장음표시 사용
361쪽
3 3 6 DE RE METALLI Adixi qui in soco denuo coeti purgatur. Is costat ex saxis arenarrjs media eius partem & catinum uersus paululum declivibus,&qua coniunguntur luto oblitis: in eo utrin arida ligna uicissim rectra & transuersia collocatur, item in medio crassiora:quib. imponuntur plumbei panes quin uel sex, qui centum pondia circiter sex uniuersi pendunt: hi lignis incensis stillan t plumbo. ruod cotinenter defluit in catin qui in ossicinae solo est in cuius catini sumo plumbu impuru subsidet, purum supernatat, utrun magister cochleari hauritised prius puru haurire potestex quo freae laminae crassae superfuso efficit cacellos: posterius impuru ex quo pane. Discrime aut quod inter ea est
dum & haurit & effundit fluendi facilitate atq; dissicultate dignoscineacellati centupondiu pluris, in panis figura formati,minoris uessitur. Nam preciuillius preciu huius aureo numo superat, ex cancellis quin , qd aths leuiores sint ligneo malleo eopactis & coagmetatis formatur una massa, & serro figanatorio in ipsam impressis signatur.Quida nullum in ossicins solo catinu in quem defluat plumbu faciunt, sed in ipso soco:ex quo magister carbonibus remotis plumbu haustum laminae aereae superfunditi Purgamenta uero, qui ad ligna & carbones adhaerent,collecta in fornace recoquuntur.
Focus A. Catinus B. Ligna c. Panes D. Cochleare E. e ferea lamina F. Cancelli G. Ferrumsignatorium Η. Lbus ligneus i. Massaplumbi cancestati x. Patisium L.
362쪽
. Quidam uero Lusi tani ex lapillis nigris plumbu candidum in paruis soris
nacibus conflare solent. Utuntur autem follibus teretibus e corio facitis:quibus priore parte est orbis ferreus posteriore ligneus: in illius foramine naris est inclusa in huius medio soramen spiritale:superius autem manubrium uel ansa, qua follis teres didue iis accipit auras compressus easdem redditris itister orbes habet aliquot annulos ferreos ad quos corium sic est affixu, ut inoles sinus fian*quales uidentur in his laternis chartaceis,quae complicari possunt. Cum autem istiusmodi folles flatum uehementem no expirent, atque tardius diducantur & comprimatur excoctor toto die paulo plus quam dis nudium plumbi candidi centumpondium conflare potest.
Fornax A. folles B. orbissimus c. Naris D. Orbis ligneus E. Forameassuritate P. Hanubrium G. Ansa H. Annuli I. Hasbe plumbi candidi K.
At ferri uena, cui praecipua bonitas, excoquatur in fornace, qus secundgsere similis sit: etenim iacus existat altus pedes tres 8c dimidium latus Ac longus ad pedes quin : in cuius medio sit catinus altus pedem, latus sesquipeodem Quanqua altior uel humilior at latior uel angustior esse potest, prout ex uena plus minus ue ferri conficitur. Magistro certa uenae serri mensiuora detur,siue ex ea serrum multum siue paucu conflare possit. is operam &F labos
363쪽
DE RE METALLIc Alabore in hac re insumpturus primo in catinu cGijriat carbone at' ipsi; ia.
tam ferri uenam comminutam & cum calce, aqu1S nondum restincta, per staminiserpat quantam batillum serreum capit. Tum iterum ac saepius&carbones in ciat,& eis uenam inspergat:& quidem usq; dum aceruum cle, menter assurgentem construataquem tandem carbonibus incensis igni, soblium artificiose in fistula collocatorum, flatu ad ardendum excitato, exco, ouannuod opus perficere potest modo horis Octo modo decem, nunc ueis: duodeeim. Ne autem ignis ardor et iaciem,ut solet,adurat,totam pileo te at cui tamen sint foramina per quae cernere & spirare possitiad somacem
sit Oerti .Qua quoties res postulat,postulat autem cum selles nimis acrem flatum inspiransiuel ipse uenam reliquam & carbones adiici .aut recremen, ta detrahi sores canalis,per quem aquM defluunt in rotam, axem,qui solles comprimit, mouentem sistahuel uersari permittat: quo sane modo senu consui & massa pendens duo tria ue cwtumpondia, pro ut uena sem laetit diues poterit confici mox magister uiam recrementorum conto aperiat: quae
eum tota defluxerint, massam ferream re gerari sinat: postea ipse & minis stri trudibus ferreis commotam de fornace in terram deflciant: eamq; marculis ligneis quibus manubria sint tenuia:sed quin pedes longa, percutiant, ut cecrementa quae adhuc ad eam adhaerescunt, decutiant, ac ipsam ad nent simul & dilatent.Etenim si statim incudi impositam percutiet magnus malleus ferreus,ab axis,quem uersiat rota,dentibus sublatus dissipetur: attasmen non multo post Hrcipibus sublata.& eidem malleo subiecta acuto feraro in partes quatuo uel quin ,uel sex,prout magna Herit aut parua ecestuc ex uuibus in altero camini foco recoctis,& rursus incudi impositis fabri formant massas quadrangulas,uomeres,canthos,sed in primis bacilla quos rum ouatuor,aut sex,aut Octo pendunt quintam centumpod' partem : at ex his denuo uaria instrumenta confici selent. Ad quan autem mallei perscussionem adolescens cochliari aquam in candens semim,quod formant labri infundit: at hinc est quod percussiones tam magnum sonum edunquilonge ab ossicina audiatur. Massa autem de fornace in qua ferri uena excos uitur,deiecta in catino remanere selet ferrum durum, & quoci difficulterclucituri ex quo confici possunt praeferrata piloru capita,& durissima qus
opera. Focκs A. Remus B. Rareerementorum c. villa D. Hareuli ligati E. Hallevi P. Iratas G.
