장음표시 사용
81쪽
minat.Tolle prael testim Iudex nomine sufficientis gratiae peti ,M M
Anam funditus sustuletis. Aliunde enim Traditionis automate ita nudux& inermis est, ut in Theologorum consessum, in Doctorum disputati nem prodite non audeat; aut si audeat. continuo antiquitatis pondere AD
Quare merito non modo SS. Patres, sed hoc saeculo tota Lovaniensis Facultas sufficientis gratiis nomen soli tribuit efficaci, & quam eumque aliam sufficere negauit. Γιem , inquiunt doctissimi illi Theologi de gratia Christi optime meriti in Iust censurae c. 3 non esse gratiamsufficienterprae parantem voluntatem, nisi quae faciat ut velimus, O consentiamin. ΔΤuam enim volvinias nondum sis assecta est in v M, sed ad c resistit est contradicit,
NONDUMSvFFICIENTER est a Dominop parata. Et ibid. c.ra. Addi
m- ct hoc qualecum e subsidium, quod aliquando subministrari dicitur tu quέ
neque credunt neque eonuertuntur ad Dominum , FU I S s E sVFFICIEN s
adsidem aut conuersionem; quippe gratia ad comversionem suFFICIENs iss
- Eodem modo Duacensis Facultaη locuta est, cum illam Iesumeam propositionem damnaret: omnes infidelessemper er ubique habent sufficiens a MLilium adsalutem ex parte Dei. Neque infidetas, inquit in eensurit assertione, quis isam credere potest, n si pergratram, qua cor eim ex infidelitate adsidem inmutur , quam stratiam eum non Labere quamdiu infidelis manetpesicuum est. Si
ergo rivum mei noutam habet infidelis, quomodo dicendin est habere s v F p C 2 8 res ata iliam a salutem ex parte Dei, cnm absque δεηο Dei na possit es Melis. Sic etiam Duacensis Pacultatis infigne lumen Guillelmus Estius ex his Seripturae locis di omne quod dat mihi Pater ad me veniet; de infra r Nemo ρ rest ventre ad hie, nisi Pater qui misit me, traxerit eavi, & similibus, colligit
non omnibuου dari auxilium pliciter ex parte Dei sussiciens ad hae ut veniat ad Christzm.; quia hibis nes ad GHistum veniunt, κeque omnes a Patre trahuntur, ese quicumque non veniunt, non trahuntur e aciter. Quibus locis perspicuum est sufficientis gratiae nomen eo quo diximus sensu viarpari. Ab illis vero Theosogis non multum recedunt celeberrimi S T hornae discipuli,qui licet gratiae sussicientis nomen non respuant, agnoscunt tamen solam efficacem esse simpliciter & absolute sufficientem. Sic Medina e Cajuanto in I. 2. q.
pliciter aliqua res potest esse se ciens ad aliquem adsum exercendum; uno modo fi bcifers cient, quod accidit quavis ipsa ressola sine adminiculo aeterim p test absiottite operationea producere. Alio modo potea dicis ciens, nonfimpliciarer,sed in suo genere. IV: ἀι gratia visus in genere potentia His ciens ad videmdum s cst qui visum habet, dicitur posse videre. Est tamen sussciens ut potentia,
non tamen simpliciter; uam me ob elti atque lumine non pote si videre: Ita ha bens gratiam ct habitus virtutum potens est perseuerare. tametsi egeat auxilia gratια tum ad operandum , tum ad perseuerandiam; quod auxilium efficax esse vel hinc satis patet, quod loquitur de auxilio non quo peI seuerari potest, sed quo perseueratur, quod aperte insta appellat auxitium σωκ. Cum igitur sufficientis gratiae ab efficaci distinctae nomen nec Patres, nec Concilia, nec surtum Pontifices vlli commemorent ; improbent &-geij ciant
82쪽
giiciant duae eeleberrimae Theologicae Facultatis, repudiet doctissimus
stius, cuius scripta in omnium catholicorum minibus cum laude vertantur, miniis proprium e sse fateantur etiani qui illud usurpant, illius vocis in Ecclesiam introducendae nulla nece siti as extitit, nullo minus vel o vlla causa subest , cur illa vox quasi catholicae fidei resseri a quoquam exigatur, cum in suo notissmo significatu, id est Molini an . ,erion eum sensum habeat, ut omnes Thom istae contendunt: in Thomistico autem sensum eo quidem judicio rectum , in Molin istarum vero mentibu :& auribus in tot randam abis tutarem contineat. Non satis autem Ecclesa honori consulere videatur . qui ab ea praecipi velit illius vocis usum , quaecum duos tantum significatus habere possit; altero erroneum sensum , t Thomistis videtur, altero ridiculum , ut Molinistis placet, complectatur. Vettim, ut meo quidem iudicio prouidentius suisset, illud nomen neutiqua ni initio in scholas catholicas admittere, sic jam receptum per Vim abigere & praefractius de voce contendere, durius & ab Ecclisiae pace alienius videri potest. Ergo cum Thomistis numquam de illa voce litigabimust rogabimus tantum, dum apud imperitos verba facient, ut vel ab illa voce abit ineant, vel saltem admoneant illam a se usurpari in eo significatu quia Moliniano long E disjunctus sit. Ita nullum mihi cum ipsis certamen est, nec de nomine, quia non rei jcia; nec de sensu, quia sensum illius vocis Thomisticum admitto. Admitto quippe justis gratiam quae det posse,
