장음표시 사용
41쪽
Dhuc inuentionis Elenchi generales spe ciales sunt expositi sequuntur Elenchi dispositionis:ac primum enuciationis ad cuius parotes pertinent elenchi singulorum argumento rum:ex iis enim conficitur nunciatio.
Cum uero falsa enunciatio pro uera probatur fit hic elenchus sola negatione simplici refellendus
De Elencho nunciationis V rmatae enegatae p. iELenchus hic est cum affirmatio pro negatione aut conera firmitur. Huius exempla notiora sunt in omnibus linguis oc artibus:quam ueritas aut patitur aut postulat. De Elencho nunciationisgeneralis 'deciali, II LCommimis propositio generaliter aut specialiter intelligitur, licet signum generalis aut specialis intelle-
eius nullum sit: Ut, omnes omnium artium regulae generaliter intelliguntur quamuis generalis significationis nota in his nullasit. Dialectica est uirtus bene disterendi de omni dialectica intelligitur: non de Platonis aut Aristotclis dialectica Qtiando autem commune nomen specialiter accipiendum sit, usus loquendi 8 synecdoche tropus rhetoricus docebit: cum genus nempe prospecie sumetur: Ur,si ne dubio perdidimus homine magnificec uicimus.
Ceaerati nomine Cicero Catilinam significauit Attamen quia
42쪽
qtii, mirati ne nometa nec generali nec speciali nota ad dita, possit interdiim ab alio generaliter, ab alio specialiter accq ii: liligenter catiendum erit ne αδ ορις secipiat. De Elencho coniuncti se oppositae nunciationis p. III LU Lenclitis in enticiatione copulata uix accidit,ad cuius ueritatem partium ueritas, sufficit:at in distudia &conexa nequaquam sufficit: quare illic saepe Elenchus committit uidelicet quado in disi iacta non sint partes uere oppositae hi connexa non sit necessaria partium connexio. Ad disiunctae ita inunctationis cautione illa in definiendis oppositis notata, huc sunt adferenda: ut oppositio sit eiusdem unius, non nominis,sed ci secundum idem ad idem eodem modo: θ eodem tempore. Socrates disserit
Non est oppositio quia non est eiusdem. Ad coniun-enunciationis Elenchu uitandu perpendenda sunt ea: quae sunt in argima entis consentaneis a Ramo proposita: Vt, illii comici Pamphi te si id facis hodie postremum
me uides. Hanc propositionem,cum norit partium neces saria connexio, non ausim Veram praedicare.
F Lenchus syllogis ni paralogisin sprie dictiis esst ex di
spositionis ignoratia: cum per syllogismi falsa est decept . Ordinis igitur in generibus magna cautio S pro Uisio else debuerit hinc enim paralogismi caussa sunt in
omnibus syllogismorum generibUS. . .
In syllogismis simplicibus d communibus diis sunt fal
43쪽
laciae communes. Oportet enim in omnibiis categoricum quendam inesse terminum: S uniuersaliter ilicsse. Nam ex omnibus specialibus aut negatis nullus communis syllogismus in ulla figura simplici concluditur. 2 ullus equus ea rationalis: Lus homo ent equisse Nulliu igitur homo est rationalis. Est ἀσυλλογιτορ quia propositiones ambae negantur:&medium nusquam est categoricum . Idem est in reliquis Figuris. liquod animal est irrationale: liquis homoent animal liquis igitur homo est irrationalis. Est ασυλλογιρορ opita medium nusquam est catholicum. Idem in reliquis, figuris accidit Alcyomnium spe cierit comunes Fallacie sunt: singularum propriae sunt tis sequuntur. In contracto syllogismo Rami, nullus est syllo gilmus assumtione negata V
liquod animalnon es homo: liquis igitur homo nonsentit.
In prima specie syllogismi explicati ex omnibus asser
malis aut propositione speciali concluditur ασυαογιsωρ. Podratione utitur, mel est,quam quod
ratione non utitur Vrhilautem mundo melius: Ratione igitur mundus utrium
Sophisma Sc Elenchus est in syllogismo ppter partes omnes affirmatas: assium tio enim affirmata elli ualet hac, Mundus est optimUS.
V propositione speciali est illud obiectum Diogeni.
44쪽
s RA MEA INSTITUTIOC o non amisi i habes
Ciam nonam icti Cornua igitur habes.
