장음표시 사용
141쪽
Aquas autem, ex puteis extractas, excipiunt canales uel infundibula, per ruae transmittuntur in canales : similiter aquae e lateribus cuniculorum essuentes in canales derivantur. Hi constant ex binis trabibus excavatis, & arcte coniuncius ut aquas proquentes possint continere: ex ore cuniculi usque ad extremam eius partem pertinent asseribus contectit, ne terra uel saxum in
eos incidens aquarum cur um impediat. Quod si multus limus paulatim in ipsis subsederit asseribus sublatis purgantur, ne, quod etiam tunc eis accidit, obstruantur & obturentur. Quos autem canales metallici extra ferra infulardibulis quae sunt ad casias puteora, subqciunt eos plerun cauant ex singulis arboribus. Insundibula uero sere coiiciuntur ex quatuor asseribus sie inserius excisis & consiunctis, ut summa infundibulorum pars fiat latior, angusstior ima.
142쪽
Quae sint serramenta metallicoru, quae uasa satis ostendi: nunc machinas exponam,hae triplices sunt tractoriae scilicet spiritales scansoriae. Traetoriis
onera ex puteis extrahuntur. Spiritales aerem conceptu ex ore suo instant in
cuniculos uel puteos: quod ni fiat in nonnullis sossores laborare sine magna spirandi difficultate no possunt. Scansoriae sunt scalae quarum gradibus meo tallici descendunt in puteos: SI ex eis rursus ascendunt.Traestoriam uariae Scdiuerta sunt sormae: & quaedam ex ipsis multum artificiosae: S nisi ego salsior ueteribus incognitae: quae iccirco inuentae sunt, ut 8 aquae trahi possint ex terrae profundo ad quod nulli cuniculi pertinent: et res fossiles ex puteis, quos item nulli contingunt cuniculi, uel longissimi. Quoniam uero puteos
rum no eadem est altitudo in istius generis machinis magna uarietas existit. sed earum quibus onera sicca ex puteis extrahuntur, formae quinque potissimum sunt usitatae, quaru prima sic conficitur. Tigna duo, quam puteus pauo Id longiora, collocantur: alterum in Bonte putei alterum in tergo.Eoru partes extremae habent soramina, in quae pali ad imum cuneatiores, immissi aistius in terram adiguntur ut maneant immobilia. Habent praeterea formas,t quibus inclusa sunt capita duom tignorum transuersarioru: quorum unum dextru putei latus occupat: alterum tantia abest a sinistro, ut inter ipsa locussit aptus ad scalas affingendas: in horum tignorum trasuersariorum formis, quae in media eorum sunt parte stipites uel asseres crassi infiguntur & eonfiaguntur clauis serreis: in quorum stipitu uel asserum caua crassis laminis ferorata coniiciuntur sucular capita : utrun autem caput, ex stipitis aut asseris
cauo seras eminens, est inclusum in forma alterius capitis ligni longi sesqui pedem lati palmum crassi tres digitos: sed utrunq; eius caput latum est digitos septem:in alteru uero inclusus est uectis, teres item longus sesquipedem,
143쪽
Altera machina, qua metallici quum putei sunt altiores, utuntur,a Prima differt rota, quam praeter vectes habet: eam, si pondus alte non extrahitur, unus uectiarius uersat,rota in alterius locum succedente: sin altius,tres,rota
in quarti locum iubstituta. Etenim sucula semel mota rotae uolubilitate i
circa uero suculam lanis ducta ius inuoluitur,et eius media pars ad Ipsim reliciaturat utram eiusdem ansa habet uncu ferreum, qui uasis semicirculo inisolica tunitam uectibus coacta sucula dum uoluitur semper alterum uas one re olenum ex puteo extrahitur,in eundem demittitur uacuu. Cogunt autem suculam uiri duo robusti utero prope se cisium habensen quod cum uas ei Dropius fuerit extractum, exoneret.Duo uero uasa pleru implent cilium. Ouare ubi quatuor extracta fuerint uter suum cisiu ex casia euehit sc eum tit ita fit ut si putei sodiantur prolandi, collis assii at circa machinae calam. Ouod si uena metallorum foecunda n5 Merit, terras laxacp discrimine remoto prolandunt: si ecunda, seorsim exonerata seruant, tundunt, lauanti
cum uasa aquaria extrahunt, ea euertentes aquam per iniundibula transmit. tunt in canalem per quem emuit. Dgnum in fronte putei collocatum A. Tignum in tergo pinei c. eat in B. Palb cuneati c. Tigna transversaria D. stipites uel asseres crassi E. Lamina ferrea F. Sucula G. Eiri eapita H. Lignum I. Verus T. Funis Asurius L. Eius uncia Μ. Vas N. Eius semicirratis O.
