De constantia libri duo. By Justus Lipsius

61쪽

natat enim .haec inter se me uisi meter omines tantum esse indignere, sunt te lementa ipsa Diluvies maris subita, inimatio Cue, quot terras imminuit, aut abi Crpis olim magnam issam Atlantidem inium nec enim me ani iv ociabula est Ῥοοῖ-

ota eamus, apud nos lalgas, patrum VP uas ' Insulas cum opidis virisque am nunc cum maxime caerulus ille Divus ovos sibi sinus apcrit, lambens cottidie echrodens in fidum marginem , Frisiorum , anune fatum, Cauchorum Nec terra' auliebri ignavia cessat sed interdum eindicat, in medio mari insulas sibi facit mirante, indignante cano illo patre. Quod si ad interitum mutationemque mag na illa corpora, nostro sensa aeterna , destinata sunt quid censes opida, reipubricas,

res na quae tam mortalia est necestam eii, in 'riint Ut hominibus quam eos qui IecertanL. ML

sin ulis adolescentia sua , obtar, enecta, mors sic istis. Incipiunt, crescunt, stant, florent , omnia ideo , ut cadant. Unus sub Tiberio terraemotus, duodecim celet res Asiae urbes evertit Totidem Campamae opida alius, sub Con stantino. Et unum aliquod Attilae bellum . plus centenas. Ve' teres Eoypti Thebas vix fama dimet cen-

62쪽

ή LIBER PRIMus. tum Cretae urbes, vix fides. Et ut adlacet ii Orao veniana . cadavera Carthaginis , Nu- maiatiae , Corinthi , prisse viderunt nai- rati suci nos A laenaram , Spartae tot allustrium urbium ignobiles ruinas. Illa ipsa crum gent iamque dominain salso E era a urbs , ubi cst Obruta diruta, in-ccusa, inundata periit non uno leto, Mambitiose hodie' caeri cur nec invenitus in suoso o. Irantium ill ad vides, quod sibi placci irplicis imperii sedes Venetias istas, quae superbiunt mille annorum firmitate veniet illis sua dies: tu nostra AntVerpia, ocelle urbium aliquando non eris. Diruit vidclicet construitque si fasia cere' ludit in rebus humanis magnus ille archite- au velut plastes, varias sibi formas

imagines fingit ac de fingit ex hac argilla.

Opida adhuc locuo dc urbes sed regna ictiam dc provincia trahuntur in hanc labem Olim Oricias sortiit S Assyria, Syptus, Juda valiter annis ingeniisque:

sors ea in Europam transiit , citrae tamen ipsa , Ut corpora iacto late morbo , vibrarin hi nunc videtur praesentiscere mag-1ium suum castrin. Quod amplius .num cluam satis raren ir, hic a quinque anno I im millibus, quingentis habitatus orbis senescit ut Anaxarchi explosae olim sabula iterum applaudamus, surgunt alibi succrescuntque nox homines Diiovus Or-

63쪽

cc uratis e t abeunt Onania in hunc assecendi per undique fatalem gyruin lon- 'aeviana aliquid in hac machina si nihil

aetcrnum. Attolleri circumfer mecum oculos non cnim me piget pr mere hunc locum vide rerum humanaruin a ternas Vices de, ut in Oceano, aestus. Tu urge,

tu cades Tu impcra, tu cryi. Tu ccultare , tu emerge. Et cat hic rerum in se remeantium orb.s, quamdiu crit ipse Orbis.

Germani seri olim fuisti. Nunc mi ic scite ante plerosque populos Europae. Pritanni incultii inopes' Deliciis ac di V. iii K gyptios provocat rbar tas Graecla olim o

ruit Θ Nunc jaceat. Italia scepta um tenuit ZNunc serviat. Vos Gothi , os Vandali, Vos se B irbarorum prod te e latebris, gentibus imperate per Vices. Adeste tiam peditivos ' Scythae, iotenti manu au lisper habenas temperat Asine atque Europae. Sed isti ipsi mox discedi e ,δ sceptrum relinquit illi ad Oceanum genti. Fallor enim Θ An Solam nescio quem novi imperii fur entem video ab Occidente