ultra quod nulla virtus interna requiratur, sed tantum applicatio , motio, praedeterminatio, impulsio illius vis tutis, quae fit per auxilium efficaciter praedeterminans ex omnium Tho in istarum sententia.
oscientis patiae nomen Nomissico sensu usurpatum habituali gratia
rarius tribus quam acuati. SUPPONAMus igitur e sse aliquam gratiam ab essi caci distinctam, quae conferat illud posse cui desit sola applicatio & motus; quod concedo
N profiteor. Supponamus x. illam gratiam recth sussicientem vocari Tho mistico sensu, quod non aspernor, modo a Moliniano errore se jungatur.
Vna quaestio superesse potetit de natura illius gratiae sussicientis quae det posse, utrum scilicet sit vel habitualis vel actualis; sive virum sit aliquid in
anima permanens,etiam si minime de ea cogitemus; an potitas pius intellectus δc voluntatis motus, de quo non video inter ipsos Thom istas constare. Veteres enim Thomistae ut Capreolus, Ferrarie s , Caietanus: & non-
mulli ex recentioribus, ut Lovaniensis Facultas, & Estivis, posse illud quod fratiam cssicacem antecedit, habituali gratiae tribuunt, non autem actu i. Ita sentiunt adhuc aliqui Hispanienses Theologi; imo haec sententia plerisque Parisiensibus Doctoribus probatur, nec insata est ipsis Censori-Bus , dummodo ab amicis suis, non a me propugnetur. Contra vero pictique recentior tis Thom viae gratiam illam quae dat justis Usae, actualem esse volunt, & eandem cum illa, quae alio nomine dicitur. acie qua mox Vberius asemus. C
83쪽
In illa Theologorum .issensione non dissiteor,in eorum me Thomistarum partes cocedere qo posse ill ad antecedens gratiam essicacem, per fratiam habitualem tribu docent; & ideo illam potius quam actualem sufficientis gratiae appellatone afficiunt. In eam sententiam his rationibus adducor. Pi imb quia S Thomas, quem in scholastica Theologia ducem soquor, omnino istiusmihi videtur esse sententiae. Sic enim loquitur q. Ho. a. a. In eo qui dicita gratiam Dei habere, signi atur esse quidam esseti fg
mira Dei voluntati. Dι tum est autem supra quod dupliciter ex gratuita Dei v luntate homo adbuatur i, ct uno modo in quantum anima ,-inis mouetur a Deo ad aliquid cognoscendum, vel volendum, vel agendum. Et hae modo ipse gratuitus esse Tu in homine non est qualitas, sed motuu quidam anima s actus enim mouentis is moto es motus, ut dicitur 1n 3. P0sic. Alio modo adiuuatur homo ex gratulaa Dei voluntate, secundum quod aliquod habituale donum a Deo anima infinditur. Et hoc ideo quod non est conueniens, quod Deus minua prouideat his quos diligit ad supernaturale bonum habendum, quam creaturia quin diligit ad bonum naturale habendum. Creaturis autem turis ου μ pro- 1det , ut son solum moueat eas ad actus naturales, sed etiam largiatur eis
formas ct virtutes quasdam, qua sunt principia actuum, ut secundum seipsas inclinentur ad huiusmodi motus ι ct sic motus quibus a Deo mouentur, fiunt cremturis conn turales O faciles, secundum utad Sap. 8. Et disponit omnia suauiter. multo igitur magis itur quos mouet ad consequendum bonum supernaturale ater num, infunci atiquas formas seu qualitates, secundum quaου suauiter reprompia ab ipso moueantur ad bonum aternum consequendis s ct sic donumgratia qua αquadam e F. Ex hoc loco elici potest, idem praestare in rebus supernaturalibus gratiam habitualem ad actus supernaturales, quod formae naturales raestant in naturalibus ad actus naturales. Sed illae formae naturHes tri-uunt illam potentiam quae antecedit motionem Dei prae mouentem de praedeterminantem , ex omnibus Thomistis. Igitur formae seu qualitates supernaturales debent etiam praestare potentiam illam,quae antecedit prae- determinantem &2. S Thomas ni Sic enim loquitur Iminis sicut uniuersalis motor ad uniuersale obiectum voluntatis quod est bonum; σsne hae uniuersati motione homo non potest bonum velle; sed homo per ratio. uem determinat se ad volendum hoc vel illud, quod est vere bonum O Vpannis bonum. Sed tamen interdum specialiter Deus mouet aliquos ad aliquid determia nate volendum quod eri bonam , sicut in his quos mouet per GRATIAM. Ex
