In D. Remberti Dodonaei praxim artis medicae / ... Sebastiani Egberti Cos. scholia, cum auctario annotationum Nicolai Fontani ...

발행: 1640년

분량: 613페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

351쪽

dis emuxis,convaluisse tamen, dc decem annis suis litem fuisse referebar Niger med. Patavin. oriren Propterea quod crusta ex partium illanim stione nat, quae vasis incumbunt.

NICO L. FONTANI.

ernelius,lib.2 deveriae sectione cap. I. contra omnemicorum mentem arbitratur nullum sanguinis eibus profluvium, licet Criticum, salutare esse, . Isque ope nullum acutum morbum solvi posse. auam sententiam Iohannes Bravius Petrastanus in mentis, s Augeni --. . lol. Enjiolo acutE arguunt,&ego hoc dogma falsum esse luculenu comprobavi cum Hippocrate .acutor IO.dicente: rbos acutos solvis e naribus tibertim sanguis erumpat, autemsanguis sit ruber, exuberantem tamensanguinη

minuenis redundanteum vacuarepotest, jummo cumrorum commodo.

ur autem Fernelius ita misere suerit deceptus, ruris anguis per nares fluens fere semper rubidus areat, explicat inter omnes acuti vimus Zacutus sit Mob. 7. mst .

CAP. XXVIII.

De Pleuritide. Lect.6 a. Ianuarijsq. Ateralis dolor , de quo agimus, ille est,qui ci ca parte thoracis, quae ipsis costis circumscri' latur, conssistit. Cauta circa has partes doloris X a UN-

352쪽

ra PRAX MEDICINAE Quaedam externae esse possunt, casus, percussio, Sisimiles sed ex talibus causis dolores ad praesenten tractationem non pertinent de eo enim lateris do lor qui citra tales causas, totissimum ab ternia causis natus est nunc dicendum quem Latina vetenres medici proprie lateralem dolorem Graeci vero & haec aetas Pleuritidem vocat. Est autem Pleuritis vel legitima sive exquisita, Vnomasive spuria.Exquisiita pleuritis inflammatio, intra membranam intrinsecus costas latera suovicin entem nata.

Signa hujus sunt dolor vehementer pungens, en spirandi difficultas, tussis aliquando initio sicca, tum non diu talis, sed cum sputo eoque etiam sar

recito cruento febris acuta non intermittens:pu sus durior quam pro natura, in duris etiam corpori buc, serratilis. Oritur autem haec inflammatio a sanguine dc uplurimum a bono, aliquando vero Qx bilioso, a rius ex pituitoso , rarissime autem ex melancholic is an uine Ex sanguineo humore pleuritide facta spui tum citd cruentum redditur si ex bilioso flavuun: aut subluteum expuitur tarde verb&minus annouine tinctum ' procedit: sit ex pituitoso sanguino nata fuerit pleuritis tardissime autem succediti quando ex sanguine melancholico pleuritis origi nem habet , atque hoc ipsum atro ac migricant sanguine tinctum. Refertur autem pleuritis ab Hipp. inter morbos qui hyeme potissimum oriunt:

tur non tamen incipiente hyeme, nec vigente, si desinente mcirca veris initium fere superveniri

353쪽

nullo sanguine abundantes. Hi enim si post laborese exercitia calfaeti sese frigido si aeri exposuerint, icile pleuritide corripiuntur qui vero natura sunt rigidiores minus huic morbo obnoxij sunt veluti icidum ructantes quos Hipp. in aph. 36. lib. 6.ion valde morbo laterali corripi, reliquit scrip-

una.

