장음표시 사용
251쪽
TIs vastatis finibus solitudines habere. io proprium virtutis 2 existimant, expulsos agris finitimos cedere, neque quemquam Prope audere consistere; imul. hoc se fore tutiores arbitrantur a repentinae incursionis timore sublato. Tum bellum civitas aut inlatum defendit aut inseri, magistratus, qui ei bello praesint et vitae necisque habeant potestatem, deliguntur. In pace nullus est communis magistratus Sed principes regionum atque pagorum inter suos ius dicunt controversiasque minuunt Latro , cinia nullam habent infamiam, quae extra fines cuiusque civitatis fiunt, atque ea iuventutis exercendae ac desidiae minuendae
causa fieri praedicant. Atque ubi quis ex principibus in concilio dixit se ducem fore, qui sequi velint, profiteantur, consurgunt ii, qui et causam et hominem probant, suumque auxilium pollicentur atque a multitudine collaudantur; qui ex his secuti
non sunt, in desertorum ac proditorum numero ducuntur, om
niumque his rerum postea fides derogatur. Iospitem violare fas non putant; qui quacumque de causa ad eos venerunt, ab
2. Hoc, cf. c. 14. Inprimis hoc. proprium Merkmalμ. - prope, Adverbium de Ortes. 4 et vitae necisque habeant potestatem Dagege sagi ac Germ. 7,
das nur die Prioster das Rech der Strase atten non quasi in poenam nec ducis iussu, sed velut deo imperante, quem adesse bellantibus
5. nisaee nullus est communis magistratus, scit des gangen Strates. - principe regionum atque pastorum, Wahrscheinlici, aus alien reten aufein bestimmio sit rei geWahite Beamten, die Obersten de germanischeu underischanen, cf. ac. Germ. 7 liguntur in iisdem conciliis et principes, qui iura per pagos vicosque reddunt. Centeni singulis ex plebe comites, consilium simul et
auctoritas, adsunt. - ressionum, grossere Begirhe ais pagi. - contro-τertiasque minuunt, s. V. 26 4. 6. atque, inigernd cf. c. 19. 4.
Κriegsgugen atten. - in concilio, nichi in de Versammiunge des gangen Staates,Wolche nachaae Germ. 11 an bestimmten Tagen abgebalteuWurden, sonder in de Versamm- iunge de Eleinere Verblinde centeni). - qui sequi velint, dem nach Waren in Germanis dieselben Gefolg-schanen alibet den Galliern, cs. c. 15. 2. prositeantur, ac dem iterativeu ubi quis . . . dixit mus in de Au sorderungssaige de Konj. Praesentis stolien. - probant Gesalle finde'. 9. Hospitem violare fas non putant, cf. ac German. 21 Quemcunque mortalium arcere tecto nefas habetur; pro fortuna quisque apparatis epulis excipit. - qui quaeumque de causa ad eos venerunt, etch au irgena
252쪽
iniuria prohibent sanctosque habent, hisque omnium domuS patent victusque communicatur. 24. Ac fuit antea tempu), cum Germanos Galli virtute Superarent, ultro bella inferrent, propter hominum multitudinem agrique inopiam trans Rhenum colonias mitterent. Itaque ea, quae fertilissima Germaniae sunt, loca circum Hercyniam silvam,
quam Eratostheni et quibusdam Graecis fama notam esse video, quam illi Orcyniam appellant, Volcae Tectosages occupaverunt atque ibi consederunt; quae gens ad hoc tempus his sedibus sese continet summamque habet iustitiae et bellicae laudis opinionem. Nunc quoque in eadem inopia, egestate, patientia,
venerunt und quacumque de cauSa... venerum in in ei neu usam menge-
i Ae fuit antea tempus, cum . . . uperarent, de Konjunktiv, oil
res uias summus auctor divus Iulius tradit. - trans Rhenum coloni mitterent, L ac Gorm. 28 credi
