장음표시 사용
111쪽
eam opinionem, quae negat infidelibus g ratias actuales & sussicientes, problematicam esse dixerint. Igitur nec ex illis locis cerib elici potest, gratiam sussicientem actualem numquam justis deesse. Sive ut breuius astringam argumenrum. Possibilitas illa praeceptorum, quam his locis tradit Augustinus , peraeque ad infideles ac justos pertinet. Sed in infidelibus non requirit gratias actuales. Ergo nec in iustis. Huius argumenti solutionem ita ipsis comitiis Facultatis a Censoribus flagitarunt eruditissimi Doctores,
nec tamen impetrare potuerunt.
DE GRATIA ORANDI. Explicarer nuperum Alphonsile Mo esuper ista commentum: o ad Propositionem controuer mminime pertinere essenitur.
EX iis quae superius disseruimus manifestum est, praecepta diuina ex A sustini doctrina impleri non posse, nisi per eam gratiam , quae magnis, ut ait Innocentius, precibus implorata descendit, adeoque illam non semper adesse, nec consequenter ploximam illam potestatem Molinianam , quae nihil aliud requirit ad agendum. Non enim, ut ait Augustinus, a Deo petimus, nisi qua destituimur. Non sum autem nescius, esse quosdam Theologos qui sibi pulcherrimam horum locorum solutionem inuenisse videntur, cum gratiam agendi ab orandi gratia secernentes, illam agendi & semper essicacem esse,& nonnumqua in det sie , & ided precibus impetrandam dixerint i hanc autem
orandi & libero arbitrio subiici, & semper praesto esse. Qu9d significatum ab Augustino volunt, dum ait saepe, Deum jubenda monera est facere quod ptisu, ct petere quod η- possis, quali Deus nihil umquam jubeat, quin homini vel ipsam agendi gratiam, quam emacem esse concedunt, largi tur; vel saltem orandi gratiam, qua impetrari possit. Huius commenti, quo gratia orandi ab agendi gratia hoc duplici disertamine seiunsitur, quod illa sit tantum sussieiens, haec semper essicax ; illa
semper ad sit ubi praeceptum obseruare conuenit, haec autem non semper, sed tantum cum oratione impetratur, parens & propagator hoc saeculo fuit Alphonius te Moine, qui licet sub eorum, quae contra illam de hoc argumento edita sunt, voluminum mole jacuerit oppressiis, multi camen ex ipsis Censoribus ad illam distinctionem confugerunt, dc nihil aliud in propositione mea criminati sunt, nisi quod Petro non solum agendi, sed etiam orandi gratiam subtraheret; quod contrarium putant huic Augustini sententiae a Concilio Tridentino consecratae: Dein jubendo monet , facere Pq. ρυμ, ct petere quod non possis: ex quo eliciunt semper adesse justis si non agendi gratiam, saltem orandi. Verum istius & criminationis & consecutionis inanitatem operaepraetium fuerit hic breuiter ostendere. Primum cum fatemur non adesse semper gratiam agendi qua proxime PQssumus implere praeceptum, adeoque multa Deum praecipere quae non EUM M secundum praesentes vites , cum ampliores nota impetranda Disitired by GO Ie
112쪽
sint; hoc ipso sensum omnem probant quem sub propositione eontrouersa Complexus sum. Concedunt enim Petro defuisse gratiam eis cacem sine
qua proxime praeceptum implere & tentationem vincere non pessumsu. quod unum illa quam inuaserunt propositione continetur. Vtrum autem habuerit gratiam actualem orandi, an non habuerit, alia quaestio est ab
Epistolae propositione plane diuersa, de qua nihil mihi affirmandum aut
negandum fuit, cum ea res inter Annatum δc me non ageretur.
