Orationes

81쪽

ουτε κυνων ουτ' ανδρων Ουτ' αλλου πράγματος ουδενος οἷον τε καλως αρχειν, ἀν μη τις χαιρύ τ0υτοις, ων αυτον δει ποιεωθαι την ἐπιμελειαν. ιμελετω σ0ιτου πλήθους, καὶ περὶ παντος ποιου κεχαρισμμως 16 αυτοις ἄρχειν, γιγνωσκων, οτι καὶ τῶν ὀλιγαρχιῶν 1 καὶ τῶν ἄλλων πολιτειῶν αυται πλεῖστον χρόνον διαμενουσιν, αιτινες ἰν αριστα τὸ πλῆθος θεραπευο σιν.

καλως δε δημαγωγ=ήσεις, ἐν et βρίζειν τ0ν οχλον ἐῶς et βριζομεν0ν περι0ρας, ἀλλὰ σκοπῆς, οπως οι βέλτιστ0ι μεν τὰς τιμας εξουσιν, οἱ δ' ἄλλοι μηδενἀδικησονται ' ταυτα γαρ στοιχεῖα πρῶτα καὶ μεγιστα 17 χρηστης π0λιτείας ἐστίν. .) Tῶν προσταγμάτων καὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων κίνει καὶ μετατιθει τὰ μη καλῶς bκαθεστῶτα, καὶ μαλιστα μεν ευρετης γιγνου των βελ- τιστων, ει δε μὴ, μιμου τὰ παρὰ τοῖς ἄλλοις ορθῶς εχοντα. ζήτει νομους τὰ μεν συμπαν δικαίους καὶ Ουμφεροντας καὶ σφίσιν αυτ0M 0μ0λογουμμους, προς δε τουτοις οιτινες τὰς μεν ἀμφισβητήσεις ώς ἐλαχιστας, τὰς δε διαλυσεις ως οἷον τε ταχίστας τοῖς πολιταις

ποιουσιν ' ταυτα γὰρ απαντα προσεῖναι δει τοῖς καλως 18 κειμενοις. τὰς ριεν εργασίας αυτοῖς καθιστη κερδαλεας. cτὰς δε πραγματειας επιζημίους, ινα τὰς μεν φευγωσι, προς δε τὰς προθυμοτερον ἐχωσιν. τὰς κρίσεις ποιουπερι ἄν ἰν προς ἀλλήλους ἀμφισβητῶσι μη πρ0ς χάριν μηδ' εναντιας ἀλλήλαις, ἀλλ' αει ταὐτὰ περὶ τῶν αυτων

γιγνωσκε ' καὶ γὰρ πρεπει καὶ συμφερει τὴν των βασι- λεων γνωμην ἀκινήτως εχειν περι τῶν δικαίων, ωσ-

σκευαῖς λαμπρῶς καὶ βασιλικως, ταῖς δε πράξεσιν ἀκριβῶς, ιν ευδοκιμῆς ἄμα καὶ διαρκῆς. τqν μεγαλο

82쪽

ευθυς ἀφανιζομένων ἀλλ' ἐν τε τοις π90ειρημεν0ις καὶ τω κάλλει των κτηματων καὶ ταῖς των φιλων ευεργε- σιαις ' τὰ γαρ τοιαυτα των ἀναλωμάτων αυτω τε σ0ὶ παραμενεῖ καὶ τοῖς επιγιγν0μενοις πλείονος ἄξια των eδεδαπανημένων καταλείη εις. . 20 Tα προς τ0υς θεους π0ίει μεν ως οι πρ0γ0ν0 κατέδειξαν, ηγου δε θυμα τουτο κάλλιστον εἶναι καὶ

θεραπείαν μεγίστην, δν ως βέλτιστον καὶ δικαιοτατον σαυτον παρέχης ' μῆλλ0ν γαρ ἐλπὶς τους τοι0-0υς ii τους ἱερεῖα πολλὰ καταβάλλοντας πραξειν τι παρα των 19