364쪽
Sed ad ferri uenam quae uel aerosa ei ueI cocta dissiculter liquescit, maiore opera & acriore igni nobis opus est: etenim eius partes, in quibus metala
365쪽
34o DE RE METALLIc AIum inest,non modo a reliquis quae nullum in se continent metallum oportet secernere & pilis siccis frangere: sed & urere,ut alia metalla atque succos nocivos exhalent:& lauare ut leuia quae ab eis separentur. Excoquantur uero in fornace primae assimili,uerum multo ampliore & altiore ut multam uenam multos o carbones continere possit: nam partim uenae fragmentis, quae maiora nuce non sint,partim carbonibus compleatur: quas res exco. Eiores gradibus,qui sint ad alterum latus fornacis,ascendentes inqciant. At ex tali uena modo semel,modd bis cocta conflatur serrum, quod idoneum est ut in foco fornacis ferrariae recalfiat, & magno illo malleo feneo subie, citum dila tetur,atq; ferro acuto in partes secetur.
366쪽
At ars hoc modo serru igni & additamentis perficit et ex eo essicit aciem, qua Graeci sola in nominat.Eligatur serru,quod ad liquescendu est aptum:
367쪽
8c praeterea durum atq; quod facile duci potesLNam etsi ex uenis, quae Ipst
cum aths metallis communes sunt, conflatum liquetat, tamen aut molle est aut seagile.Tale uero candens primo in minutas particulas secetur,& cum lapidibus liquescentibus comminutis permisceatur: deinde in foco Amacis ferrariae fiat catinus ex eodem puluere madido, ex quo fiunt catini, qui sunt ante sornaces in quibus uenae auri uel argenti excoquuntur: cuius latitudo sit ad sesquipedem altitudo ad pedem. Folles autem sie collocentur, ut uena
tum medio catino per narem inspirent: tum catinus totus optimis carbonis
bus compleatur & circumcirca ponantur saxorum fragmenta, quae iam particulas & carbones superfusos coerceat: sed quamprimum carbones omnes arserint,&catinus excanduerit,folles uentum inspirent,atet magister sensim infundat tantam ferri & lapidis liquescentis misturam quanta sibi infundendi inquam, cum liquefacita fuerit, mediam quatuor serri massas, da uidebitu inquam, quarum singulae pendant libras triginta,imponat: 8c acri igni quin uel sex horis coquat,& bacillo immisso ferrum liquatum saepius agitet, ut eius tesnuissimam quanque particulam massarum parua soramina combibant: qus particulae sua ui coimun t & diIatant crassas massarum particulas:quae mololes 8c fermeto similes fiunt. Postea magister ministro adiutus massam unam forcipe extractam incudi imponat ut malleus a rota uicissim sublatus 8c deo missiis ipsem dilatet: quam confestim adhuc calidam in aqua inliciat & temoperet temperatam rursus incudi imponat, ea Q eodem malleo percussam frangat: mox inspiciens fragmenta consideret utrum aliqua ex parte serrum adli uc appareat, an totum quodammodo fit densatum 8c mutatu in aciem.