Contendebat ille, ut pote Molin ista merus &simplex. . nec illa noua temperatione mitigatus , adesse semper hominibus proximam ct expeditam seruandorum mandatorum potestatem: Hoc enim ab Innocentio X. definitum , & fide ab omnibus credendum assere rebat ciuisiorum p. 29. Eum qui Lb. re transgreditur praecipia, habere P Rox IMAM ct expeditam potentiam ad ea seruanda. Ego aduersus illum proximam potestatem agendi & seruandi mandata non semper adesse defendi: de gratia orandi nihil dixi quod abhorreret ab ea quaestione quae tum inter nos versabatur. Ne quis igitur aliorsum propositionem Epistolae meae accipiat, atque ego scribens intellexi, iterum hic profiteor, solam me efficacem gratiam , non orandi, sed confitendi Christum, a Petro remouisse, de gratia illa orandi aut affirmaniada aut neganda ne quidem cogitasse. Nequis tamen suspicetur aliquid me de illa sentire quod proferre non audeam, breuibus conclusi unculis sententiam meam explicabo, ne Censoribus necesse sit diuinationibus indulgere. Sic igitur existimo. i. Gratiam per se essicacem ,&effectum suum infallibiliter sortientem, non miniis ad orandum necessariam esse , quam ad agendum. Ita cum Patribus omnes Thomistae.1. Qiribuscumque defuit fides nullam omnino gratiam orandi adfuisse Quci modo enim inuocabunt in quem non crediderunt, ut ex Paulo docent Patres & Concilia. 3. Iustos aliquando in tentationibus carere gratia essi caci, ad orandum sicut oportet necessaria. Aliter enim & orarent semper & impetrarent.
. Omnibus justis conantibus & volentibus Orare non deesse gratiam actualem adorandum Thomistico sensu sufficientem. Neque enim sine ea
s. Iustis nec volentibus orare nec conantibus nullam orandi gratiam actusem adesse. Nulla enim actualis gratia sine voluntate quadam atque
6. Non omnes iustos in omnibus tentationibus orare velle & eonari; quod in peccatis ignorantiae manifestu in est. Quis enim Deum deprecetur pro vitando illo peccato, quod esse peccatum non credat. . Etiam illis iustis qui nec orare volunt neque conantur, adesse tamen
potestatem orandi in actu primo Thomistico sensu sufficientem, sed putgratiam habitualem tantum non, per actuale in.
S. V itum Petro affuerit actualis orandi gratia hoc quo dixi sensu sufficiens. id est, utrum habuerit aliquas excitationes internas ad Orandum, nescissme ingenue fateor. Habuit quidem si voluit & conatus est, sed utrum voluerit & conatus sit id omnino mihi non liquet, malim quuuper eo adorum audire sententias, quam meam expromeIs.
113쪽
Habent Censetes meam de gratia orandi mentem meis verbIs muneia tam , invadant illam si voluerint, ερ suas illi blasphemiae Ze haereseos notas
inurant. Quod si non audeant, fateantur necesse est nouum hoc de antea inauditum genus haereseos esse, quod claris de distinctis verbis expressum, catholicum sit de orthodoxum ; in Auguttini autem verbis a me allatis nec expressum nec intellectum, sed per vim εc calumniam intrusum, haereticum fiat.
Gratiam orandi omnibus smper praese-- male elici ex istis Augustini verbis : Deus labendo m met o facere quo risiis,
HAEc de criminationis vanitate : consecusionem nunc expendamus. His, inquiunt, Ausustini vocibus: Dema do monet petere qκod non pq , significat adeste semper gratiam orandia cum gratia agendi deest. Itane idem est admonere, quod gratiam dare ' Idem est lex jubens de spiritus adjuvans 3 Si hoc dicere voluit Augustinus, non poterat clarius exprimere. Saltem aliquo loco indicasset tam insolentis metaphorae sensum. saltem alicubi sine metaphora aperte elocutus esset, semper legi adiunctam esse orationis gratiam. Quod si nusquam fecisse reperietur, eccui verisimile fiet tam absurdum Augustinum fuisse, ut grauissimam doctrinae suae sententiam tam inusitata & a communi sensu aliena tralatione semper efferret.
