장음표시 사용
211쪽
conficitur ex tertii generis lapidibus,qui in ardentes Arnaces coniecti ficiis
te Iiduescunt candidis & puris at comminutiS:cum eius enim pulueris sesmuncia permiscentur spumae argenti istu*, item comminutae, unciae duae: ouae mistura iniicitur in catillum fictilem eius capacem: aeth tegulam aris dentis fornaculae collocatur Cum autem aquae instar fluxerit quod. et hors dimidio spacio accidit ex sernacula exempta e ditur in alique lapidem: ea temperatura ubi relaxerit,uitri similis esse apparebitiquae ruris comminuitur Istiusmodi uero puluis qualicun uenae metallicae, quae, cum eam
experimur, non fac1le liquescit, inspergitur & recrementum exsudabit. Alii in locum spumae argenti cinerem plumbi substituunt, qui sic conlicitur. Inolumbum in catino liquesectum,coniicitur lallari& mox quadam quasi eute leoitur. qua sublata rursus in Jcitur sulfur, rursus cutis nata detrahituri uuod saepius fit,&quidem,donec plumbum in puluerem resolutum Herit. Sed ualens additamentum c5positum est quod conficitur ex halinitri praeis parati fatis liquati recrementorum uim fecis uini aridae, singulorum uncia, spumae argenti triente, uitri in puluerem triti besse, hoc additamentum aduenam, quae par pondus habeat, adiectum eam liquefacit. Valentius uero constat ex paxibus portionibus secis albi uini siccae, salis communis, halinistri praeparati quae tria simul in olla,argenti spuma intrinsecus obducta, torsrentur usq; dum puluis inde fiat candidus: cum quo tantundem spumae aris
genti comnustetur. Huius uero mitturae pars una cum duabus uenae exporiendae partibus permiscetur.Quo ualentius ῆt ex nigri plumbi cinere halis nitro,auripigmeto,stibio rece Rcca aquarum quibus aurifices aurum ab ara pento separant: sed nigri plumbi cinis conficitur ex plumbi libra cc fulturis libra:plumbu malleo percussum dilataturiat alterius bractea, alterius laesiur iniicitur in catinum uel ollam, & simul torrentur usin dum ignis luitur
consumat & plumbum in cinerem uertat. Halinitri uero comminuta libracum auripigmenti item in puluerem triti libra commiscetur, & in patina ferrea coquuntur donec liquescant: postea inunduntur, & re gerata iterum in puluerem contemtur. Stibii autem libra & secis siccae bes alternatim imiciuntur in catinum,& coquuntur usque ad eum finem dum massula inde hsat:quae similiter resoluitur in puluere huius pulueris bes & plumbei cinearis libra itemq; pulueris ex halinitro & auripigmento faciti libra permiscen tu & ex his conficitur pulvis:cuius una pars ad duas uenae partes addita ea liquefacit,& a recrementis purgat. At ualentissimum est quod habet sulla ris drachmas duas & recrementi uim totidem, stibri, salis ex urina decocta
consere,falis comunis liciuati hali nitri praeparati spumae argenti, atramen
ii sutorij secis uini siccae salis ex anthyllidis cinere facti, siccae fecis aquarum quibus aurum ab argento aurifices separant, aluminis igne resoluti in Pul Merem singulorum semuncia, camphorae una cum sellare in puluerem trita unciar*huius misturae pars dimidia uel integra prout hoc res ipsa postulat, cum P te una uenae & duabus plumbi partibus permista insscitur in catillufictilem, & mistura puluere uitri Venetiani comminuti conspergitur: qu cum sesquihor uel duabus horis cocta Herit, massula in iando catilli resi
debit,a qua mox plumbum separatur.Est etiam additamenta quod sulse auripiga
212쪽