Deinde aliam atq; aliam massam forcipe prehensam & extractam in partes secet tum misturam recalfacia t,& ad eam addat recentis partem:qus & in locum illius quam comtaberunt massie,succedit &uires eius qus reliqua fuit, reficit,& massarum pariiculas rursus in catinu impositas,iscit puriores. qua rum quan in ut primum excal secta fuerit forcipe prehensam malleo subiicisat,&in bacilli figuram formet. Quod cum adhuc excandetat, in sigidissi mam aquam profluentem,quae prope fit,in ciat:quomodo repente densi tum in meram aciem uertituri quae ferro est multo durior & candidior.
368쪽
Reliquom aute metalloru uenae in sornacib. no excoquutur,sed argeti ui
369쪽
344 DE RE HETALLic Auiuo:id in lamnis in quas ex uenis fibris confluxit,repertum colligatinis ceto sale purgetur: in linteum lino xylino contextu, uel in alutam infundatu er quam complicatam & compressam argentum uiuum penetrans puis rum in ollam uel patina subiectam delabitur. Vena uero argenti uiui in ollis excoquitur binis uel singulis: si in binis,superiores figura non multum disii miles sunt vitreis ampulsi in quas urinae, medicis inspectandae, insendi se, lenti continuo tamen recta simum uersus anaustiores: Inferiores uero simi, les sunt catillis in quibus uiri uel mulieres caseos coficiunt: sed uirret utris
maiores. Inferiores usq3 ad margines in terra, uel arena, uel cinere defodere oportet in superiores uenam in Particulas tactam inhcere, ea completas obturare musco, & inuersas in Ora inferiorum imponere, qua coniungutur oblinire luto,ne argentum uiuum,quod in eas confugit,exhalet. Quaquam sunt qui,propterea quod defossae sint nihil tale metuentes eas no oblinunt: qui glorientur se non minus argenti uiui pondus conficere quam eos qui ipsas ot, linunt: ueruntamen oblitae luto ab exhalando magis tutae sun quo sane modo septingenta ollarum paria in sola uel soco collocentur et undi
mistura,quae constat ex puluere terrae comminutae, & a carbonibus resolu to,circumfundantur,ut ex ea superiores palmum modo extent ad utrunque
ei latus saxa prius posita sint,eis: superimposita tigna quibus operarii loga ligna iniiciant transuersia.Etsi uero ligna non attingunt ollas, acris tamen ignis ardor eas calfaciens argetum uiuum caloris impatiens per muscum in ollas inferiores defluere cogit. Nam si uena excoquitur in superioribus olflis,de eis,qua datur exitus,tugit in inferiores: si contra in inferioribus, sertur in superiores uel in opercula, quae simul cu vasis cucurbitinis ollarum supes riorum locum obtineti Sed ollae ne uitium faciant, ex optima argilla finga turi si enim uitium secerint, argentum uiuum ex eis una cum fumo evolat: qui si magna dulcedine odoratum commouerit, idipsum cosumi significat. Quoniam uero is dentes mobiles efficit excoctores & caeteri astantes huius mali admoniti terga obvertunt in uentos qui fumum in contrariam partem pellunt. Etenim officina circa frontem atque latera patere, & uentis exposista esse debet: tales aute ollae,si ex aere caldario factae fuerint,in longu tempus in igni poterunt durare. Haec ratio uenae argenti uiui excoquendae plurismis est usitata.
Deus aiam A. Ligna B. Focas non ardens in quo olia sunt collocata c. Saxa D. Pluram ordines E.
ollae superiores P. Olta inferi es G.
370쪽
346 Simili modo stibri uena si reliquorum metallorum expers suerit:excoquitur in superioribus ollis. quae duplo sunt maiores quam inferiores. Sed quastae illae fuerunt, ex panibus cognoscitur quibus non omnibus in locis idem est pondus:nam alibi conficiuntur pendentes sex libras alibi decem alibi ui
ginti: cum excoctor in eo Iabore operam consumpserit, ignem aqua res inspuit: opercula de ollis remouet: circum & super eas terram, cum cinere per mistam, conricit: panes ubi refrigerati fuerint ex ollis eximit. Altera uerὰ uenae argenti uiui excoquendae ratio haec est. Ollae uentrosae in superiore soronacti quadrangulae partem patentem impositae uena comminuta complens tur,at operculis, quibus singulis eius tintinabuli quod uulgus campanam Nominae, figura est ac naris oblonga teguntur & oblinuntur: singula uasa fia stilia,quae parua sunt,& in cucurbitae figuram formata,binas nares recipi ut, item oblinuntur:mox aridis lignis in inseriore sornacis parte collocatis,et accensis uena coquitur,donec omne argentum uiuum in operculum, quod
superioris ollae loco est, feratur: id deinde ex naribus defluens, uasa fictilia
cucurbitina recipiunt. Olle Α. Opertati B. Naris e. v. cfictilia recurbitula D.