quo colligi licet moIionem per gratiam non essc communem omnibus, nec semper adesse. Diserte enim S. Thomas motionem per gratiam non communem , sed specialem; non semper adesse, sed interdum tantum ; non omnibus, sed quibusdam tantum tribui dicit. At velli cum quaeritur potestas in justis gratia efficaci destitutis, fere quaeritur eiusmodi potestanquae semper ad ut, quae proinde repeti non potest ex motione Dei, quae
non semper adest. 3. Gratiam habitualem S. Thomas expresse asserit dare quantum ea de se sufficiens auxilium ad non peccandum. De ea enim, ut alibi proba.-uimus, tutelligitur locus ille qui extat I. I. q. Io5. a. 2. Nec tamen Ποροσπιprae mouentem gratiam.
allam agnoscit motionem seneralem Dei per gratiam.
. 2. q. a. 6. Dicensim quod Deus mouet voluntatem ho-
84쪽
'Me dieitur ad lex noua iram eperatur; quia quantum est dese, susciens auxialium dat ad non peccandum. lam vero numquam de illa motione actuali quae mouet ad bonum imperfectium , in qua Thom istae recentiores gratiam suam sufficientem constituunt, dixit S. Thomas illam quantum est de sedare sufficiens auxilium ad bonum perfectum. . Thom istae illi qui gratiae salsicientis nomen actuali gratiae concedere solent, ijdem nihilominus quidquid gratiae sufficienti competit, habituali conuenire ultro agnoscunt. Quid enim amplius habere potest gratia sumaciens ab emeaci distincta, quaecumque tandem illa sit, quam ut det homini se facientem virtutem in actu primo, quo possit seruarc omnia mandata & perseuerare in finem si velit. Id vero ipse Aluare E, qui inter praecipuos gratiae suffici cientis actualis patronos vulgo censetur, per gratiam habitualem iusto conferri profitetur , eamque cile S. Thomae sentenciam. Sie enim ille Resp. l. s. c. s. n. O. Ex doctrina, inquit S. Thomae i. v. q. io'. per gratiam habitualem ct virtutes insus tu habet homo cientem vinia tem in astra primo, quo post seruare omnia mandata ct perseuerare usque inmnem si melit; ct tamen ri facta cum sola gratia habituati ct viri itibus infusisse
cluso quocumque auxilio actuati prauenient 1gratia, numquam seruabit eadem mandata, nec perseuerabitusque t finem , ut ostendit θη tus Doctora 9. γ io. eiusdem quaestionis. Ex hoc autem non sequitur, Q Vp D GRATIA HABITvAOs NON sIT SUFFICIENS AD OPERANDUM BONUM. Fallaciam enim huius consequentia detegit S. Thomas a. 9. citato ad prιmum argωmentum,
ibi objectionem factam dissoluit. Frustra ergo requiritur gratia actualis abesseaci distincta , tamquam necessaria ut sabeat justus sufficientem virtu tem in actu primo ad mandata seruanda , & te utationes vincendas , csim id jam habeat ex S. Thoma, fatente ipso Aluare per gratiam habitualem &virtutes insutas. s. Id ipsum docet Bartholomaeus Medina in I, 2. q. lo'. a. ro super illo S. Thomae loco: Nunc autem per gratiam Gram multι accipiunt, ct donum eratia quo perseuerare possint, or ulteriai eis datur quo perseuerent. Ex quo euidens est, inquit , esse distinctum donum posse perseuerare , ab eo quod est perseuerare. Hoc ultimum , nimirum actu perseuerare, gratiae cis cacis est e nemo non videt. Discipiamus igitur ad quam gratiam posse, referat, actitatem an habitualem. Pos, inquit, perseuerare habet homo ex eo quod habet gratiam imst cantem, per quam natus est ex Deo, Cr e citur partice8s diuina naturas ex quo fit potens operari omne bonum , CT vitare omne malum. Et infra a ticet gratia habitualis de se sussciens sit ad omne peccatum vincendum . CT ad omne opus bo- num praestandum; nihilominus ratione subjecti in quo residet, ct ratioκe pugna qua semper es a carne, damone, modo , eget homo dono perseuerantia, ut victor euadat.
