장음표시 사용
161쪽
Caput XV De interpretatione Catholicorum. 149
Epistolae illae tamen exegitis summi sunt pretii, quia ex eis noVimuS, patres illos etiam Novi Testamenti libros, et quosnam, adhibuisse. Apologetae saeculi a religionem Christianam de sendebant, neque
ei Otium erat, ex pro Ss S. Cripturam exponere. Sed occasione data textus quosdam, praesertim meSsianico A. Testimenti exposuerunt, ut
Christi divinitatem Probarent. In primo dimidio saec. 3 Romae S. Scripturam interpretatus est Hippolytus, et quidem hi primus est theologus Christianus, qui totam s. Scripturam interpretari Coepit. Operum eius nonnisi fragmenta quaedam ad nos pervenerunt, praecipue ex Commentariis in Danielem, ex quo eius methodum interpretandi suffiCienter cognoscimus. Adhaeret sensui litterati, etsi interdum etiam in spirituali f. ScripturameXPonat. )
Schola AlexandrinH. Novum incrementum CCepit exegesis Catholica fundatione scholarum. SCholis autem catecheticis ac theologicis in multis sedibus episCoporum exortis, Alexandrina et Antiochena Celeberrimis, quae in eis habebatur institutio, non alia prope re, nisi leCtione, expliCatione, defensione divini verbi scripti continebatur. Inde plerique prodierunt Patres et Scriptores, quorum operosis studiis egregiisque libris consecuta
tria circiter saecula ita abundarunt, ut etas biblicae eaeegeseos ure iure
In Oriente Alexandria tunc temporis erat Centrum Cientiae profanae et iudaicae, cui Christiani suae doctrinae prae ceteris excellentiam Probare voluerunt, quare Chola ab eis antiquitus ἐξ ρ ratot εὐους Eus Hist. ECCl. 5, o fundata CatechetiCax appellatur. rimitus pro Catechumenis instituta, medio saeC. a. excrevit in Cholam theologicam, in qua tota Graecorum scientia docebatur, ut apologiae Christianae inserviret. Ad fastigium persectionis suae sub Origene pervenit. Huius Scholae proprium erat, quod hilonis vestigiis Secuta, mysticae praesertim interpretationi saVeret. Doctores et interpretes principales huius scholae fuerunt
S. Pantaenus, scholae Alexandrinae versus finem saeculi 2 reCtor et moderator Eum Sacram Cripturam exposuisse, asserit EusebiuS
l. Io et Hieronymus De Vir ill C. 36); num vero expositiones
in . mer De vir ili. c. I recenset eius opera Scripsit nonnullo in Scriptura Commentarios, in quibus mos reperi in ἐξa VII oin et in Exodum, in Canticum Canticorum. in Genesim et di Zachariam. de Psalmis et in Isaiam, de Daniele, de Apocalypsi, de Proverbiis, de Ecclesiaste de Saul et ythonissa. γ
