장음표시 사용
41쪽
Vicinas urbes alit frugibus exaratis, ubi aquae tantum fuerat , quantum nauigio satis esset . . . cursum mi tauit de Tiberi ab Agiippa derivato,ciam ahica per Velabrum fluxisset, Porphyrio dictum putat:cui uidetur Acron assentiri.sed alucinatur uterque nam eum locum, qui postea Velabrum dictus cst, ante Augusti tempoia exsiccatum fuisse,non solum Varro lib.,v. uerum Plautus,multo antiquius Varrone,docet in Captiuortina fabula,in qua nominat olearios in Velabro Et Cicero in epistola ad M. Brutum. Vos,ln it,Pontifices Larentiae ad aram in Velabrofacer oletis. Non igitur, si ara in Velabro, sit olearisiuere, palus suit,qtiam postea eXsiccatam ab Agrippa,Augusto imperante, Porphyrio commentus est. Praeterea,numquam Tiberis per Velabrum fluxit, sed 'quis interdum extra ripas disiluentibus , ac residentibus , palus fael a inter Aventinum, reliquos montes; ex quo Velabri nomen Ortum , quod ab urbe ad Auentinum ratibus ueherentur huius rei auctor est
Varro Nihil igitur proprie sed de quociamque portu, quacumque palude, quocumquesturnine significauit Horatius:
quo etiam narratio uidetur Xcclitor. mortalia acta non quae mortalia sunt,idest moritura, sed quae mortales faciunt argumentiam a maiori. si facta peribunt; sermonum honor,&gratia perpetuo manere non debet. Ut uolet usus:
'empenes arbitrium es, sevo, es norma loquendi Arbitrium usui tribuit , quia iudicat, quae accipienda sint uerba , quae reij cienda , aut retinendi uim , quia potest accipere, reij cere, retinere, quae uult normam,quia sermonis uniuersi , cuius partes multae sunt,rector,& moderator est
42쪽
is IN. HOR. ART. POET. Versibus impariter iunctis querimonia primum ,
FbH etiam incluser est uoti sententia compos . is tamen exiguos Elegos emiserit auctor, Grammatici certant: . adhu ιbiudice lis est. Archilochum proprio rabies armam Iambo. H- cci cepere pedem irandesq. cothurni Alternis aptumsermonibus , populares Vincentem Hrepitus natum rebus agendis. olus dedi dibus diuos puerosq. deorum Et pugilem mctorem vi equi certamineprimum ,
Et iuuenum curas , , libera urna referre. V escriptasseruare uices , operumq colores,
Cur ego si neque , ignoroque poetasalutor 'Cur nescire ,pudens praue quam discere , malo
R a s gestae regumque ducumque, triata bella noscribipossent numero, monstrauit Homerus. Transit ad ostendenda poematum genera , ut , quo quaeque re metro sit agenda, cognoscatur ac primum bellis assignat epi- cum carmen;querimoniam,atq. etiam sententiam uoti compotem elegiaco; irae,& maledicentiae iambum; qui postea receptus in comoediam, ac tragoediam est diuorum laudibus , pugilum equorumq uictorijs, iuuenum amoribus, conuiuij lyricum . Hunc poetarum ordinem & Censo rinus in perutili illo libello de die Natali, quem a no- his emendatum propediem emittemus, capite de Musica, seruauit nominauit enim primo epicos poetas, Homerum,Hesiodum sis andrum mox elegiarios, Callinum, Mimnermum, Euhemerum tum iambicos, Archilochum, Simonidem quarto loco comicinninupolin postremo lyricoS
43쪽
lyricos, Alcmana,Telesillam Argivam,Pindarum. Ita enim ibi legendum opinor.cuin in uulgatis Telesillae nomen ita mendosum simit ne uestigia quidcm uix uerae lectionis agnoscantur. De Tesesilla autem Plutat chus deciar nihil. Lucianus in Amoribus, Athenaeus,Pausanias,Hcphaestion. I, his Horatiiuersibus duo requiri possunt: unum,quod, cum stiam cuique uersui materiam dede it, id in comoedia tragoediaq omisit: alterum, quod dithyrambi mentionem omisiit. Respondetur, comoediae,tragoediaeq. materiam, quia satis nota esset, cum utraque quotidie sere sis cetarctur, ostendi non oportuisse dithyrambus autem Horatij cmporibus iam exoleverat. Itaquein eruditus interpres LycophronisTZetetes quattuor poetarum genera numerat,eplcos, iambographos, tragicos lyricos, omissis dithyrambicis. nam, quod comicos, de quibus mentionem facit Horatius, non nominat id, opinor,eo secit, quia comoedia,quod ad uersum attinet, tragoedia non distat. At Cicero dithyrambicos poetas nominat in prooemio imperscisti libri de optimo genere Oratorum . quis negat eos suisse Sed, qui iam essent infrequentiores, aut fortasse nulli, cur ij praecipei rei Horatius ritaque de comoedia, ac tragoedia,quae praeter cetera poemata vigerent, agit pluribus uerbis, quam de ceteris omnibus. It gestae bello Troiano regumq. ducumg. Graecorum,d Troianorum. - tristia bella unde caedes, oristia quaeque na