6. Auxilium gratiae quod eiusmodi est , ut possit esse, & frequenter sit piae operationis principium phy sicum, licet non sine gratia efficaci, longe
potiori jure dicitur gratia sussiciens in actu primo ad illam piam operationem , quam quod eius generis est, ut etiam. cum gratia cis caci piae operationis principium esse non possit nasi morale. Ex omnibus enim T homi si is causa moralis non est proprie causa, sed metaphorice , ut docet S. Thomas de malo q. 3. a. l. Certum est vero gratiam habitualem esse piarum
85쪽
operationum principium physicum; non item gratiam illam extitantem, quam sussicientem Thom istae recentiores appellant. Ipsi enim docem teste
Aluare Res p. l. I. c. 4. n. 6. Auxilium praeueniens gratiae excitantis non habereph icum in xum in consensum, seu piam operationem liberam ,sed tantum m ratem, etiam cum illi adiungitur gratia emcax. Quod multis ille rationibus probat, quarum praecipua est quam affert n. I. M otu gratia excitantu, quae
ipsi gratia sussiciens , solet esse minus perfectus , quam actus supernaturalis
ad quem mouet. Solet enim Deus vlu.ι quadam mortis repraesentatione , aut tiamore gehennae, excitare 9 mouere ad actum contritionis, aut dileEIonis Deisse
per omnia , quι azius er accident aliter Ur specifice synt praenantiores motibus excitantis gratis. Ergo hutnsmodi gratia excitam non erit pusico in fluxu causa es latens horum a tuum. Probatur consequentia. Nam causa efficiens debet esse ad minus aeque perfecta , sicut est eius esset Ius, cum tota perfectio essetiim virtute
contineatur m causa. Vnde sic concludit n. II. Dicendum gratiam prauenientem adiuuantem hoc est em cacem vires e aces tribuere voluntati ad consensum eliciendum , Erph sicum influxum habere in eumdem consensum , ut d ctum est. Gratia autem excitans licet tribuat libero arbitrio vires sustentes, quibus post pie operari si velit, non tamen concurrit efienter ad piam operati vem , quia mouet voluntatem ex parte sinis alliciendo, inuitando, or suadendo.