162쪽
150 Caput XV De interpretatione Catholicorum.
illas etiam scriptis exaraverit, dubitatur, cum nihil ab eo ad nos pervenerit, et Clemens de eo locutus sit tamquam de uno ex illis viris illustribus, qui nullos libros Scripserunt Cf. Strom. I, I). ortuus St
Clemens Alexandrinus primum Pantaeni discipulus, ab an. 9O. Cum eo in Chola lex magister, et post eius mortem in schola dirigenda successor fuit. Hodiedum exstant tria opera ab eo Conscripta Cohortatio
Stromata a coluaτε ), in quibus plurimos Cripturae textus refert et exponit. raeterea auctor fuit aliorum operum nunc deperditorum, inter quae eminebant exegetici libri octo TOTU'ωσεων, Xponente textus ex utroque Testamento. artem huius operis in lingua latina Conservatam tenemus sub nomine : Adumbrationes in epistolas catholicas, in G, 729-74o), quae Versio e CaSSiodori mandato adornata est. Origenes 185 - 254 tum doctrina et eruditione sua, tum librorum a se editorum numero et Splendore ceteros superavit, ita ut Leo XIII iure de eo scripserit: Inter orientales prinCipem loCum tenet Origenes, celeritate ingenii et laborum Constantia admirabilis, cuius ex plurimis scriptis et immensorum Hexaptorum opere deinceps fere omnes hauserunt, Prov. Deus). Natus Alexandriae, ex patre Leonida, qui pro fide christiana martyrium subiit, Cholae illius Civitati praefectus St, annum
I 8. vitae sua agenS, in quo munere brevi tempore Celeberrimus evasit. Opera ab eo ConSCripta maxima ex parte Xegetica sunt. Ut
textum LXX restitueret, eae δα Εξarria composuit, in quibus textum hebraeum litteris hebraicis et graecis transcripsit, adiectis textibus Aquilae, Symmachi LXX, Theodotionis. Verba aut propositiones, quae in LXX legebantur, at in textu originali non inveniebantur, obelo distinxit, lacunas LXX ex aliis textibus, imprimis e Theodotionis versione supplevit, et sterisco indicavit. In quibusdam partibus illud opus 'oχταπύ a fuit, quia Origenes duas alias versiones graecas addidit. )Ρraeterea s. Scripturam tripliciter exposuit, de quo S. Hieronymus Transi homil Orig. in erem. Prol. scribit Illud breviter moneo, ut scias rigenis opuscula in omnem Cripturam esse triplicia. Primum eius opus Excerpta, quae graece Gy Oh nun Cupantur, in quibus ea, quae sibi videbantur obscura atque habere aliquid difficultatis, summatim
breviterque perstrinxit Secundum homileticum genus, de quo et praeSens interpretatio eius est in quo C. modo magi populari et rhetorico textum exponit). Tertium, quod ipse inscripsit τομους, nos volumina t. e. Commentarios possumus nuncupare, in quo opere tota ingenii sui vela spirantibus ventis dedit et recedens a terra in medium pelagus aufugit . Ed Monifaucon. Paris III 3: Migne, Satr. Graec om. XV et XVI,
Field Origenis Hexaptorum quae supersunt Oxonii 875.
163쪽
Caput V me interpretatione Catholicorum. 151
Opera eius maXima ex parte deperdita sunt, nonnisi quibusdam conservatis sive in textu graeco sive in latina Rufini et Hieronymi versione pervenerunt ad no Sequentia: Homiliae in primos quatuor libros Moysis in Josue et Judices duae in . Samuelis, quaedam in Ρsalmos 36-38, duae in CantiCum Canticorum, et plures etsi non omnes in Isaiam, Jeremiam, Ezechielem, Evangelium . Lucae deinde Commentarii in epistolam ad RomanoS, in Evangelium S. atth. 3,
16-28, Io, OVem Omi in Joannem, in S. 1-36 et II 8-I3 et pars commentarii in CantiCum CantiCorum.
De regulis hermeneutiCis Originis saepius iam per transcursum sermo fuit. Trichotomiam latonis applicat ad s. Scripturam, ita ut
tre SenSu habeat Corporalem, moralem, spiritualem Spiritualis eminet et ideo ab Origene etiam prae Ceteri quaeritur. Julius Africanus a. an. II 5. Alexandriam iter SuSCepit, ut HeraClam, magistrum Cholae Cate CheliCae audiret postea Nicopoli in alaestina vixisse videtur Socrate eum optimis exegetis adnumerat CL Socr. Hist. ECCl. 2, 35). a. an. 228. Origeni epistolam Cripsit, in qua Susannae historiam spuriam esse SSerit idque probare Conatur. agnum nomen
sibi acquisivit praecipue opere ρουοylla piae in quinque libris Euseb.
