장음표시 사용
371쪽
Alrj conclaue concameratum extruunt: cuius solum pauimentatum faci/unt medium uersus concauum, & in muro eiusdem conclauis crasso Amasces,quarum ora,Per quae in eas ligna imponuntur,exteriore ipsius muri parte sunt: somadibus ollas superponunt,& eas uena cominuta complent:circa uero ollas sic sornaces undio lateribus luto conglutinatis cIaudunt, ut nul lus sumus eluelari possit:sed eum totum cuius fornacis os emittatiD inde inter testudinem & pauimentu collocant arbores uirides: tum ostium cla dunt,& fenestestas specularibus obducut,at sie undi musto & limo ob iurant,ut conclaue nullum argentum uiuum exhalare possit: postea lignis accensis uenam coquunt: quae tandem exudat argentum uiuum. quod cal ris impatiens frigoris amans in arborum Hlia,quibus refrigeratoria uis est, fertur.Excocto cum opus perfeciqignem restinguit &omnibus restiger βtis ostium & senestellas recludit atq; colligit argentu:quod quia graue,m gnam partem sua sponte ex arboribus decidit:&in concauam soli partem confluit: ttamen si totum non deciderit arboribus commotis decidet.
372쪽
Quarta ratio uenae argenti uiui excoquendae ita se habet. Olla maior suis per tripodem statuta completur uena comminuta: cui superfunditur arena uel cinis duos digitos crassus,& tunditur: mox huius ollae ori alterius ollae minoris os imponitur,& luto obturatur, ne spiritum emiuat: uena igni eo cta exhalat argentum uiuum:quod per arenam uel cinerem penetrans sertur in ollam superiore:ubi in guttas concrescens,recidit in arenam uel cinerem: quo lauato,argentum uiuum colligitur. Olla malar A. Misistr B. Trim c. Via in εκουκιtvr artila D.'
373쪽
Quinta ratio est quartae non multum dissimilis:etenim in locum ollarum ollae siue uasa item fi stilia reponutur 'quorum fundum est angustum,Osam=plum:ea fere complentur uena comminuta: cui similiter superstinditur cinis duos digitos crassus & tunditur. Vasa uero teguntur operculis di tu crassis,&interius spuma argenti liquata obduetis: quibus lapis grauis superpo nituri uasa in fornace collocantur:in quibus uena cocta simili modo exhalai argentum uiuum: quod fugiens calorem sertur in operculum: ubi congeIν tum recidit in cinere quo item lauato argentum uiuum colligitur.
t Ossae A. Rercida B. Lapitis c. Fornax D.
374쪽
LIBER NONvt. His quin rationibus argentu uiuum confici potest quarum nulla sper nenda & repudianda est, ueruntamen si fodina magnam uenae copiam sup/pedi tat prima est expedi tissima Mitilissima: quod multa uena simul sine magno impedio excoqui possit. At plumbu cinereu ex sui generis uenis argeti expertibus, costatur uariis modis. Primo fouea in solo sicco seditur & puluere carbonu iniectio pilis tunditumdeinde carbonibus candelib. sccatum mox foues ligna fagina lata & arida superponutur:at. in ea plumbi cineret uena consscitur: quamprimu autem ligna incesa arserin t uena ex calfacta stillat plubo in foveam de uente: cuius panis refrigeratus ex ea eximitur: quonia uerdlignis igni adustis saepe carbones interdum recremeta decidunt in plumbu, quod fouea concepit,& ipsum faciunt impuru, rursus liquefaciendum est in aliquo catino,ut panis purus fieri possit: quam rem nonulli considerantes foueam in decliui loco so diuq& sub eo catinum, in quem plumbum ex fouea statim emuens manet puru atq; inde cochliari haustum infundut in serreos catillos Iuto interius oblitos,& ex eo coficiunt panes.Talem autem foveam planis lapidibus sternunt,eoru comissuris,ne liquidum plumbu sorbeant, lutum cu puluere,ex carbonibus cominutis facto, permistum illinunt. Alii uenam in canales,e picea stris factos,& loco decliui positos, cum lenis uetus flaueritonii ciui &lignis paruis superimpositis & incensis coquunt:quo modo plumbum cinereum liquatum ex canalibus defluit in subiectam foueam. Recrementa uero,siue lapides, croceo colore in eis,ut etiam in lignis latis so
376쪽
MBER NON Vs. 3s Alii uenam in serreis catillis excoquunt hoc modo. Arida,&quidem exiis gua, ligna in lateres circiter sesquipedem inter se distantes uicissim recta 8c transuersa imponunt & incedunt:ad quae apponunt catillos ferreos luto inisterius oblitos,&uena fra sta plenos. ita cum uentus acris ignis flammam perfert in catillos, tunc uena stillat plumbo: quod ut confluere possit, uena
forcipe agitatur: quam primum autem conssciun t eam omne plumbum ex dasse catillos forcipe prehendentes auferunt,et plumbum in uacuos catillosetandunt:atcp sic ex multo una confuso panes efficiunt. Alii uenam, cum qua cadmia non est mista excoquunt in fornace serrariae simillima: in cuius fouea catinum ex terra comminuta, 8c cum puluere carbonum permista fasciunt at* in eum coiiciunt uenam fractam,uel eius ramenta lotura colle sta, ex quibus plus plumbi conficituri si uenam eam una cum carbonibus & paruis lignis aridis excoquuti si ramenta,cum carbonibus tantum:utran uero
materiam leni sollium flatu. Catino est canaliculus,per quem liquidu plumo hum defluit in catinum subiectum,at ex eo fit panis.