auripigmenrumsandaracam a uenis metallicis separat: id habet pates poristiones recrementi ferri,tofi albi,falis. Sed postquam tales succi Herint secto stipse uenae arida uini fece ad eas adiecta excoquuntur. Est quod ab igni tuetur stibium ne id consumat:& a stibio metalla quale est quod constat ex paribus portionibus sulfuris, hali nitri praeparati, salis liquati, atramenti istorii simul in urina uel lixivio coistorum,donec nullus odor affletur e stultuare quod fit trium uel quatuor horarum spacio.Est praeterea operaeprctium subhcere aliquas alias misturas. Accipito uenae ut conuenit praeparatae partes duas scobis serri elimatae partem unam,salis item partem unam atq; missceto: deinde ea iniicito in catillum fictilem, & in fornacula locato: ubi igni resoluta confluxerint, massaea in fundo catilli residebit. Vel accipito uenae& ochrs plumbeae pares poritones,at cum ipsis misceto paucam sereticobem elimatam,&inii cito in catillum: tum super ipsam mistura spargito stoisbem ferri elimatam.Vel accipito uenam in puluerem contritam, eam* sparsito in catillum :d inde es inspergito tantundem salis ter aut quater urina madefium 8c rursus torrefacti: tum iterum at iterum uenae puluerem & sas lem:postea catillum operculatum & oblitum imponito in carbones ardenistes. Vel accipito uenae partem unam,globulorum plumbeorum partem uisnam,uitri Venetiani pariem dimidiam, recremeti uitri tantundem. Vel aciscipito uenae partem unam, globulorum plumbeorum Partem unam, salis partem dimidiam,aridae uini siccae quartam unius partis, fecis aquam, quae aurum ab argento secernunt tantundem. Vel accipito pares portiones ueonae praeparatae N pulueris in quo item insunt pares portiones minutorum
plumbi globulorum, salis liquati, stibη, recrementorum serri. Vel accipito
pares portiones uenae,in qua inest aurum atramenti sutorii,secis uini siccae, salis. Haetenus de additamentis. In fornaculam autem eo,quo dixi, modo praeparatam primo tegulam imponito:deinde prunas super eam coniicito, electosin carbunculos:nam ex minus bonis multum fit cineris, qui circum
tegulam collectus operationem ignis impedit: tum catillos fictiles forcipe sub tegulam locato,& sub priorem ipsius partem ponito carbonem ardens tem,ut catilli citius calefiant:quetra,cum plumbum iniiciedum fuerit in eos, uel uena,rursus sorcipe eximito. Pol quam autem catilli excandescent igni, primo per cannam ferream duos pedes longam & capacem digiti cinerem Mel carbunculum,si quis in eos inciderit spiritu dissiato & dispergito: quos idem laciendum erit, si cinis uel carbunculus in catillos cinereos inciderit:
deinde plumbeum globulum iniicito Hrcipe:quod plumbu ubi in fumum
uerti,consumi cceperit,ad ipsum addito uenam praeparatam in charta insvolutam. Multo autem artifici praestat eam inuoluere in chartam, fico imo ponere in catillos, quam aeneo cochleari in ipsos insundere. Cum enim eaotilli sint parui,si cochleari usus fuerit non raro aliquam uenae pariem dissuradit. Charta uero cremata carbunculo forcipe prehenso uenam moueto, ut plumbum eam combibat, cum ipso metallum uenae misceatur: quae mi mo eum saeta fuerit tunc recrementum partim circum eam ad catillos adhaerescit nigri annuli speciem quandam gerit: partim innatae plumbo cum auro uti argento permisto:quod mox ab eo auferto. Plumbu autem omni
213쪽
no omni argento careat, quale estVillacense. Quod si eiusnodi non laetitit promptu, seorsum plumbum est experiendum ut certo sciatur, quantam argent portionem in se continea ut calculis subdures de uena re cte iudice misi enim tale plumbum fuerit experimentum erit Slsum & fallax.Veta sobuli plumbei hoc modo sermanturi Hrceps est ferrea longa circiter
Dedem ullum: eius chelae continent ferrum diuisum, quod coniunctum ovi fiouram exprimitiutrunm habet duas partes cauas, quod ferrum diuisum, cum compressum fuerit superius,ex ipso eminet infundibuluman quo sunt duo soramina,quorum altem ad unam Partem cauam penetrat, alterum ad alteram Itam plumbum infusum defluit perforamina, in partes inuas, estisciuntur una infusione globuli duo.