Qui ' quod multis locis Ec ipse, de eius discipuli Prosper oc Fulgentius,
postquam admoneri homines lege dixerunt ut petant auxilium, gratiam Grandi non semper adesse, nec minus efficacem esse , quam illam agendi, aperte significam. Qui emo, inquit Augustinus de corr. 6cgrat. c. I legitimὰ lege utitur , disiit in ea malum s bonum, ct non consiens in virtute sta confugit ad cratiam, qua prectante declinet a malo ct faciat bonum. Quis autem Gnfugit ad satiam, nisi cum a Domino gressu hominis diriguntur, er viam eius volu , ac peroe desiderare auxilium gratia, initium gratia est, de quo ille: Et dixi nune eo pi , hae mutatio dextera excelsi. Quis dicere ausit aut illam gratiam, qya dirigunturgressus bominum, &de qua dicitur: Hac mutatio vixtera excelsi, eiancacem non esse; aut illam gratiam omnibus dari 3 Et apertius adhuc sanctus Prosper coni. Collar. c. 23. non semper legi adiunctam esse orandi gratiam docet '. Imperantur. inquit, ista homini, ut ex
ipso ργ acepto Dei, quo ei hoc quod accepit indicitur, agnoscat id se sua vitio perdidisse, or non ideo iniquam esse exactiomm, quia ad reddendum quod debet idoneus non est .sed a littera occidente eonfutat ad stirimm vini antem. Quod si facit magna est misericordia Domini: si non facit, iusta est poena peccati.
Nee minus aperie Fulgentius lib. a. de verit. praedest. dc grat. c. 6. D mpracipitur nobis vi velimus, Ogenditur quid habere debeamas ista quia id ex nobis
habere non pessamus, admonemur vi a quo nobis daturnaeeptum, ab imo petamηια milium, quod tamen Po su Mus PETER E, nisi Dem in nobis σε retur or velis.
114쪽
AUurda quadam lasolinianae istius orandi gniti e consectarIa.
VE Rs Aetix EM illam de se in omnibus tentationibus ingerentem orationis gratiam ita distiirbauit Apologia Patrum , ut illius ruinas nemo adhuc erigere sit ausus. Quare nihil nece se est de integro hoc argumentum persequi, quod in illo quem indicamus libro peroratum videtur : nonnulla tantum absurda quae ex illo figmento necessario consequuntur, ad specimen hic afferemus. In primis ingens nobis videt tir absurditas, iubd illius gratiae ope Atigustino longe peritiores & intelli gratiores Molimstae probantur. Quod enim ille ignorauit, quod neminem scire putauit, hoc ipsi & sciunt ic ita dilucide exponunt , ut nulli nunc non reseratum sit , quod Augustino clausum fuit. Nescii e se fatetur Augustiniis, cur illi detur gratia fidei, illi non detur. Fidei igitur, inquit ille de praedest. Sanctor. c. 9. inchoata Gr ριροι M.t. donum Dei est ; ct hoc donum quihi, Irim dari, ilibusdam nen dari omnino non δε-bi et, qui non vult maris Itissimis saeris litteris rapv nare. ... curavem tum ρο- tim , quam illμm liberet ρεμ fidei gratiam J in spitiabilia sunt iudicia eius, ct ira ne lig. biles via eius. Atilitis enim or iis auάimus, aut dicimus : Ohstmo tu folles, qui resfondeas Deo, quam dicere audeamus, quasi nouerimus , quod occultum usi votuit, qui tamen aliquid injusti veste non potuit. Verum quod Augustinus nescit, nouit Alphonsus. Flias, inquit, ct inchoata di perfecta in Christum, datur orantibus per fiem in Deum , cuius semper adest potest. t ri neUtrer autem non orantibus. QMd facilius aut promptius, aut quae tandem Augustino causa fuit, cur in repe I spicua sol clamores e Ici
Nescire se fatetur Augustinus, i md neminem scire asserit, cur illi detur per levarantia; illi non detur. Ex duobus, inquit lib. de do ino per s. c. s. ρι mulis originali peccato pariter obstrictis cur iste a matur, iste relinquatur; σex di obui aetate iam trandibus impiis, cur iste ita vocet ut, Vt vocantem sequatur; ille autem aut non vocetur aut non ita vocetur, ut vocantem sequatur, inscrutabilia seunt judicia Dei. Ex Lobus autem piis, cuν h sie donetserre seueraπtia usique in sinem , isti autem non detur , inscrutabiliora Iunt iudicia D/i. Idem vero lib. de dono per D c Is. Deum ait alia etiam non orantibuι, meut initium si ei; alia nonnisi orantibus praeparasse , si ς usque in finem perseue