64쪽

6 LIBER PRIuus C Ap. XVII. NPntum ad Necessitatem qua a Fato Fatum

ipsam primo adbertum Vulgi in eo iapientum imiversum quendam consensum fuisse, ea in partibus dispensum . . uotu-ti x ijscis Fatum. DI et Langius lacrimas mihi paene ex preiserat hic sermo. Ita Visus mihi in clara luce cernere ludibria rerum humanarum. Et exclamans, Heu, quid aut ipsi sumus, inquam , aut omnia haec in

eis sudamus hid si aliquis et id

nullus 7 Vmbra omnium homo. Ut vere nimis oLm Lyricus vates Langius ad me , At tu adolescens, inquit , non aspice: Constantiam animo imprime , ex hac inconstanti, desultoria levitate omnium rerum. Inconstantem dico, a me ues sensu nostro. quia Deum providentiamque si adspicis, rato omnia, immobili Ordine decurrunt. Iam enim omissis glad is ad machinas venioci nec telis dolorem tuum oppugnabo, sed tormentis Fati arietem intorquebo, strinum , validum: quem nulla unquam humana vis elidet, aut acumen eludet. Qui

locus etsi Iubricus ad lapsum tamen ingre diar Sed caute , lentes, inuod Graeci dicunt, οἷ' pede. Ac principio Fatum

aliquod in rebus esse, non tu Lipsi, ut opi-

65쪽

DL CONs ANTI A 47Cr, non gens aut erras ulla dubitavit. Egonterpellans , ignosces, inouam , si rem elio tibi objicior in hoc cursu Fata mihi op- onis o utilis hic aries Langi, Stoiorum nervis dirigitur parum sumis Libcreico. Et illa ego sperno, Parcas cum lautria milite, totum hoc anile ag:neiano spiritu difflaverim folia Ventus.

an ius severo atque adeo mace cui O,

en 'rarie .conspecte, inquit at taeludis aut tollis Non potes illi una uri omnem tollis numenque divinum Si enim

Deus est , Providentia ex si haec , Decreta riiordo rerum: si istud firma rata die

cessiria eventorum. Quomodo exis hunc ictum Z Aut qua securi scindis hanc a thenam meum enim isternam illam mentem , non aliter cogitare nobis ias , quam ut scientia Scirevissio in eo sim aeterna um-demque fixum , firmum, immutabitem, semper unum tui similem sentimus risquae se iv et voluit aut vidit, nihil flectentem,

nihil fluctuantem.' Ionet enim iυtim mens vertitur aeternorum.

Quae si vera sateris .fatearis necessum est , ni rationem omnem exuis Genium 'illud quoquc adlateres, decreta omnia di VI-na firma S immota esse , ab aeterno m aeternum. At ex eo necessitas emergit, hocouod illudis satum Cujus rei tam ii quidatam obvia veritas, ut non alia veterior

66쪽

illi primi purique igniculi, qui homini D

ium aperuere praeluxi is pariter Videantur ad istud Homerum ecce adi, audi primum lapientissimum poetarum. cntior, si alia a magis obita n d vina illa Musa calcavit, minculcavit . quam hanc a talem. Nec abiit reliqua poetaram stirpsa suo patre Europidem , Sophoclem , .ndarum nostris , Virgilium vide. Adli istoricos me voca 3 omnium illae voces Fato hoc tale accidisse in , Regna eversa Gut stabilita fatis Ad Philosophoc quibas

cura major eruendae tuendae contra Vulgum critatis. At illi cum in plerisque aliis diversi ierint . studio Sc malo ambitu ceriandi miram quam omnes convenerint in uia 'us hujus viae capites, quae ducit asTatum Capite viae dixi. aia non eo ne gatum , quin ea in plures mox semitas secta. quas tamen omnes a io Quadrifinium videor polle reduceres, Fati Mathematici Naturalis . Violenti, Veri c illi cabo breviter in tamquam pedem in ingulis ponens quia vulgo confusio hic de

error.