3. bellieae audia, bellicae virtutis, s II 8. 1 eximiam opinionem
253쪽
73 qua ante, Germani permanent, eodem victu et cultu corporis utuntur, Gallis autem provinciarum propinquitas et transmari 5 narum rerum notitia multa ad copiam atque usus largitur, paulatim adsuefacti superari multisque victi proeliis ne se quidem ipsi eum illis virtute comparant. 25. Huius Hercyniae silvae, quae supra demonstrata est, 1 latitudo novem dierum iter expedito patet non enim aliter finiri potest, neque mensuras itinerum noverunt Oritur abis Helvetiorum et Nemetum et auricorum finibus rectaque fluminis Danuvii regione pertinet ad fines Dacorum et Anartium; hinc se flectit sinistrorsus diversis a flumine regionibus multarumque gentium fines propter magnitudinem attingit; neque quisquam est huius Germaniae, qui se aut adisse ad initium eius silvae dicat, cum dierum iter LX proceMerit, aut, quo ex loco oriatur, acceperit multaque in ea genera surarum nasci constat, quae reliquis in locis visa non sint; ex quibus quae maxime differant a ceteris et memoriae prodenda videantur,
26. Est bos cervi figura, cuius a media fronte inter 1
5. provinciarum Galliae cisalpinaeo Galliae transalpinae. - η
25. I. quae . . demonStrata est hausde . . ingeWiesen istμ. - edito,
fur ei ne Fussganger, si quis impeditus iter facit, L iv. IX. 9. 13 tridui iter expediti erat. Nur hie undb. c. III 80. 1 quod est Oppidum primum Thessaliae venientibus ab Epiro findet sicli et C. nacti Verbendes Urtollens und Schsttκens de Dativ
4. huius Germaniae de Teiles Von Germanion, de Casa bekanni War. - ad initium eius silvae, bis gum Anian de Gebirges in Osten.
5. quae . . . vis Non sint, ebenso quae . . . differant, die Relativsstige
254쪽
aures unum cornu exsistit excelsius magisque derectum his, quae nobis nota sunt, cornibus ab eius summo sicut palmae ramique late diffunduntur. Eadem est seminae marisque natura, eadem forma magnitudoque cornuum.1 27. Sunt item, quae appellantur alces. Harum retconsimilis capris figura et varietas pellium, sed magnitudine paulo antecedunt mutilaeque sunt cornibus et crura sine nodis articulisque habent, neque quietis causa procumbunt neque, si quo adflictae casu conciderunt, erigere Sese aut Sublevare possunt. iis sunt arbores pro cubilibus ad ea se applicant atque ita paulum modo reclinatae quietem capiunt. Quarum
ex vestigiis cum est animadversum a venatoribus, quo se recipere consuerint, omnes eo loco aut ab radicibus subruunt aut accidunt arbores, tantum ut summa species earum stantium relin- quatur. Huc cum se consuetudine reclinaverunt, infirmas arborespondere adfligunt atque una ipsae concidunt.1 28. Tertium est genus eorum, qui uri appellantur. Hi sunt magnitudine paulo infra elephantos, specie et colore et figura tauri Magna vis eorum est et magna Velocitas.
27. i. quae appellantur, de indi-kativi scho Relativsat bestimm nichidis eschassenti ei de Subst. alces, sonder vertriti das deuische Adjelit.,Sogenaunt'. - alce8 Elch, Elentier. consimilis capris rum consimilis figurae caprarum, s. c. 22 4 cum potentissimis. - arietas pellium,
bravia, de Bauch und de uniere Schwan woitilich sind. - mutilaeque sunt cornibus, das GeKeili is stumpsun schauselsormig. - rura sine nodis articulisque, in Irrium, denauch Plinius h. n. VIII 16 teiit.