anio igitur magis gratia habitualis dici potest sufficiens Thomistico sensu ad bene agendum & mandata seruanda, dE qua se ipse Aluate E in
Res p. ad 3. objectionem , quae erat eiusmodi: Auxitium praeueniens gratia excitantis non minus trahit Ur inclinat voluntatem ad opus bonum, quam habitus; sed multo magis. Atqui habitus praesertim infusicooperanturph sico in xu cum libero arbitris in opus pium seu consensum. Ergo simul cooperabiturgrata excitans praeueniens. Ad odi uium , inquit, reoondetur quod gratia excitans inclinat moraliter voluntatem ad opus bonum, eam mouenda ex parte obiecti, alliciendo, inuitando, ct Hadendo. Habitus vero supernaturalis inclinat eam habitualiter ex parae po' Otiae per modum principi' essemul. Auxilium autem esse prauenientis gratiae adiuuantis inclinat voluntatem, id est inclinare eam facit astualiter oe infaZbiliter. N ulla ergo gratia omnibus modis ad opus bonum susciens, nisi quae ipsum in nobis atque nobiscum essicaciter operatur, ut alibi fatetur ipse Aluareet. Sed si inter gratiam excitantem respectu actus perfecti ad suem disponit, dc gratiam habitualem comparatio instituatur, haec pro- echo quae ex parte potentia per modum principii essemui ad opus bonum volum tarem inclinat, sussicientis gratiae nomen magis meretur, quam qua iliam tantum moraeuer inclinat ex parae obiecti, neque umquam boni operis principium verum & physicum esse potest. . Gratia habitualis nullam aliam requirit habitualem ad agendum actu , & ideo est vere sessiciens in genere gratiae habitualis At minus proprie gratia excitans actualis dicitur sussiciens , quia ad ipsam actionem actu producendam requirit aliam gratiam actualem, nempe essicacem. His Tationibus moueor, ut melius habituali, quam excitanti actuali, sussicientis gratiae nomen dari existimem. Digitigod by Cooste
86쪽
ARTICVLVS XII. 'Bono aliam sensu gratiam excitante' dici posse suspiciorem.
AT T A M E N si quis pertinacius obtinere nitatur gratiam excitantem sussicientem appellari posse , dummodo Molinianam hiujus verbi significationem excludat, & alterius gratiae essicacis necessitatem ad ipsam
actionem admittat, faciles nos praestabimus; nec enim de nominis quae mone, in quo vel sanciendo vel abrogando nulla Ecclesiae autoritas interis cessit , libenter certauerimus. Quam v lent igitur excitantem gratiam. sussicientem appellent recentibres Thonustae, nos omnino repugnante.
non habebunt, dummodb ut faciunt, eo tantum sensu sussicientem diis eant , qubd in nobis initia bonα voluntatis producat, atque aded quamdam bene agendi potentiam δc virtutem largiatur: quod talis sit, ut nisi validior ei concupiscentia resisteret, non modb boni operis desiderium fructu vacuum, sed ipsum bonum opus reipsa produceret: quod talis sit- ut qui illi res stit , in eo sit culpandus: quod talis sit , ut nisi praua voluntas in nobis inesset, ad bene vivendum sola sussice tet: denique quod taliusit, ut ei homo plene consentiat si voluerit ; quod autem nolle, ex eius visuo & prauitate nascatur His, inquam , omnibus sensibus recte excitantem gratiam sussicientem diei tacith concedi potest. Haec enim omnia de gratia excitante quae imperfectam voluntatem largitur, verὶ dicuntur, stent modo illa duo, do quibus nulla cum Thomistis contentio est. Primo gratiam illam excita tem quae imperfectos actus producit, semper eum effectum habere ad, quem absoluta Der voluntate ordinatur, quod omnes Thomistae unanimi consensu docent, ut aia Αluar. dist.8o,dc alibi passim. Alterum est, illi gratiae excitanti,quae mouet hominem ad imperfectum. bonum & ad actus imperfectos, neminem umquam sine amplioris gratis; praesidio ad actum perfectum consensisse, imo repugnare ut reipsa consentiat ι nec illam gratiam complecti omnia agendum necessaria: quae pe uulgata item est omnium Thom istarum doctrina. Sic enim Nauarrettα
Quibus addi potest quod ait Alvares disp 99. n. 2. Gratiam sussicientem. qua iussiciens est, & quatenus tribuit tantum homini posse pie operati si
velit, non autem facit ut velit, etsi detur ex meritis Christi, non esse tamen propriam Christi gratiam , quia propria Christi gratia est gratia adjuvans, qua Deus facit uv velimus. Ergo in his omnibus,quia de re ipsa conuenimus , in verborum su faciles esse possamus. Sed iam in eo quidam e censoribus praecipuum sententiae suae fundamentum locarint, quod Petro omnem gratiam actualem a me negari dicerent, paulo accuratius explananda est excitantis illius gratiae natura, veex eius explicarione clarcat, quando adsit, quando non adsit.