Homerus non solum ingeni praestantia, sed ordine etiam temporis, omnium epicorum poetarum primus de quo sic Velleius lib. i. Hoc in Homero maximum est, quod neque ante illum, quem iste imitaretur; nequelon illum,qui eum imitari posset,inuentus es neque quemquam alium, cuius veris primi auctor fuerit, in eoierfectormam, prae-
44쪽
ur Homerum , Orchilochum, reperiemis Aristotelas aliatem in Arte poetica, non uidetur Homerum agnoscere primum tempore inter epicos poetas , sed ingenio summum, Meum , qui non modo primus, uerum etiam solus ad eam diem , quid in epico poemate seruandum es iet , acute uiderit, egregieq. praestiterit. Et primum quidem appellat in
subiungit paullo post i ηροι δὲ σλλα τε πολλα ἴξιος ἐπωνει θαι, κώ
Versibus impariter iunctis clegiacis, hexametro, psin
querimonia unde nomen Elegiae natum Ouidius in deplorada Catulli morte Flebitis indignos elegias e capillos: Ah nimis ex uero nunc tibi nomen erit. uoti sententia compos inuentus est funebrium lamentationum gratia latim crus elegiacus post ad rerum iucundarum ionificationem transduetus est nam suos amores tum
Graeci , tum Latini poetae multi elegiaco uersu persecuta
sunt. exiguos ob tenuitatem argument l.
Grammatici certant Terentianus Callinoum, alij Ethcoclem aYium, Archilochum quidam piriant. Censorinus Callinum, Mimnermuna, Euhemerum antiquishmos poeta nominat . . . .' Archilochum nat in in Paro intula, ut ait Strabo, Numa Romae regnante. nam Tullo lege floiuit. proprio non quod atribum, ut quidam putant primus inhaen crit, scd quia primus in conuicijs iambo uti co peries quo Lycambem,socerum suum, qui ad pons atam ei iam non dederat, ita insectatus est, ut ille, dolorem non scrcns &cum eo tres filiae laqueos sus en delini. iambo
45쪽
autem usum esse Homerum multis ante Archilochum annis, Aristotes e docet itaque non iambus , scd accibus iambus Archilochi proprius suit unde uidius in bin:
Vtque repertori nocuit pugnacis iambi, Si it in ex filium lingua proterva tuum Iairibus postea in como diam, ac tragoediam est receptus non quod iam ex iambis totae constent sed quod carum partes non nullae i. nabis constent ideo dicit Horatius Nunc socci cepere pedem , grandesq. cothurni est enim SOccus comici calceamcnti genus , Colla urnus tragicis , quia tum argumenti, tum ctiam metri sublimitate tragoedia comoediam superat,ideo grandc appellantur cothulni. Alternis aptum sermonibus quales in comoedia oragoediaque sunt: nam e persona sua nihil poeta pronunciat. α sane iambum sua sponte in sermonem nostrum incurrer his uel bis Cicero demonstrat lib. iii. de Orat Iambiu, trochaeus natura incurrunt i in orationem, sermonemque minum. Et in Oratore Sequitur, ut, qui maxime cadanνδρο orationem aptam numeri,uidendomit sum enim, qui iambicsim utent, quod irrisiori millimus qua de caussa fer , ut issoris D -- propior mltitudinem adhibeatur in fa-
μω. Et ibiden paullo post Aristoteles iudicat heroum merum grandiorem, quam desideret soluta oratio, iambum autem nimis e vulgari esse sermone Aristotelis autem de iambo locus hic est Rhetori orum lib. iii Duco αἰτη ἐει ς λέξ4 Idem i. sic in libro de Arte poetica: αλις λικτικον τοῦ πων ἀλληλους. Et alio loco in eodem libro E δὲ ιὰ ωc ci. διὰ
est uiares Vincentem Erepitus, natum rebus agendis Iambus uel si obstrepat populus, tamen incurrit in orationem sua
46쪽
tus exaudiatur, ideo continuari non possint,qui studium, animiq. intentionem, quae remittitur strepitu populi, requirunt. Veteres interpretes uinci iambo strepitus populares ideo dictum existimant,quod sonet altius in scena,quam populi clamor est . quod mihi non probatur primum, quia non in scena tantum, sed ubique strepitum populi uincit; cum ubique, ut dixi, in sermonem nostrum incurrat: d inde, quia iambus ex ij pedibus est, qui sere sono carent: ex quo dixit Aristoteles humilem eo, labiectam orationem fieri. Nec uero placet, quod item scriptum uideo, iambum laudari debere magis, quam laudetur; ideo strepitus populares, id est laudes populi uincere cur enim inter pedes praecipue laudetur iambus, cum sit humillimus pes, Mindustriae nostrae nihil ,uel nobis imprudentibus eiiluens, requiratur Est autem natu sicbus agendis, quia requens in sermone uersatur, in ad agendas res sermo necessarius. Sumpsit hoc Horatitas, ut opinor, ab Aristotele, qui iambum ορακτικαὶ uocauit in Arte poetica.