Ligna A. Lateres B. Catilli C. Farnax D. Catinia E. Cana bellivi F. Catinosi teaia G.
AIq in tumulo,e Adinis egesto,& uentis exposito secum eonstruunt, at tum pedem, latum pedes tres, longum quatuor Sc dimidium: eumq3 qua
377쪽
og ng RETALLIc Amor asserum complexu eoercent & continent , at totum luto erasso sum, Pus obducuntren hunc primo imponunt arida & parua piceastra igna, deinde suo er ea uenam tactam iniiciunt: tum ei superimponunt ligna, &,quo spirat uentus,incendunt: quo modo uena stillat p umbo: lignis igni consum
ratis cineres & carbones deuerrunt.Guttas uero plumbi, quae ceciderunt in focum & iam frigore concreuerunLkrcipe exemptas in alueum conqciunt, ut ex liquatis in catino serreo panem conficiunt. Focus in quo uena exeo in A. Focnirior guttae iacem B.
Alrj denim capsam togam pedes octo latam quatuor, altam duos, totam fere arena complent & lateribus sternunt,atque sic iacum e Sciunt. 3p'δmedio habet ligneum codacem, qui uersatur in sorma duorum tignorum ter se transuersorum:ea sunt dura, crassa in terra defossa utrinq3 pertor xλ iquae foramina pali cuneati adiguntur,ut tigna immobilia maneant. cap a cicum.gi & in uentum ex quacun coeli parte flantem, obverti pol Six n x iam locant serream cratem tam longam & latamquam ipse est, aliam Wς dodrantem: i pedes sex sunt, bacilla autem transuersa tam multa ut crρος contigua sint:crati ligna tedae imponunt, & super ea uenae fragmen λ- vpς quae rursuS ligna tedae his accensis uenam excoquunt: cuius plumbum m
reum, quo stilla quia minime comburitur haec exeo quendi ratio u ':
378쪽
MBER NON V s. mestinam plumbum per cratem in secum destilla reliquiae similium earboanibus in ea remanent. Opere semel perfecto excoctores cratem pertica de so co deponentes euertunLato reliquias accumulant. Scopi. uero plumbum cinereum conuerrentes in alueum colligunt:&exeo,in catillis ferreis collis queis fio,panes conficiunt:quos, quamprimum reseixerint stirca bicorni, cuius alteru cornu rursus est bicorne,subuertunRut panes ex eis excidant: at subinde ad eundem laborem redeunt.: Capsa A. Cotix B. Ligna inter se transiuersa c. Crates D. Eius
pedes E. Ligna ardentia F. Pertιca G. Catιllas in quo plumbum cinere colliquest Η. Catilli I. Panes Κ. Furca L. Scopae M. DE RE METALLic A LIBRI noni finis. EORGII
379쪽
m GEORGII AGRICOLAE DE RE METALLICA
v ONIAM nono libro uenarum excoquedarum &metallorum conficiendoru rationem explicaui consequens est ut explicem, quomodo metallum presciosum a uili, uel contra uile a precioso secematuti saepius enim duo metalla, rarius plura ex una eas demin uena conflari solent. Naturaliter autem postissimum auri quaedam portio inest in argento et in aere: argenti quaedam in auro,in aere, in plumbo nis oro in serro aeris aliqua in auro in argento,in plumbo nigro in serro: plumia nigri aliqua in argento: ferri denique quaedam in aere ordiar ab auro: id ab argento, uel hoc etiam ab Illo, leu natura, seu
ars permiscuerit ea separatur aqua ualenti, & puluere, qui sere ex iisdem rhu ex uuibus aqua constat. Verum, ut hic etiam ordinem conseruem, disca primo de compositionibus rerum ex quibus aqua illa confici tui .uein. de de conficiendi ratione: tum de modo,quo aurum secernitur ab arg , uel aroentum ab auro. In omnibus autem sere compositionibus ineit amentum sutorium uel alumen,quod sola per se magis tamen tam hesinurconiumsta ualeant ad separandum argentum ab auro: cum caeterae ro ut eis adiumento sint, solae sua ui, sua natura ea metalla secemere non pollunused uix multae coniunctae. Verum cum plures composiviones existin δἰ quas sub iciam. In prima quidem cuius usus communis st& uulgaris tramenti sutorn libra & tantunde salis ae aquae fontanae triens. SIbhet atramenti sutor a libras duas,halinitri unam, tantum aquae fon anx,uc
fluuialis pondus quantum atramenti sutorii,dum ignis ut in puluUeretur, periit. Tertia constat ex atramenti sutom libris quatuor linim
duabus & dimidia, aluminis selibra, aquae sontanae sesquilibra. Q