Nec hoc in loco de diuersa quorundam artificum experiendi racione resticere debeo: qui primo in catillos i ciunt uenam praeparatam,eam cos quunt.Deinde addunt plumbum:quae ratio mihi non probatur:etenim uestia isto modo serruminari solet:quare postea commota non bene, aut admodum tarde cum plumbo miscetur. Quod si catillis eiusmodi fictilibus omsornaculae spatium,quod contegit tegula, non compleatur nam Iner
compleri solet cum scilicet multarum uenarum, aut multarum unIus uenae partium una experimur in uacua loca catillos cinereos ponito , ut interea
ignescant.Quod etsi una hora plerunque fit, tamen id ipsum minoribus cistius maioribus tardius cotingit: si uero catilli,anteaquam In eos Inflciatur metallum cum plumbo permistum, igniti fuerint, ipsi solent saepe dilrumspi,plumbum semper contremiscere, nonnunquam ex ipsis exilire . di autecatillus disrumpatur,aut plumbum ex eo exiliat aliam uens Partem eXperi ri oportet: sin plumbum contremiscat tunc catillus pruna lata ac tenui testas turi quam cum plumbu attigerit resilit:atm sic etiam mistura tandem ip'um exhalat.Quinetiam si in secunda illa excocstione plumbum,quod in minura inest, non consumeretur sed stabile dc fixum permanens tegeretur quacam quasi cute,signum est, quod non satis ardore ignis concaluerit. Aridum igtur lignum tedae,uel arboris ei consimilis, in insturam imponito, in m qnu teneto,ut cum concaluerit retrahere ab ea possis: tum curato, ut tempet
calorem satis multum,eum equilem habeat. Quod si calor misturam n0 Dissili do by Corale
214쪽
LIBER SEPTIMUS. 18 rotundauerit,ut fieri solet ubi omnia recte fiunt, sed faciat longiusculani ut caudata uideatur, signo est calorem ipsum, qua cauda est, nimium esse:quaare catillum paruo unco ferreo, cuius manubrium item sit ferreu & longum sesquipedem, circumagito,ut altera pars aeque calescat ab igni. rinius uncassemus. Praeterea si quando mistura satis plumbi non habuerit,addito cum forciape ferre uel cochIeari aeneo, cui manubrium praelongum est, tantum esus, quantum satis est.Ne ueta mistura stigescat, id ipsum ante concalefacito: sea latius est primo tantum plumbu,quanto opus est ad uenam excoquendam, addere, quam postea cum dimidia excoctio perfecta fuerit: ne totum non abeat in fumum,sed pars eius fixa permaneat. Porrd ubi calor ignis iam fere consumpserit plumbum, tunc aurum argenturiuue, uarijs coloribus efflores scit:at ubi totum fuerit consumptum auri uel argenti residet in catillo: quain statim ex fornacula eximito massulamin, dum adhuc calet, ex eo extrahito, ne cir ad eam adhaerescat:quod plerun* fit, si massula ubi iam refrixerit, ex eo extrahatur. Quod si etiam tunc cinis ad eam adhaerescit,cultro non radito,ne aliquid pereat,at experimetum fiat falsum: sed forcipe ferrea com primito ut cinis dissiliat ipso pressu. Utile deni est duo trisue unius uens experimenta facere eodem tempore,ut si forte unum non successerit, ex altero aut saltem ex tertio certior fieri possis. At interea dum artifex uenam exsperitur ne uehemens ignis calor oculos eius laeda quia *pius introspicere. accurate considerare omnia necesse est utile erit ei semper in promptu hao here tabellam ligneam subtilem, latam duos palmos, habetem manubrium quo teneatur,atque per mediam latitudine excisam,ut per eam quasi rimam quandam possit cernere.
Tabelia manubrium A. Hus rim B.