Assinis autem 'uodammodo similis pleuritidi

ocinoris apparet esse inflammatio, sed discrimen ex eo percipi potest quod dolori inferius haereat,

nec supra spurias costas extendatur, de nou punctO- ius sit,sed magis ' gravativus,neque respirati multum heditur, citistis si quae adsit sicca sit karida, absque sputo pulsus vero minus durus, faciei autem color pallidior quandoque excrementa alvi liquida ac subcruen ta ac loturae carnium similia , quod tamen non semper accidit. legitima autem ac exquisit pleuritide non parum etiam Notha differt dolor quidem circa tho- racis partes consistit, sed in musculis intercostalibus externis inflammatio est, quae admotis digitis dolore iniensio percipi ac sentiri potest quae ubi ad suppurationem venerit , incidirur ac peritur , si non sponte eruperit febris hanc nulla , vel parva Comitatur respirationi exiguum accedit impedimentum tussis nulla nisi forte exigua arida, pauca et pulsus neque ciensionem , neque duritiem habet. Ad pleuritidem notham refertur ab Aeto evcruditatibus, tibis crassi, ac pituitosos humores ingenerantibus originem habens affectus quando enim tales humores in repente in vacuum spatium

3 pecto

354쪽

326 PRAxis MEDICIN M. pectoris,atque in ipsum pulmonem sese ingesserint multitudine sua subcingentem latera intrinsecumembranam distendentes dolorem inferunt, talen quidem ut inexperti pleuritidis imaginatio exhibeamr, spiritus vias intercipientes vehementenspirandi difficultatem inducant supini autem sit affecti fere decumbunt ut prurimum quoquentakbricitant xi frequenter frigidius lito eoruncorpus reperitur si febri afficiantur,debilissima haec est, minime siticulosi sunt, ac pulsus eorum parvi ac

tardi.

Huc referri potest 4lIe lateris dolor, qui quandoque phthisicis omnino extenuatis molestus it se. brem hic etiam non intendit& propter concepture aliquem flatum frigidum oritur, fac pulmonis,sub cingenti membranae, adhaerentis,signum est. Exquisitae pleuritidis curatio a sanguinis 3 missione auspidanda , detrahendus autem est ex vena interna aut media brachij quod e directo' est a teris dolentis, ut Hipp. fecit,in quo Gai consentit, qui pleuriticis, ut ait, quae e directo laborantis lateris adhibita fuit sanguinis mussio clarissimam ta-pe utilitatem attulit quae vero ex brachio opposito: aut omnino obscuram aut certe post temporis in

tervallum.

Copiose autem detrahendus est sanguis, leouis 'que auferendus, si vires patiantur, donec color ejus mutetur rubicundior i fuerit : aut ut Hipp. donec pro rubicundori puro lividior vel nigrior factus sit.

Misi sanguine,si alvus dura non responderit, leniens aliquod enerna injici ex re erit.

355쪽

RvΜBERTI DODONAEI. 32 Quod si vires copiose sanguinis detractionem non iustinuerint,& dolor se no remiserit,reiteranda rit venae sectio: ex eadem vena, vel ex vena eius. Jem manus quod faciendum etiamsi post laram sanguinis missionem non multo minor sit fa-us dolor Miterari autem tenete sectio in magna necessitate eodem potest die secus unam aut alteram diem intermittere praestat. Post sanguinis missionem locus dolens saepius ungendus erit oleo amygdal dulcium, vel pinguedine recenti caponi, , aut gallinae, vel butyro recenti in-ulso, aut si illud non est praesens butyro loto cum aqua simplici, vel cum aqua decoctionis hordei, vel cum aliquibus horum permixtis addita exigua cera,aut pinguedine vituli,ut sit instar inimenti. Quod si causa doloris frigidior fuerit,addi pote

rit oleum chamaemelinum, vel anethinum, vel ung. dialthaeas addi etiam potest muccago sem liniri foenugraeci,aut muccago ad althaeae. Quod si vero tales unctiones non sui cerint,utiliter lateri dolenti admovebitur 6 cataplasma, praesertim morbo in vetustatem abeuntes ut ex rad. 7 althaeae in aqua

decoctis addita farina hordei, nonnihil dorum chamaemeli ac meliloti,& postquam coctum fuerit; ol amygd dulc. chamaemel admixtis. Si causa morbi frigidior fueris sputum aegre procedat :addi potest cataplasmati sem linivi foenug. ung.

Exhibenda quoque sunt eclegm sputi concoctionem promoventia:ut initio syr de violis addito syr de capillis Veneris et ii maturia omnino tenuis fuerit, sJr dejujubis. Procedente tempore , r. de

356쪽

328 PRAXI MEDICINAEglycyrrhiet. Alesie, vel scius vel cum alii spei mixtus dandus. Sub finem vero syr de hys poPosset ver sputum adeo crudum contuma esse, ut dissiculter cum labore procederet. qui casu supra i ctis strupis vel Hr de succo limonunvel acetos simplea aut o meli simplex admiscen

dum.