stehen de auch nur sic erhoben; aut lette demnach vom starkerengum schWEchere Begri uber, cf IV. 30 2 his superatis aut reditu
interclusis. 4. ab radicibus, an den urgein, cs. c. 28 6 ab labris. - tantum ut, cs. V. 53 7 adeo ut - umma Species, das GesamtauSSehen. b. consuetudine, s. v. 58 2 ex consuetudine cotidiana IV. 32. I ex
28. I. 8pecie . . . et fictura, specieSdas Aussehen, sowei es in die Augensalit, figura, die Gestat in mathematiscitur Begiehung. Diuitiarem Corale
255쪽
75 neque homini neque serae, quam conspexerunt, parcunt. Hos studiose foveis captos interficiunt. mo se labore durant adulescente atque hoc genere venationis exercent, et qui plurimos ex his interfecerunt relatis in publicum cornibus, quae sint testimonio, magnam serunt laudem. Sed adsuescere ad homines
et mansuefieri ne parvuli quidem excepti possunt Amplitudo 5
cornuum et figura et species multum a nostrorum boum cor
nibus differt Haec studiose conquisita ab labris argento circumcludunt atque in amplissimis epulis pro poculis utuntur. 29. Caesar, postquam per Ubios exploratores comperit I
Suebos sese in silvas recepisse, inopiam frumenti Veritus, quod, ut supra demonstravimus, minime homines Germani agriculturae student, constituit non progredi longius Sed ne omnino metum reditus sui barbaris tolleret atque ut eorum auxilia tardaret, reducto exercitu partem ultimam pontis quae ripas Ubiorum contingebat, in longitudinem pedum ducentorum rescindit atque in extremo ponte turrim tabulatorum quattuor Sconstituit praesidiumque cohortium duodecim pontis tuendi cauSa 0nit magnisque eum locum munitionibus firmat. Ei loco praesidioque C. Volcatium ullum adulescentem praefecit. I pSe, cum maturescere frumenta inciperent, ad bellum Ambiorigis prosectus per Arduennam silvam, quae est totius Galliae maxima atque ab ripis Rheni finibusque Treverorum ad Nervios
2 ripas, die largegenden, cf. 37 3 ad ripas Rheni.
4. profectus avsbrechen'. - per Arduennam filiam gelidri Eu prae
4. aecepti, in agdausdruch, s. Phaedr. I. 11. ut . . fugientes feras ipso exciperet. 5. a nostrorum boum cornibus, liber die Comparatio compendiaria cf. c. 22.4. 6. ab labris, cf. c. 27 4 ab radi
256쪽
pertinet milibusque amplius quingentis in longitudinem patet, L. Minucium Basilum cum omni equitatu praemittit, si quid celeritate itineris atque opportunitate temporis proficere posset;
monet ut ignes in castris fieri prohibeat, ne qua eius adventus procul significatio fiat sese confestim subsequi dicit. . 30 Basilus, ut imperatum est, facit. Celeriter contraque omnium opinionem consecto itinere multos in agris inopinantes deprehendit: eorum indicio ad ipsum Ambiorigem contendit, quo in loco cum paucis equitibus esse dicebatur. Multum cum in Omnibus rebus tum in re militari potest sortuna. Nam ut magno accidit casu, ut in ipsum incautum etiam atque imparatum incideret, priusque eius adventus ab hominibus Videretur, quam fama ac nuntius adferretur, Sic magnae suit fortunae omni militari instrumento, quod circum se habebat, erepto, aedis equisque comprehensis ipsum effugere mortem. Sed hoc eo factum est, quod aedificio circumdato silva, ut sunt fere domicilia Gallorum, qui vitandi aestus ausa plerumque silvarum ac fluminum petunt propinquitates, comites samiliaresque eius angusto in loco paulisper equitum nostrorum vim sustinuerunt. His pugnantibus illum in equum quidam ex suis intulit: fugientem silvae texerunt. Sic et ad subeundum periculum et ad vitandum multum fortuna valuit. I l. Ambiorix opias suas iudicione non conduxerit, quod proelio dimicandum non existimaret, an tempore exclusus et
281. 2. Anm. . . 166 2 us. 5. sese confestim subsequi dicit, C. is beretis aulaebrochen und Digide vorausgesandion Reiteria. alter de Ins. PraeS. 30. I. quo in loci in eum locum,
2. Multum . . . potest tori una, f.
b. Alex. 43 fortuna, quae plurimum in bellis potest. Cornet Thrasyb. I. 4 nonnulla ab imperatore miles, plurima vero ortuna vindicat.