215쪽
verum plumbum,quod uenae metallicae argentum combibit horae paralium trium de quatuor spacio ignis consumit in catillo cinereo.Experimen. to autem persecto ex sornacula eximitur regula, rutro ferreo extrahitur cinis non modo ex latericia & ferrea sed ex fietili etiam, ne eam deponere de pede opus sit. At ex uena in catillum triangularem coniecta sie conflaturmastula ex qua postea conficitur metallum.Primd in circulum serreum imis ponuntnr prunae carbones P: deinde catillus triangularis, qui continet uonam,at res quae eam liquefacere at a recremento purgare possunt: tum folle duplicato excitatur ignis uena tamdiu coquitur,aque dum massula in sundo eatilli resideat. Duplicem rationem uenarum experiendarum esse demonstrauimus:unam qua in catillo fictili plumbum miscetur cum uena, deinde in cinereo rursus ab eo separaturialteram, qua excoquitur primo in
catillo fietili magulari deinde in altero fietili cum plumbo permiscetur tum
in cinereo rursus ab eo separatur.Nunc uideamus utra cuiat uenae magis coueniat: aut si neutra ei conueniasiquonia alio,alio modo ipsam experiri possimus: sed iure ordimur ab auri uena,quam usta. ratione solemus experiri: etenim si illa diues la erit, Sc nobis igni non repugnare uideatur, sed facile Itaquescere eius centum pondium,mmora pondera intelligimus,una cum seu cuntia uel duabus unciis plumbi, de maioribus ponderibus loquimur, misstum coniicitur in catillu fieti lem,&igni coquuntur iam eo dum bene pera misceantur: quia uero talis etiam uena interdit ex cocitioni repugnat, ad eam adri cito parum salis comunis torrefacti aut arti ficiosi id enim ipsudex agnabit,faciet w ne misiura multum recrementum contrahat: saepius autem ea filo serreo moueto ut plumbum undiquaq; circumeat aurum, idq; absorbeat & expuat purgamentaequod ubi factum fuerit, misturam eximito & irecrementis purgato: tum eam consscito in catillum cinereum & coquito,usep eo,dum exhalet totum plumbum,auri massula resideat in flando: si auri uena igni no facile liquescere uisia suerit, eam urito,&pueri impuberis urina,quae salem cohiberit, restinguito: quod iterum ae saepius secito: qud enim illam saepius usseris & restinxeris eo facilius comminui potest alip stius igni liquescit & quicquid habet rectementi exsudat. Huius uenae ustae,
Cominutae, lauate partem unam cum alicuius pulueris e5positi qui uenas lisquefacit, partibus tribus & plumbi partibus sex commisceto:at. mimaram insscito in catillum triangularem: quem in circulum ferreum ad quem sollis duplicatus pertinet imponito:at primum lento igni coquito,dcinde seni lim acriori usi dum liquestah&aquae instar fluat. Quod si uena liquefacta non fuerisiad eam pluscuIum istiusmodi additamenti, cum aequa spumae ara genti fuluae portione permisti, addito:& filo ferreo caudente agitato usque ad eum finem dum omnis liquescat: tum ex circulo catillu eximito:& mas lam,ubi restixerit decutito:quam purgata prius in altero catillo fietili coq*im, Posterius in cinereo. Aurum deni , quod in catilli fundo resedit, ex Mctuin & re geratu coliculae atterito ut cognoscere possis quota in eo insit argenti portio:aut uenae auri centum pondium minoris poderis in catillum triangularem consscito,&ad eam addito recrementi uitri drachmam m io
ris pondi Quod si ex eboni repugnabit, adiicito secis uini siccae N M
216쪽
me dimidiam drachmam.Quod si etiam tum repugnabit, tantundem secis
aceti aut aquarum,quae aurum ab argcto secemunt, etiam uis, at massi
la in fundo catilli residebit:quam iterum coquito in altero catillo fictili, teristio in cinereo.Sed utrum pyrites aurum in se contineat necne anteaquam in fornacula excoquatur, sic cognoscimus. Si ter crematus,ter acri aceto restinoetiis no fuerit fractus,nec ei color immutatus, auri particeps est sed acetum,nuo'restinguitur permistum sit, uel cum hominis urina uel cum sale, qui in ipsem coniectus & saepius agitatus triduo resoluituTnec pyrites auro caret,