87쪽
uarta quaestor Vtrum semper adsit gratia excitans , quam Thomsi
se cientem vocant Accuratius explicatur istim gratia natura. Ibs primis constans est Thomitarum doctrina, gratiam sufficietem actualem , & gratiam excitantem , eamdem proi sus e sse grati Mn duobus affectam vocabulis. Sic Aluareet disp. 6.n. 1 Gratia excitans ut Nilectitur non sothm illuminatis eis exteream ct internam intellectus, sed eIta amonem super naturalem receptam in voIuntate, idem es realiter quod gratia μία iens, ita utemnis gratia praedicta modo excitans β gratia sessicierer eo aratione essectus ad quem excitat, ut si excitet ad credendum , erit grasi usiriens comparatione actus
fiet; ct si excitet ad diligendum Deum seuper omnia , erit gratia seu ciens respectu
activi dilectionis Dei. a. Et si disputent inter se Theologi, utrum gratia excitans siue sum ciens sit actus intellectus de voluntaris, quatenus a Deo productus, ut quidam existimant; an verb eorum causa, ut Aluate E & plerique Thomist et conis uenit tamen inter illos nulla in esse gratiam sufficientem siue excitantem, ubi nulla est cogitatio, nulla voluntas. Quamobrem excitantem gratiam vel constituunt vel semper comitantur piae cogitatione , piae voluntates; quas ita explicat Aluare a disp. 3. Dicendum G enim, inquit, Deum pererariam excitantem es ere ut homν evicitet , cst atten at ad sila qua ad ampletiendum bonum cst respuen m malum conducere possunt, ut verbi g tia cum Per peccatum est a Deo auersia ,gratia excitante inteffectum est Dem illustrat , ut videat quam malum, estquam amarum est reliquisse Dominum. Per eamdem gratiam ea Fat Deira quosdam actusIupernaturales licet imperfectos, quibus remote di fanis hominem ad plificationis gratiam ce equendam; ves est justi μιηι, per eosdem actus imperfectos liberum eius arbitrium iηeFnat, ut Deo excitanti cst vacaniῶ constatiat cst cooperetur. Similiter Leseotius olim Theologiae professor, nunc Carnotensis Epis.copus in scriptis suis gratiam excitantem sussicientem explicat qu. a. art. 8. citans , inquit, est per quam sape rebus humanis, forte etiam malis occupati, sentimus nos de repente in 'irari s quasi de somno excitari, panim illustratione quadam cst bona eo ratione, quam intellectui nostro Dem immittit ,Partim μέ affectisne quam voluetiari. Notandum porro nomine gratiae sufficientis & excitantis non contineri solum actus in deliberatos, sed etiam actus liberos & deliberatos imperfectiores, quatenus ad persectiores disponunt; verbi gratia actus fidei, spei, & charitatis imperfectie, quatenus per ipsos disponimur ad obseruationem
mandatorum: licet isti actus non solum per excitantem, sed etiam per adiuuantem conserantur, & sic sub diuersa consideratione ad excitantem gratiam pertinent,quia disponunt & excitant ad perfectiores actus : ad as,Muantem,quia consensum deliberatum inuoluunt, quem Deus is hominet sticaciter operatus est. Sic AluareΣ disp. 1 n. 4. Imo ex eadem Thomist xum schola Nauarteria contra7.in a. p. qu. ip .ari θ.mulIIS ProbaI , ἀμπιlis
88쪽
Sed quoniam ex doctrina Apostoli non sumus sussicientes cogitare alia quid ex nobis tamquam ex nobis , sed suffcientia nostra ex Deo est; mulibminus autem desiderare & piam ullam affectionem habere sequitur lividuo inter se retro commeare , ut quisquis piam cogitationem habet, piam affectionem, pium conatum, habeat etiam gratiam excitantem : & rursus rvt quisquis habet gratiam excitantem , habeat etiam pios motus, pia desideria, pias cogitationes. Ex quo sequitur quicumque piam cogitationem, piam voluntatem de peccato vitando non habet, non habere gratiam excitantem sussicientem : dc rursus : Quicumque non habet gratiam excitantem ad peccatum vitandum, non habere piam cogitationem, & piam aD sectionem.
uando admittenda sit excitans isti gratia.
Constituta gratiae excitantis sufficientis Thomistico sensu natura, dia lucescere potest an admittenda sit illa, & quibus & quando concodenda.