3. propinquitates, liber de Pluralde abstraliten Subst. f. IV. 38. 2propter siccitates paludum. 4 intulit, eraal thm aula Plard indem or lim stat eines Steigbuget die Rechte bot. - et ad gubeundum periculum et ad vitandum, das Gluc M-
desse Rettung. Durch die tellungwerde die eiden Verba nach drsteklicher ervorgehoben, cf. IV. 33. usu cotidiano et exercitatione. 31. I. judicio, abi causae, Welcher
257쪽
77 repentino equitum adventu prohibitus, cum reliquum exercitum subsequi crederet, dubium est Sed certe dimissis per agros nuntiis sibi quemque consulere iussit. Quorum pars in Arduennam Silvam, pars in continentes paludes profugit; qui proximi Oceano fuerunt, hi insulis Sese occultaverunt, quas aestus efficere consuerunt; multi ex suis finibus egressi se Suaque omnia alienissimis crediderunt. Catuvolcus, rex dimidiae partis Eburonum, qui una cum Ambiorige consilium inierat, aetate iam consectus, cum laborem belli aut fugae ferre non posset, omnibus precibus detestatus Ambiorigem, qui eius consilii auctor fuisset, taxo, cuius magna in Gallia Germaniaque copia
est, Se exanimavit. 32. Segni Condrusique ex gente et numero Germanorum I qui sunt inter Eburones reverosque, legato ad Caesarem miserunt oratum, ne Se in hostium numero duceret neve omnium Germanorum, qui essent citra Rhenum, unam Sse
causam iudicaret: nihil se de bello cogitavisse, nulla Ambiorigi auxilia misisse. Caesar explorata re quaestione captivorum, si qui ad eos burones ex fuga convenissent, ad Se ut reducerentur, imperavit; si ita fecissent, fines eorum se violaturum negavit. um copiis in tres partes distributis impedimenta omnium legionum Aduatucam contulit. Id castelli nomen est.
aut voliintate sua. - tempore Metuoeus, cf. V. 23. 5.2 eontinente palude8 cf. c. b.
perpetuis paludibus, Weit avsgedehnte
Ufer de Maas. - sente et numero Germanorum stehi attributivisch der Relativsat qui sunt etc. egiehi sichnichi aus Germanorum, Sonder aufSegni Condrusique. - nihil, versiarkte Negation, LQ. 40. 12.2. Si qui . . . convenissent enthalidas Surielit de Salges ut . . . reducerentur. - eae fusta, miseitlichen
258쪽
Hoc sere est in mediis Eburonum finibus, ubi Titurius atque Aurunculeius hiemandi causa consederant. Hunc cum reliquis rebus locum probarat, tum quod superioris anni munitiones integrae manebant, ut militum laborem sublevaret. Praesidio impedimentis legionem quartam decimam reliquit, unam ex his tribus, quas proxime conscriptas ex Italia traduxerat. Ei legioni castrisque Q. Tullium Ciceronem praeficit ducentosque equites ei attribuit. 33. Partito exercitu . Labienum cum legionibus tribus ad Oceanum versus in eas partes, quae Menapio attingunt, proficisci iubet, C. Trebonium cum pari legionum numero ad eam regionem, quae ad Aduatucos adiacet, depopulandam
mittit; ipse cum reliquis tribus ad flumen Sabim, quod influit
in Mosam, extremasque Arduennae partis ire constituit, quo cum paucis equitibus prosectum Ambiorigem audiebat. Discedens post diem septimum sese reversurum confirmat, quam ad diem ei legioni, quae in praesidio relinquebatur, deberi frumentum sciebat. Labienum reboniumque hortatur, si rei publicae commodo lacere possint, ad eam diem revertantur. ut rursus communicato consilio exploratisque hostium rationibus aliud initium belli capere po88int. 34. Erat, ut supra demonstravimus, manu certa nulla.
6. proaeime or eripia3 cf. c. I. 4. 7. Ciceronem, cf. V. 24. 2.33. Q. Partito, cf. c. 6. I. 2. C. Trebonium, cf. V. 17. 2.
