장음표시 사용
131쪽
llo sDE RE METALLI ea Ferrament primum A. Secintam B. Tmetiam c. Quartum D. Cinciu E. iam, F. Bractea G. Μ ubrium ligneum Η. Μanubriianis1 primosem- metito inclusion I.
Mallei quoque duplices flant: minores,quorum manubria sessores una
manu tenerit: maiores, quorum utraque: in illis, quod ad magnitudinem Musum pertinent triplex est disserentia : minimo, tanquam leuissimo, percustiunt secundum serramentum: medio, primum: maximo, tertium: atque is
latus 8c crassus est digitos duos. In maioribus uerd bipartita est uarietas:paruis quartum ferramentum feriunt,magnis cuneos in fissiiras impingunt: illi lati & crassi sunt tres digitos hi quinque, & longi pedem. Omnes autem media parte in qua est soramen manubrim capax extuberant: sed maioribus manubria sunt imbecilliora, ut operam mallei pondere inclinatiore uehemen tius ferire possint.
134쪽
LIER Exffvs IRO PBa est Ium ferreum item duplex est : utrun ima parte acutum,sed alterum teres, quo puteum aqua Plenum, cum ad eum pertinet cuniculus perforant: alteru latum,qud de cauemis in solu deflciunt saxa ignis ui molli ta, quae eonis detrudi non possunt. Est autem contus metallicorum,ut nautarum,pertioca oblonga in capite ferrum habens.
135쪽
ille ruspicia iust eo ea rur uena non dura, qualis esse solet terrena. Stasistrerutrum & batillu nihil distant a uulgaribus. Altero eo nuemini terras &glarea, altera easdem iniiciunt inuas
' Terrae alie & saxa 8c res metallicae aliae Tles ligone cauatae ues serras mentis excisae in uasis aut corbibus aut siccis e putris extrahuntur: cis 'sue
capsis patentib euehuntur e cuniculis:exu si alueis efferuntur. alalunἰ duplicia: quae no materia non figura dissem sed magnitudine.minoraetere tanti capiunt, quantu metretarmaiora plerum sextuplo sunt capacioram e
tris enim ceria est capacita sed saepius uaria. Vtra coficiuntur ex'lleribus& duob. circulis serreis quom altero superius,altero inferius uinciutur:nam colurni & querni asseribus puteoru illisi sicile rumpuntur,serrei durant. Maioribus ut alseres sunt crassiores et latiores ita etiam circuli utril ,ut plus mitatis & roboris habeat octona bacilla ferrea sunt, aliquantu latae quorum quaterna ex superiori circulo deorsum procedunt: quaterna eis quasi obuia ex inferiori sursum: utrorunq; fundum tam interius quam extrinsecusnuo bus ueI trib. bacillis item ferreis, & ex una inferioris circuli parte ad aIteram Pertinentibus,munitur. Sed eoru quae extra sunt altera ad id afligitur tranuersum:utraq; habent binas ferreas ansas, qus superius extant alcy eminena utra semicirculu ferreum cuius inserior pars inclusa in ansis recta est ut e PeditiuS moueri possit: utram multo altiora quam latiora sunt, utriis summa pars est latior ut res effossae facilius in ea infundi & rursus ex eis effundi Possint. In minora ferme pueri, in maiora uiri terras e solo putes trahunt ru/tris reliquas res fossiles batillo in ea inssciunt, uel manibus ingerunt: qu/rringestores sunt nominatimiox -icirculo serreo funis ductarq unculi xlicani tum machinis extrahuntun minora quidem,quod ipsis leui
136쪽
fit in positum, ea quam uersant homines: maiora, quod grauius,ea quam ea qui circumagunt. Quidam uero in uasorum locum sibstituunt corbes, quartantundem capiant, aut, quod leuiores quam uasa sint, etiam plus. Quidam saccis,ex taurinis tergoribus factis, pro uasis utuntur: quorum semicirculos ferreos unco prehendit funis duestarius: eorum plerunP tres rebus effossis pIeni simul extrahuntur, tres demittuntur, tres a pueris implentur: hi Si es
bergi usitati sunt ills Fribero.
