In D. Remberti Dodonaei praxim artis medicae / ... Sebastiani Egberti Cos. scholia, cum auctario annotationum Nicolai Fontani ...

발행: 1640년

분량: 613페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

371쪽

REMIERTI DODON MI. 3 3 hepar non bene attrahit hylum, ut in sangui-

.m conficiat. . verum alui fluxus in hoc affectu interdum, sicut leuritide.utilis est, videlicet in declinatione, ire robustae adsint . ita docuit Avicennaprininc e de perisneumonia.

CAP. XXX.

Vppuratio, de qua agimus, seu empyema, collectio est humoris purulenti inter membranam stas ac latera subcingentem, ac pulmonem i. in acuo thoracis . comitatur hanc' doloris .febris Iehementiae remissio manet tamen aliqua febris secticae similis, noctii vehementior, interdiu re istor: donec integre expurgata fuerit suppuratio. outum, quod cum tum procedit, est purulentum. olligitur autem istud freqdentillime in uno thoraris latere, in quo nempe inflammatio fuit sentitur hiatem in hoc gravitas,& melius in illo laborans de-lcumbit, quam iii altero sentit vero apse, quando ab uno latere in alterum se convertit , subinde aliquid dimuere: praesertim copiose humore purulento existente illic. atque tunc quandoq; latus affe-m tumidius etiam apparet. Sanguinis missio in suppuratione utilitatem nul-am,sed nocumentum, afferre potest nec ventrem Npurgantia ' conveniunt. Diuretica s leviora utiliter exhibentur nam praeter quod urinam movent rctiam ad facilem expectorationem conducunt: ut ant

372쪽

3ψέ PRAXI MEDICINIRsunt ad sceniculi, rad asparagi,brusci, , si p. seiriosa,adianti, capiti Veneris, em anisi,aph, Renculi limitia ex quibus decoctis potiones para

possunt,ad expectorandum, Murinas movendas utles. per urinas etenim ius inpect ore contentur quandoque excerni contingit: ut Gal. 6 de loc af

testatur.

Eclegm in suppuratione omnino necessaria:

ter quae tamarrhubium Pauli facile principatu tenet.quod in ossicinis quibusdam syr de prasito dscriptionis Pauli nomine extat cui addi potest sydeglycyrrhieta, vel hyssopo: si aliqua adsit destilatio e capite syr de papavere. Pectus nisi refrialiquo sputi exitum promoventes ut sun&dicta icuratione pleuritidis; taesertim addito ol irino pulv. rad iridis,& aliquantulo croci. Cibus sit concoctu facilis,ex optimis carnibus,Vrecentibus ovis. Conducunt amygd dulcia, nuclei nucum pinearum,& pistaciorum, quaecunquem his fiunt tragemata. Potus sit aqua mulsa, vel decoctio ptisanae,s cyrrhira,vel saccharo addito vinum non detur nisi tenue, i Dccharo vel aqua mul

sa dulcoratum.

Perdurare autem suppurationem ultra o dies malum nam, ut Hipp. ait Nisi suppuratus in o diebus repurgetur a die quis maluim ad phthisin transit Malum quoque est pus faeculentem, favum, viride, valde foetidum Tumidum quoque appare re latus perniciosum' est multitudinem enim humorum in pectoris spatium collectorum ostendit Soba-

373쪽

REM BERTI DODONAEI

Nam hoc generale theorema dum fit pus se- imagis sit, quam facto. ' omnes heci iciin phthisi laborantes, noctu is affligi videntur. Affligitur enim tunc epimentum pulmonum.

isi respiratio dissici or .

. Pus enim pharmaco expurgari non potest li- natura sortis aliquando eo depellat, ut per al-

o e X cernantur.

Contrarium Gai sinapi facult. s.c. I g. asserit sceniculo omnibusque diu reticis quod puris race expuitioni adversentur rationem addit.b se rosiorem partem sanguinis ad renes deduit quod autem crassum non ita iacile expuitur.J

ap. aa ejusdem ob X tenuandi tamen faculta- communem sub idem genus bravenire ait. a. Lib. 7.. 6. Multi ad annum usque supersunt. Verum isti it jam tabidi . . . Hipp. secari voluit aut uri. Atque etiamnum ijdie in aegypto utrumque aciunt. non pus a Inguine e vulnere in cavum pectoris defluente istum Diatre si evacuandum curavimus verum 'pyemate vero pulmonem semper corruptum in-mniis se testabatur R. Dodon.Itaque nihil speran-m esse.