cui cum crematus coticulae atteritur, eam eodem modo colorat, quo cum atterebatur crudus, colorabat.Nec auri expers est is, cuius ramentum lotuista collectum igni coctum facile liquescit, olet parum,pulchrum remanet:sed id ipsum cum igni coquitur,in carbonem excavatum inηcitur, S altero caro hone tegitur. Quinetiam uenam auri, seu potius eius arenam & ramentum lotura uel puluere alio modo collectum sine igni experimur: nam eius pauislum aqua madefacti & igni sic calfacti, ut Odore incipiat expirare, pars una, argenti uiui partes duae primo coniiciuntur in patinam ligneam, catini mois do profundam:& comiscentur: deinde cum Pauca urina duarum horarum spacio coteruntur: S quidem pistillo ligneo, donec mistura farinae ex aqua subactae instar crassiescat:& nec argentum uiuum a ramento lotura collecto. nem ramentum lotura colle stum ab argento uiuo dinosci possit.Tum aqua calida uel saltem tepida,in patina infusa usep eo lauatur dum effundatur puara:deinde in eandem patinam infunditur frigida,ac moX argentum uiuum, quod aurum omne absorbuiua reliquo rameto lotura collecto secretum in unum confluit:postea id ab auro hac ratione separatur. Olla tegitur linteo, filorum lini xylini contextu facto uel aluta tenui: in cuius mediam parte masnu depressiam mistura insunditur : post aluta complicata funiculo incerato ligatur,&argentum uiuum per eam expressum Patina excipit. Aurum ueoro quod in aluta resedit,in catillum fictilem cstunditur,at ardentibus carishonibus appositis purgatur. Alii spurciciam non eluunt aqua calida, sed ais cri lixivio 8c aceto:eos enim liquores in ollam infundunt, & in eandem mamentum lotura collectum cum argento uiuo permistum coniiciun t. mox ollam reponut in loco tepido post horas quatuor & uiginti liquores cu spuro cicia effundunt,&argentu uiuum eo, quo dixζmodo separant ab auro: de inde in urceum in terra desossem hominis urinam infundunt :8c urceo imo ponunt ollam cuius fundu habet foramennnw eam aurum ima ciui, & Operculo tectam oblinunt: etiam qui cum urceo coniungitur: tum igni coquunt donec rubescat olla.Refrigeratu postremo aurum,si ss in eo inest, cu plumobo cxcoquunt in catillo cinereo ut id ipsum aes ab eo separari possit: i in aragentum,ab eo aqua, quae haec duo secernit metalla separant. Quidam, cum aurum secernunt ab argento uiuo, misturam in alutam non infundunt, sed eam mih ciui in uas fictile cucurbitinum, quod in fornacula loca tuin carbos nibus ardentibus sensim calfaciunt: mox operculi foramen bractea ferrea teogunt quae humore sudat. Sed quam primum amplius non sudauerit, eam luto oblinunt:& ad breue tempus coquut:post operculum de olla remouent:& Maenium uiuum,quod ad ipsum adhaeret,pede leporino detergentes ad
217쪽
eandem operam reseruantised hac ratione argeri uiui plus illa minus perit. At uena argenti si diues fueri quale est argentum rudesedisinus sui colo,ris uel plumbei ,rarius cinereu nigrum, rubrum, purpureum uisum, post ouam ourgatu & calcfactum fuerit,eius centumpodium,minus pondus ina
ioo in plumbi, in catillo cinereo liquesecti, unciam comi tur Sc coquio iur eo dum mistura exhalet plumbum: sin pauper uel mediocris p ρος odeeari debet, deinde comminui, tum ad eius centumpondium plumabi tineia adiligi &in catillo fi stili coqui quoad liquescatiQuae si mox ignis
talore liquata non fueri ei oportet Paucum Pulverem primi additamenti ri inrisiti in Berperciatm si tuc etiam liquata non fuerit,iterum atq; iterumtur puluis in emus agitetur filo se eo: Postquam Cisus e tarnaecula Me,
in exemptus temperatura iniundatur in foramen lateras coeti: ubi cum res xerit a recremento purgata, iniiciatur in catillum cinereum & coquatur, ustu dum ipsa omne plumbum exhalet. Argenta, quod in catillo remanet, pondus indicat quotam argenti portionem uena in se contineat. Sed aetas uenam sine plumbo experimur: nam si cu eo fuerit excocta, aes euolare solet& dissipari itaque talis uena certo pondere primo uritur & am Igni cremastur circiter sex aut octo horas. Deinde cum retaxerat, comminuitur &lauas tum tum ramentum lotura collectum rursus crematur cominuitur, lauatur, siccatur, expenditur: portio, quam, dum cremaretur & lauaretur, perdidi reuocatur ad calculos: quod ramentum lotura collectum pro pane, ex uena aeris conflato habetur: huius tria centumpori dia cum squameaeriS,halmim,
uitri Venetiani singulorum totidem centumpondias commistam catillum triangularem in 'cito, eum in circulum ferreum que est in foco camini a te sollem duplicatum collocatus imponito: S carbone ut ne quid in uenam excoquendam incidat, & citius liquescat egito. Primo autem spiritu folleniter efflato ut uena sensim igni calescat:deinde ualentemum ualetius, dos nec liquescat,&quae ad eam addita sunt ignis consumat atq; ipla, quicquia habet recrementi: exsudet:postea catillum extractum re gerato, ac eo tarisdem fracto inuenies ars quod expendito ut scire possis quotam rurius uenepartem ignis consumpserit. Quidam uenam semel tantummodo cremant, cominuuntdauari atq; istiusmodi ramenti lotura colle dii accipiunt tria centumpondia,falis c5munis fecis uini ustae recrementi uitri, singulorum cen tum podium unum:& ea coquunt in catillo triagulari: qui,ubi remXerit, in uenitur massula aeris puri si uena eius metalli diues fueritisin minus, manula lapidea,cui aes est immistum: quae rursus crematus,tunditur, iterum e