Certum igitur Augustino fuit perseuerantiam orantibus sicut oportet concedi, negari non orantibus. Q nam ob rem ergo inscrutabile drcitHIe, cur huic donetur perseuerantia , illi non detur: nisi quia nondum detexerat arcanum illud hoc demum saeculo inuentum , ipsam gratiam orationis omnibus adeste et quo reserato patent subito quae imioluta & inaccessa Augustino fuerunt. . Quis enim tam iners Alphon si discipulus . qui non
facilE videat illis dari perseuerantiam qui gratia orandi bene usi sunt,
115쪽
S illis , negari qui mal E. Itaque huius opinionis praesidio non aliter quam ab euigilantibus somnia, sic illarum difficultatum, quibus impeditus haesit Augustinus, ludibria momento evanescunt. Denique clausum ipsi Apostolo mysterium est e docet Augustinus, cur ex eadem massa alis eligantur ad vitam, illi in debita sibi damnatione telinquantur. Vmuersa, inquit ille Ep. Ios. tna massa merito damnata est: contumeliam debitam reddit istitia .honorem donat indebitum grana, non merari pra- rogativa, non fati necessitate , non temeritate fortuna ; sed altitudine aeuitiarum sapientia oementia Dei, quam non aperit, sed clausam miratur e pasto , &ibidem. Cur autem ilium plius aru am illum tiberet, aut non liberet, sermetur qui potest iudiciorum eius tam m gnum profundum , verumtamen caueat pracipitium.
Irrideri se putarent Alphon si discipuli, siquis haec ipsis tacito Augustini
nomine proponeret. Quodnaine iam , dicerent, ibi profundum 3 quod praecipitium omnibus datur orationis gratia. Hac quidam bene utuntur, quidam male. Illi eliguntur ad regnum, hi reprobantur ad supplicium. Quid magis expeditum & Obuium ὶ Nonne qui in rebus ita planis prosunda &scopulos extimescat, illo insaniae genere laborare videatur, quod festiue poeta Venusinus sic expressit:
Stultitia nihilum meruenda timentis , ut ignes Vt rupes ,s. uio que in ea o obstare queratur. Ab hoc cultu stultitiae genere non aliter vindicari poterit Augustinus, nisi repudiatis illis humanae rationis commentis , reiectaque Moliniana orandi gratia , quam omnibus tam liberaliter largiuntur , id ipsum cur unus orct alter non orct ad inscrutabilia Dei judicia pertinere fateamur. Si quidem cum propter persenerandum orare ο8orteat Er non deficere, ut ait Augastinus de dono pulsu u. c. 14. audiunι hae ct faciunt quibus datum est, non autem factui t siue au ivn sive non auesant qkibus 1 on datum est.
Id vero luculentius adhuc perspici licet ex iis libris quibus Adrumetii o- tum& Massilientium obiectis respondet Augustinus. Nam si quis ea se opinione imbuat, fratiam orandi omnibus semper praesto este , atque itali sisse August mutu, allii manti credat Alphonso tantum ineptiarum in ilic rum queresis, & in Augustini responsis offendet, ut haec a sanis profecta arbitraii non positi. Quid enim sibi volebant Adrumetini illi monachi, qui se corripi aegre
patiebantur A ostolus, inquiunt apud Augustinum de corr. & grat. c. 6.au, quis enim te discernit ' f uid autem habes quod non accepistι ' Si autem accep m, qui loriaris quasi non a ceperis ' Cur e o corrip mur, arguImur, reprehendimur , accusamur ' Euιd facimus qui non acceZimus ' Et c., Praecipiant tantum nobis quι acere debeamus qui nobis praesunt, cy ut faciam ι orent pro
Obiiciat hoc quisquam Alphonio. Quam grauiter ille ejusmodi queret
tum retundet infamam. Te ne, homo ignauissime, non arguam , non corripiam, qui semper auxilium ad orandum in manibus habeas, quo mi eraconsequi postis a Non potes praecepta seruare nisi gratiam efficacem a Deo acce Par,s: a ci Io , at v c accipias in te situm est. An non quotiescumquc ist
