장음표시 사용
31쪽
DE INSIDIOSIS SIMULAT. ispltim est illid de Sisenna in Bruto Ciccronis . Sisciana autEquasi cnaendator sermonis usitae cum esse uellet, ne C. Rusio acccusatore deterreri potuit, quominus usitatis uerbis uteretur. Qiud nam istud inquiti brutus, aut quis stist QRusius lit ille suit accus Hor in ut uetus, quo accusante Chirtilium, Sisenna defendens dixit quaedam e is sputa tilicia esse crimina Tum C.Rusius: Circumuenior inquit)iii dices nisi subuenitis Sisiciana quid dicas nescio: metuo insidias. Sputatilicia quid hoc est 'Sputa quid sit scio allicia nescio maximi risus sed ille tamen familiaris meus, recte loqtri putabat esse inust a te loqui. At pin hoc elencho propter obscuritatem dice dum est, non ili belligo: ut hoc Rusiano monemur exemplo. De Elenuo homonymiae p. ILHomonyma hic dicuntur ipsa uerba, res diuersisno muri baignificati a. Hinc in disiputatione qui uerborum uim nesci ut fallunt: siue ipsi di siputet siue disputantes audiant: si in eadem oratione dissimiliter idem Her bum intelligatur.Sic Martialis libro secundo de Paullo: Carmina Paullus emit,recalathua Carmina Paulliu 2 Gm quod emasiosis dacere Iure tuum. Adversius tantam Hydram remedium diuisionis distinctionis unicum Ualebit. R cita ua carmina Pautas,
Distingue r.et,uel quae fecit uel quae emit: 5 ambi uita tena cultam. amo huc resertur accentus uitium: de quo in tu ins Aristotelicis dicium est. De Elenchot u et aphorae p. IV.
Etaphora proprie accepto uocabulo est quando ex si initi significat simile H ec si ob cura, inusitata aut logius petita uideatur opitIs disputatores perturbat: quia
32쪽
is A MEA INSTITUTIO oratio disputantium debet esse perspicua, ct propriis uer-
his, ad explicandum animi sensum, composita: Ut Reipublics tepestas:patriae uel urbis sentina concionis fluctus. Hinc si turbetur aut offendatur aliquis, ad distinctionis auxilium similiter confugien ut propria A modificata oratio dividantur. Sic patebit aliud si e tempestatis uocabulum de Republica quam proprie prolatum,ct c. De Elochoi mphiboliae p. V. SImplicis dictionis Elenchos,sequuntur coniuncstae di ctionis Elenchi,Amphiboliar, S Expositionis.
Amphibolia est ambiguitas orationis: non e uerborum significatione,sed e syntaxi deducta:Ut, io te Oeacida Romanos uincerem f. Qita ambiguitate deceptus est Pyrrhus, bello aduersus Romanos suscepto. Solui tu autem Amphibolia diuisione sententiarum ut homonymia diuisione significationUm.
Io te i facida Romanos vincere posse.
Distingue uel Aeacides possit Romanos uincere:uel quod Romani Aeacidem. Ad hanc fallaciam ex sententia Rami clareda sunt usex compositione&diuisione dicuntur, de quibus tamen apud Aristotelem diYim US. De Elencho expositionis p. I. PEr hanc fallaciam sequenter errare contingit: quia no
re IieeXponantur secundum propositionem tormini: Ut, si nunc habitus, nunc δίκα κου susceptiui uocabula
ii Zi aegritudo potest esse .mitas.