Musa dedit Dibus diuos, pueros . deorum,
Et pugilem uictorem, is equum certamine ramum , Et iuuenum ιuras, o libera uina referre De mclico, siue lyrico poemate agit: cuius materiam ostendit deorum laudes, aut heroum,qui deorum pueri uocantur, aut pugilum, aut eortim, qui equi cursu uicissent, aut amoreS, aut compotationes. sidibus quia lytici poetae ad lyram canebant, unde nomen accepcrant. diuos quale illud Horatisin crcurlura 'hibra Mercurifacunde nepos Atlantis. Et in eundem lib. in 1. in Dianam, atque Apollinem, lib. r. xxv. Carm. in Bacchum ib. D.& iii &in Epodis. pueros deorum meroes, ut Herculcm, Thescum, Peleum quorum res gestas in conuiuijs ad lyram poetae canebant. - pugilem pugiles diccbantur,qui cac stibus pugnabant, ut opitu Virgilium Entellus, mares celebratur enim apud Graecos πωγαθλον, id est certamen X quinque generibus, pugilatu,
47쪽
pugilatii, cursi , saltu, disco, lucta laudatur a Pindaro in Olympij pugilatu uictor Agesidamus Locrus , equo Hiero
Syracusanu S. - iuuenum curas amores cuius generis nullii exstat
apud Pindarum exemplum, apud Horatium multa. libera nina conuiuia quoque laudari dicit a lyricis poetis. Horati odelegitur ad amphoram lib. D. Libertatem uino tribuit , quia liberior in conuiuijs est sermo. unde illud
Aesidnon ebrietas designat 'operta recludit Descriptas seruare uices, operumque colores, Cur ego si nequeo , ignoroque, poetasalutor ' Immerito poetas putari dicit eos, qui, quod cuique poemati conueniat , aut ignorant, aut praestare nequeunt quid autem sciri, praestarique oporteat , iam docuit, enumeratis proxime Poetarum generibus
Descripta seruare uices: tuod seruare quisque debet exempli gratia si quis res gestas reguna, aut ducum, aut tristia bella narrare instituerit, epico carmine, Homero ad imitandum proposito rutatur si querimoniam, aut aliquid etiam laettim exponere , elegiaco si cui malediceres, iambo Archilochio, id est, acerbissimo si alternos sermones describere , quod in comoedia , tragoediaq. fit, eo dcm iambo sed non Archilochio si deos , heroes , athletas , amores, conuiuia referre, lyrico uersu Vices, dixit, quod ad quemque pertinci . script. assignatas , distributas: nam, cum sint uaria genera poetarum, suae cuiqtie descriptae , ac distributae sunt partcs. Sic , Describere pecunias, pro distribuere , dixit Cicero pist. i. lib. xi i ad Cassium:& Vectigal, aequaliter Sulla de ori erat, epist. I lib. I . ad Quinci um:pro,distribuerat. Alibi l. saepissime Vc . Descriptas vices: non ad singula poetarunt genera , quod cuique argumentum congruat , sed quod ad reruna, pcrsonarunn l. decorum pertinet. ut, liquis pici carminis argumentum tractet , rationem habeat rerum , ac pei sonarum quod de-
48쪽
corum Latini, ἰπον Graeci uocant. opermnq. colores utriun explanat, quod dixit, an hoc aliud est ξ cxplanat , opinor nam, ut rcs coloribus, ita poeniatis partcspmpria cuiusque natura distinguunt tir nc praeter decorum aut dicatur aliquid, aut fiat de quo intra: honoratums orte reponis Achillam, Impiger, iracunaeus, inexorabilis, acer, Ihra neget ibi nata, nihil non arroget armur Sit Medea, ero , inuiciaque , sebilis Ino. c. Operum intur colores, partium quod singulae partes opera poetae sint, in quibus,ut in suis operibus artifices, Haborant. Alth, Operum colores, accipiunt pro, formam, quem Graeci χαρακτῆρα uocant, cuiusque poematis,quale illud infra: Acecsic enitar tragico disserre colori.
