco relatiui,diim fit resolutio sub antecedenti, scilicet animal est irrationale, & eanis est animal, nempe irrationale .

De Ampii M. QUIIL. Vm supra ferminos pro rebus secundulus tempus per copulam importatum existentibus supponere docuerimus. stiperest ut modo explicemus quando termini pro pluribus;vel A seribus iam tempus copulae γ

119쪽

L I B IUR nem vel Restrictionem vocantiquae mesti vidiritalii. propositionum c Mnoscendae prodest cibo ab ea di propositionum conuersio. rubtiplexargumentandi modus pendeat .se ait tem Ampliatio: extensio termini a minota ad maiorem suppositioni- . mando emmis terminus iii propositione pro re secundum tempus praesens existeute aceipitur, dicitur suum flatum habere,at quando. mdita enim& disiunctim simul pro praesenti; & alio accis pitur tempore , dicitur ampliari, ut in bae , Iusti uiuentvitam pacificam a: Iusti, non somium pro praesentibus, sed etiam pro futuriv accipitur. Est autem diuersus 'Ampliat is, modus in terminis singularibus,&in commixnibus,tam absolutis, quam connotatiuis. o Terminus singularaxeum iniim tantum

significetiampliatur quoad existentiam sit Agnificati secundum varias disserentias temή. poris, ut .Petrus cucurrit . idest Petrus . iii est, vel fuit, cucurrita '-dic ampliati

temporum. Terminus autem communis citplura significet, non solum .se adum tem

pus , sed etiam secundum supposita varij stemporibus existentia , ampliatur, ut in hac multi--salvabuntur , subiectum solistium pro praesentibus, Ied etiam profutu

ris ampliatur. m. Terminus. autem tam latauus cum praem

120쪽

ctum ratione albedinis ampliatur, ut sit selis: sus : hoc corpus quod modo habet, vel ha-.buit albedinem.s fuit nigruinis Triplex igitur, Ampliatio est, Sola temporum, quae inest si ivgularis. Temporum, suppositorum, quae

inest communibus. Temporiambu Forma rum,quae conn4tatitiis conuenit terminiS. . Tempora autem secundum quae termini ampliantur apud Dialectico quin in sunt, Pia

senS, Praetentust, Futurum, Postibile,& Im ginarum.Vt vinciterminus ampliati dicatur qnando secundiim plures di erentias veti omines horum temporum disiunctim lupponio. Dico auteandisiuuetim, quia cuna terminus secundum plura tempora inputatiue accipia' tur,ampliatio non est, ut subiectum in hac, Petrus est, Sisit doctus, non ampliatur,sed opus est, ut se dudum plura ten Sinai vel omni sub disiunctione accipia tur,vG. PetruS est, i. suit doctus, siue tempora sint expressa, ud in exemplo priae deuii, siue virtute in yno uc bo Contineantur, ut in sequentibus regulis manifestabitur, quae plurimum roboris inta communi loquendi usu habent Prima regula. Verbum praeteriti,ampliRt suum subiectiun fecundiim duas temporis disserentias: praeteriti nempe,& praesentis suum vero appositum restringit pro tempore pr

terito. Verbum autem futuri similiter subi ,

- ara G a ctum c