PraeP. Vang. IO, O DemonStr. Vang. ), ubi historiam biblicam Cum profana quadrare Stendit. Cripsit etiam epistolam ad Aristidem, in qua contradictionem apparentem inter Christi genealogiam apud s. Μatthaeum et S. LuCam OlVit. S. Dionysius Magnus ' 265), scholae Alexandrinae per aliquod tempus reCtor, postea eiusdem CiVitati episcopus fuit. Opera eius perdita sunt, quibusdam fragmenti eXCeptiS, inter quae eminet Commentarius in tria prima capita ECClesiastae. Contra Nepotis Confutationem allegoristarum scripsit duos libros de promissionibus x, in quibus suam de chiliasmo doctrinam exponit et Apocalypsim s. Joanni apostolo abiudicat ut adversarium suum facilius impugnet. Ut Origenis discipulus sensum spiritualem diligit, at minu iam quam magiSter eiuS. S. Gregorius Neocaesariensis 4 27 o), propter miraculorum donum etiam Thaumaturgus nuncupatus, inter Origenis discipulos nequaquam
sed valde utilem dicit s. ter. De vir ill. 65). Eusebit Caesariensis o non fuit quidem immediatus Origenis
discipulus, at in multis suis scriptis omnino ab eo dependet. Opera eius quidem Arianismo quandoque favent, at sunt exegetae valde utilia, PraeSertim ea, quae historiam, apologiam, Xegesim Spectant Eusebius videtur plures libros s. Scripturae integros edi poSuisse eXStant adhuc, sed non toti, commentarii in salmos, in Isaiam, in Evangelium S. Lucae, deinde Evangeliorum harmonia et Onomasticon περ τέου OT ροῖ υ
164쪽
152 Caput XV De interpretatione Catholicorum.
Ουο taTω των ἐν Γ θεόμ. ΓραφUJ, quod opus S. Hieronymus vertit et complevit. Ex historicis eius operibus exegetae utilia sunt: istoria ecclesiastica et Chronicon ex apologeticis Demonstratio evangelica
plura vaticinia meSSianiCa Xponuntur.
S. Athrenusius ' 373), quem S. Greg. Nag. ECCleSiae Columnam appellat, episcopus Alexandrinus fuit et veram fidem in multis operibus strenue defendebat In exegeticis Origenem secutus est. Eum in Psalmos librum Composuisse, testis est . Hieronymus De vir ill. r)
nun sub eiu nomine Conservantur: Expositiones in salmos et et De titulis salmorum s sed sub iudice lis est, quinam ex hisce duobus s. Athanasio sit attribuendus. In Catenis Conservata sunt quaedam fragmenta eius expositionis in Jobum, Canticum Cant. Matth. LuC. et 1 ad Cor. Praeterea habetur eius Epistola ad Marcellinum, in qua Psalmos in diversas Classes dividit, et qua occasione reCitandi sint, expliCat.
