Eloquentiæ preludia, seu compendium eorum, quibus institui, & exerceri solent, qui literis humanioribus dant operam, & rhetoricæ initiantur; Ex Aristotile, Tullio Quintiliano, alijsque probatis authoribus, a P. D. Demetrio Supensio cler. regul. barna

21쪽

ax Rhetorica Artis rum utramuis concedas , in te pugnat Argumentatio 3 ex. gr. Aut amicum amas, aut odisti, Si amas cur laedis λ Si non amas,

SORITES est Ratiocinatui pluribus Argumentis a se inuicem dependentia. bus constans et quare Tullius acerualem SIllogismum censuit Latinis. dici posse; nam plures Propositio ς inter se connexas coacertiat, per quarum gradationem deuenit ad aliquid probandum. Simili A rgumentatione carpebat filium Themistocles, materna , paternaqu indulgentia insolentius utentem; eum que toti Graeciae imperare ita per ioctrinprobabat . Ex Plutarcho in vita Themi sociis .. Filius imperat intri Mater imperat milis ' Ego impero Atheniensibus in thenienses imperant toti Graeciae. Ergo toti Graeciae imperat filius .. -- De In mone. Io est Argumentatis , qua. pluribus Pro tionibas particularibus aliquid infert. Tribus modis fieri solet , Per exempla ; Per similitudines;& peranumerationem. Per

22쪽

Epit Ome a 3 Si M. Crassias, si intule tellus , si L. Sylla, si C. Marius, si Senatus, si Populus Romanus iure foederatos homines Ciuitate donauerunt, & Cn. Pompeius , L. Cornelium scederatum iure potuit Ciuitate donare . Cic. pro Core

Non ornata, diuesque nauis laudatur, se a firma ,& velox , non gemmatus gladius , sed acutus. ι non sermosa regula , sed recta. Ita non locuples, sed probus bomo. laudandus. Hane induisionem adhibet Seneca, sed fusus exornatam Per enumerationem partium. Ver nimbis obnoxium est 3 2Estas seruet, Autumnus minet, Hyems ab get. Nulla ergo Anni te myestas, mole iiijs, & incommodis.Vacat

Per enam rationemspecierum .

Magnam exigit dili Vntiam Grammatica , multum laboris ars oratoria , plurimum studi j Poetica &c., omnes igitur bonae arte; nonnisi studio,, laba 'xe, ac diligentia comparantur Valet Inductio non solum ad Argumentationem , Verum etiam ad copiam , & ornatum Orationis. Ea tamen cautio sit, ne in prolixas nimismumorationes Ieratur , aut aberret ii

23쪽

24 Rhetoricae Artis Iscopo 3 nec enim laus est enumerare multa, sed afferre idonea, quae rei propositae conueniant. Inductionibus pra sertim Similium , utuntur frequentius Poetae, frequentissime Ouidius, quibus sortasse nimium indussit.

De exemplo.

Exemplum hic non sumitur, Vtici, Locis, pro simplici commemoratione alicuius saeti, sed pro quadam argumentandi forma superioribus durim ta ; sicque definiri potest.2EXEMPLUM est Aetamentatis , quo per aliquod particulare aliadsimile prohat ; quare pars Inductionis est, seu incohata Induetio , ut si dicas .

Tiberius Gracchus mortem meruit , quod Rem p. turbaret. Ergo Catilina Reip.perturbator moditem meretur.

Hanc eandem Argumentationem si . plurium Exemplorum Enumerations iaureas , fiet inductio. lNudas hactenus Argumentatiorve, proposui, quales Exempla desiderant, qua illorum artificium ostendunt. Ve- rum Oratoris est eas exornare , ut Vim quidem suam retineant, sed artes' tegant ι ne Oratio Dialogis ,ει Dialecti- eis Disputation 1bus similis videatur . Quomodo tractandae sint infra videbimus, cum de Confirmatione agemus.

24쪽

Argumentoruis , 'ρο Argumentationum Exempla d locis deducta . ,

CAPUT SEXTA M. A DEFINITIONE.

Moderatis cupiditatum est ma Virtus. Sed temperantia eli moderatio cupiditatum . Ergo Tem :perantia est maxima virtus. . ' A NOTATIONE. Vir dicitur a Virtute. Vere igitur Vir solum dicendus Virtute praestans . A CONIUGATIS. . Qui prudenter non agit prudens noo est. Sed audax prudenter non agit . Non est igitur prudens . . Ag ENUMERATIONE' PARTIUM. Debilis Infantia est, Pueritia caeca , Adolescentia incauta, Virilitas labiriosa, senectus aegra. Ergo tota hombo is vita misera est. -

A GENERE AD SPECIEM

Omnes ingenuae Artes in magno pretio sunt habendae . Ergo etiam Poesis ἀ

A SPECIEBUS AD GE Non est utile, nec honeitum nec d lactabiis irasci . Non est totiu bonum .

25쪽

Rhetorica Artis I

A SIMILI.

Idem serme Avaro contingit, SUM Hydropi. Nunquam is bibendo sitim extinguit, nunquam ille habendo cinpiditatem. A DISSIMILI. Qia m dissimilem brutis creauit homineta Deus t Illa reclinauit in terram, hune erexit in Coelum. Ιllorum est infima , & peritura sectari , huius est Coelestia atque aeterna spectare. A CONTRARIIS. Pax nusquam terrarum est . Ergo ubique bellum. A PRIVATIVIS.. Tenebras improbi quaerunt. Ergo

Iucem odere.