Primum enim certum est, illam gratiam repudiari in totum dc negati non posse. Qi iam multi enim experiuntur istiusmodi pias cogitationes,pias affectiones 3 Quam multos subit nonnumquam timor inferni, cura &sollicitudo suae salutis Quam multos allicit coelestis quaedam suauitas, qua ad amorem rerum coelestium quasi furtim rapiuntur Quam multi denique 4 peccato se deterreri, ad bona opera allici eiusmodi motibus quotidie sentiunt a. Certum est, illam excitantem gratiam omnibus piὶ cogitantibus, volentibus, & conantibus adesse. Vnde enim piε cogitarent, unde vellent, unde conarentur, nisi per excitantem gratiam illos in animo motus operaretur Deus Quamobrem nihil verius quam iustis volentibus & conaniatibus non deesse gratiam excitantem seu sufficientem Thomistico sensu. Neque enim sine illa gratia vellent & conarentur. Nihil verius quam illis justis volentibus de conantibus adesse possibilitatem illam in actu primo quae non complectitur omnia ad agendum praerequisita. Habent enim& actualem & habitualem gratiam, quarum alterutra ad id praestandum satis esse posset. Sed quoniam gratiae excitanti, qua volunt & conantur j sti, non Lemper adjungit Deus gratiam essicacem , qua plene velint & ple-M conentur, nee ullus tamen gratiae sussicienti ad illum effectum consen iit, comparatione cuius dicitur lassiciens, sine essicacis auxilio; ideo deest saepe iustis volentibus & conantibus per gratiam excitantem essicax gratia, quae una complectitur omnia ad agendum necessarin , adeoque illis iusti,
gratiam sussieientem habentibus, ted non plenὸ consentientibus man /MaDei non sunt possibilia. e , sibilitate quae complectatur omnia ad agendum necessaria; licet alio possibilitatis Maere, Thomistico scilicet, potabilia semper sint.
89쪽
Ex his colligi licet assii isse Petro tum eum praesumpsit gratiam illam exis
itantem ad mortem pro Christo subeundam. Tunc enim Petrus 8c volebat de conabatur; nee defuit ipsi, ut ait Aug. de gr.& lib. arb. c. δ7. Parva cr perffla charitas , quando dicebat Dominor segmmam meam pro te ponam. Putabat enim se posse quod se velle sentiebat. Et quis istam , et si paruam , dare coeperat charitatem , nisi iste qui praeparat voluntatem , ct cooperando pescit, quod ολε-rando incipi. Quamuis autem parua illa charitas quae Petro non defuit non esset sufficiens Moliniano senili ad mortem pro Christo subeundam , quia fieri non potuit ut cum illa sola mortem pro Christo re ipsa subiret; ac propterea Petrum tunc Augustinus infirmum fuisse, de mori pro Christo non potuisse pronuntiet: nisi lominus tamen recth sum ciens cici potest Th mistico sensu. Omnis enim gratia excitans in voluntate recepta, qualis illa fuit . sufficiens est apud illos, ut testatur Aluare et loco jam citato. Et reuera illa P ctri charitas, quamuis infirma, satis fuisset ad mortem pro Christo oppetendam , nisi proprio vitio Petrus vitae cupidior , timidios, ignauior , sui amantior fuisset, ut supra notauimus. Quod si quis quaerat an infirmam illam charitatem tum habuerit Petrus , cum Christum negauit: respo geo id liquido sciri non posse, cum nec ex Scriptui a , nec ex Patribus salii certa habeamus argumenta, ut praecise definiamus quid tum in mente Petri sit actum. Quare nihil absurdius
fieri potest ijs, qui quod in epistola mea post Chrysostomum&Augustinum
dixi, magnam esse veritatem, Scripturarum de Patrum autoritate sancitam, Petro justo de suisse gratiam sine qua nihil possumus, ita contra mentem meam interpretantur, quasi Petro defuisse dixerim omnem Omnino. actualem gratiam siue sufficientem siue essi cacem. Egone magnam esse veritatem dicerem , Scripturarum & Patrum a toritate definitam , Petro omnem gratiam actualem defuisse, cum eo nihil incertius esse, nihil in Patribus, in Scripturis obscurius& ignotius iudicem 3 Affuit plane, si voluit de conatus est; sed an voluerit 6e cor Diis sit, milii quidem plane dubium est. Dubia vero pro certis assii mare a heologi ossicio alienum censeo. Quamobrem id de quo mihi non in stabat non dixi: illud dixi, Petro gratiam sine qua nihil possumus defuisse, quia defuit gratia eslicax , de qua vere dicitur, sine illa nihil boni fieri posse, ut Conciliorum de Patrum concinentibus testimoniis in priori huius disputationis parte ostcndimus.