Didymus Aleaeundrinus ' 397), Coecus Cognominatu eSt, eo quod puer iam visum amiserit; sed Continuo labore in studiis ita profecit, utSCholae Alexandrinae rector praeficeretur, ubi Rufinum et ipsum Hieronymum discipulos habuit Rufinus scribit de eo Hist. CCl. 2, 7): Μiscebat tamen precibus studia ac laborem et iuges continuataSque vigilias non ad legendum, sed ad audiendum adhibebat, ut quod aliis visus, hoc illi conferret auditus. Cum vero post lucubrationis laborem somnus, ut fieri solet, legentibus advenisset, Didymus silentium illud
non ad quietem vel otium datum ducens, tamquam animal ruminans cibum quem Ceperat ex integro revocabat et ea quae dudum perCurrentibus aliis ex librorum lectione Cognoverat memoria et animo retexebat, ut non tam audiSSe quae lecta fuerant, quam descripsisse ea mentis Suae paginis videretur. Ita brevi, Deo docente, in tantam divinarum humanarumque rerum eruditionem a Seientiam venit, ut Cholae C-clesiasticae doctor exsisteret. Opera eius maxima ex parte perierunt quae ad no pervenerunt partim dogmatica partim exegetica sunt. In
exegesi omnino rigenis vestigiis adhaerebat. In lingua latina existit magna pars eiu cIn Epistolas Canonicas enarrationis et quaedam scholia in Psalmos et in Q. Cor. S. Epiphanius ' os ob linguarum scientiam παυTa i. 'TTO Cognominatus Origenistarum quidem adversarius fuit, sed rigenem in expositione . Scripturae non semel sequitur. Huc spectant Liber de Mensuris et ponderibus. et Liber de duodecim gemmis , quibus rationale Summi Judaeorum Pontificis ornatum fuit. In libris polemicis Panarium vel Ancoratus ἀζχυρ υτος plures textus s. Scripturae dogmaticos explicat. S. Cyrillus Aleaerendi inus multa opera exegetiCa Composuit. In opere et Libri septemdecim te adorationes in spiritu et veritate,
165쪽
Caput XV De interpretatione Catholicorum. 153
ostendit, legem mosaicam secundum litteram a Judaeis adimplendam fuisse, a Christianis autem spiritualiter adorationem in spiritu typice praefiguratam fuisse in institutionibus Antiqui Foederis. Hoc opus in sua Glaphyra, ita pυoa complevit. Continui commentarii ab eo exstant
in Isaiam, duodecim propheta minores, et fragmenta in libros Regum, in Psalmos, Proverbia, Canticum, in prophetas Jeremiam, Baruch, Ezechielem, Danielem. In Novum Testamentum ad nos pervenit magna pars eius Commentarii in Evangelium s. Joannis et fragmenta in atthaeum, LUCam, EpiSi ad Rom. a. Cor. EpiSi ad Hebraeo S. In expositione sua allegoriis non parum indulget. A schola alexandrina in multis dependent, sed etiam inter alexandrinam et antiochenam medium tenent tres Cappadociae doctores, S. BaSilius, . Gregorius Nag. et S. Gregorius NySS.
S. Basilius mynus ' 379 praeter multa opera dogmatieo-polemiCa,
ascetica, homiletica etiam Commentarios in . Scripturam CompoSuit. Celeberrimae sunt eius novem omiliae in exaemeron in quibus Solum sensum litteralem sequitur et S. Scripturae narrationem Cum
scientia naturali sui temporis Comparat. In multis ab Origene dependet in suis quindecim Homiliis Super Psalmos. Eius Commentarius in Jobum periit, de authentia commentarii in s. 1 - 16, qui ei ab aliquibus attribuitur, dubitatur videtur tamen tempore S Basilii esse ComposituSS. Gregorius Nazianzenus ' 389), s. Basilii amicus, teste Hieronymo in Scripturis apprime eruditus fuit, et S. Hieronymus gloriatur Se eum in s. Scripturae explanatione praeceptorem habuisse De vir ill. III in Eph. 6, 31). Ad exegesim spectat una oratio, in qua atth. 19,
S. Greg0rius Nyssenus ' 394), s. Basilii frater et Gregorii Nag.
amicus, iam plura opera exegetiCa scripsit, in quibus saepe Origenem, quem maximi habuit, sequitur. Ad cosmogoniam mosaicam reseruntur
quaedam a s Basilio OmmiSS Complet, in altero S. Scripturae narrationem et s. Basilii expositionem de opere sex dierum defendit. In hisce duobus operibus ipse gloriatur, se sensum litteralem nullibi in figuralem detorsisse. At in libro de vita oysisa, in quo legislatorem lsraelitiCum tamquam virtutum exemplar proponit, totus est in allegoriis describendis, quemadmodum et in raptatibus ἐς την ἐπαύρα θυ ωυ
iba Hωυ. In primo horum traCtatuum Stendere conatur unitatem
consilii in psalmorum ordine et in altero praecipue de psalmorum titulis inquirit. Praetera exstant ab eo conscriptae: Homiliae octo in Ecclesiastema quindecim homiliae in Canticum Cant. tractatio de Pythonissas, ubi ostendit eam non Samuelem, Sed daemonem VidiSSe, qui Samuelis formam assumpsit De oratione si TV προσευχ θυ), ubi
166쪽
154 Caput XV: me interpretatione Catholicorum.
quinques homiliis irationem . dominicam exponit . homiliae icto debeatitudinibuSy.