coquitur in altero catillo fietili adiectis lapidibus facile liquescetibus δliriitro:atq; residet in iando catilli aeris puri massula. Quod si scire uolueris, quota in ipso argenti portio infit id ad ipsi1m ad tedio plumbo excoquito in catillo cinereo:de quo experimento dicam postea. i uero mox scire cupiunt,quo tam argenti portionem uena aeris in se contineat, hi eam creman cominuunt,lauant,cum ramenti lotura collessiti centum pondio paucam'Pumam argenti fuluam commiscent misturam inriciunt in catillum, quem lutegulam ardentis fornaculae collocant ad horae dimidiae spacium: ubi cum
218쪽
propter uim liquescendi,quae inest in spuma argenti,reerementum exsuda.
uerit, eximuntirestigeratam a recremento purgant,riariash; eam comminuiunt: cum eius centumpondio seseunciam globulorum plumbeoru miscente innciunt in alterum catillum fictilem: quem sub tegulam ardentis fornacustae collocant ad n cientes ad mistura in paucum puluerem alicuius additam Esti compositi, quod uenas liquefacit liquatam eximunt:resei geratam a recreameto purgant.Postremd eam coquut in catillo cinereo, quoad omne plumbum exhalaverit solum argentum remanserit. Nigri aute plumbi uenam
isto modo experiri conuenit lapidis plumbarii puri semunciam, Sc chrysos
collae,quain boracem uocat, tantundem cominuito,permisceto,in catillum
fictilem iniicito carbonem ardentῆ in media eius parte collocato: quam prismum chrysocolla crepuerit,& lapis plumbarius liquefactus fuerit, quod M. to eis accidit,carbonem a catillo amoueto:& in ipsius fundo plumbum rem debit: quod expendito:& eius portionem,quam ignis consumpsit ad calculos reuocato.Si uero etiam scire uolueris, quota argenti particula in plumis ho insit id in catillo cinereo excoquito,us dum omne plumbum exhaleti Vel uenam plumbi qualemcunq3 urito,iauato ramenti lotura colle fit cen tumpondium 8c pulueris compositi, qui uenas liquefacit, tria centum ponodia commista in catillum fictilem in icito, & in circulum ferreum collocato ut liquescat: reseigeratum a recremento purgato:ato reliqua, ut dicitum est, perficito. Vel accipito uenae praeparatae uncias duas , aeris usti drachmas quinq; uitri aut recrementi eius in puluerem redacti unciam unam, salis seu mundiam,& misceto: at mistura in catillum triangularem coniicito,eum lento igni calefacito ne dis upatur. Vbi mistura liquefacta fuerit ignem solis te magis excitato: deinde ex prunis eximito catillum,& sinito res igescere in aere: aqua uero non perfundito, ne plumbi messula nimio seigore commo/ta cu recrementis misceaturiat sic experimentum sat falsium:postquam autem catillus relaxerit,in rius fundo inuenies masRIam plumbeam. Vel accipito uenae uncias duas,spumae argenti semuciam,vitri Venetiani drachmas duas,halinitri semunciam. Quo asi uena difficulter excoquitur, ad eam adisii cito scobem ferri elimatam,quae,quia ualde calefacit, purgamenta facile sescernit a plumbo ae reliquis metallis. Quinetiam uena plumbi nigri, ut consuenit praeparata consscitur in catillum,&solum ad eam adiiciuntur arenae alapide facile liquescente resolutae, aut scobs iam elimata, & experimentum perficitur. Venam uero plumbi candidi hac ratione cxperiri poteris: eam
Primo urito, deinde comminuito, tum lauato: ramentum lotura collectum Tursus UrIto, comminuito lauato: eius centum pondium unum 8c dimidium cum chrysocollae,quam horacem nominant,centum podio commisceto: ex
mistura,aquis madefacta,masLIam formato postea carbonem magnum 8cteretem perforato.Foramen aute altum sit palmum, superius latum digitos tres,inserius angustum: hoc cilm collocatur carbo, inseriorem locum, illud superiorem occupet.Collocetur uero in catinum fiotilem,& undi ad eum apponantur carbones ardentes. Ubi uerd carbo per ratus ignem concoperisiinassula in superius eius foramen imponitur, & lato carbone ardente
tegituriatq; pluribus carbonibus circum eum appositis solle acris ignis exse citatur.