τ0υς οἰκειοτάτους, ταῖς δ' ἀληθειαις αυταῖς τους ευ- 2I ν0υστατους. φυλακην ἀσφαλεστάτην et γου του σωμα- τος εἶναι τήν τε των φιλων σρετὴν καὶ τὴν των πολι- των ευνοιαν καὶ τὴν σαυτ0υ φρονησιν ' διὰ γαρ τουτωνκαὶ κτῆσθαι καὶ σωζειν τὰς τυραννίδας μάλιστ' ἄν τις δυναιτο. κηδου των οἴκων των πολιτικῶν, καὶ νόμιζε καὶ τ0υς δαπανωντας ἀπο των σων ἀναλίσκειν bκαὶ τ0υς εργαζ0μεν0υς τὰ σὰ πλειω ποιεῖν ' απαντα γὰρ τὰ των οἰκοχ)ντων την πολιν οἰκεῖα των καλως 22 βασιλευοντων ἐστί. διὰ παντὸς του χρ0 νου την αλη-

τους σους λογους μὰλλον η τους των αλλων ορκους. απασι μεν τοῖς ξενοις ασφαλῆ την πολιν πάρεχε καὶ προς τα συμβ0λαια νομιμον, περι πλείστου δε ποιουτῶν αφικνουμενων μη τους σοὶ δωρεας αγοντας αλλα cτους παρα σου λαμβάνειν ἀξιουντας ' τιμω γαρ τ0υς 23 τοιουτους μῆλλον παρα τοῖς ἄλλοις ευδοκιμησεις. τους πολλους φοβους ἐξαιρει των π0λιτῶν, καὶ μη β0υλ περιδεεῖς εἶναι τους μηδεν ἀδικουντας οπως γαρ σττους ἄλλους προς σαυτον διαθῆς, ουτω καὶ συ προς ἐκείνους εξεις. ποιει μὲν μηδεν μετ' οργῆς, δ0κει δε τοῖς

83쪽

αλλοις, οτανσ0ι καιρος I. δεινος μὲν φαίνου τί μηδενσε λανθάνειν τῶν γιγνομενων, πρῆος δὲ τρο τας τιuω- dριας ελάττους ποιεῖσθαι τῶν αμαρτανομμων. 24 'Αρχικος εἶναι βουλου μη χαλεπότητι μηδε τFσφόδρα κολαζειν αλλα τῶ πάντας ηττῆσθαι τῆς σῆς

διανοίας καὶ νομιζειν υπερ τῆς αυτων σωτηριας α ιεινον αυτῶν σε βουλευεσθαι. πολεμικὸς ιμεν ἴσθι ταις επιστ ημαις καὶ ταῖς παρασκευαῖς, ειρηνικος δε τῶ μηδεν παρα το δίκαιον πλεονεκτεῖν. Oυτως ομιλει των

πολεων πρ0ς τὰς ῆττους ἄσπερ ἀν τὰς κρείττους πρ0ς e25 ἐαυτὰν ἀξιώσειας. φιλονικει μη περὶ πάντων, ἀλλὰ περὶ ων κρατήσαντι σοι μελλοι συνοισειν. φαυλους ηγου τους συμφερόντως ηττωμενους αλλὰ τους μετὰ βλάβης περιγι γνομεν0υς. μεγαλ0φρονας νομιζε 20 μὴ τ0υς μείζω περιβαλλομενους ων οἱοί τ' εἰσι κατασχεῖν, ἀλλὰ τους καλων μεν εφιεμενους, εξεργάζεσθαι 26 δὲ δυναμενους οἷς ἀν επιχειρωσιν. ζηλου μδὶ τους μεθγιστην ἀρχW κτχὶσαμιενους ἀλλὰ τους ἄριστα τῆ παρ- ουσύ χρη γαμενους, καὶ νομcε τελεως ευδαιμονησειν, Ουκ εὰν πάντων ἀνθ ρωπων μετὰ φοβων καὶ κινδυνων καὶ κακίας ἄρξης, ἀλλ' ἀν τοιουτος ὼν οἷον χρηπράττων ἄσπερ εν τω παροντι μετρίων επιθυμῆς καὶ bμηδενος τουτων ἀτυχῆς. 27 χὶ .) Φιλους κτω μη πάντας τους βουλομενους ἀλλὰ τους τῆς σῆς φυσειος ἀξίους οντας, μηδε μεθ' ωνῆδιστα συνδιατρις εις, ἀλλὰ μεθ' ἄν ἄριστα την πολιν