144쪽
catis it UuIM saci ius eircumagi possit: ad quarn rotam aliquot interctum
massulae plumbeae appendutu uel in asserculis, ad eam assixis includuntur, ut cum uersatur pondere depressa ad motum propensior fiat. Quida eadem de causa duo uel tria uel quatuor bacilla ferrea includunt in sucula, eorumm . capita massulis plumbeis aggravant: sed ista rota differt a rota currus,& ea, quam fluminis impetus ueriat. Eiemin caret pinnis, quae rotae, qua uertit fluM .men sunt: caret modiolo,qui est currus rotae. Eius autem loco habet sucula crassam. in cuius formis inferiorum radiorum capita sunt inclusa, ut supericiara in curuaturaru Armis: cum tres uecstiarri hanc machinam torquent in ora. bem tunc ad alterum sucular caput quatuor vectes recti sunt in eo inclusi:aa alterum unicus ille in metallis usitatus qui e duobus membris constat: quos. rumieres quod stratum emine manibus prehenditur: quadrangulu,quod recta assurgit duas habet forma in inferiore membra teres includitu in suo periore suculae caput.Huc uectem unus circumagit,illos duo: quorum alter eos trahit ster trudit. Omnes uero uectiarios, qua curi machinam uersant, uiros esse robustos necesse est,ut tam magnum laborem sustinere possint,
145쪽
.ὶ, DE RE ng TALI. ea . Tertia maehina minus seligat operarios,e ὶm onera maiora leuet. EAE. uerd tardius,ut omnes aliae machinae, quib.tympana senstamen estiusmenix me ad pedes centum ti octoginta: quae sic se habet axis statuti codaces sermuersantur in duobus catillis ferreis : quorum inferior est inclusus in trunco in terra locato superior in trabe: axis ille inferiore parte habet orbe, ex crasi sis asseribus coaomeritatis Sc compares factum: superiore tympanum denisi id axis strati tympanum quod ex iasis contat circumagiti rea hune.
axem euius codaces uersantur item in ferreas tignorum catillis, duet iustianus est inuolutus: operarii duo manibus quidem, ne cadant, prehendentes& tenentes perticam,ad duo tigna statuta assixam, pedibus uero tabellas reo red trudentes machinam circumagunt: quoties autem uas unum, rebus etssissis plenum, extraxerunt & subuerterunt, toties contrarie machinam uer
sanies alterum extrahunt. Axis statutus A. Truncus B. Trabs c. orbis D. Trmpcnum matrum E. Axis stratus F. TImpanam quod ex fusis constat G. Furtis iactarius Η. Permea I. Tigna statuta Κ. orbis tantia L.
146쪽
Rlata pedem fibulis in summo coniuncta, in imo divaricata eriguntur: eo rum singulorum in seriora capita in singulorum tignorum in solo stratorum se is includuntur: tigna,quae humi iacent longa sunt pedes quinquedata sesquipedem, crassa pedem. Quodq; autem tignum erectum cum tigilo huismi strato connectitur tertio quodam tigno oblique descenden te: cuius ca put superius includitur in forma tigni erecti: inferius in forma tigni humi iacentis. Eiusmodi uero tignum longum est pedes quatuor, crassiim & latum pedem: quomodo fit area rotunda, cuius linea dimetiens habet ad quinquaginta pedes: in eius arear medio crater altus ad decem pedes foditur.& fis hica spissatur aut ut satis habeat firmitatis, contiguis tigillis perquς penetrant
pali. stabili tur: eorum enim colunctione terra crateris continetur ut decideis
re n5 possit. In imo erateris tignum sternitur longu pedes tres uel quatuor. crassunt 8c latum sesquipedem: id,ut immobile maneat, in tigillis' contiguis est inclusum. In eius medio ferreus est catillus, acie temperatus, in quo seruereus axis codax uersatur: simili modo tignum quod in summo sub fibula informis duorum tignorum erectora est inclusum, habet catillum serreum in quo alter ipsius axis codax serreus uoluitur: nam quisque axis metallicus, ut quaeque semel, lires ita serasidicam,duos ferreos habet codaces,tanquam
lavos,in medio capitum,adcircinnum rotundatorum,infixos: eorum pars,
quae in axis caput infigitur tam lata est quam ipsum caput & crassa digitum:
quae extat teres & crassa palmu aut crassior, si res hoc postulat. Capita etiam cuiusque axis metallici circulo ferreo cinguntur &uinciuntur, ut eo firmius codaces continere possint. Axis autem huius machinae, exceptis capitibus,
quadrangulus est & longus pedes quadraginta crassus & latus sesquipede tin cuius axis se is quae sunt supra caput inserius quatuor tignorum oblioque ascendentium capita inclusa fibulantur: eorundem capita superiora suis stinent duo tigna transuersaria duplicata, item in eorum formis inclusa. Tisgna uero oblique ascenderia sunt longa pede decem & octo, crassa palmos tres Iata quinque. At transuersaria duplican sic ad axem assixa sunt & inter se clauis ligneis coniuncta, ut no separentur: ea autem longa sunt pedes quatuor & uiginti. Deinde tympanum est quod costat ex tribus rotis: quarum mediatam a suprema quam ab infima distat pedibus septe. Eis quatuor sunt radii,quos totidem tigilla oblique ascendentia sustinent: quorum capita inis