Schola AntiochenH.Schola haec Antiochiae, Syriae occidentali CiVitate, SaeC. 4. Praesertim floruit multo iunior est quam Alexandrina, Cum nonnisi exeunte saeculo 3. fundata sit. Fundatores eius fuerunt presbyteri Dorotheus et Lucium s et sub Diodoro Tarsensi C. 394 magnam famam sibi a quisivit. Proprium ui scholae est sensum litteralem eruere ope grammaticae et historiae, omisso importuno allegoriarum studio. Breviter
id refert Adrianus, ipse huius scholae discipulus, in sua Marcorn Μ. XCVIII p. 131 o) e ui alios docere profitentur, statuant in primis
quidem rerum argumentum notum reddere Se debere discipulis, quibus rebus necesse habent ipsorum ingenii acumen applicare deinde idiomatum Scripturae Cognitionem, figurarum notitiam troporum distinctionem, ne minus SeCundum Stylium interpretationis elucubrationem similiaque viae indicia proponere, per quae tutum et Certum ei medium proponatur, ut ad finem perveniant. Etenim perSpiCuum est, quod iis, qui volare sed non per viam gradi volunt, vana et inutilis sit metarum indicatio. Dolendum est, non omnes huius scholae interpretes in vera
Interprete s. Scripturae praecipui, qui ex a Schola prodierunt S. Joannes Chrysostomus ' o 7 sub Diodoro Tarsensi s. Litteras didicit et orator atque exegeta Celeberrimus evaSit. Cripta eius et Soliditate eminent et claritate atque unctione spiritali. ethodo imbutus scholae Antiochenae sensum litteralem inquirit et evolvit, at typicum quoque, praesertim in A. Testamento, agnovit. In Genesin scripsit homilias Septem et sexaginta, in libros Regum homilias quinque de Anna, tres de David et Saule . salmos quidem omnes in homiliis
eXposuiSSe videtur, at hucusque sola expositio o salmorum 4 12 43-49 1o8-117 119 15o nota St. Supersunt etiam quaedam fragmenta expositionis libri Job et roverbiorum, at non est Certum, ea revera Chrysostomum habere auCtorem. De prophetiarum obSCuritates
duas homilias habuit Commentarius in Isaiam I, I β, Io e eius homiliis Videtur esse Compositus praeterea sunt ab eo 6 homiliae in Isaiae cap. 6. In Ieremiam et Danielem habentur fragmenta in
Felicior fuit in interpretatione Novi Testamenti, Cuius etiam plureS
libros Xposuit, C. Evangelium S. Matthaei, Vang. S. Joannis, Cius Apostolornm et omne epistola S. Pauli.
Theodorus Mossuestentis ' 429 Cum s. Joanne Chrys. sub Libanio studio Rhetoricae se applicavit et amico adolescentiae suae etiam poStea adhaerebat sed in vera fide non tam firmus permansit. Nestorio enim
167쪽
Caput V me interpretatione Catholicorum. 155
viam ostendit et in exegeticis quoque erraVit, quare a Synodo . Oecu menica damnatus est. Viginti annos natus Cripsit iam commentarium in salmos, et deinde totam S. Scripturam exposuisse dicitur cf. Leont. De sectis 4, 3). Sed non omnia eiu opera ad no pervenerunt intextu originali habemus tantum eius Commentarium in prophetas minores. Eius expositio libri Job et Cantici Cant a Concilio V. damnata est, quia horum librorum originem divinam negavit, librum Job dicens
esse compositum ab aliquo Judaeo Superbo, et Canticum Cant nihil aliud esse, quam aemulationi nuptiali CantiCum mensale. Auctori Proverbiorum et Ecclesiastae nonnisi infimum inspirationis gradum attribuit, libros Chronicorum, Esdrae, Nehemiae et Jacobi epistolam non
canonicam declaravit. In Versione latina XStat eius expositio s. Pauli epistolarum ad Galatas, Ephes. Phil. Col. I et a TheS. I et 2. Tim ., Tit., hilem. In versione Syriaca conserVatur eiu Commentarius in Evang. s. Joannis. Propter eruditionem et libros permulto a se Con- Scriptos, a NeStoriani exegeta πχ ξ9 , appellatur.