219쪽
citatur, donec omne plambu candidum ex inseriore carbonis Aramine de. fluxerit in catinum. Vel accipito carbonem magnu, eum excavato & luto oblinito,ne uena candes exiliat.Prsterea in media eius parte facito seramen paruum: magnu autem seramen carbuculis minutis c5plero:super quos uel nam proh cito:at in paruum seramen imponito ignem,& sellis manualis narem ut ignem excitare possis:uerum carbone eum locato in seuea Iuto oblita in qua excomone perfecta inuenies massulam plumbi cadidi. At uenam plumbi cineres hoc modo experim eius tameta in catillum fictilem iniicimus,et sub tegulam ardcntis se macule collo camus. quamprimu calefacta fuerint stillant plumbo: quod in unam massistam confluit. Venam uero ars genti uiui sic experiri conuenit: cum parte una tamentoru eius tres paries pulueris carbonu, 8c manipulam salis comisceto:mistura in catinum, uel olis iam uel urceu iniicito operculo tegito luto oblinito in carbones ardetes imponito: postqua ei insederit ustic color catinu extrahito:na si diutius ipsum coxeris,mistura argetum uiuum,una cum lamo exhalat: quod ipsum in tando catini uel alterius uasts refrigerati inuenitur. Aut uenam eius tritam iiiij scito in uas fictile cucurbitinu, 8c id in sernaculanum ponito, at operculo, cui longa est naris, cotegito: nari aute supponito ampullam,quae recipiat ars gentu uiuum quo ipsa stillat: sit uero aqua Hgida in ampullam inlase,ut aris gentum uiuum igni cocalefaelum continuo restigeretur & confluat: nam ar' gen tu uiuum ut ignis in sublime sertur, & per operculi narem in ampullam defluit.Experimur etiam uena argeti uiui eodem plane modo, quo eam exscoquimus:quem suo loco explicabimus. Postremd uena ferri experimur in camino fabri serrani eadcm uritur, cominuitur,lauatur, siccatur: magneS in ramentu lotura colleetu imponitur, qui scobem ferream ad se trahit: ea pensnis detersia catino excipituriat magnes uso eo in ramentu lotura collesquimponitur,& scobs detergitur,dum restet,quam ad se alliciat. Ea aute simul cu halinitro coquitur in catino donec liquescat,& ex ea ferrea masulula cos fletur. Quod si magnes citd,facileq; scobem ad se traxerit, uenam ferri diui tem esse coniicimus: si tarde pauperem: si prorsus eam respuere uisus iuerit, ferri paulum aut nihil in se continere. Sed de experimento uenam metallicarum satis muc dicam de metalloru experimento. Quod utile est tum mone/tams & mercatoribus qui metalla emut 8c uendunt: tum metallicis, sed mas
xime dominis 3c praesectis fodinaru atm dominis & prefessitis officinarum,
in quibus metalla excoquuntur,aut alteru ab altero separatur. Primd autem dicam quomodo experiri coueniat quotam preciosi metalli partem uile in se cotineat:sed aurum 8c argentu habentur nunc preciosa reliqua uero Om nia uilia. Quondam metalla uiliacobusta sunt, ut preciosa pura haberi possent. Veteres etiam ustione indagarunt quotam argenti portione aurum in se cotineret:e p modo omne argentu conssimebatumquae non leuis iacitu
ra Hii:attamen Archimedes nobilis mathematicus Hieroni regi gratificaturus inuenit ratione idem deprehendendi non ad modii prompta, α quδ mδssa magna accuratius quI parua explorari pote quam in comentariis eXPO'nam. Sed chymistam seisiatores ostenderunt ratione secem edi argetum ab auro, qua neutru Perit. Auru autem in quo inest argentum:uel argentumis
220쪽