Vtilia quoque eclegm diatragacantheso diapenidion. Purgans vero aliquod med intermedio tempore exhibere convenit,non tamen potens, sed familiare ac non vehemens quod videlicet humores circa intestina irimas venas haerentes an tummodo expurget ut sunt manna , casia fistula syr ex frequenti infusione rosarum , diacathol. ὁ quae similia quae vel per se dari, ves cum decocto violarum , varum passar glycyrrhietae, hordei sem melonum misceri possint, in quo decocto si nonnihil habarb. fuerit infusum, med futurum crit utilius. Victus rario initio tenuis esse debet, ut ex cremore ptisanae, vel lacte amygd dulcium, vel paneis loto pane cura qua accharo hordei. Procedente tempore paulo plenior conceditur: ut pullus cocstus cum ptisana .Potus sititisanae decoctum cum uvis passis glycyrrhiga. Abstinendum ab omni frigido non modo aere, sed libo ac potu alio quocunque , donec omnis fuerit sedatus dolor pectus plene expurgatum Somnus si non successerit syr. de papavere vel diacoction dormituris exhiberi

357쪽

REM BERTI DODONAEI. 329

Pleuritis nori, est acutus cujus incertus λ est exitus non rard morte terminatur iraesertim accedente errore aliquo quandoque cum crisi ad salutem desinit.permutatur taliquando in peripneumoniam,succedit ei nonnunquam empyem .i.puris: thorace collectio. Pleuritidem' aute in perip- neumoniam transire malum esse Hipp.ait.cujus sent gna febris,quo remiserat, major facta, calor quam antea intestor,faciei calor rubicundior,respiratio

quae fuerat liberior iteru dissicilior reddita, sputiretentio,& lateris doloris intensio, non tamen punctorii& saepius alio quam antea fuerat loco. XpCetandum a fuerit empyema,si in I . diebus pleuritide laborans non fuerit per sputu expurgatus quod

tamen non semper, sed quandoque pleuritidi supervenit m non prius quam post δ. diem cessat tunc dolor lateris,desineto febris,sed non in universu exigua enim quata in remanet, tu expuitur aliquando purum, aliquando faeculentum. BO- num autem in omni pleuritide sputum cito ac facile expui.quo enim citius prodierit eo morbus brevior futurus est si tardius appareat , in longius morbuSprotrahitur Sputum autem Optimii est,quod cruentum talde permixtum 6 apparet deterius quod non valde permixtum, quodque flavum aut rustum, album,viscidum Ma rotundum,ut Hipp. ait inutile est malu aute valde viride atq; hoc etiam deterius, quod nigrum.Iam Sc malum est pleuritide aut perirneumonia laboranti adveniens alvi profluvium ut Hipp. ait. significat enim,ut Gai .interpretatur,hepar per consensum ita male affici, tyrae ioabecillitate

X s non

358쪽

non queat ad se attrahere alimentum, neque id is anguinem convertere. Potest tamen prodesse prcfluvium ' ratione vacuationis, apparentibus signconcoctionis,lla morbo non vehementissimo.

Spisia Pleuritu.

Spuria pleuritis sanguinis missione non necessario requirit.sed tamen si adsit repletio,& vires aetasque consentiant utiliter etia vena secatur,veluti Sin omni lateris dolore ex casu,aut percussione aut simili externa causa praesertim si febris qualiscunqui accesserit.Eclegm .in spuria pleuritide non est opus sed leni medicamento corpus utiliter quoq; expurgatur Locus dolens oleis supradictis ungendus. taplasmavi eidem simile imponi potest quod si vero ad suppurationem inflammatio tendat: adjuvanda erit suppuratio caricis rad. liliorum,ue fermento cataplasmati additis.Vbi ad suppurationem venerit, si non sponte eruperit, abscessus incidendus; aperiendus erit reliqua deinde curatio facienda, qualem abscessius requirit. Sed si a casu,aut percussione dolor factus fuerit: initio uia enda pars tasse l. rosato, vel myrtino, aut utrisque simul permixtis,addito exiguo aceti. Si dolor magnus sit,dictis ot addendus pulvis rosarum rubrarum,sem myrti,sang. draconis, acaciae,

hypocystidos finitia, cerae q. s. ad formandum ung. solidum instar emplastri quod deinde linteo panno inductum , loco dolenti calidum admovendum. rocedente tempore oleis addi poterites.chamaemel. vel etiam nonnihil laurini. In