διοικησεις. ἀκριβεῖς ποιου τὰς δοκιμασιας των συν- οντων, εἰδὼς, οτι πάντες οἱ σοι πλησιάσαντες ομοιον σε τοῖς χρωριένοις εἶναι νομιουσίν. τοιουτους

84쪽

ἐπαινουντας αλλα τους τοῖς αμαρτανομενοις ἐπιτι - μωντας. διδου παρρησιαν τοις ευ φρονουσιν, ινα περὶ ων αν ἀμφιγνοῆς ἐχύς τ0υς συν00κιμάσ0ντας. διορα καὶ τους τεχν si κ0λακευοντας καὶ τους μετ' ευνοιας θεραπευοντας, ινα-πλίον οἱ π0VVρ0ὶ των χρηστωνεχωσιν. ακουε τους λογ0υς τους περὶ ἀλληλων, καὶ πειρω γνωρίζειν αμα τ0υς τε λεγοντας, οποῖοί τινες

29 εισι, καὶ περὶ ἄν ἀν λεγωσιν. ταῖς αυταις κολαζε d ιιαις τους φευδῶς διαβάλλοντας αἷσπερ τ0υς ἐξαμαρ

τάνοντας. -

Aρχε σαυτου μηδὲν ἡττον η των αλλων, καὶ τουπήγου βασιλικώτατ0ν, ἄν μηδεμια δουλευχύς των ηδ νων, ἀλλὰ κρατ)jς των επιθυμιων μῆλλον η των πολυ- των. μηδεμ αν συνουσιαν εἰκῆ πρ0σδεχου μηδ' ἀλογίστως, ἀλλ' ἐπ' ἐκειναις ταῖς διατριβαῖς μιζε σαυτον χαιρειν, εξ ων αυτ0ς τ επιδωσεις και τοῖς αλλοις βελ- eZ0 Gων εἶναι δόξεις. θ .) Mη φαίνου φιλοτιμ μενος ἐπὶ τοῖς τοιουτοις, ἁ καὶ τ0ῖς κακοῖς διαπράξασθαι δυνατον εστιν, ἀλλ' ἐπ' αρετu μέγα φρ0νων, ἐς 0υδὲν μερ0ς τοῖς π0νηροῖς μέτεστιν. νόμιζε των τιμων αληθεστάτας ειναι μη τὰς ἐν τω φανερω μετα δεους γρογνομενας, ἀλλ' οταν αυτοὶ παρ' αυτοῖς οντες ιιὰλλον 21 σου τὴν γνωμην ῆ την τυχην θαυμάζωσιν. λανθανεμεν, ὴν ἐπί τω σοι συμβὴ των φαυλων χαιρειν, ενδει-ZI κνυσο δε περὶ τα μέγιστα σπουδάζων. τους μεν ἄλλους ἀξίου κοσμίως τους δε βασιλεας ατάκτως, ἀλλὰ την σαυτοs σωφροσυνην παραδειγμα τοῖς αλλοις καθίστη, γιγνωσκων, ὁτι το τῆς πολεως 0λης ηθος

ο ιο 0υται τοῖς αρχουσιν. σημεῖον εστω σοι του καλως

85쪽

μεγαν τοις παιδὶ καταλιπεῖν ' ο μεν γαρ , δαθανατος, καὶ μεν χρήμ ατα κτητα, δοξα δὲ χρη-

γίγνεται , την δ ουχ οἷον τ αλλ η τους διενεγκοντας κτησασθαι. τρυφα μεν εν ταῖς εσθησι καὶ τοῖς περιτο σῶμα κοσμοις, καρτερει δ' ώς χρη- βασιλευον- eτας εν τοις αλλοις επιτηδευμασιν, is' οι μὲν ορῶντες δια την οή ιν αξιον σε τῆς αρχης εἶναι νομίζωσιν, οι δε ουνόντες δια την της ψυχης ρωμην την αυτην εκει 33 νοις γνώμην εχωσιν. επισκοπει τους λογους αεὶ τους σαυτου καὶ τας πράξεις, D' ως ἐλαχιστοις ἁμαρτημασι περιπιπτης. κρατιστον μεν γαρ τῆς ἀκμης τῶν καιρῶν τυγχάνειν, επειδη δε δυσκαταμαθητως εχουσιν, ελλείπειν αιρου καὶ μη πλεοναζειν αι γαρ μετριοτητες dμιῆλλον εν ταῖς ενδειαις η ταῖς υπερβολαῖς ενεισιν.34 ι.) 'Aστεῖος εἶναι πειρω καὶ σεμνος ' τὸ μεν γαρ τητυραννίδι πρεπει, το 1ε προς τας συνουσίας αρμοττει.