Homo est aegrita dinis capax Homo et iurnoMZοί isti se an . Uidetur
33쪽
ais DE INSIDIOSIS SIMUL A Τ. T. Videtur conclusio syllogist ca Ilia: at fallacia est. Unis Ucro caussa est, quia non apta dictione termini XPOnan tur: qui si apte exponantur conclutio non procedet. ibo aegerpote, esses min:
Ergo homo nonpotest esse anus. Propositio filsa crit: nec ultra in terminis corrigendis a-horandum erit. In hoc Elencho solutio erit sectindu oppositum: ut prius doctum est: A notiore expositione deterior corrige Ur:aut quod inusitatae,ide prauar orationi,dicetur: non intelligo. De Elen opetiti eius quod erat inprIncipis p. VII. HAec dicta siluat de Elenchis tum smplicis tum colun-
eice dictioni. qui Gramaticae lictoricae proprie uitia sunt Elenchi extra dictionem porro explicati di simi: qui Logicae uitia sunt pio pria. Haec sunt aut Inuentionis aut Iudicii. Qtiae inuentionis uitia sunt, aut sunt generalia aut specialia.Generalia sunt duo petitio citis quod fuit in principio,&Red dantia. Petitio principii est si per ignotiora aut aeque ignota disputatio ij at Manifestissime uerctoi statim petitur quando idem prorsus petitur,ut in synonymis. Obscuritatis exemplum nobile est apud Ciceronem secundo de diuinatione: quod in Aristotele ad hunc Llenchum allatum est Ad hanc itaque fallaciam etiam respondendum eli non
Oe Elencho Heterogeniae III Edundantia seu superuacuum definitur, quo remoto reliquum nihilo miniis est persectum .Redundan-
34쪽
sisti Feci es lire insignes scin ετ ξογν- ὰ, πιλογία Miristi cruaciis es ideo est, litia aut aliena est per se aut si non sit, tame tua sepius iteratur, iteraisone ipsa nihil pετερογγες MV laenigeniam dicitur quod si diuersi cnoris a pposito .Huiusmodi etiam est si quid etiarn sit adproposituίsi, non tamen secundum propriam disciplinam: ut:
si non medica dis putatio uideatur esse medica: atac come trica quae non sit geometrica:aut dialectica, no dialectica,
siue uerum siue falsium sit quod concluditur. ετερογνεια exemplum festiuum est apud Martiat. libos.
sed si, est shi de tribus capellis Vi In queror h. abesse urto: Hoc tu exsib offulat probari TY Cannas t Othridaticums besium, Et periuria punici furoris, Et Sysias, Icariosi, Mutiosi, aetagna vocesonas, manui tota. Iam dic Posthume,de tribu capellas. Ad cultandam ετερογέσια iubemur arithmetica arithometice, geometrica geometrice ceterat similiter suo tractationis genere tractare. Relinquat posthumus Syllas, Marios, mulio S iudici de rebus capellisi cspondeat sic reprehensionem effugien
Tautologia terdum obscurior est ut si quis dicat duplum dimidi bis idem dicit: nam duplumici secst dimidii laque qui dicit duplum dimidi),perinde est, ac si dicat, dimidii, dimidis luplum.
35쪽
Eadem uero apertior est, sictim tinniersiale dicthim sit, addatur Sc particulare: Ut, si quis dicat Medicitiam esse scientiam salubrium animalid homini Alci in hoc toto re dundantior Elencho dicendum:nihilad rem. De Uenuoms, αιτ ου op x Communibus inuentionis uitiis cxpositis propria singulorum argumentorum ordine exponetur. Fallaces enim cauistae mendaces fingi post mi item facta ocreti qua argumenta falsi pro ueris sima postiliat. Falsae caussae exemplum es apud Uirgiliu Aeneidos :Dbi Sino falsam caussam equi fabricatio in urbcm recipiendi subdole proponat. Hancpro Palladio monitipro numine tis religine aluere,nefas quae trisiepiaret: Hanc tamen immensam chalcas attollere molem Roboribus textis,coeloi reducere iussi: Ne recipiportis aut duci in murma posset: Neupopulum antiquas relligione Meri. Aristoteles hunc Elechum suo nomine designauit: cuius exemplo sic cogitare possimus, non