359쪽

REM BERTI DODONAEI. 3ἔIn lateris autem dolore i de quo Aetius. scribit,ion expedit sanguinem detrahere sed calfacientia incisivara repurgantia intrinsecus Sc extrinsecus afferenda.alvus enematis subducenda,aut si vires fe-ant med aliquod quod pituitam expurget exhi-ndum et quale in asthmate ex crudis humoribus.clegm etiam qualia in tali asthmate sunt offeren ida. Pectus datera ungi refert ung. aliquo calfaciente, dolorem leniente, ut ex ol anethino,iiliorum, taceo,&si majore calfactione opus sit au-ino oleo etiam: mixto Requiritur victus ratio qualis in asthmate.Vtilissimus potus est, hydromeli praesertim si nonnihil hyssopi in eo sit incoctum. Lateris dolor phthisicis superveniens nullo modo

sanguinis detractionem admittit fomentis solvitur. ut ex foribus ' chamaemel & senes. cymini permixtis in sacculo consutis qui rore vini calfactus dolenti loco admovetur. Vtiles quoque unctiones exol liliorum Manethino observata victus ratiCne,

qualem phthisis requirit.

Sebastiani Egberti Scholis.

T. Telum lateris dolor est, dictum, quod corpus doIore instar gladii transverberat. Isidor. l. .c. 6. a. Quae tamen ab externis quandoque irritant, sic Agron Illyriorum, quum devictis Etalis perpotationibus4 eonvivij indulgeret , in Pleuritidem sibi funestam incurrit Polyb. l.2. Athen. l. 2. Elian, l. Io. varia histor.2.Non ipsius membranae. Non tamen in nostris corporibus hoc veritatem habet.

. Quandoque vigesimo primo die ut in Anaxione cujus meminit Hipp. s. Non

360쪽

s. Non simpliciter nigriun neque enim ex syncera melancholia.

S. Quod forte ventus ad thoracis cava penetrancogat sanguinem in grumos: unde inflammatio. . Ob partis stupidum sensum. 8. Omnes vero thoracis at sectus bene coloratan reddunt faciem. 9. Quod nervosae partes, ut Pleur , minus assi

ciantur.

1 o. Nam saepenumero aifferuntdyspnoeam, non dolorem nisi repente influant.1 I. Quia materia frigida est. xa. Ut in D dei ube spine, cui pulmones putres costis adhaerentes cum ulceribus varijs in cons.

13. Enema r. immitti, ut quidam volu t, non debet , neque enim tamdiu cessandum inmittendo sanguine potest tamen post injici. 1 . Quam tanti fecit,ut etiam naturalem fluxionem neget prodes e nisi e directo fiat sic laedi etiam quibus tumente liene e dextronare fluit. IS. Ut plurimum autem initio niger est. 16. Atque haec tutissimi via. non epithematis, neque fomentis,usus autem ij Hipp. non ut curet, sed but cognoscat praeterea quod fit per fomentari epi- ithemata violente fit non seri hic morbus.1 . Rad. alth decoct. in aqua ad mollitiem Eij. sa rinae hordei L si flor. chamaeni. meliloti an M. g. cum aqua decoci ionis rad. althaeae misceantur&L. cataplas. addito ol ammd. dulci& ch aemel. ana s. cui adduntur in causa frig. scin liniri foenugr. an tantundem dialthaeas. ab Non enim possibile, ut per alvum vel vomitum,quod in pectore est, expurgetur. 19. Vel etiam pane cum tenuice revisia addito Iacchar quod nostri abstr-en-btoodi appellant. 2o.Qxua in morbis acutis materia turget Icalias alio transfertur ut in cor Trajecto lateris miser cap tisque dolore. Horar. at Aph.

SEARCH

MENU NAVIGATION