feriora circum axem fibula coniun*untur: singulorum autem radiorum alis terum caput in forma axis, alterum in Arma curuaturae inclusum est.Ex curis
turis infimae rotae ad curuaturas mediae undiq; pertinent fusi: similiter ex curuaturis mediar ad curuaturas supremae: quibus fusis duo ductari j funes inuoluuntur: alter inter infimam rotam 8c mediam alter inter nisdiam & is premam. Hoc aedificiu,in metae figuram excepta ea parte quadrangula quae spectat ad puteum sermatum totum scandulis contegitur.Tum duplicis oris dinis sunt tigna transuersaria utrinque statutis incluta : utraque longa sentpedes decem & octo : sed statuta erasia & lata pedem transuersaria tres palismos. Statuta numero sunt sedecim, transiuersaria octo, super quae collocans tur duae trahes latae pedem crassae tres palmos excavatae ad semipedis latitudinem, ad quinque digitorum estitudinem: & altera quidem Iocatur super
147쪽
sese ex machi ς U Pra I digitos sex euius capitula amela panum axicululi in g0 s uitire liunt orbiculi lignei, qui unR cu
utrisq; uncu im μ' , Est in axe inclusem, est tigillum longumnus inseri ν δ Πῆm p P utato pendet: cui inserius tignu curtum est pedes quδxuse )βq . dubae rerum habet clauum, qui recipix ς inclusum, in qWψ μμ s Iub modo fieri potest ut duo equi hanc in bdὀh inodd illae Bat: uicissim uas alterum onere Plenum
Omδm uieuum in eundem demittatur. Si uero puteus απ., quatuor equi machinam circuningunt. Vasi autem e tracto siue siccae siue humidae res etandendae Herankoporarius harpagonem inrici si ipsum subuertitas exeatena cui tres uel quatuor annuli lunt, ad trabem astixa, deo pendet. Timiamm A. vinlunias reis B. Tigra atque his
frendentia c. Area D. Tignum in imi eraterustra istam E. Axis F. Tigna transiuersaria Libeat a G. T--Η. Diauriis ci I. VM T. Tigillam ex duplicata pentins L. Tenηm rarrem M. Cate Ma N. Statera o. Narrato P.
148쪽
Quinta similis est partim machinae maximae, partim tertiae, quae ab equis uersata pilis aquas haurit: quarum utran paulo post exponam. Etenim sisl α cutiligod by Cooste
149쪽
DE RE METALLI cacuti tertia & ab equis uersatur, & duos habet axes: statutum scilicet, circumquem,in terrae cauernam penetrantem,similiter inserius est tympanum denistatum:at stratum circum quem tympanum quod ex fusis constati Vt uero machina maxima duo habet impana circum axem stratu prorsus illius tympanis similia, sed minora, quod uasa ex puteo ducentos S quadraginta tans tum modo pedes alto trahere possiti quom alterum ex orbibus ad quos asῆ. xa sunt tigna compositum est. alterum, quod existit prope tympanum quod ex fusis constahaltum est undique circum axem pedes duos, crassum unum: huic harpago impingit qui ipsum retinens machinam, cum res id postulauerit, sistit. Toties uero postulat, quoties uel sacci e corio saxorum fragmenstis aut terris pleni,extraeli euertuntur, uel aquae ex uasis item extractis e duntur. nam haec machina non onera modo sicca leuax. sed etia humida per inde ae sis quatuor machinae iam nunc a me descriptata quin etiam hae in puteum demittuntur tigna, ad eius catenam ductariam alligata. Sed harpago crassus pedem,longus semipedem extat e ligno, catena appenso ex altero capite tigni, quod uersatur circum axiculum ferreum,quem continent chelae tigni statuti. Ex altero uero mobilis illius tigni capite item catena appensum est lignum longum,&ex eo rursus catena alteru tignum breve:cui, cum machina sistenda fuerisioperarius insidehat sic ipsum deprimit. Mox et iniicit asserem uel tigillum,quod subter duo tigna pertinens ab eis ne attolli possit retinetu quo modo harpaso subleuatus, tympanum amplexus tam ualis de prehendit,ut saepe ex ipso scintillae exiliant. Habet autem tignum depenadens ad quod harpago est assixus aliquot foramina, in quibus eatena inclusditur ut ipse quemadmodum conuenit subleuari possit. Supra tympanu est tabulatum ne id aqua destillans madefaciat. Nam si madefustum fuerit, har.
pago machinam minus retinebit. Iuxta uero alterum tympanu est palus,ex quo dependet catena, in cuius annulo postremo inclutus est alter harpago, hoe est unciuatum ferrum,longum pedes tres.Is annulo, ad fundum Iam uasis quam sacci aiuxo, iniectus illud retinet ut aqua effundi possit, hunc ut uoxorum fiagmenta euerit. D aram dentatum, paod est ad axem'atatum a. Axis stretra B. Tympamon quod ex fusis constat c. TImpana prope ui Um D.
150쪽
LIBER IETTV s. Venas autem illis quinq; machinis e puteis extractas uel e cuniculis V enas autem illis quinq; machinis e puteis extractas ueI e cuniculis euesctas metallici de montibus aut deuehunt, aut detrahunt aut deflciunt. Nos