Cur nescire pudenspraue, quam disicere, malo 'Cur pudore prauo commoti, nescire multi malunt, quam discet cZPudor 'ratius, honus est prauus corum, quos pudet discere, ne nescire uideantur; bonus , qui deterret a mal facti S.
V exponi tragicis res comica non uult. Indignatur item priuatis , ac prope soccotionis cur vibus nurumi cena Thyestae Singula quaeque locum teneant sortita decenter
Interdum tamen ne uocem Comoedia tossit: Iratusq. Chremes tu do delitigat ore
Et tragicus plerumque doset sermone pedesiri Telephus , m Testus , cum pauper , , exsul uterque. Promit ampunt, spesquipedalia uerba,
49쪽
ALDI MANVTII COMM. 23 Si curat cor spectantis tetigisse quere a.
O siti e pulcbra esse poemata du sunto.
Ei, quocumque uolent , animum auditoris agunto.
Ut ridentibus arrident , ita flentibus adsunt Humani uultus si uis me flere , dolendum ea γrimum ipsi tibi tunc tua me infortum laedent. Telephe, uel Peleu , male simandata loqueris,
Qui dormitabo, aut ridebo tristia me tum V itum uerba decente iratum, plena vinarum: Ludentem, laserio seuerum seria dictu . Format enim natura risu nos intus ad omnem Fortunarum habitum iuuat, aut impedit adiram rout ad humum maeroregram deducit, e angit:
Post fert animi motus interprete lingua. Si dicentis eruntfortunis absena dicta: T 'manito ent equites,pedit r. cachinnum.
INDIGNAT v item priuatis,ac prope socco Dignis carminibus narrari cena Thesae neqtie humili uersu magnam rem, neque sublimi paruam narrati dec t. priuatos igitur uersus comoeclia, graues, lacommuni sermone alienos tragoedia postulat. Sic Ciccro: In tragoedia comicum uitiosum es, in comoedia turpe tragicum: in Gieris suu es cuique certus sonus, ct quaedam intelligentibus notaum. Verumtamen, inquit Horatius, comicis interdum uersibus in tragoedia, tragicis in comoedia locus est. - priuatis a cbus publicis, quod est argumentum tragoediae , excludantur priuati uersus. - propν
50쪽
- prope soco dignis: non modo comicos, uirum etiam comicorum piope similes tragoedia uersus respuit. - cenaThyebiae tragoediam Thyestem, a Seneca scriptam, habemus sedeam scripserat antea Euripides, quem Stobaeus appellat, carcinus, quem Aristoteles in Arte poetica. Ab his fortasse argumentum sumpsit Ennius odequo Cicero Tusc. i.& Varius poeta egregius, Horati aetate de duo sic Tacitus in dialogo de Oratoribus: Nustus sint , aut Megallae libertam illustris ecit, quam Medea Ouid, aut Vari, Thyestes. Et Quinctilianus lib.x Var, Thyenes cuilibet Graecorum comparari potest Thyeniis autem cena dicitur, quod ei filium epulandum frater Atreus p posuisse dicitur, dolore uirginis ab eo stupratae. Eiusdem argumenti fabulam scripsit Attius,Atreumq. inscripsit de quo Gellius lib. xiii cap. a. Cicero pluribus locis. 70e eo pro,Thyestis,ut Anchisae ab Anchises, m
re quorundam nominum , Graece in η desinentium, ut decenter ut seruetur decorum Cicero lib. I.Ost. Tum seruare illud, quoddeceat, poetas dicimus, cum id, quod qua-qreepersona dignument, ς, se dicitur ut in aut Aeacus,
aut Minos diceret, Oderint, dum metuant aut,
indecorum uideretur quod eos fuisse iussos accepimns at, Atreo dicente lausus excitantur es enim digna persena oratio quocircapoetae in magna uarietatepersonarum,etiam iis quid conueniat, se quiddeceat, uidebunt. uocem Comoedia ossit ut in Adelphis Terentius: caelum, o terra, o maria Neptum Od ut tragicum notauit Donatus , recitato hoc Horati uersu. - tumido quale iratorum est.
-ritiligat quod in Andria loquitur iratus Chremes cum Simone, Pamphili patre, cui filiam uxorem promis