MBER. - 1E PT D Vιν et 19squo auru primo collauis atteratur: deinde eidem aeus sturi uel argenti simillima quo modo ex lincis producitus cognoscitur,quota argeti portio in auro infit,quo ta auri in argeto: mox ad argentum,quod est in auro,adiiciatur tanta eiusdem portio ut auri triplu sit.Tum plumbu inissciatur in catillum cinereu,& coquatur: paulo post incudem in theiatur paucu aes: utpote eius se. muncia uel semuncia & sicilicus minoris ponderis: si auru uel argentum alis qua aeris particaeam in se non contistea Etenim catillus, cum plumbu & aes desunt,quae cosum a particulam auri & argenti ad se allicit & co bibit.Tan dem auri triente & argenti libram in eunde catillum iniicere & coquere conuenitinam si aurum & argentu primo in catillum c5iecta coquatur,is, ut iam dixi particulam eius cohibit, Sc auru, cum ab argento separatu fuerit. purum non inuenitur. Coquantur uero haec metalla ui dum ipsum plumbu & aescosumantuTatq; iterum idem utrius pondus eo de modo coquatur in Motero catillo cinere eutra massula malleo percusia dilatetur: utra in bracteola in fistulae figura se etur. utra cohciatur in paruam ampullam vitrea
quibus tertiae aqus ualentis, quam decimo libro describa uncia & drachma maioris ponderis affundantumlento igni calefiantiquomodo bullulae figus
ra margaritis assimiles ad fistulas adhaerescere uidentur. Quo aute maior rubor apparuerit,eo melior esse aqua iudicatur. Sed postqua rubor evanuerit, bullulae candidae margaritis non tantum figura,sed etiam colore similes eiudem fistulis uidentur insidere:post breue tempus aqua effundatur,&iniano datur altera: in ea rursus bullaeas candidas sex uel octo excitauerit, effuno datur & fistulae eximantuTat quater aut quinquies aqua sontana lauetur: magis uero coquantur ex eadem bulliente: nam colore clariore splendenupostea in auream phialam quae in manu teneatur, esiiectae sensim leni ignis calore siccetummox phiala imponatur in carbones ardentes, & carbonibus tegatur ae oris flatu modico inspiret luc flamma caeruleam emittet:ad existremu fistulae appedantur,quibus si par podus erit,artifex harum rem labos rem frustra no suscepit.Postremd ambs in altera lance positae ponderentur. Vnae tantum odo quaternae siliquae non numeretur propter argentu quod remanet in auro,& ab eo separari n5 porest. Ex fistulam autem pondusculo
cognoscimus podiis & auri & argeti quod in massa inest. Quod si quis artifex tantu argetum no adiecerit ad auru ut eius triplu sit,sed duplu uel sesterati ei opus est ualentiore aqua qus auru ab argento secemat: qualis est quarta: sed utria aqua,qua auro re argeto adhibet, eis coueniat, an plus minuS uequa oportet ualens sit, ex effectu cognosciturimediocris bullulas in fistulis excitat:& ampullam at operculu eximio rubore inficere uidetuTimbeciistior cade exiguo rubore tingere, ualentior fistulas disrupit. Ad argentu uesro puru, in quo inest aliqua auri portio,no adqciatur aliud, cu in catillo cinereo coquuntur priusqua separentur,sed preter plumbu ad bessem eius quasdrans uel triens aeris,minora psidera intelligo. At si argentu etiam in se cotisneat aliquI aeris portione,& postqua cum plubo fuerit excoctu appedatur.& postqua auru ab eo fuerit secretu:altero modo cognoscimus quantu aeris in eo fuerit altero quantu auri. Sed uilia metalla experimenti gratia etia hos dic coburuntur, quod tantulum metallu perdere damnu sit exigua:at a ma r a gna