NICO FONTANI. notatio XXX , ad caput XXX.

Si nominis Eomon spectatur, dici potest,in omni irte corporis facta prius collectio sive illud inpar -

374쪽

te insanimata adhuc contineatur, sive Abscessi ruptus sita Sed hic est puris collec tio in spatio pulmonis. Dici potest morbus toto genere praeternaturam in numero,in excessu,ac in magnitudine. Hoc malum, si fit ex inflammatione aut pleuriti de ex parte lateris dolentis pus ibi collectum judicare oportet et nam in ea parte dolor adest, calomaior, pondus grave, quoties aeger cubat in oppositum latus. Si Emnema sit ex Per neumonia, in utraque parto pus colligitur, non in una tantii parte, ut ea quaestit ex pleuritide, ex qua materia purulenta ex uno parte in alteram penetrare nequir, ob septum, quod Thoracem dividit. Sanguinis missi nocumentum affere potes.JSi tamen constent vires, Me annexa fuerit in-sammatio, aut morbi initium , priusquam sanguis mutetur in pus ex Avicennae doctrina licet indere

Et pus tu pectore contentum quandoque excerni contingit. Inter sum n mirae miraculo per caecas, Manseat tuosas vias quasdam ut saepe vidi quod etiam G. Ientis explicat . de locis cap. s. Suhsema a Vesta in

Comment.

Pulmonem semper corruptum inveni. J Cum nimis diu expectasset Dodoneus sed aliter nos docet lon-st Samuelis ofer Medici Caenobi, Amsel amensis experientia qui gratia Numinis divini summaque cu-xa dc diligentia Empyos innumeros sanitati resti

In hunc sensum intellistendum est oraculum Π0 crat: 6. Ind. eLI. 6. Text. as ibi Tabescentes rim urere, Hydropicos citiussecare oportet, nam iviscera eorrupta sunt frusra sectio tentatur. Fiet inter quartam de quintam costam contra- apertura, eas numerando inferne sursum dorsum versus. Fit

375쪽

REM BERTI DODON RI. 3 7 Fit potentiali vel actuali cauterio Melius tamen st actuali cauterio apertionem sacere, nam roboatur pars mulcus tempore longo apertum ser

atur.

DE PHTHISI.

CAP. XXXI.

Februaria O.

Ethisis,quae Latine etiam tabes dicitur,pulmonis est exulceratio quam comitatur lenta, non magna febris mora intermittens, sed tamen quae cio ab assumpto cibo sub noctem magis invale cit intensior em quam interdiu accedit iniversi corporis consumptio Sc extenuati , sensim, paulatimque cum virium dcfectione ingraVescenS. Oritur phthisis tribus maxime de causis. vel enim propter vitiosam pulmonis constitutionei .Vc propter acrem, mordacem exedentemque humorem :quandoque etiam propter venae alicujus non cura tam rupturan Pulmonis mala est constitutio quando mollis, tenella, corruptioni parata ejus ei substantia qua lem plerique ab ipso primo Ortu,ac a natura a parcntibus acceptam obtinent.

Nam tabida stirpe geniti plurimi phthisi i quasi

haereditariojure marcescunt. Altera causa acris, salsus, mordaxque humor, Q iinde a capite in pulmonem fertur: quandoque a Corde aut jocinore ad pulmonem ejicitur bes pus quod est in cavitate pectoris diutius conclusim. Vcza autem rupturam, quae 3 cst cauca phthisis.

