De constantia libri duo. By Justus Lipsius

51쪽

D CONs ANTIA. 33ulis mille lacrrmas citius expresseris, iam unam e bulga nummum At nosterrus ille misericors, non misera tur quiem , sed tamen ea de in omnia aut maiora ciet miseranti Adspiciet aliena mala uanis oculis, sed tamen rectis adducto quo-

: am vultu adfabitur, sed non lugubri auti eiecto Solabitur fortiter juvabit liberali r .faciet benignius , quam dicet: ma- una potius egeno aut lapso porriget , quam

necta Atque haec innia caute circum ecte praestabit. Ne ut in mala contagio 4e, alienus nioIbus in illum transeat neve,

uod de gladiatoribus dicitur, per altervis latus ipse feriatur. Qi id hae rigidum, Odes,vit durum .ialis omnis Sapientia est quae

rocul intuentibus sevcrain tetrica apparet; um propius succesi eris, lenis, clemens re

peritur inqua non mitior aut amicior ipsa Amorum dea Sed satis de tribus his Adfectibus. Quos si in parte tibi detersit, magnum mihi ad relictuam pugnam Umentum. CAP. XIII. URemotis obstaculis , ventum feri ad eleia uda aut tollanda ipsa Publica mala quattuor ea praecipuis argumentis opprignanda a me explignanda. Ac primo hic de Provi. dentia dictum Deaque probata inesseo praeferebus humanis.

VNio enim tandem a Velitatione ad veram seriamque pugnam;

52쪽

3 Lina PRIuus omissis levibus istis telis clusoriis, decre'

toria arma Milites copiasque meas omneu ordine sub signis inducam quarum quadruplex mihi agmen. Primo pugnabo , A Deo immitti circuit mitti haec publica ma Ia secundo. Necessaria ea esse La Fato ter tio, Utilia nobis postremo, Nec gravia nimis , nec nova. Quae copiae si loci sui Vapte pugnant' repugnant et amne resistere

mihi ultra aut os obvertere audebit exeicitus tui doloris non audebit. Vici. Et cum hoc Omlneo igna canant. Cum omne i :tur adfectus, ipsi, qui vitam humanam varie Incurrunt turbant, a dementi mente sint: tum, meo animo , dolor praesertim , qui de republica sumptus. Nam cum ceteri finem aliquem habeant, tanquam scopum latamator, potiri oratus , ulcisci avarus, ac quirere , itemque in ceteris soli huic nihil propositum reperies, praeter ipsum. Ne Va- libera nimis oratio mea sit, sed adductis Babenas maneam in hoc gyro nempe tu patriam nunc luges, ut ais, corruentem. Sed qua m. Cedo aut quid speras in eo aut spectas' trumne ut rem lapsam corri iras labentem firmes an ut dolendo imminentem patriae pestem perniciemque depellas' Nihil horum. Tantum ut tritum illud possis dic re, oleo; cetera vanus irritusque hac omnis luctus. Rei enim praeteritae is est:

quam reprendere: insectam reddere, ne diis

53쪽

D CONs TANTIA idem voluerunt esse in manu. Et anus . tum 3 imo fortasse impius , si rem pendes aua ud ci lance. Quod enim te non fugit,

a In quaedam mens est , quam eum ap- Ilamus quae coelorum perennes Orbes quae rum inaequa et cursus quae elemcntorumrnas Vices , quae denique omnes res suprii, inseras , temperat, ii Oderatur . guberit Casum tu aliquem hor. una nive domi' iri in hoc pulcherrimo mundi corpore en t: tenrerario aut caeco impetu terrimisce alue res humanas i scio , non censes . necisquam a te alius , qui aliquid non dicam lentiae habeat, sed sanitatis. Natura enim t. tura ista vox est , quocumque oculos utimumque OnVeItas mortalia , immorta-.1 sublimia ac terrena animata& inanima,

nam an clarea loquuntur , quiddam super , esse , quod haec tam mira , tam magna, in multa crearit, secerit & creata, facta iamnunc dirigat S conservet. Id autem est cus cujus summae .perfectissimae naturae hi magis convenit, quam ut curam tute - que operis sui gererein velit. possit. uidni autem velit' optimus est. Quidni ossit maximus est. Adeoque vires Ullaeipra ipsum, aut nullae nisi ab ipso. Nec di-rin 'it eum aut distinet magnitudo haec ram , aut Varietas Spargit enim aeterna illai quoque Versum suos radios: uno eo-