116쪽
titillat concupiscentia, aut quo eumque modo subrepit tentatio, toties animum tuum piis cogitationibus illustrari, piis affectibus accendi sentis ;toties ad Dei opem implorandam excitari ξ Quid tu igitur inopiam aut infirmitatem tuam lamentaris 3 Quasi ver b merit bille devictiisque: a turpenuria, qui cibum paratum prae socordia deposcere gravetur. Numquam aliter respondeat Alphonsus, S recte. Neque enim aliter in eius sententia responderi potest. Quid igitur Augustino numquam in
mentem venit tam expedita iei ponsio Z Cur multis frustra capitibus stulat, ut eos ostendat merito corripi, qui perseuerantiam non acceperint i Cur ad primam patentis culpam omnia reuocat 3 Cur illa orationis grat a non continuo A Jrumetinis Monachisos opprimit Quam vero in Masii. iensium que imoniis sensus communis ven 'in reperi. is, si quamdam orandi gratiam nuiquam absentcni ab Augustino admissam putes. Fatum illi ex Augustiniana domitia, dc libertatis interitum sequi que iuntur , ignauiam aut desperationem hominibus per illam afferri, exhortationes & correptiones tolli, orationes extingui, duas massas cum Manicheis induci, omnes hominum conatus obtundi, personarum
acceptione diuinain justitiam pollui. Quas hoc umquam Objecit Alpii ona 3 Aut si quis secit, non ille potius ii su explosus, quam responsione repulsus cst. At quo pacto haee objecta diluit Augustinus. De orationis gratia nus.
quam abiente ne verbum quidem: sussicientis & ex libero arbitrio pendulae gratiae meminit quidem; scd illam ad Adami statum pertinere docer, nona . nostrum: vocationem secundum propositum ubique confirmat. Nus. quam queritur male suam doctrinam a Massiliensibus intelligi, ad inscrti tabilia Dei iudicia ubique confugit. Postre n. b tam iniulce respondet, si gratiam orandi semper praesentem ab illo admissam statuas, ut ille cui santiorum Patrum principatum tota detulit antiquitas, omnium quotquot fuerunt scriptorum imperitissimus appareat. Omniumque minim Edignus qui diurna mysteria traharet, cum in apertis & obu Iis rebus caecutiret, nec obscurasti iptis illustiat et, sed perspicuis tenebras offundciet.
Inferuntur alia quaedam non miAus ab urda. SE QV i et v R primo illis Ethnicis, quibus fides non est annuntiata, mulis
toti cs in die Deum sese manifestasse, non per creaturas, sed quadam interna rc uelatione. Illos enim saepius quoque die peccasse certum est. Porro peccare non potuerunt, nasi saltem impetrare non peccandi potestatem Potuerint: impetrare autem non potuerunt nisi orando, nec orare itis credendo : sed credere nemo potest nisi vel diuini a rcuctatione, vel litidiana praedicatione fides proponatur: caruerunt a uicin externa pax dicatione
multi gentiles: igitur illis quotidie fides diuinitus leuelata est , atque ita ire uelata, ut a Deo sibi eam reuelari cognoscerent; aliter enim nec credere, uec orare, & id ed nec peccare potuissent. Aceruatim ista cong stimus ;. Diqiligo: by Cooste
117쪽
s illis , negari qui male. Itaque huius opinionis praesidio non aliter quam ab euigilantibus somnia, sic illarum dissicultatum, quibus impeditus haesit Augustinus, ludibria momento evanescunt. Denique clausum ipsi Apostolo mysterium esse docet Augustinus, cur ex eadem massa alii eligantur ad vitam, illi in debita sibi damnatione relinquantur. Vniuersa, inquit ille Ep. Ioue. tria massa merito damnata est: contum etiam debitam reddit istitia, honorem donat indebitum gratia, non menti prae rogativa, non fati necessitate , non temeratate fortunas sed altitudine aeuitiarum sapientia Er scientia Dei, quam non verit, sed clausam miratur postolus, de ibidem. Cur autem illum ptius quam isium liberet, aut non liberet, Armetur qui potest iudiciorum eius tam m gnum profundum, verumtamen caueat praecipitium.