atramenti sutorii libris duabus halinim totidem libris, aluminis qte, aquae fontanae dodrante. Quinta ex hali nitri libra aluminis libris tribus, lateris comminuti selibra aquae fontanae dodrante. Sexta ex atramenrri libris quatuor, hali nitri tribus aluminis una, lapidi S, qu ndentes coniectus facile igni liquescit term generis item una, aquX tsesquilibra. Septima fit ex atramenti sutom libris duabus, haluituli V .hra, aluminis selibra, lapidis, qui in fornaces ardentes coniectus dici giique stir,teriss generis libra, aquae sontanae dextante. Octaua conatramenti sutorij libris duabus halinitri totidem libris,aluminis trii, fecis aquarum,quae aurum ab argento secernunt libra: ad singulas auxbras astunditur aquae putidae sextans. In nona insunt in laterum c ΠQ librae duae, atramenti sutorii una halinitri item una salis tantumqu/' T. nu comprehendi potest. aquae fontans dodrans. Decima sola caret Zir
to sutorio & alumine: Habet uerd halinitri libras tres, lapidis, qui i0gQ m
380쪽
ces ardentes eo nitebus facile igni liquescit tertri generis duas, aeruginis, stishq, scobis serri elimatae amianti singulorum selibram aquς fontans libram& sextantem. Atramentum autem sutorium,ex quo hae aqus confici solent, omne prius resoluatur in puluerem hoc modo. Ipsum insscia tur in catinii fio istilem interius spuma argenti obduc hum,& coquatur donec liquescat: tum filo freo agiteturi postea refrigeratum teratur in puluere eodem modo hali nitrum ut ignis liquatum & refrigeratum conteratur in puluerem. quin alamemquod tamen quidam bracteae ferree impositum urunt, ac in puluerem resoluunt.Quanquam autem omnes ills aqvs auri etiam ramentum uel pulsuerem separant a spurcitia, tamen sunt qusdam compositiones,qus singula. rem uim habent: earum prima constat ex fruginis libr atramenti sutor a dodrate. Ag singulas uero libras affunditur aqus fontans uel fluuialis sextans: de qua re ad omnes compositiones pertinente, semel dixisse sitis est. Altera compositio conficitur ex auripigmenti faetici l, atramenti suto ,calcis, alus minis,cineris qua lanarum infectores utuntur singuloru libra, fruginis quasdrante,stibii sescuncia. Tertia ex atramenti sutorii libris tribus, halinitri una, amianti selibra, Iateris cocti item selibra. Quarta ex halinitri libra, aluminis item libra, salis ammoniaci selibra. Fornax autem in qua ualens aqua confiscitur,latericia sit 8c quadrangula, longa quidem Sc lata pedes duos, alta tostidem pedes 8 c semissem praeterea. Laminis uero ferreis,quas sustineant bascilla ferrea tegatur. Hae laminae superius luto obductae in medio eorum lcioco habeant tantum foramen rotundum, quantum capere possit catinum fio estilem in quo ampulla vitrea collocatur :&ab utro eius foraminis latere hina foramina spiritalia,quae parua sint & similiter rotunda: infima sornaacis pars, ubi ad altitudinem palmi assurrexit, rursus laminas habeat ferreas, quas item bacilla serrea sustineant ut ipsae laminae carbones ardentes : post a fronte media habeat os, ignis in fornacem inriciendi causa factum, altum atque latum semipedematque superius rotundum : sub quo sit os spiritale. In catinum autem fietilem,in foramen collocatum, inqciatur arena pura: cusius altitudo sit ad digitum transuersum in quam ampulla vitrea imponatur
tam alie quam est obdueta Iuto. Etenim eius parti paulo plus quam quarstae,& quidem infimae lutum sere liquidum oeties aut decies uix cultelli craso situdine illinitur,&toties rursus exiccatur, ut eius luti crassitudo sit ad polliocem transuersum: eiusmodi lutum eum pilis 8c lino xylino, uel floccis a panno abrasi SI sale, ne rimis fatiscat permistum sit,& bacillo ferreo saepius uerberatum.Tam autem mulis res, ex quibus compositio constat,in ampullam non concludantur ut prorsus plena fiat, ne non excoctae ferantur ad operoculum. id item vitreum cum ampulla linteolis, farina triticea, oui albumine. N aqua madefactia illitis arctissime coniungatur:& ea parte eis lutum, quod careat sale illinatur. Simili modo naris operculi cum altera ampulla vitrea, quae aquam, qua ipsa stillat, recipit, linteolis coniungatur,&ea parte luto obducatur. A tamen admodum tenuis clauus ferreus, uel cuneolus ligneous, paulo crassior acu, inter utramque figatur, ut quoties ad hanc destilolandi rationem artifici opus fuerit aura, extrahi possit. Ea uero opus est
cum halitus ualentissimi nimis seruntur ad superiora. Quatuor etiam foras