mQue, M ita dinm ictu sive tactu sinus

omnes

54쪽

LIAE PRIMus omnes labyssos penetrat coeli, terrae , rex ris. Nec praeest solum divinitas haec rebuo nisibus , sed intcrest, imo inest. Quid miramur Sol ille quantam mundi partem simul lustrat Millustrat ' nostra mens quantam congeriem rerum una cogitatione complectiturri sensu , o fatui, non censemus plura inspicia concipi ab eo posse , qui hiaucii sum Solem , hanc ipsam Mentem creavit & fecit Egregie vel divine potius, is qui non multa de rebus divinis, ' Aristotele

od in navi gubernator , in curru auriga in choro pracentor . in urbe lex in exercituim perator id in orbe es Deus. Hoc tantum , crimine , quod illis quidem laboriosium suum regimen , anxium , , exercitum est deo autem ne dolore aut labore , eo unctumque ab omni corporis ni u. Est igitur in deo, ipsi, fuit, erit, In ILLA ET PER P sed cura tamen secura A

Τ. Id autem est quod providentiam hic voco De qua Queri non nemo per imbecillitatem possit , nemo quaerere , nisi qui obsurduit, obbrutuit contra Naturae o cem Omnem & sensum.

55쪽

ibi hie geri , is Providentiae eius nutu.

Ab ea clades in populos aut urbes immitti. Ideo parum pie super ii queri nos ut si iare. Dentque adhortatis au parendum Deo. cum quo temere , fri ira pugnatur.

iinoi si bene imbibisti, si liuo e Inato rem illam vim inserere se atque insit, uare, , tu cum pCcta V quar,

. ire per omnes

Terra que tractu que maris r: de ex animo credisse non ideo , qu s o as ultracile posSit dolori tuo aut querelae. lla enim ipsi provida men , qu coelum o cottidie volvit revolvit, solum ducit re luci , fruges promit recondit: casus istos ric st udines omnes rerum peperit , quas miraris aut indignatis Grata tu tantum aobis commoda, submitti cor litus putas cimoristia etiam δε incommoda : nec quicquam omnino in hac grandi machina geritur, i ii turbatur , miscetur peccatum Scipio cujus non causia, origo a prima illam cauisa omnium enim rertim dispensatores inibi in torto ait, recte Pindarus ius aurea quaedam vel a i cathena demissa super-

ne es fit per fibulam Homerus velat ad quam omnia baec in serna alligata Quod ibi labes terrae opida aliquot absorpsit, i C PIO-

56쪽

38 Piso Mi s. Providientia est quod alibi cstis multa millia hominum cir est trit, ab ista' quod caede si bellum apud Belgas a cadem ista. Divinitus , ipsi vinitus immisor omnes istae clades idcoque benea sapienter Euripidi Cades im e la F luxu , inquam inani sin rcfluxus hic rerum humanarum , ab illa Luna depcndet ortus regnCrud occasus , ab illo cle. Itaque tu nunc cum si sina dolori tuo laxas, indignaris pam triam tuam converti aut e crti ne illud qui idcm cogitas quis in quem indigia cre Q iis . Cni , Ianira , pulvis, in cluem, sci' do diccre in deum. Vetustas gigantes quosdam fabulata st qui divos deturbate aggrcs de sua arce mittamus fabulas qqucruli, tristis. Si enim haec om nianC pe I

rnu a solum a d , scd in mi illaci vos qui fre-1a itis , qui rc pugnatis , quid aliud quam sceptrum illi quod in vobis est eripitis,et i ii

arbitrium regnandi coecat ortalitas i Sol, Luna , sidera , et cinciata Momnia haec secta animantum . parcnticia in Vita Mobauditis lsuprema illi legi nobilissimum rerum ii 'mo , solus in condit orcia suum calces ac ita iressit. Atqui si cia vcntiscicd:lles , seque rere non quo voluntas impelle Ict, scd quo illi id in hoc vitae Oceano spiritum illum sequi te imperatorc UniVersi recusas tam ensius ra. Quia aut sic quere, aut trahere dc

57쪽

DE CONs TANTIA ' coelcstia illa decreta vim suam Drdinen Q Uieservabunt, sive in olei tem sive in rebellem. Rideamus , si is qui cymbam ad rupem alligavit funem idciat idem trahat, tapem ad se acccdere censeat, cum ipse ad illam: nonis a Cr nostra stultitia est , qui adhuc in illam aetcrnae Providentia nexi, trahcndo reluctando volumus eam nobis obsequi, non nos ipsi mittamus aliquando haec vana α, si sapimus , sequamur ab alto attrahentem illam vim aequum censeamus ut homini placeat, quidquid placuit Deo. Miles in castris , audito viae signo , vasa colligit audito pugnae, deponit .animo, cu Iis , auribus , paratu ad omne ina perium de intentus. Idem nobis sit, in hac militia sequamur alacres S pleno gradu lac cum

que Vocantem Imperatorem. Ad hoc sturam emum adacti pumus ait Seneca, ferre mortalia e nec perturbari his , qua itari nosti a potestatis πεn H. In regno, ti stomus D E