Irrideri se putarent Alphon si discipuli, siquis haec ipsis tacito A ugustini
nomine proponeret. Quodna in emna, dicerent, ibi profundum quod praecipitium,omnibus datui orationis gratia. Hac quidam bene utuntur, quidam male. Illi eliguntur ad regnum, hi reprobantur ad supplicium. Quid magis expeditum & obuium t Nonne qui in rebus ita planis profunda &scopulos extimescat, illo insaniae genere laborare videatur, quod festiue poeta Venusinus sic expressit:
-.--- , Ut genus unum Stultitia nihilum meruenda timentis , ut ignes Vt rupes ,s. uioique in campo obstare queratur.
Ab hoc celtu stultitiae genere non aliter vindicari poterit Augustinus, nisi repudiatis illis humanae rationis commentis , rcicctaque Moliniana orandi gratia , quam omnibus tam liberaliter largiuntur , id ipsum cur unus orct alter non oret ad inscrutabilia Dei judicia pertinere fateamur. Si quidem cum prUter perseuerandam orare oporteat s non deficere , ut ait Augustinus de dono pulseu. c. l4. avdiunι hac s faciunt quibus datum est, non ιιutem facim i me ait, i. n siue non auriant quibus ron datam est.
Id vero luculentius adhuc perspici licet ex iis libris quibus Adrumetii orum & Massilientium obiectis respondet Augustinus. Nam si quis ea se opinione imbuat, gratiam orandi omnibus semper praesto esse, atque italc siste Augustinuio, allis manti credat Alphonso tantum ineptiarum in ilic rum querelis, & in Augustini responsis offendet, ut haec a sanis profecta arbitrati non po:iit. Quid enim sibi volebant Adrumetini illi monachi, qui se corripi aegre
patiebantur. A ostiam, inquiunt apud Augustinum de corr. Sc grat. c. 6.au , quis emm te discernit ' L uid autem habes quod non accepim ' S autem accep m, qui loriaris quasi non a ceperas ' Cur e o corrip mur, arguimur, reprehendimur , accusamur ' rad facimus qui non acceZimus t Et c. y Pracipiant tantum nobis quid facere debeamus qui nobis praesunt, Cr ut faciamus orent pro
nobis, non autem nos cormpant σ arguant.
Obiiciat hoc quisquam Alphonio. Quam grauiter ille ejusmodi queret
rum retundet insaniam. Te ne, homo ignauillime, non arguam , non corripiam , qui semper auxilium ad orandum in manibus habeas, quo mi eraconi equi postis 3 Non potes praecepta seruare nisi gratiam ess cacem a Deo accepc II. λωιο , at ut accipias in te litum est. An non quotiescumquc ἰφ
118쪽
titillat eoncupiscentis, aut quocumque modo subrepit tentatio, toties animum tuum piis cogitationibus illustrari, piis affectibus accendi sentis; toties ad Dei opem implorandam excitari ξ Quid tu igitur inopiam aut infirmitatem tuam lamentaris Quas ver b merito ille devictus queratur penuria, qui cibum paratum praes cord ia deposcere gravetur. Numquam aliter respondeat Alphonsus, & rectE. Neque enim aliter in ejus sententia responderi potest. Quid igitur Augustino numquam in mentena venit tam expedita responso ὶ Cur multis frustra capitibus sudat, ut eos ostrindat merito corripi, qui perseuerantiam non acceperint 3 Cur ad primam patentis culpam omnia reuocatὶ Cur illa orationis grati non continuo A Jrumetinis Monachis os opprimit Qunm vel bin Massiliensium que imoniis sensus communis ven in reperias, si quamdam orandi gratiam nusquam abie nrtim ab Augi. stino admissam putes. Fatum illi ex Augustiniana doctrina, & libertatis interitum sequi queiuntur , ignauiam aut desperationem hominibus per illam afferri, exhortationes & correptiones tolli, orationes extingui, duas imassas cum Manicheis induci, omnes hominum conatus obtundi, personaruinacceptione diuinam justitiam pollui. Quas hoc umquam obsccit Alphoi 3 Aut si quis secit, non ille potius iitu explosus, quam respontione repulsus cst. At quo pacto haec objecta diluit Augustinus. De orationis gratia nunquam absente ne verbum quidem: sussicientis & ex libero arbitrio penculae