376쪽

a PRA MED CINAE consequitur quando sanguis, vena rupta non cor glutinata in substantiam pulmonis dimanans,putta

cit, substantiam pulmonis inficit a corrumpit Eliae quidem priecipuae sunt exulcerationis pulmonia Causae.quibus annumerari possunt,quaecunque latenate ac occulta proprietate idem faciunt ut lepus a rinus, si quae sunt alia. Tu is initio molesta est. major ver,etiam si de itillatio adsit cum qua cruenta quaedam quundo lincitra dolore exspuuntur sequitur deinde sputum purulentum quod aquae injectum minime alteriit sputi tu innatat, sed in fundum descendit ac subsi de , quod etiam quandoque carbonibus injectui graveolet aliquando verbi membranarum una, vel bronchiorum particula expuuntur quae ipsius i ulcerationis magnitudinem,&curationis difficula talem Ena Orem ostendunt. siquidem pus , duo, exspuitur, non syncerum fuerit sed ei pituita permisceratur,adest tunc ex capite destillatio Proni autem ad phthisin sunt, qui angusto sunt peci ore , scapulasque alarum modo a tergo prominentes habent quibus defluxiones ut tae a capi te dereruntur, Praesertim sal cespituit e. Contingit autem phthisin frequciuissime feria xa. aetatis antio ad ue ut Hipp. sci ibi Choc est,eoditatis tempore, quo calor naturalis forti 1mus,

Anni a tempus phthisicis maxime noxium autumnus est deinde ter quum ut inquit Hipp. i

ac soli erumpunt. V. ct 7o Februar ar. oratio partim in bona vivendi ac Vi-

377쪽

RΕΜBERTI DODONAEI. 3 9 ratione, partim in usu lactis , paxtim etiam in legmatum,& aliorum paucorum remediorum usu unsistit. Aeris omnis excessus fugiendus, caloris,frigoris, humiditatis tum tentosa constitutio, aer silcas, serenus utilis est. Orpus frequenter,aut mul-inaci exercere non expedit. Abitinere in cibo Scotu ab omnibus acribus,salsiis, Lacidi oportet, b omnibus ijs, quae difficulter coquuntur pa in alimenti afferunt difficulter concoquuntur ames haedinae,bovinae,cervina: simileS,S avium,aluitrium pani non bene fermentatus Q. cascuS eius, cattaneae, nuces juglandes Mavellanae: Misse aliis ructus parum alunt pisces, qualescunque mi; panis furfuraceus, poma, pira, cerasa, similes fluctuS. Bonae sunt carnes liredorum lactantium vitu-lorem,pullorum gallinaceorum, tum gallin rum ccaponum juvenum,pedes ac capita ' vitulorum, ova recenties ex fructibus, uvae pam amygdala dulcia,nuclei nucum pinearum c pittaciorum,&quaecunque ex his confiunt bellaria utilia sunt.Si febris vehementior fuerit, sit ut urinae color i intendatur,ptisana cum cibo coquenda erit, atque ex ipsa quoque sorbitiones dandae, decoctum vero hujus&pro potu exhibendum cin quo, si calor excesserit, incoqui poterunt refrigerantes herbae aut flores ut violaria , cichorium, lactuca, vel etiami plantago , flores rosarum, flore violarum, aut istis deficientibus,conserva rosarum, Vel violarum,sicoras quidem rosar rubrarum,si alvus liquidior, vel albarum vel dilute purpurearum , aut cons.

378쪽

3so PE AXis MEDICINAE violarum si alvus durior. Vehementia febris imissa ac urina sanorum simili, pro potu utile erit hydromeli, sed dilutius, quod ad expurgationem.

certam pulmonis multum conducit, ad alimen distributionem non parum facit. Eodem tempore etiam lac commode probetucligendum asininum, haberi potueritiquod hum notacti, quam reliquorum animalium, similiti est quia tenue&serosum, non facile in ventriculo coagulatur. illud si haberi nequeat, caprinum da dum erit: praesertim earum,quae in siccioribus i cis pascuntur. Ante tamen usum lactis levi se quo medicamento corpus expurgari conuenit uti qui unt in Ventriculo vitiosi humores, vel circa mas venas haereant,ij prius evacuentur,ne ab his ad 'veniens lac corrumpatur.