137쪽
Quod autem nune cisium appellamus uehiculum est unam habens rotam non duas ut id quod equi trahunt: ipsum rebus fossilibus resertum ex cunis culis uel casis ab operario euchiturised hoc modo sermatur. Asseres duo l5. circiter quinq; pedes, alti unum, lati duos digitos eliguntur: quorum partes primae futurae ad unius pedis longitudinem, postremae ad dusim pedum
inferius excinduntur, mediae remanent integrae. Deinde primae excavantur, ut in earum foraminibus circularibus axiculi capita circumagi possint. Me diae uero bis perforantur Sc prope imum,ut capitula duarum trabecularum, in quas imponuntur asseres, recipiant : & in medio, ut capitula duorum asserum transuersariorum: at' claui, in his capitibus foras eminentibus infixi, totam firmat compagem. lix postremis asserum longoru partibus fiunt m nubria: quorum capitula inferius sunt reflexa, ut firmius mani b. teneri posssint. Sed rotula quia unica, ne modiolum habet,ne circum axiculum uersatur,uerum cum ipso circumuertitur: a curuaturis enim, quas ourussae Graeci uocant, duo radii transuersarη, in eas inclusi, per medium axiculum penestrant in oppositas curuaturas. Axiculus autem quadragulus est,exceptis mopitibus, quorum utrun teres ut in soramine uolui pol sit: hoc cisium terris& saxis plenum operarius euehit, inane reuehit. Est praeterea metallicis estearum cisium hoc grandius, quo hi,qui terram, cum lapillis nigris permis a lauant, rivis in eam deduetis, utuntur. Eius autem prior asser transuersari altior est, ut terra ingesta non decidat.
tum minus A. Asseres eius longi B. Asperes tran-rrsarii c. Romia D. Cisi graniau E. Erus prior asper transiuersarius P.
138쪽
Capsa autem patens dimidio capacior est quam cisium: longa sere pedes ruatuor lata & alta circiter pedes duos & dimidiu: sed quia ei figura eli qua
rangula tribus laminis quadrangulis uincitur serreis:α praeter eos undi bacillis ferreis munitur: ad ipsius fundu duo axiculi ferrei sunt assixi, circum quorum capitula utrinw orbiculi lignei uersantur: qui, ne ex axiculis immobilibus decidant,paruis clauis serreis cauetutaut magno illo obtuso ad idem
fundum assixo,nea trita uia hoc est cauo trabium aberrent. Eam capsam uesistor ipsius partem posteriorem manibus tenens S protrudens euehit onu, stam rebus fossilibus,vacuam reuehit. Quoniam uero cum mouetur, numessicit qui nonnullis uisus canum latratui similis,canem uocarunt.Hac capsa utuntur si quando ex longissimis cuniculis onera euehunt, &quod moveas
tur facilius,& quod grauius onus ipsi possit imponi.
Sed alueos cauant ex singulis arborum truncis: quorum minores Iongssunt plerunque duos pedes,lati unum: hos metallo resertos praesertim cum multum non estoditur,e puteis 8c cuniculis uel humeris egerunt,uel funicus lis,ex collis pendentibus, deuine os essi rut. Veteres quicquid effossum erat humeris egessisse Plinius autor est. Verum ea ratio onerum exportandos tum, quia plures homines magnis laboribus defatigat, & multa pecunia in operas erogatur,spreta a nostris 8c repudiata. Maiorum autem alueoru lori .gitudo est ad tres pedes, latitudo palmipedalis : in quibus terras metallicas k 3 experio
139쪽
experimenti potissimum gratia lauant.
minor A. Funiculus B. Alaeus maior cAt aquaria uasa disserunt usu, quem habent,& materia, ex qua formatur. Nam quibusdam aqua e puteis hausta infunditur in alia, ut situlis: quaedam aquarum plena machinis extrahuntur, ut moduli & bulgar. Alia sunt lignea, sicuti situlae 8c moduli: alia scortea, ueluti bulgar. Moduli autem aquarii aesque ac uasa in quae res aridae ingeruntur, duplices sunt in mores & maiorest sed hi moduli distant a vasis summa parte quam habent angustiorem:& quidem iccirco ne, quum ex puteis, maxime multum deuexis, trahuntur & illi/duimir asseribus aquae effundatur. In hos modulos aquas situlis infundunt, quae sunt lignea vascula, non ut moduli in summo angusta, neque uineta cieculis ferreis,sed colurnis quod neutrum necessitas flagitet at* hic
etiam moduli minores extrahuntur ca machina, quam uersant homines : maiores ea quam equi circumagunt. Μο lνι
140쪽
LIBER IETrv . ra ΜοJulvi minor A. ΜοLliamtior B. siruu e. Sed bulgas nostri nominant maximos illos utres aquarios, qui constanteκ taurinis tergoribus duobus, uel duobus &dimidio ex his bulo is tritis Scusitatis primo excidunt pili, at* glabrae & candidae fiunt. Post i Τ temporigrumpuntur. Quod si parum in partem ruptam bacilli teretis & striati partiscula immittitur,ac in ipsius strias bulga rupta undiq; illigata suitur: sin mul9tum eam resarciunt particula tergoris taurini. Bulgae autem unco catenae duetariae implica tae S demissae meriantur in aquis, S quam primum eas hauseorint machina maxima extrahuntur: duplices uero sunt: alterae per se hauriunt aquas: in alteras batillo ligneo agitatae quodammodo infunduntur.