67쪽

Tui Chaldaei, Astrologi , primi auctores: ntcrque Philosopos fundus, subscripto , sublimis ille Mercutius. Qui Providen tiam , Necessitatem , Fatum , lubtiliter nec vane prorsus distinguens, ait Providentia est erfecta abs ut ratio caelu sis Dei cui dii cognat s acultates , Necessas γ Fattim. Et a sum quidem subservit ministratque Pro υidemia . simul Ne- statici ut Fato ipsit subserυiunt stella. Nam nὸ F ti vim fugere quifruam potest ηας cavere sibi a vi , , potentia sedarum. κοenim . ela aenna Fati Cujus arbitrio, tuncta iunt per ciunt Natura at-q ι Hormnibus Et in eadem stulta navi hodie pudor Christiani nominis Astro

68쪽

Alexandro Aphrodisiensi fides interpreti ejus haud infido. Itemque Theoplirastus , qui

clare scribit, Fatum esse , moseeuju que a turam. Ex horum mente , quod hona hominem gignit, Fato fit quod moritur ab internis es sine aliena vi caulli, Fato. Et retro , Quod homo serpentem gignit aut monstrum , praeter Fatum itemque, quod gladio occiditur , aut igne Sententia non Valde peccatis , quia ad vim Fati ne adsurgit quidem. Quis autem casum non vitet, qui non ascendat 3 Et talis in divinis ubique fere Aristoteles ei libellam illum de Mundo excipio , qui totus aureus , ab alia mihi Videtur magis coelesti aura. Quin hoc ampluis in Graeco scriptore ego, Aristotelem censuisse, Fatum non si caussam , sed modum quendam a se accHentem iis qua a Necusitate ordinata Cor philosophi i qui Fortunam Casumque seri nunierare inter caussas audet, non audet Fatum. Sed hunc it to ad Sticos meos veni, non enim dissimulo. In pretio lamore mihi a secta j qui auctores Fati violenti. Qilo definio , cum

sippo Mimspiritualem , ordine Vnt υersum hoc ἔμ.cry- , Nec abeunt definitiones illae nimis

69쪽

bretere uti nec tota sertasse eorum

ipia. Et, Quod eun subiicem faciunt oi sati 4 Qab actiones tem ter& nostrae voluntatis. Nec fideliter n iis eos purgem utriusque culpae. iaeis enim eorum , quae pauca restant , est ibi haec elicias est etiam, b la a Seneca sane, porticus illius tibicem audinfirmus, in prius inussimpingere vistretur, libro quo minime debuit , De w- identia : Eadem necessitas, inquit eo stat. revocabilis humana ac tum p - ue tu si iehu Illa ipse omniurn conditor

semper pares son dies just. Et iussissolubilis

Ila catlaeta nexusque causarum , quo omnia Domnes ligant, vim facere non obscure idetur Arbitrio humano At germani a mei verique stoici , aperta fronte protellinum quantista Aut si quid tale iis elapsum in calore illo , ut fit . scribendi sive disseren Mi . verbis id ma is tale comperies , quam

core apit 3c enervav: virilem sect im pinos, acumine quaestionum delibertate immi

nuta , apud Agellium diluit iurgat Seneca noster deum Fato subiicit ianior illi mens sed genere quodam scri rus,

70쪽

1: P RQ, si s Deo. Nam qui inter o proxime crurum accessere, Fatum alias Providentiam ipsam appellabant, alias eam. Itaque

no cum desinisset. Tim secur dum eadem eo bmodo materiae mor,icem: ad Lil quam nihil intest, Pro: identiam etiam atat Natu.

ram dixisse. Et Chrysippus ab eadem ment Fatum alibi dixit Pro υidentia aeternam rarionem Jam Panaetius Stoicus Deum ipsum dixit esse Fatum inod idem sent en Sclare Seneca oties oles , inquit . tibi lite alirer hunc auctorem rerum is naturarum compellare. Et Ioυem illum optimum ac maximum rite dices , O G n e is Statorem qui non , ut historici tradiderunt , ex eo quo post votum fusceptum acies Romanortim fu

gientium sitit sed quod sani beneficio ejus

omnia . Stator Stabilitorque eLi. Hunc etιπ-dem O Fa: um si dixeris, non mentidris. Nam cum Fatum nihil aliud si , quam feries m plexa causarum cille es prima omnium caussa , ex qua caeter pendent. Quae postrema tam pie dicta, ut calumniari ea nec Calumnia ipsa possit. Neque ibi it hac parte a Stoicis scriptor ille ' magnus ad regem Magnum Existimo tautem Decessi a te non aliud dici debere , quam Deum: tanquam stabilem naturam. Et Fatum item ipsim . qua connectat omnia , progrediatur libere ac sine impedimento. Qui

mones siquid ii roridi habeat, nihil ta-