factum pro facto: oc falsa pro ueris adhiberi cetera argumenta posse. D Uenuo ectorum p. XLEFfecta saepe uitiosa similiter actiunmuntur: tanquam ab alii sise 'a causis is .Martialis primo libro de lictore. temporali actus es meus rhetor Calphurnium no cripsit salutauit. Salutaremina quempiam nominatim ac memoriter, temporalis loquentiae effectum nullum est sed obliuiosi hominis memoriam festiue Martialis notauit. Sic a Fa-h res gestae extenuabatur ab inimicis, ex olliculae atq; cuncta totis se dicebamur, cum client boni , prudentis in
36쪽
De Eltarchos bi cι oris F. XII. SVbiectortim triuitia ire iliciati simiam est: trocliIuri mae artes sibi id iacia dicant,ritio tale alienti misi sic de ber Sio laetores inueniendi, disponendi, ornandi cordandi, pronunciandi artes disciplina sibi j ciunt: cum sit inuentio dispositioq; diale fiscorum 8 memoria si qu: d artis habeat , dialecticae dispositionis quaedam sit umbra. De Elencho adjunc Zornm p. X LEN adiunctis si equentior error nascitur: θ Uidetur ab Aristotele nominatim propositus hinc enim oritur Elcnchus, per accidens iit autem quando similiter quidlibet putaturi cio accidenti inesta: id si , subiecto adiuncto hi hoc autem Elencho nullum habet Ramus aliud quam Ati stotelis exemplum: quare illud ex praecedentibus petendum.1 ClinqUO. . Hinc originem sumit ElenchUS ms επηιανοῦς, conseqUentis, nominatim ab Aristotcle propositus: pars enim quaedam si accidentis consequens. Huius excpiu etiam prius explicatum,ibi petendum moneo. Sed tamen non omne consequens est ex adiunctis potest enim genus esta: S error par erit: Vt, Si eqses homo Imanimal est Sed animalese Homo igitur se.
Nec fallacia haec tantum argumenti, sed A argumentationis est: de ea igitur rursiis in analysi syllogismorum. De Llencho oppositorum p. XIV. 'Ppositorum locus captiones acriores habet ac saepe pro oppositi sumuntur, ius opposita non sunt. lar
37쪽
DE INSIDIOSIS SIMULAT. DPinxisti Venerem colis rtemidore Mineruam Et miraris opus disiscuisse tuum. Haec non sunt tiere opposita 5 simul fieci, octamen opiis placere.. Ad huius loci captionem attinent ex parte quadam pitrres interrogationes. Distines io enim uidetur cile uera, a attributa sunt contradicentia: at cum generaliter enucia tUr utrunq3, non necessario veru falsum ci diuidui, nec pars altera uere respondetur: nec confuscresponderi poteli .
De Elencho comparatorum Cap. XEN comparatis sunt etiam sua captiones Cicero pro
Q tritatio:Qtii a quod uirum bonum facere oportebat id loquebatur Naevius: credidit Qtri latius cum qui Oratio nem bonorum imitaretur Deia quos imitaturum. Omparantur hic faeta S uerba Naevii in qua comparatione deceptus es Quintius. Sic Martialis disputat a falsis patibus libro .mod alpha dixi Codre,penulatorum
Te nuper aliqua cum iocare charta Si rie bilem mouit hic tibi versia: Dices licebit beta me togatorum. Patia uidentur alpha penulatorum S beta togatorum, quia sunt affines alphabeti literae cum illa tame primis, hac secundum aut nihil significemus. De Elencho coniugatorum se notationis. . C. A XVI.
Conuigata captios a sunt ted fere aliqua generali cauΩ
sa:ut ambiguitatis. JUidius a de arte amandi. urea nunc crῬVnt ecula: plurumin auro V it honos auro contabatur amor.
38쪽
Notatio Elenchos frequentes habet. Hinc Ciceronis it lud in accusatorem Balbi,in quo erat accusatoris interpretatio indigna resposcine,qui ita dicebat comiter esse communiter , quasi priscum aliquod aut in litum uerbum,
interpretaret.Conaes,benigni, faciles, suaves homines es- dicuntur, qui erranti comiter monstrant uiam,benigne,ia6grauate: Communiter quidem certe non conuenit.