S. Isidorus ' 434 Pelusiot dictus, eo quod abbas fuit alicuius monasterii prope elusium in Aegypto, fuit . Chrysostomi discipulus
et eius in Scripturarum interpretatione imitator Commentarium proprie dictum scripsisse non videtur, at nihilominus Xegetis antiochenis adnumerandus est, quia in sui epi StoES, Varum OoO XaraVerat, quam plurimos textus s. Cripturae iuxta principia Cholae antioChenae exponit.
Theodorems 4 458 Cyri in Syria episcopus, s Joannem Chrysostomum et Theodorum ops in interpretanda . Criptura secutus est ita, ut utriusque dotes in se Coniungeret operibus suis tale sibi nomen Comparavit, ut primis ECClesiae orientalis luminibus accenseatur. S. Scripturam duobus modis interpretatus est per modum quaestionum et responsionum ad teXtus quosdam diffiCiliores et per modum commentarii continui. Ad primam Categoriam spectant et Quaestiones in Octateuchum Pentateuchum, Josue, Judicum, Ruth), in quatuor libros Regum et libros aralipomenon; Commentarii supersunt in salmos, CantiCum Cant. in omnes rophetas et in epistola s. auli. In igce operibus multa ex aliis libris hausit, sed non fuit merus Compilator.
Schola Nisibena et EdeSSen H. In Syria duae scholae floruerunt, una in parte eius orientali, altera in occidentali. Utraque schola in multis dependet a schola Antiochena
exegetae SyriaC eruunt sensum litteralem, sed etiam spiritualem admittunt et accomodationes adhibent Schola EdeSSena, iam saeC. a. fundata, praecipue saeC. 4. floruit. Ashraates monachus et episcopus in monasterio Sancti atthaei
non longe assi orientem a civitate Osuly in primo timidio saec. M
168쪽
156 Caput Vci De interpretatione Catholicorum.
scripsit et et homilias, in argumenti dogmatici et ascetici, in quibus saepissime etiam textus ex S. Scriptura allegat et exponit. S. Ephraemus ' 373), Edessenae ecclesiae diaconus, quam plurima
Scripta reliquit, inter quae opera exegetica primum tenent locum et tanti sunt pretii, ut auCtor eorum a Syris Syrorum propheta a, ECClesiae Columnas, Spiritus SanCt Lyra etC. Cognominaretur. In lingua Syriaca supersunt eius Commentarii in Genesim et Exodum in forma sua primitiva. Ex ceteris Commentariis fragmenta inveniuntur in Catena, quam Severus monaChus deSSenu C an. 851-86 Composuit. EX Commentariis in Νovum Testamentum habetur in versione armeniaCa Commentarius in
libros Paralipomenon, in Tatiani Diatessaron et in epistolas Paulinas excepta ep. ad Philem.) praetera in Catenis inveniuntur alia fragmenta. S. Ephraemus exponit textum egittae, exceptis Evangeliis, ubi adhibet Tatiani Diatessaron. In multis Cholae antioChenae affinis, dat tamen typo Campum Valde amplum. In suis sermonibus et hymnis favet praesertim expositioni allegoricae. Praeter hos duos muli alii . Scripturam in suis hymnis et
Sermonibus Xposuerunt notatu digniores sunt Cyrillonas, alaeus, Rabulas, Isaacus Magnus etc. )
Interprete latini a 3 usque a 6. ReCulum. Apud Occidentales quidem non prodierunt tot Commentarii sicut apud orientales, nihilominus Leo XIII. merito Cribere potuit e . . . Neque id praeclare minus apud occidentales. In multis, qui Se admodum probavere, Clara Tertulliani et Cypriani nomina, Hilarii et Ambrosii, Leonis et Gregorii magnorum clarissima Augustini et Hieronymi quorum alter mire acutus exstitit in perspicienda divini verbi sententia uberrimeque in ea deducenda ad auxilia Catholicae veritatis, alter a singulari Bibliorum scientia magnisque ad eorum usum laboribus, nomine Doctori maximi praeconio Ecclesiae est honestatus 1 Prov. Deus). Quemadmodum orientales ita occidentales quoque duplicem sen-
Sum S. Cripturae admiserunt alterum litteralem, alterum mysticum Sed non omnes eodem modo in eo eruendo procedunt, Cum alii Sensui
litterali alii spirituali magis faveant.