Α Ρ. XV. Ad secundum pro Constantia argumentum transitum , quod a Necessitate. Vis ejus I impetus Dupliciter ea, custas considera

ta primo in rebus ipsis. Hoc firmum et ipsi in Vulcanium pla

ne scutum contra omnia externa, haec a Aurea

58쪽

gnare nos jussit in casurni Fontanam meo sublici meum cogitare in omni e Vciatu inientem laanc sectere magnam illam mundi mentem. Providentiam dico. Cujus piasse lices copias quoniam satis explicui producam S in ducam agmen a icrum quod sub Nec cluatis ex illo. Agnacia ferte , durum scri eum tuam non vane legionem dixerim Fulminatricem. Rigida miram in racta ista vis, oua omnia domat, superatri cui mirabor, Lipsi, si resistes Thales inter rogatus olim , Quid forti ira um 3 recteretpCndit, A ecus las. m. nia ei ina vincit in sermo de cadent vetus etsi parum caritus Ne eos quidem cogere posse N esstaterar. Hanc I rovidentiae nunc adto, quia cogna

ta illi , vel, ut Verius dicam , X a nata.

Deo enim ejusque decretis ccciiitas. Nec aliud hoc Necessitas, ut Croecus Philosopus definivit, quam M A Mnesto immurabilis Pro υidentiae potestas. Eam Malis publicis intervenire , dupliciter vincam, A re bus a Fato A rebus ipsis Hucia iam in 'penitum hoc omnibus creatis , ut insta qua dam vi ad nutationem crantur .ca iam . Ut ferro cons in cns quaedam rubigo cr naturam agnata est ligno , Xedens caries aut teredo sic animalibus, opidis , re nis , in ternae suae caussae pereundi. Supera , inse-x respici grandia, parva manufacta , aut

59쪽

scrcuri hi , perpeti prono cur res ni ne hamanae , per hunc ut sic dicam dium canalem labuntur ad suam metarii. Iacta ea, mors Ic inter tus bus Pestis Bella, Caedes, ad n in strii niti umenta. Ita si mors ici nece ilaria iacee lui hoc respectu de clade Quod ut clarius ideas sub exemplis, non distugiam mente de animo paulilpcr tecum peregrinari permagnum hoc univcrium. A P. XVI. ixempta necessariae mutationis aut mortis toto orbe Coelum elemem a converti aliquando interitura , id in in vidi spectari , in pro Uinciis, ct reguis. Denique gyrare hic omnia , nec quidquam stabile aut firmum. TERNA lex a principio dicta omni huic Mundo, nasci de nasci, oriri ab or ri nec quidquam stabile aut firmum arbiter i. e crum est voluit , praeter ipsum.

Vni Deo nunquam senectus contra nec mors imminet Sed alia misi es iam tor

exesam a Tragicus vates Oia r. i ista V suspicis , quae miraris, vicibus suis aut per Lunt alit crte mutan ur Solem illum l-

60쪽

α LIBER PRIMusiles deficit Lunam 3 laborat, tabescit.

Sidcra' labuntur cadunt. Et ut velet aute cuset haec ingeni una una anum Venere tamen in coelesti illo corporein Venient quae Mathematicis legem omnem frangant mentem Cometas Omit o varia forma Fario situ motu quos omnes ab aere

in Eo elisi ha id facile imponat mihi Lycaeum sed ecce nuper negotium Astrolo gis eccx novi quidam motus deprehensi nova stellae. Sidus exortum hoc ipso anno; cujus increnientc decrementa clare observata. Vidimusque difficulter creditum' in coelo ipso nasci aliquid posse racmori. Quin Varro ecce apud Augustinum clamat de adserit , stellam Veneris quam Plautus Vesperuginem , Homerus , appellat, colorem mutasse , magait udiuem , fgum

ram , cursum. Proximum coelo aerem in-

spice Mutatur cottidie & in ventos abit 1iubes 5 inii, res Transi ad aquas Flumina illa , quae perennia dicimus .fontes , alias periisse videbis ; alias alveum mutasse ccursum. Ipse de Oceanus , magna arcana Naturae pars, modo tempellatibus attollitur aut dejicitur: ut eae non sint, suos habet aquarum accessus, recessus. Atque ut interire eum totum posse censeas, crescit minuiturque cottidie per partes. Jam si Tcrram intueris quam unam immobilem voluerunt, des vi sua stare: ecce illic labat, dc