De Elencia tributionis. aeq. VILE Leitchus in docendo magnus csso,disi ributionem nullam adhibere ubi sit opus. Quod Sophisma frequens
est in logici organi autore, artem logicam initio non disi ribuente ubi distribuenda esset. Hic primus cstilenchus non adhidita distributionis secundus est adbibitae, sed ineleganter cum aut desit aliquid aut redundet. Prioris generis exemplum in s Aeneidos , ubi, ludorugenera quatuor propontitur,classiis,curis,sagittarioriam, 'pugilum:quintum autem postea tametsi non propositum delcribitur, certaminis equestris. Locus sic est. Prima citae teucris ponam certamina cla sis
Plipedum cursu vale is qui viribu audax
ut iaculo ince it melior eγibus agittis: Seu crudo fidit pugnam committere viritu Cunnii adsint,meritaei exsectent praemia palmae. Oresuete omnes,se cingite tempora ramis. Hic ludos latum quatuor poeta proponit, praeter quo tamen quintum postea describit: Atqui partitio haec equi intcs certatores deceperit, qui sibi nullum certamen hac partitione propositum pillent. Secundi generis excinplum, Ciccro secudo de Finibus notauit in Epicuro. io modo autem philo phus loqui- tui: tria cise cnera cupiditatum naturalesct neces artas,i
39쪽
naturales ex non necessati as,nec nos uiat es nec ia cessarias. Primum diuissiit ineleganter Duo enim genera quae erant' fecit triauroc est,nd diuidere sed frangere cin Qtii si dico i et,cupiditatum duo esse genera,naturales et inanes mattia i alium quoi duo, necessarias e non necessarias confecta rescitet. Atq; haec generalia uitia distributionis specialia sunt cdistributionis propria cum ex toto ad partem aut contra uitiose disputatur: ut apud Catullum: minita ormosa est multis, mihi candida,longis Recita in haec egosi petula consiteor. Totum illud ormosa nego nam nusia venustas, Nulla in tam magno corpore micasalis.
Hic uitiose ex imperfecta partium inducitione totum concluditur. Huc referuntur compositionis, diuisionisvitia: S ea quae simpliciter S non simpliciter proferuntur. Sed haede integro S membro fallaciae degenere Sc specie una est illa insignis fallacia', secundum existimationem, qua fallimur a 'genere ad species, aut contra disserendo. Ut qui scit aliquot species propria scientiaec actu,si putet uniuersum & totum rei genus sibi notum eli.,fallitur sed multo sepius foedius fallitur,qui putat,cum uniuersialem scientiam habeat, ideo scientiam sibi propriam Maelu adesi . Atqui longe aliud est,libros te stitasse oc in iis uniuersaleso: generales regulas didicisse aliud in singularibus cx Plis omni genere meditationis exercuisse. De Elencho definitionis Cap. XIII. D Esnitio:ais Elenchus primus cst,ut disti butionis, si nulla sit,ubi esse debeat: quo cnere Sophismatis insulit in disciplinis loci obscvii liuit. Desinuio falsa omni
40쪽
24 A MEA INSTITUTIO no reprehenditur Ciceio prima Philippica Illud magistIereor, ne ignorans Uerum iter gloriae, gloriosum putes plus eunti posse, quam omnes: oc metui a ciuibus quam diligi malis quod si putas totam ignoras uiam gloriae. Aristoteles hic duo praecipua uitia notauit, obscurum ecsuperuacuum,qtrae tamen communia sunt.
De Elencho tesimo j p. XIX. E Testimonijs porro quam multa sint mendacia, quam
multiplices errores, quam quotidiana periuria, quid oratio longior exprimenda est Pro tanto autem uitio non tradenda praecepta,sed uolafacienda sunt: ut homines potius ratione&ueritate, quam autoritate 5 testimonio ad iudicandum moueantur: falsichtestimonii causi, ueri testimonii causis is oppositae uideantur Uerum testimonium sapientia, probitate, beneuolentia testis perpenditur falsum igitur ignorant a,improbitate,malevolentia, perpendatur: quoniam omnium Captionum secundum oppositum solutio