in propositione tutium csimam si sit uniuersalis falsa est: si specialis 2ςυλλογιςορ facit. Ualctenim hanc, Cornua habet,qUisquis ea non amisit. In secunda specie syllogismi explicati, nullus sit syllogi- sitius e pio positionestaeciali uel assumtione negata. liquod animales equis somnis homo es animal Homo igitur est equQ. Fallacia fit, propolitione speciali hi sequenti uero exemplo ex assumtione negata. Omnis homo ess animan Lus equus est homo Nusius igitur equus est animaLDe Paralogismo connexionis p. et
Conne is quibusdam syllogismis quamuis non con
gruentibus ad constantiam speciemc doctrinae, multum tamen utimur. Utile est igitur admonere, inconstantes eas coclusiones esse, quales fiunt in Utro et modo. Primus igitur modus est ασωλογιMs: cum tollitur antecedens ut tollatur consequens. Terentius in Adelphis:
Pliscet tibi actum Mitio 'Mi. no queam
Mutare nunc cum non Vco,aequo animosero.Qtiam uis autem falsa non sint omnia huius generis exempla: iisdem tam clavcstigiis falsium effici concludi ii potest quare negliguntur in Dialectica huius generis exempla. Proprium enim syllogismi est, certam dispositionem a nunquam fallentem praesciabere ut antecedentibus positis
45쪽
DE INSIDIOSIS SIMULAT. et positis consequentia neces filio concedenda sint. A itiuat
alitem hoc exemplo conciti littIr. arbor quin esset,uiuerar Sedarbor equus non inp2 Con igitur arbor vjuIt. Propositio sitinatioci rcre sunt complexio atrie salsia. Rartim est uitilina connexi e cossequentis assumtione: incidit tamen aliquando. Ouid. q. metamorphoseos argumentatur. Quem si cura deum tum certa vindicat ira IH recorserpens in longam porrigat aluum. Dixit, ut serpens in longam tenditur aluum
Ratiocinatio igitur Ouidii sic habet: Se di fatuerunt vindicare Cadmum serpens Sed inserpens Ergo in fatuerunt vindicare. Fallax autem est ista conclusio:dic enim:
Si arbor equus esset viveret: Sed vivit arbore Ergo equus es.
Veris partibus:complexio falsa eslicitur. De Paralogismo disiunctionis.
NIs partes omnes distinctionis affirmentur secundus modus distinctus fallax erit.
ut isopoterunt,aut unus nonpoterit Sed nub nonpoterit Ergo duo non poterunt.
46쪽
Se non est equus: Ergo est leo.
Propositio oc assumtio uerae sunt:complexio salsa. De Elenchomethon Cap. VIII. CVmoratores,poetae ct philosophi aliquid υσερον προτερον post eri Us prius persequantur, υsερουγίαν surn mam methodi dogmaticjoc didascalics fallaciam facitini: qus cognitionem ociudicium longioris disputatio iis impediate fallat an hac uel satur imprimis petitio quPstionis cum progrediatur ab obscurioribus Xplicatio. Ustium etiam piυς ρολόγια maximum aest cum proce datura specialibus ad generalia tum enim necesse erit α- διγλεχίαν σῖτα πιλογίαν incidete. Necesse enim est,aut uni- Uer aha prius dicere aut idem sepius dicere. In eodem Ps ρολογιαρ uitio est, partes non eodem ordine persequi, quo proposueris obest enim perspicuitati plurimum, cuius tam e caussa ordo ec dispositio laudatur in Ditium Cicero pro Deiotaro incidit. Reliqua pars ait, ac cusiationis duplex fuit: una rege in speculis semper fuisse, cum a te animo esset alieno altera exercitum eum contra te magnum comparasse. De exercitu dicam breuiter ut cetera.Hic partem posteriorem priore loco exequitur.
Sic ita summati a quae Ramus de generalibus 8 Oecialibus sophistaru insidijsa fallaciis habebunt collecta.
47쪽
DISCEPTATIO, IN QVA, UTRAMQUE institutionem, ristoteliso P. Rami, de insidiosiissimula
omnes tam Aretotelis quam Petrismi simulationes, fine crimine posse, ad quatuor idia de materia e forma artirum leges,reduci. Facto itas initio ab Ariistotele probabilibus, inco iudicio si quid ego iudico rationibis assequi conabor,omnes in genere infidiosas simulationes ab Aristotele C institutas er obstruatas contra leges bonis artibin praefinitas peccare. De hinc inibis sophistarum quin s ordine in munim furatis, contra quam legem speciatim e maxime quilibet eorum pugnet expromum: idq; non aliunde, sed ex ipso Aristotele adductu exemplis testatum faciam. Atque haec meae disceptationis pars prima erit. Altera pars itidem Rami ordine Ra- meos Elenchos ad nostrasreges reducem exempliss inibi repertis illustrabit: ut tandem conspicuum Diter aperi nihil esse harum institutionu in aster vitro nostrorum philosophoris,quod quatuor legum imperio nocti dedit rc mandatis stet. Quae ut eostlicius facillias laetor beneuolae assequatur, monitum eis uelim,identidem ad praecedentem utrius autoris institutionem
esse resticiendum indidem ,quae breuitatis caussabunt omissa, petenda.