Tertullianus natus a. 16o, licet ab an C. O 2. ontaniStarum
SeCtae nomen dederit, a nobis non est omittendus. Frequentissime enim SS. Libros allegat et exponit, praesertim in operibus cadu Judaeos,
et econtra arCionem . optima editio in Patrologia syriaca I. PariS 894. Cf. G. Bicheli. Conspectus rei Syrorum cliterariae. Monast. I 87I V. Wright A lior histor of syria literature Londo I 894.
169쪽
Caput XV De interpretatione Catholicorum. 157S. Cyprianus ' 258 tam in libris quam in epistolis suis .
Scripturam saepe exponit. Nominandi sunt praeCipue: Testimoniorum libri adv. Judaeos 1, pistola Ad Fortunatum de exhortatione martyriis, De catholicae Ecclesiae unitat De DominiCa oratione . Victorinus elabionensis Carao 3 primus commentario in sermone latino composuit. ΝΟ aeque latine ut graeCe ΟVerat unde opera eius grandia sensibus, Viliora videntur Compositione verborum. Sunt
autem haec: Commentarii in Genesim, in Exodum, in Leviticum, in Isaiam, in Zechiel, in abacuc in CCtesiasten, in Cantica Cant. in Apocalypsin Joannis x S. Hier. De vir ill 74). Ex omnibus hisce operibus nonnisi omnientarius in Apocalypsin ad nos pervenit duplici
in Versione, una breviore, altera magis extensa. Origenem quidem sequitur, at non modo ReCo.
S. Hilurius Piet. ' 367 in suo commentario in Evangelium S. Matthaei supponit in tota s. Scriptura rationem typicam et han praeCipue inquirit. Magis litteram sequitur in suo commentario in Psalmos Tractatus Super Salmos). Ex Tractatu in Jobs, qui teste Hieronymo erat
potius versio ex Origene adornata, duo fragmenta ConSerVantur. PraeClare exponit multos textus s. Scripturae in suis Libris duodecim de Trinitate 3.b: Ambrosius ' 397 praeter alia multa etiam opera exegeticae reliquit, in quibus suas homilias ad populum habitas deposuit Sensum allegoricum praeCipue quaerit, dependens in hoc a hilone, rigene,s Basilio. Opera eius exegetica sunt meXaemeron libri sex, De Paradiso. De Cain et Abel libri duo, De Noe et arca De Abraham libri duo, De Isaa et anima, De bono mortis, e fuga saeculi, De JaCob et vita beata libri duo, De Joseph patriarcha, De benedictionibus patriarcharum De Elia et ieiunio, De abuthe egraelita, De Tobia, De interpellatione ob et David libri quattuor, pologia prophetae David, Apologia altera prophetae David, narrationes in duodecim Psalmos Davidicos, EXpositio in s. 118. Expositio Esaiae prophetae deperdita), Expositio Evangelii secundum Lucam libris decem Comprehensa opuS
maximum S. Ambrosii). Opera s. Amibrosii concionatoribus utilissima Sunt. Ad Calcem operum s. Ambrosii refertur et olim s. Ambrosio adscribebatur Commentarius in Epistolas Paulinas, qui tempore recentiorea criticis Pseudoombrosio Ambrosiastro tribuitur. Tyrrennius Rufinus ' 41o de exegesi bene meritus Si non eo quod ipse S. Scripturam interpretatus esset, Sed quia aliorum, PraeSertim Origeni et S. Basilii, quaedam opera exegetica sermone latino dona Vit. Commentarii Super Ss. 1 - 75 et super prophetas Osee Ioel, Amo ei prius immerito adscribebantur. S. Hieronymus ' Po), in schola interpretum graecorum et imprimi a S. Gregorio ag educatus, ualem sibi ibris exegeticis quam