gratiae meminit quidem; sἰd illam ad Adami statum pertinc re docer, nona . nostrum: vocationem sucundum propositum ubique confirmat. Nus - qtram queritur male suam doctrinam a Massiliensibus intelligi, ad insci ii tabilia Dei ludicia ubique confugit. Postre n. b tam insulce respondct, si gratiam Orandi semper praesentem ab illo admissam statuas, ut ille cui sanctorum Patrum principatum tota detulit antiquitas, omnium quotquot fuerunt scriptor una imperit istinuis appareat. omniumque minimc dignus qui diuina mysteria tractaret, cum in apertis & obuiis rebus caecut Iret, nec
obscurast raptis illustrat et, sed perspicuis tenebras offamici et
Inferuntur alia quadam non minus absurda. SE QV irvR primo illis Ethnicis, quibus fides non est annuntiata, mulis
totius in die Deum sese manifestave, non per creaturas, sed quadam interna reuelatione. Illos enim saepius quoque die peccasse certum est. Orib peccare non potuerunt, nas saltem impetrare non peccandi potestatem potuerint: impetrare autem non potu ei unt nisi orando, nec orare ins credendo : sed credere nemo potest nisi vel diuina te uulatione, vel turmana piae dicatione fides proponatur: caruerunt autum exserna piatalicatione multi gentiles: igitur illis quotidie fides diuinitus reuelata est , atque ita ire uelata, ut a Deo sibi eam reuelari cognoscerent; aliter enim nec credere, nec orare, &. ideo nec peccare potuissent. Aceruatim ista cong stimus ;.
119쪽
sed ea late pertractata videre potes in Apologia s s. Patrum lib. c. e. i Sequitur Caligulam, Neronem, Heliogabalum, & alia ejusmodi ho
minum monstra tum cum in omnium sordium deflagitiorum coeno se volu latent sexcenties in die pijs illis cogitationibus, & affectionibus adoran dum Deum excitatos esse. Sequitur Philosophos illos, qui mundum negabant prouidentia regi, qui pro virtute neminem umquam Deo stipplicalle sentiebant, saepius ta men de orando pro virtutibus Deo diuinitus admonitos. Sequitur Ι'elagianos, qui gratiam diuinam ad peccata vitanda necessariam non habebant, saepius quotidie de eadem gratia imploranda
Sequitur Atheos illos , qui in corde dixerunt Deum non e Ce illo tamen orando saeptiis in die cogitare. Sequitur bonos christianos nullum in se peccatum ignorantia. cupiditate, subreptione, incogitantia suscipere , ad quod cauendum illa praeuia orandi cogitatione non extimulentur: imb sequitur neminem jam perire norantiam peccare, neque enim illud peccatum ignorari potest , de quo vitando de piis coῖitationibus, de ejusmodi orandi desiderijs moneamur; adeoque plane falsum est quod ait Augustinus lib. de p c. mer .c i . cum omnium peccato Ium causas enum eiat, Nolle homines Deere quod justum, siue quia latet an ii tumsit,see quia non dele lat. Nullus est enim quem lateat, aut quem non delcctet quod Iustum est, saltem quantum sufficit ad fugiendum peccatum. Quare Augustinus dum peccata omnia vel ad ignorantiam reuocat, v ct ad delectarionis descetiam, alienas plane imo fallas peccatorum caulas recenset. Nihil hic amplius de illa commentitia oranta gratia a me disputabi rur : tantum dicam nominem peius de christiana religione mereri, quam eos qui ejusmodi opiniones Traditionis autoritate plane nudas pro fidei dogmatis venditant, quas ipsi nec ab argumentis validissimis quibus impugnamur, imo nec a risu quo iure excipiuntur, defen
De Conci* Tridentim circa praeceptorum po Obilitatem mente, non una sit triplex Catholicorum Thcougorum OZIIIo. Non aliud frequentios iactauerunt Doctores illi qui propositionem
Augustuli & Chrysostomi haeretica in pronunciarunt, quam Illam Concilio Tridentino aduersati, & ad ipso sessione 6. c. D. his verbis esse damnatam : Deus imPossibilia non iubet,Ieὸ subendo monet O secere quod possis,
cir petera quod non pq is s adiuuat ut possis quam falso re immerito hic.