χαλεπωτατον-τουτο πάντων εστὶ τῶν προσταγματων 'ευρησεις γαρ εώς επὶ τὸ πολυ τους μεν σεμνυνομενους ψυχρους ὀντας, τους δε βουλομενους ἀστειους εἶναι

ταπεινους φαινομενους. δεῖ δε-αμφοτε-

ραις ταῖς ἰδέαις ταυταις, την δε συμφορὰν την εκατερα ρ35 προσουσαν διαφευγειν. ο τι ἀν ἀκριβῶσαι βουληθης; δν ἐπίστασθαι προσηκει τους βασιλεας, εμπειρια μετ' ιθι καὶ φιλοσοφια ' τὸ μὲν γαρ φιλοσοφεῖν τας οδους σοι δείξει, τὸ δ' επ' αυτων τῶν ἔργων γυμινάtεσθαι; δυνασθαί σε χρησθαι, πραγμασι ποιησει. 22Θεωρει τὰ γιγνομενα καὶ τὰ συμιπίπτοντα καὶ τοῖς ἰδιώταις καὶ τοις τυραννοις ' δν γαρ τὰ παρεθληλυθοτα μνημονευης, ἄμεινον περὶ τῶν μελλον-36 των βουλευσει. δεινὰν ηγου τῶν μεν ἰδιωτῶν τινὰς

εθέλειν ἀποθνησκειν, ῖνα τελευτησαντες επαινε

86쪽

σαυτφ καὶ τῆ πολει διαφυλάττειν ἐν δ' ἀναγκασθὴς κινδυνευειν, αιρου τεθνάναι καλῶς μὰλλον ῆ ζῆν αἰ- 37 σχρῶς. ἐν πασι τοις εργ0ις μεμνησο τῆς βασιλείας, καὶ φροντιζ' 0πως μηδὲν ἀνάξιον τῆς τιμῆς ταυτης πράξεις. ια ) περιιδης την σαυτου φυσιν ἄπασαναμα διαλυθεῖσαν ἀλλ' επειδη θνητου σώματος λυχες, 38 πειρῶ τῆς ii υτῆς ἀθάνατον μνήμην καταλιπεῖν. με- c

39 ἀξίου. χρῶ τοῖς εἰρημενοις η ζητει βελτίω τ0υτων. 10φ0υς νομιζε μη τους ἀκριβως περὶ μικρῶν εριζοντας ἀλλὰ τους ευ περὰ τῶν μεγάλων λεγοντας μηδετ0υς τοῖς μεν ἄλλοις ε, δαιμονιαν υπισχνουμενους, αυτους δ' εν πολλαῖς ἀπ0ρίαις οντας, ἀλλὰ τους μετρια μεν περι αυτῶν λέγοντας, ομιλεῖν δε καὶ τοῖς πράγμασι καὶ τοῖς ἀνθρώπ0ις δυναμενους , καὶ μηδιαταραττομενους ἐν ταῖς του βίου μεταβ0λαῖς, αλλα καλῶς καὶ μετριως καὶ τὰς συμφορὰς καὶ τὰς ευτυχίας φερειν ἐπισταμενους.

λαθεν, ἀλλ' ηπιστάμην, οτι τοσουτων οντων το πλῆθος καὶ τῶν ἄλλων καὶ των οἱ μέν τι τ0υ- των εἰρηκασιν, οι ἀκηκοασιν, οἱ δ' ετερους ποιουν τας εωράκασιν, οἱ αυτοὶ τυγχάνουσιν επιτηδευοντες.