ad Aduatucos, an der mittieren Maas,ssidite vo de Eburonen. 3. ad flumen Sabim, die Sambre, wolchsaei Namur in die Maas mundet. eaetremasque Arduennae partis die ostlichston Ausilluser des Ardennen-Walde in de Gegendison Namur. 4 post diem septimum, a siebentenΤage, da disradme de Antangs- undandiermi mitgsthiten, cf. IV. 9. post diem tertium. - quam reddiem bis uisetchem Termineμ der Relativsat begrundet die Ver-
da die 14. Legio allei et schWach
War, um g gleicheraei et Dura-giere und das Lageris verteidigen. relinquebatur, nichi relicta erat. wei C. si bei se inem Abmarsch discedens guriichliess. 5. rei publieae commodo. cf. V. 46. 4. rationibus Verhalinisseμ. 34. 1. supra, cf. c. 31, 1 4. manu certa nulla, C. halte es mitheinem regetrechtenmeereo thun,
259쪽
7s non ppidum, non praesidium, quod se armis defenderet, sed
in omnis partis dispersa multitudo. Ubi cuique aut valles 2 abdita aut locus silvestris aut palus impedita spem praesidii
aut salutis aliquam offerebat, consederat. maec loca vicinita 3tibus erant nota, magnamque res diligentiam requirebat non in summa exercitus tuenda - nullum enim poterat universis a perterritis ac dispersis periculum accidere , sed in singulis militibus conservandis quae tamen ex parte res ad salutem exercitus pertinebat Nam et praedae cupiditas multos longius evocabat, et silvae incertis occultisque itineribus consertos adire prohibebant. Si negotium confici stirpemque hominum Scele bratorum interfici vellet, dimittendae plures manus diducendique erant milites; si continere ad signa manipulos vellet, ut instituta ratio et consuetudo exercitus Romani postulabat, locus ipse erat praesidio barbaris, neque ex occulto insidiandi et dispersos circumveniendi singulis deerat audacia. Ut in eius 7 modi difficultatibus, quantum diligentia provideri poterat, providebatur, ut potius in nocendo aliquid praetermitteretur, etsi omnium animi ad ulciscendum ardebant, quam cum aliquo
es. II. 22. 1 neque certa subsidia col
locari . . poterant. -- praemilium, ei sester latg. - quod . . . defen
deret, de sicli litto verteidigen
Alcib. 10. vicinitati negotium dant. Fur Fremd ware dies Gegendenunpassiorbar. - in summa mercitus,
daten. - quae . . . res, die Erhaliung
Sateten, cf. IV. 3. 3 ut est captus Germanorum, sonder auch in abgehurgien, cs. b. e. II. 42. 1 ut in miseris rebus.
260쪽
militum detrimento noceretur. Dimittit ad finitimas civitates nuntios Caesar onmes evocat spe praedae ad diripiendos Eburones, ut potius in silvis Gallorum vita quam legionarius miles periclitetur, simul ut magna multitudine circumfusa pro tali facinore stirps ac nomen civitatis tollatur Magnus undique
35. Haec in omnibus Eburonum partibus gerebantur, diesque appetebat septimus, quem ad diem Caesar ad impedi menta legionemque reverti constituerat. Hic, quantum in bello fortuna possit et quantos adferat casus, cognosci potuit. Dissipatis ac perterritis hostibus, ut demonstravimus, manus erat nulla, quae parvam modo cauSam timoris adferret. Trans Rhenum ad Germanos pervenit fama, diripi Eburones atque ultro omnes ad praedam evocari. Cogunt equitum duo milia Sugambri, qui sunt proximi Rheno, a quibus receptos ex fuga Tencteros atque Usipetes Supra docuimus. aranseunt Rhenum navibus ratibusque triginta milibus passuum infra eum locum, ubi pons erat perfectus praesidiumque a Caesare relictum: primos Eburonum fines adeunt multos ex fuga disperso egeipiunt, magno pec0ri numero, cuius sunt cupidissimi barbari 7 potiuntur. Invitati praeda longius procedunt. Non hos paludes in bello latrociniisque natos, non Silvae morantur. Quibus in locis sit Caesar, ex captivis quaerunt profectum longius re
periunt omnemque exercitum discessiS8 cognoscunt. Atque
gelgi an, ori de Schaden bestehensolite. 8. magna multitudine circumfusa, in honditionalem Sinne. - pro tali meinore, fur die ledermetgelungdero b ohorte unter Sabinus undCotta cf. V. 26 sq. - Stirps ac nomen initatis oblatur, LII. 28. 1 prope ad internecionem gente ac
35. 1. appetebat, ebens in intransitive Bedeutun VII 82. 2 cum lux
appeteret. 2 quantum . . . posSit et quantos
6. tristinia milibus passuum infra, liber den Abi mensurae bei dem Komparativbegris infra s. c. 28 1 paulo
infra elephantos. - ubi pons erat perfectuS, cs. c. 9. 3. - prae8idiumque, cf. c. 29. 3. - primos Eburonum
Anes, das Grengland de Eburoneu, welches bis an de Rhei reichte. 7. Onsiu procedunt, Nohi bis indis Nahe de Maas.