170쪽
158 Caput XV De interpretatione Catholicorum.
plurimis et eruditissimis famam acquisivit, ut primum locum teneat inter occidentales, et CClesia eum laudet, quia
Sacrosanctum Scripturarum Abyssalem fluvium In torrentem quam praeclarum Auxit et praeconium, Effundendo rebus Planum Quod erat tam asperum. )Hi ci exponendis Scripturis doctor maximus ut dicit oratio in eius festo non solum Vetus Testamentum in linguam latinam vertit et textum librorum Novi Testamenti Correxit, se i omnium S. Scripturae
librorum expositionem promovit, tum Commentario aliorum Verten tum,
idque praecipue, novo Componens. Vertit Origenis homilia 1 in Jeremiam, I in EZechielem, et in Canticum Cant. 39 in Lucam porro Ρhilonis Librum interpretationis hebraicorum nominum et Eusebii Desit et nominibus locorum hebraicorum librum s. Sua propria Cripta an. 392 sequenti modo enumerat De vir ill C. 35) Cripsi . . . de Seraphim in s. c. ), de sanna et de frugi et luxurioso filiis, de tribus quaestionibus legis veteris . . . in epistolam Pauli ad Galatas Commentariorum libros , item in epistolam ad Ephesios libros , in epistolam ad Titum librum unum, in epistolam ad Philomenem librum
unum, in ECClesiasten Commentarios, quaestionum hebraicarum in Genesim librum unum, in psalmo Io - 16 traCtatus , . . . ScripSi Praeterea in Μichaeam explanationum libros et in Sophoniam librum unum in Nahum librum unum, in Habacuc libros et in Aggaeum librum unum multaque alia de opere prophetali, quae nun habeo in manibus et neCdum expleta sunt x. Serius in omne propheta maiore Commentarios Cripsit, et in Evangelium . atthaei. S. Hieronymum autem auCtorem non
habent Breviarium in salmos, Quaestiones hebraicae in libros Regum et in libros aralipomenon, Commentarii in Evangelia, Commentarii in
epistolas S. Pauli. S. Hieronymus ubique sensum litteralem quaerit, at prout neCeSSeeSt, non negligit super fundamenta historiae spirituale exstruere aedificium, Com. in s. l. 6. praef.). Quia quandoque nimis festinanter Scrip Sit, inveniuntur apud eum etiam quaedam obscuritateS, et quandoque etiam Contradictiones inde ortae, quod aut suam opinionem mutavit aut aliorum diCta proposuit, quin lectorem de ho admoneret.
S. Augustinus ' 43 o), episcopus Hipponensis, post S. Hieronymum
primum inter . Cripturae interpretes locum occupat. Non erat quidem iisdem instructus mediis ad sensum eruendum, quibu S. HieronymuS, at nihilominus utilissimus est iis, qui Sensum S. Cripturae quaerunt. Agit magis dogmaticum et concionatorem quam eXegetam, indeque diversuS