87쪽

41 aλλαγαρουκ ἐν τοῖς λογοις χρη τουτοις l τῶν ἐπιτηδευμάτωνJζητεῖν τὰς καινοτητας, ἐν οἷς Ουτε παράδοξον ουτ' απιστον Ουτ' εξω τῶν νομιζομενων ουδὲν εξεστινειπεῖν, ἀλλ' ηγεισθαι τουτον χαριεστατον, ος ἀν τῶν διεσπαρμενων ἐν ταῖς των ἄλλων διανοίαις ἀθροῖσαι πλεῖστα δυνηθri καὶ κάλλιστα περι αυτῶν. b42 επεὶ κἀκεῖνο μοι πρ0δνηλον aῆν, οτι τὰ συμβ0υλευοντα καὶ τῶν ποιημάτων καὶ τῶν συγγραμμάτων χρησιμώτατα μεν ἄπαντες ν0μίζουσιν, ου μην ῆδιστά γ' αυτων ἀκουουσιν, ἀλλὰ πεπόνθασιν οπερ προς τους νουθε - τουντας ' καὶ γαρ ἐκείνους επαινουσι μεν, πλησιάζεινδε β0υλονται τοῖς συνεξαμαρτάνουσιν ἀλλ' ου τοῖς 43 ἀποτρεπουσιν. σημειον δ' ἄν τις ποιησαιτο τηνυσιο- eδου καὶ Θεογνιδος καὶ Φωκυλιδου ποιησιν' καὶ γαρτουτους φασὶ μεν αριστους γεγενῆσθαι συμβουλους τ ' βί ' τῶν ἀνθρωπων, ταυτα δε λέγοντες αιρουν-

ται συνδιατριβειν ταῖς ἀλλήλων ἀνοίαις μῆλλον ii ταἐς

χοντων ποιητέον τὰς καλουμένας γνώμας, ἐφ' αἷς ἐκεῖ νοι μάλιστ' εσπουδασαν , ομοιως ἀν καὶ προς ταυτας διατεθεῖεw ῆδιον γὰρ ἀν κωμφδίας τῆς φαυλοτά- dτης ii τιον ουτω τεχνικῶς πεποιημενων ἀκουσειαν..5 ι .) Καὶ τί δεῖ καθ' u εκαστ0ν λέγοντα διατριβεινυολως γὰρ ει 'θελοιμεν σκοπειν τὰς φυσεις τὰς των ἀνθρωπων, ευρήσομεν τους πολλους αυτῶν Ουτε τῶν σιτίων χαιροντας τοῖς υγιεινοτάτοις Ουτε των επιτηδευμάτων τοῖς καλλιστοις Ουτε των πραγματων τοῖς βελτίστοις Ουτε τῶν θρεμμάτων τοῖς ωφελιμωτάτοις, ἀλλὰ παντάπασιν ἐναντιας τῶ συμφεροντι τὰς ἐδ0νὰς εχον- oτας, καὶ δοκουντας καρτερικους καὶ φιλοπονους εἰναιά6 τους των δεόντων τι ποιουντας ' ωστε πως ἄν τις τοῖς

88쪽

γων αρεσειεπι, οἷ' προς τοῖς εἰρημενοις φθονουσι μεντοῖς ευ φρονουσιν, o πλους δ' ηγουνται τους νουν ουκ 24 ἔχοντας, ουτω δε τας αλ ηθείας των πραγμάτων φευγουσιν, so τ' Ουδε τὰ σφετερ' αυτῶν ἴσασιν, αλλὰ λυπουνται μεν περὶ των ἰδιων λογιζομενοι, χαιρουσι δε περι τῶν ἀλλ0τριων διαλεγομενοι, βουλοιντο δ' αντῶ σωματι κακοπαθῆσαι μαλλον η τn ψυχῆ π0νῆUαι47 καὶ σκεψασθαι περί τινος τῶν ἀναγκαιων. ευροι δ' ἄν τις αυτους εν μεν ταῖς πρ0ς ἀλλήλους συνουσίαις ἐλοιδορουντας η λοιδορουμενους, εν δε ταῖς ἐρημίαις bου βουλευομενους ἀλλ' ευχομενους. λεγω δ' ου καθι πάντων ἀλλὰ κατὰ τῶν ενόχων τοῖς εἰρημενοις ὁν- 48 των. εκεῖνο δ' ουν φανερον, ὁτι δεῖ τους βουλομενους ὴ ποιεῖν η γράφειν τι κεχαρισμενον τοῖς πολλοῖς μητους so φελιμωτάτους τῶν λογων ζητεῖν ἀλλα τους μυθωδεστάτους' ἀκουοντες μεν γαρ τῶν τοιουτων χαι-9ουσι, θεωρουντες δε τους αγῶνας και τας αμιλλας Qδιο καὶ τηνομηρου ποίησιν καὶ τους πρωτους ευροντας τραγ 'διαν ἄξιον θαυμαζειν , οτι κατιδοντες τηνφυσιν την τοJν ἀνθρωπων αμφοτεραις ταῖς ιδεαις 49 ταυταις κατεχρησαντο προς τὴν π0- ιν. ὁ μεν γαρτους αγωνας καὶ τους πολεμους τους των ἡμιθεων