Ad hujusmodi autem expurgationem, utile is es 1nfusum rhabarbari cum manna; aut medulla casti.

nltulae, vel simile aliquod.E1hibendum autem lac est mane jejuno ventri culo recens mulctum. adhuc tepidum,si fieri po- tuerito 3 s. aut . mensura,aut amplius,si concoqui queat cui admiscendum nonnihil sacchari , ne in ventriculo coaguletur vel etiam aqua pura cum

Iacchar decocta,quando vel lac crassi G,vel febrim intendi ab usu lactis posse, metuitur Lacte assian pto, quiescendum, ab omni alio cibo abstinendu donec concoctum fuerit quod 3. aut . horis fieri

potcrit neque etiam ullus potus interea exhibenesus, minime mi in prandi coena a lacte abstinendum. Quod si vero hane ab eo aliqua de au sa abstinere contingat, ejus loco exhiberi poterunt

379쪽

REM BERTI DODONA I. 3s1 centia sorbilia, vel e carnibus contusum cui et amygdala dulcia,vel nucleos nucuinpineat, vel pistachia, utile suerit Saepius phthisicis rendus cibus non minus quam ter in die medioli ore bellaria etiam dari possunt veluti ex pi- pistachbs morsum, vel similia alia.

Februar.23.

Eclegmata in phthisi requiruntur, quae ulcera ex gare queunt imul consolidandi facultatem junctam habeant. si destillationes adsint ite eas sistant ac reprimant, qualis est syr ex symito cujus haec est compositio rad symphytizon solidae majoris 3 ij rad. brusci aut asparagi,

cyrrhiZae ana farfarpe cum rad manip. I. Escabiosae, marrubi anai M. I. 3 cap. papaVeriS. si vel 5 ij. uvarum passar mundatar nucleorum cum pinearum an ad . . Omnium decoctio in

a. q. s. alma colato adde sacchari 3 viij mel-j iiij. f. syrupus de quo saepius in die erit lam- Ddum. Expurgat ulcera pulmonis,eadem consoli-t,ac destillationes sistit. Quod si vero humores destillantes adeo frequens sint , ut hic syr ad reprimendum fitendumiorem non videatur sufficeres tunc eidem admis-ndus erit hi de papaVere. Si Vcro Macrimonia

on satis isto syr retundaturi admisceri poterit ci r de riubis, aut de violis. Si autem dc non satis ideatur expurgare addi potest syr de hyssopo, vellamarrhubium, sive syr de prassio Pauli praeserrim si febris exigua silvi nulla aut minima adsielestillatio.

Sunt veto talia quoidam eclegm. quae phthisicis

Offerri

380쪽

3sa PRAXI MEDICINA .

offerri possunt ut quod appellatur loch de pi quod nucleos recipit nucum pinearum; dochpulmone vulpis,quod a plerisque valde comn datur sed istis tamen praeliat syr de symph. si

pradictuS. Pectus oleo aut ung.aliquo si non est unoendnisi contingat sputum cum difficultate procede, quo casu temperato aliquo ung. illiniri poterit

ex butyro. loto, pinguedine vituli es amygd. dicium recentissimo simul mixtis quibus etias si calor major adiit, addi poterit nonnihilol. vii lacet. Vesperi hora somni sumenda est conser. ros: rum rubrarum circiter j si pondere cui si destillitio vel vigiliae molestae sint, addi potest nonia sena , hyoscyami,vel syri de papavere. Poterunt ver, tabella ex saccharo parari decocto capitum papaveris Q. quae saepius sumi, in re contineri per noctem possunt sistunt ii destillationem,tussim scdant, ad somnum conciliandum prosunt. Difficilis autem morbus phthisis cst, qui ut pluri. mum paucis mensibus 3 hominem absumit quai doque tamen bona victus vivendique ratione, , mediorum usu, vita ad multos producitur anno sed ad integram sanitatem aegrum perducere , sin possibie, vel difficillimum. Quum enim pulmin contii uo sit motu, a gerrimc ulcera fus curatio nem admittunt accedit, quod eadem citra usii expurgarincqueant qui ipsa rursus offendunt i Superveniens autem phthisicis alvi profluvium, e

thale est ut inquit II p. q. aph. s. partis pra sertis,

SEARCH

MENU NAVIGATION