Viram adsit in omnibuου generatim peccatis gratia excitans , siae
CVM quaeritur utrum adsit gratia sufficiens actualis in omnibus pece
iis, id quaeritur utrum adsint in omnibus peccatis mortalibus de vonialibus piae togitationes quibus peccatum tinio testat, pia desideria quihus ad illud fugiendum voluntas excitetur: de quo quid sentiamus duabus conciasio bus aperiemus; quarum hac prima sit.
90쪽
Hominibus ignorantibus, errantibus, incogitantibus, nec volentibus,
nec conantibus euitare peccatum, non adest cognitio . scientia, cogitatio
de peccato diuinitus immissa ; non adest voluntas & desiderium fugiendi peccati I non adest conatus ad abstinendum a peccato, id cst , non adest gratia excitans siue lassiciens actualis. Non arbitror argumentis opus esse ad illam conclusionem stabiliendam. Quid enim per se manifestius, quam non adesse cognitionem ignorantibus, scientiam errantibus, cogitationem In cogitantibus, voluntatem nolentibus, conatum non conantibus
Hinc habes quam absurde nonnulli ex summi Pontificis Innocenti j X. Constitutione gratia actualem in omnibus peccatis scio per praesente in cliciant. Quid enim i Damnauit sumntiis Pontifex hanc propolitionein: G dam Dei pracepta hominibuι iussis volentibu conantibus secundum praesentes
quas habens vires sunt imp sibilia ; deest quoque gratia qu.t possibilia fiant. Quid
inde 3 V t liberalistinia simus in aduersari Os: ut non urgeamus vel bum , lustis, de omnibus justis intelligendum , cum propositio nos indefinitae in materia dogmatica pro uniuersalibus accipiantur; adeoque eam doctrinam a Pontifice esse damnatam quae legem Dei ita omnibus nunc hominibus impossibilem esse contendit, ut nulli prorsus ei obseruandae pares sint, utcumque spiritu Dei adiuuentur. Vt dc mus gratiae nomen iit hac Propositione de actuali non de habituali accipi debere. Quamquam neco-sitauit quidem Pontifex de eo definiendo, utrum per gratiam habitualem, an per actualem mandata Dei sint possibilia. Quid inde tandem essicient3 Nimirum iustis volentibus & conantibus adessc gratiam actualem. Si hoc
unum postulant, ultro concedimus. Sin autem volunt ut etiam nec volen
tibus nec conantibus adst: non vident primum quidem propositionem a Pontifice damnatam de volentibus sir conantibus si sic, ad c oq ue ad nolentes,&non conantes ridicule detorqueri. Deinde pugnantia te loqui,& intestinum dissidium in summi Pontificis verbal utrudere. V t enim nec volcntibus nec conantibus adsit gratia actualis tam repugnat, quam adesse voluntate non volentibus, conatum non conantibus. Quid est etiam gratia actualis, iras voluntas , nisi conatus. Adest crgo volentibus & conantibus; Dic mur. Ergo etiam nec volentibus nec conantibus. Quis tam ineptam , tam sibi aduersantem consecutionem non irrideat, non aspernetur, non summi Pontificis
Constitutioni contumeliosam Iudicet Altera conclusio est, quosdam etiam justos peccare peri gnorantiam dest, carere cognitione peccati quod comm :ttunt, peccare per errorem, id est, approbare falsa pro veris ; peccare per incogitantiam, id est, non cogitare
de pecato quod admittunt; denique non habere semper boni faciendi d siderium nec conatum, siue quia latet an justum si, siue quia non delectat. Quis enim de se spondere audeat numquam v Ilum sibi subrepsisse pescatum per improuisas fratrum offensioncs , per tacitas libidinis illecebras, per occultas sensuum insidias, per ignorantiam, per et rorem, persubitos aestus, per linguae intemperantiam,qui ii praecesserit in mamo per piam cogitationem peccati illius cognitio, instinitatis suae notitia, excitatio adorandum , pium desiderium voluntatem a peccato retrahetis.
Quid causae superesset sanctis, ut ad Deum assidue clamarent . Ab occhia Di iligod by Coost