ουχ - των πολλων ἀλλὰ πολλων οντα τυραννον, μη την αυτην γνωμην ἔχειν τ0ῖς ἄλλ0ις, τα

89쪽

σπουδαῖα των πραγμάτων μηδὲ τους ευ φρονουντας τῶν ἀνθρώπων ταις ηδοναῖς κρινειν, ἀλύ επὶ τῶν εοl χρησιμων αυτους δοκιμάζειν, τ' επειοχὶ πεοὶ μεν των γυμνασιων τῶν τλῆς ἀμφισβητουσιν οἱ περι την φιλοσοφιαν οντες, καί φασιν οι μεν διὰ τίον εριστικων λογων, οι δε δια των πολιτικων , οι δε δύ 25 ἄλλων τινων φρονιμωτερους εσεσθαι τους αυτοῖς πλησιάζοντας, εκεῖνο δε πάντες ὁμολ0γουσιν , οτι δεῖ τὸν καλῶς πεπαιδευμενον εξ εκάστου τουτων φαίνεσθαι 52 βουλευεσθαι δυνάμενον. χρη τοίνυν ἀφεμενον των ἀμφισβητουμενων επὶ του συνομολογουμενου λαμβάνειν αυτῶν τον ελεγχον, καὶ μάλιστα μεν επὶ των καιρων θεωρειν συμβουλευοντας , εἰ δε καὶ καθ' ολων των πραγμάτων λεγοντας. καὶ τους μεν μηδεν bγιγνωσκοντας των δεοντων ἀποδοκίμαζε ' δῆλον γὰρ ως ὁ μηδεν ων αυτος χρησιμος ουδ' ἀν ἄλλον φρονι

53 μον ποιησειε' τους δε νουν ποντας καὶ δυναμενοχυς ορὰν πλεον τι των ἄλλων περὶ πολλου ποιου καὶ θ εράπευε, γιγνωσκων, οτι συμβουλος ἀγαθὰς χρησιμω- τατον καὶ τυραννικωτατον ἁπάντων των κτημάτων ἐστιν. ηγου δε τουτους μεγιστην σοι ποιεῖν τὴν βασι- λειαν, οιτινες ἀν την διάνοιαν τὴν σην πλεῖστ' ωφε- eλ4ῆσαι δυνηθωσιν.

5. ιέ. Ἐγώ μὲν ουν ἁ τε γιγνωσκω παρήνεκα καὶ τιμω σε τουτοις οἷς τυγχάνω δυνάμενος βουλου δεκαὶ τους ἄλλους, οπερ εἶπον ἀρχόμενος, τὰς εἰθι- σμενας ἄγειν σοι δωρεας, ῶς υμεῖς πολυ πλείονος αγ0ράζετε παρα των διδοντων ῆ παρὰ των πωλουν των, αλλα τοιαυτας, αὶς κἀν σφόδρα χρ j καὶ μηδεμίαν

ἡμεραν διαλειπyς ου κατατριχ εις , ἀλλὰ μείζους καὶ dπλείονος ἀξίας ποιήσεις.

90쪽

των ἐστὶν, δι' ων ἄν τις μετ' ἀρετῆς πλεονεκτήσε ν, lαλλα των ἀνθρώπων τῶν περὶ τὰς πραξεις ε αμμρτμ' lν0ντων η τοῖς λ0γ0ις ααπατώντων καὶ δικαίως 3 χ96ομενων αυτοῖς. β .) Θαυμάζω δὲ των ταυτη: την b