Statuendum est in primis , non ferendam in priuatis Theologis temeritatem eme, aliquam Conciliorum sanctionem, de cuius sensu variae sint apud T licologos opiniones, ita suo iure ad certum sensum alligate, ut hae te .icos habeant cos omncs qui illam aliter interpretentur. POIIunt illi qui-
120쪽
dem si quo valeant acumine canonum sententiam indagare, possunt rationibus conuincere veram se illorum mentem assecutos : a t illum sensum toti Ecclesiae fide tenendum imponere sine maniscita iniuria dc tyrannide non possunt. Hoc posito Tridentinam illam sententiam triplicit cr a catholicis Theologis acceptam reperio.
Primo illum de sufficiente gratia & possibilitate Thomistica intelligendam .ine docet Aloare et d: sp i. n. 6. Ita ex illius Theologi mente, quem plerique ex S. Thoinae Schola sequuntur, hoc definiuit Concilium: Iuliis numquam deesse possibilitatem illam sussicientem, quae auxilii Vberioris & efficacis necessitatem non excludar. Secunda interpretatio est eorum Molin istarum, qa, minam agendi non semper adesse fatentur, siue illam ess cacem esse vehnt, siue nolint. Illi Concilium sic accipi sit quasi definierit,iem per in uastorum esse potest a. to & quidem Moliniana, quae omnia compi chatur ad agendum necesJaria) ut Dei mandatis parcant , vel enim hoc eos proxime posse per gram iam agendi, vel saltem remo te per gratiam orandi Huic adiungenda est alia veterum Molin istarum interpretatio. Qui gratiam agendi numquam deesse volunt, idque a Concilio definitum illis verbis: Eta uuat νryosis. Quamquam non video quo pacto illorum se tentia consistere posti cum istis Concili j verbis: Et petere quod non possis. Nam si semper ad c stilla potestas, salsum est nos a Deo petere quod non possumus. Sed tamen quia utraque sententia in eo conuenit, quod gratiam quamdam sussicientem S: Molinianam a Concilio fignificata in velit, non incommode ambae conjungentur ut conjunctim quoque repellantur. Tertia interpretatio est Bellar mini & Est ij, qui hoc tantum definitum a Concilio aduersus haereticos contendunt, praecepta Dci a justis obseruari posse, i md semper obseruari, dum in justitia perseuerant, adeoqtie nones Ie impollibilia simpliciter. Quod ex aduerto Lutheranorum errori opponitur, qui omnibus iustis etiam dum Spiritu Dei aguntur, Dei mandata impollibilia esse sentiebant; quia concupiscentiae veneno singulas illorum actiones vitiar I credebant. Sic intellectum a Bellar mino Concilium Tridentinum late in secundo Apologetico probauimus. Et quoniam iis quae protulinius testimoniis nullus ex Censoribus rei pondere tentauit, nihil hic attinet vel repetere, vel operosius confirmare quod inutiste jam comprobatum aduersati j ii non voce , at ceri E silentio suo connili iunt. Eodem modo& sanctos Patres & Concilium Tridentinum interpretatus est Estius, magnum Duacensis Academiae imo totius Belgij lumen. Icenim in s. sent . diit. 27. f. 6. multis probat nihil homini impollibile praecipi. Ac primo haereticorum errorem sic exponit: Qua quaestio, inquit, eo diti
gentitas tra tan ta est, quo magis circa eam hodie a sectarus erratur, do eniιbus neminem posse in hoc corruptιonis flatu legem Des ιmplere, ac neminem operaῖιο- me virtutum iustum esse coram Deo.
Quo sensu autem nihil homini impossibile praecipiat Deus, his v rbis explicat: Dιcim vi autem ι 69bιle, non quod homo propriis natura virum Diacere nequit, quomodo sine dabio impossibilia μηι homini P cvta Dei, quem