Nulla siquidem hic dicenda repeti, lax καθ ολου πρῶτον Metat, omnia uno loco coniungi Methodi ἀκρόδεια
48쪽
ques ibin abi Aristoteleinstitutis orcosisHis Cap. LV M adtrersatio fallacias machinanitir&str uni sopstistarec insidiatores, quinin potissima proposita ex Aristotelis obseruatione habent: quorum etiam euitandorum ipse rationes fatis copiose persecutus est. Ego ad tanti philoseph imitationem si magnis componere partia licebita minori cum molestia eos effligiendi ει cludendi uia monstrabo: prius tamen hoc iacto fundamento, omnes istos fines contra leges axiomatum necessariorum, quae etia sunthonarum artiti leges, peccata Si uitia censendos ct habendos Neminem existimo esse uel defuncto ne in Aristotele Uersatum, qui non ex muliis locis cognouerit omne axio ma necessiarium debere esse .s ms τορ, Γαθ' ia si Γαθ ολους PῶγP, de omni, per se,uniuersaliter primum.Id cum obtu-iatis auribus sophista tanquam Syrenarum cantus praetereant falsa, aliena,impropitia reponenteS, qtiem cun p tandem suorum finium in animo habeant contra axiomatum praedictas leges labuntur halis autem qua sibi proposuertini nihil uerum, homogeneum, propite dictum astrui Scadferri non est hic locus confirmare singulatim enim de ij in sequentibus crit disiceptandum. Nunc fati erat mo inuisse sophistarum quin i fines cum necessarii axiomatis conditionibus 5 legibus pugnare. C.F. ILCI cnch una primum sopit istarum nem misit Aristotcles in Elenchos speciales circ dici ioncm d cxtra dia
49쪽
DE IMULAT A RI STOTE LICI s. 33
Rionem. Ego quod hinc instituto magis congrusti lenchos diuido ratione effectorum, in Elenchos qui peccant
aut contra ueritatem, aut iusticiam, aut prudentia: cu Ulla haru specierusi quam in aliqua istaru egu itum aut sortassis in plures una peccare,non sim demonstiaturus. p. ILLA GLenchus Homonymis peccat contra lege Π π -- - ῆρ. Responde itaque ad exemplum Aristotelicum:
oportet non accipi generaliter in propositione aut assiim-tione: qua re aduersarius fucum fecit sic id accipies Minde concludens ac si 'μπιωγα suimet positum. Non enim om- De quod facere oportet bonum est cum saepe mala faccre oporteat. Qitare propositio peccat in legem πι γαρ. I Ut Homonymia propter unius uocabuli anal gui tatem,per legem y --γ, reprelaensionem stibibat:sic amhiguitas uerborum coniunctorum orationis eandem poena sustinebit.Quis enim confirmare prae si me πιο meec simpliciter dictum si uod quu videt illud sum videt' cum simpliciter uniuersaliter acceptum, tam de columna uisa accipi potest, quam de homine columnam uiden
te Emaim illudipsum non magis accusativi quam nominatiui casus explicare licet. III 8 IV. Compositio 3c Diuiso cum propter ambiguitatem in loquendo Elenchos pariant codem remedio quo Amphiboliae Elenchus resoluunturi curantur. Compositionis exemplum est posse non scribentem scri here Qtiod si hi mr me aliquis acceperit omnino quo itis modo uerum esse, longe a scopo aberrat Neutiquam enim cum ueritate prius id consonum erit, Ut qui non scri ha tiroc temporis uestigio,eodem ramen scribat qua contradictoriolum pugna suetit mitigataec in amicitiam im-
50쪽
mutata. atlare tride sis ne hoc F om me dictum existimetistitit enim diti crsia hic teporis momenta perpendenda pom stea nihil erit qtio offendaris. Mittisionis exempltim est: Qti in lilaginta Utrum centum liquit diuus Achilles. Id in is mcocrisne omni discrimine locutionis uerum esse qui cunq; concellici uncceste habet Una concedere, non magis Ueritati Osentaneum cste, Achillem centumuiris liquis se quin lilaginta, quam e quinquaginta liquid e centum. Qtiod rerum natura reclamante proferri X tra contro Uer fiam est utius itaque enunciatur carmen hoc non Phyletoc γορ&'UACUn wlO IUendi formula prolatum, uerum:
sed Virgilla, post quinquaginta, posita, ut significet Achil item e centum uiris liqui me Uin Uaginta. Acccntus Elenchus Homonymi e tam similis est, id
etiam codem quo Homonymia remedio dissipetur. Si ita-qUe indifferctere: accipias inexcplo ab Homero desumto nuchaec nucilla interpretatio conueniet uidebitur huic Homerum dixisse nullam partem picea arboris corrumpi imbre illi uero aliquam partem piceae arbori S compili re icere. Qtiod cum dolum faciat, non potest carmen Homeri cum ii πιαν ei latelligo sed specialiter, in qua sententia uerum esst nullam partem picea arboris imbre com
putrescere legendum ista quod negationem significat,
V Liciachus Figura dictionis refertur ad Iegem Γαά' o D. Nam cum res diuersiarcodem dicendi genere ac forma propter similitudinem aliquam efferantur: dicendi liscforma, in Una re homogenea, in altera heterogenea erit nec quod crsimilitudinem uerum est, consestim simpliciter tibi I uerum erit.Absurde itaq; dicitur,Valere significata tionem, quod aliquando simile aliquid aut idems gnificet: cum aedificare. Hi enim liomogenia quedam cst: illi