A RELATIS. Dominus nobis Pater Deus est . Illum ergo si quamur serui, & filii. . A CONTRADICENTIBUS A l- Ollentator sapiens n ' est . Falso iigitur sapientem se iactueri. A REPRU NTIBUS. Fugit hostis conspectum et ad omnem - umbram trepidat&c. Quis igitur ma- lgnanimum illum putet ZA CAVSA EFFICIENTE. Sapientissimus est ferum opifex Deus. omnia igitur sapientissime ab illo con-

, dita sunt. - ' ἀ

26쪽

so tem te iactas '

M FORMA INTRINSECA .

, Animum rationis compotem habemus. Dedecet igitur nos a ration is

aberrare.

A FORMA EXTRINSECA. :

Μira est in imagine proportio partium , mira colorum suauitas &c. Ergo eleganter . Non vivit homo, ut edat; sed edit, ut vivat. Indecorum igitur est abdo, mini studero. As EFFECTIS . . . Ebrietas mentem habetat, & vitiat sensus. Animo igitur , & corpori no-

AB ANTECEDENTIBUS.

rbor animata est. Ergo vivit. Natus es mortalis. Ergo moriturus.

A CONSEQENTIBUS.

Opus absoluit . Ergo ante inceperat. Hostes vicit. Ergo pugnauit. A PARI. - Quotquot Artis oratoriae laude clasruere diu legendo , scriberido , lucubrando desudarunt. Pari ergo conten

tione tibi paranda est Ars illa.

27쪽

Rhermea Artis

A MAIORI AD MINI S.

Peccantes Angelos non tulit impun8Diuina Iustitia. Multo igitur miniis vilicinium homuncionem feret Chelo temere insultantem. A MINORI AD MAIUS. Terrent nos transeuntia mala. Quanto magis terrere debent aeterna' A LOCIS EXTRINSECIS. In sacrilegum praedonem, & expil torem templorum, clamat. publicus r mor, clamant oculati, iuratioue testes, ςlamat extorta quaestionibus facinorum consessio, clamant leges, &iudicia maiorum, quae supremo damnandum supplicio decernunt. Quis ergo censeat

dimit endum i DE DISPOSITIO PARTIUM ORATIONIS.

. id sit oratio , quor, qua illius partes. CAPUT SEPTIMUM. ORAETIO est copiosus, elegans, ubque sermo, , ad 'ersuaden m

aecommsdatus. Quanuis autem omnis

locutio dici Oraxio possit, unius tamen oratoris locutiψni,tanquaua proprium

28쪽

Epitome . . conuenire orationis nomen Cicero in

Oratore docet. ' ,

Quatuor sunt communes Orationis partes : Exordium, Propositio, Confirmatio ,& Peroratio, leu Epilogus. 'Communes has partes Aristoteles vocat, quod his communitEr Oratio constet . Ex his duae tantum sunt.n cessariae, Propositio scit icet, & Consio inatio. Vt enim orationem conficias, hecesse est, ut saltem primo proponas,

quid probare dicendo vel is, tum illud

confirmes.

Narratio praeterea , & Consulatio inter partes Orationis enumerantur. Sed Narratio non est communis omnibus orationibus, cum proprie pertineat ad Iudiciales ., in quibus locum plerunque habet post Exordium. Cominiatio, cum adhibenda est , Confirmationi subijcitur a unamque cum illa Orationis . partem constituat, quam Con tentionem vocant. Iam ungulas explicemus.

29쪽

3o Rhetorica Artis

D E EXORDIO. ui sit, quotuplex Exorrium . CAPUT OCTAVVΜ. EXORDIVM es orationis initium ,σ quasi Prooemium Actionis. Dixi quasi Prooemium, hoc enim nomin . pro Exordio usi sunt Graeci, siue quod significet sentus praeludium,quale iusto modulamini praemittere citharoedi s

lent, siue svi alijs placet) μὶ quod

Prooemium idem sit cante ingrestum, ut vestibulum ante iantiam domus. Duplex est Exordii genus: alterum iustum, ac legitimum, alterum ex a rupto. Exordium iustum, ae legitimum est illud, quod Audisorum ainimos aparat

ad audiendum. eos benevolos, attentor , dociles reddendo.

Benevolos Auditores sibi conciliae orator, si eorum , siue maiorum virtutes , ac merita commendet , si suum in eos obsequium, amorem, curamque communis boni testetur; si Aduersariorum causam eleuet, eosque reddat Auditoribus inuisos. Attentos ficit, si de magnis rebus,

30쪽

iueundis, nouis, aut ad audientium utilitatem, aut ad Remp. spectantibus, d urum se esse praemonstret, ac si breuitatem polliceatur . . Dociles reddit; si breuiter, aperte , aedistincte, qua de re sit dicturus, e ponat . . Egregie Cieero Auditorum beneuoqientiam captat ab ipsa eorum beneuo lentia, suoque in Remp. studio Orat.4. in Catilinam. Video P. C. in me omnikm vestrum ora, atque oculos esse conuersosse. Post reditum in Senatu. Si P.

pro vestris immartadibus in me Post reditum ad Osirites. Muod precat a Due Optimo Maximo sc.' Attentionem conciliat proposit causae grauitate pro Deiotaro . Cum in omnibus causis grauioribus edicia Pro Domo sua. C.m multa diuinitus Pomrimes . , quod si ulla tempore magnaca ,sc. Pro C. Rabirio. Et si uuireres non est mea eo uetudinis oe c. Sie im existimare debetis, uuirites , pos

hominum memoriam rem nullam mm

rem G. . .

Docilitatem parat , clarὸ propinnendo , ac diuidendo ea , de quibus dicturus est piso P. Quintio a res suciuitate dua plurimum. possunt σς. Dabo operam , υρὰ Dinc;pio, res quem