장음표시 사용
141쪽
Caput XII De quibusdam falsis s. Scripturam interpretandi principiis 129
Systema interpretationis mythiCae. I. Eodem tempore, quo SyStemata Praedicta a quibusdam excogitata ab aliis non pauci admittebantur, natum est Systema aliud, mythicum dictum, quod rationalisti nunc praeplacet, quia pe eius ad
finem suum perveniunt, i. e. argumentum S. Scripturae deStruunt, quintam apertaS, SiCut praedeceSSOreS, SaCrarum Litterarum mutilationes committant.
Praevaluit saeculo praecedenti apud dOCto nonnullOS Sus mythos et fabulas antiquorum philosophice explicandi, ita ut historiam a philosophica veritate distinguerent, illam semper aut saltem saepe fictam di- CenteS, an autem a cortice Seu involucro dividentes. ethodum hanc etiam s. Scripturae applicarunt. Primus qui id fecit, videtur fuisse S. Semler, qui aliquas narrationes, ut illam de Samsone, de Esther
mythos appellavit. Eichhom ' 18 27 prima Geneseos Capita mythis adnumeravit, J. Seu riter ' 826 mythos ad totum Pentateuchum extendit, demum L. de Mette 4 1849 aliique in toto Antiquo Testamentomythos admiserunt. Distinxerunt autem plure mythorum Species mythos philosophicos, historicos, poeticos, mixtos Philosophicos appellarunt illos mythos, qui sub involuCro portentoso veritates philosophiCas continent historieos, qui sub involuCro miraCuloso rem vere geStam referunt poeticis illos adscripserunt, qui aut unice aut saltem magna ex parte formis et figmentis poeticis Constant illos vero, qui e duobus prioribus aut etiam ex omnibus tribus praecedentibus aliquid tenent, laeto VOCarunt. Ulterius, quam praedicti, processit David Fr Struus ' 18 3), systema mythicum in sua Vita Jesus in etiam ad Evangelia extendens. Jesus Christus est ei merus homo iudaeus, qui a quodam Joanne ap- tigatus, totam alaestinam Cum discipulis suis peragravit, homines ad regnum messianiCum invitans. Cum autem harisaeorum doctrinam impugnaret, ab ei Crucifixus est. Cetera omnia in Evangeliis de Christo Domino narrata figmenta Judaeorum dicit, meros mythOS, SaeCulo et in hodiernam formam redactos. In idem tempus Ferd Christ. Betur 4 186o), professor Tubingensis et scholae sic dictae Neo-Pubingensis fundator,
reiicit reliquos Novi Testamenti libros Straus principalem discipulum invenit in Ern. Renun ' 189 2), qui tamen systema magistri sui aliquantulum mitigavit atque magis poetice exornavit. )2. Systema interpretationis mythicae salsum est, falsis innitens hypothesibus a Prima eorum hypothesis est, miracula et vaticinia esse impossibilia, id quod tamen probare nequeunt, Sed grati SUPPOΠUnt.
142쪽
130 Caput XII De quibusdam falsis S. Scripturam interpretandi Princi PitS.b Altera hypothesis, qua eorum Systema innititur,. Si negatio authentiae Librorum sacrorum, quod nullo argumento Solido probant, sed solis coniecturi quibusdam evanidis.c Tertia eorum hypothesis est analogia hiStoriae SaCrae Cum profana Ha in re etiam multum aberrant a veritate nam ex analogia illa ad summum sequeretur, in s. Scriptura mythos dari posse; at est Contra logiCae regulas a mera possibilitate russi existentiam monCludere. Verum negandum est, illam analogiam adesse a Quod enim ad Antiquum Testamentum speCtat, o omnino disseri suo argumento suaque forma ab illis narrationibus populorum ethnicorum. Quae in
s. Criptura narratur, Characterem divinum, notam veritatis impressam habent, Cum e Contra ethniCorum mythi risum movent, non solum nobis
sed ipsis gentilibus. Praeterea libri illi continent res illius temporis,
quo Judaei iam suos historiographos habuerunt, sed apud Graecos, Romanos aliosque populos mythorum formatio Cessavit, ex quo historiographi apparuerunt. Difficultas remanet solum Circa prima Geneseos Capita, cum ea res referant ab historiographo tempore multum distantes. Verum haec etiam differunt suo argumento et forma ab illis narrationibus
mythicis, quas diversi populi de mundi suaque propria origine excogi- tmerunt. ) Quae de Antiquo Testamento asseruimus, vel magi Valent
de ovo, quod tempore vere historico ortum est, tempore eo, quo ipSi rationalista Judaeis scriptores denegare non possunt. Quomodo ergo
locum habuit illa mythorum efformati, At respondent, libros Novi
Testamenti Saeculo et ortos SSe. Verum etsi ho ConCederemus,
mythorum origo non explicaretur. Ipsis rationalistis testibus enim Christus discipulos habuit, qui audita et visa praedicarunt Ecclesiis. Jamvero, quomodo Ecclesiae tam brevi post Apostolorum mortem omnium sibi traditorum oblitae fuissenti Liceat hi referre etiam, quae auctor quidam praeclarus y falsissimum mythorum systema refellens addit e Si Christi miracula non sunt nisi figmenta, explicent rationalistae, quomodo absque miraculis efformata
Bene tamen notat . . . Lagrange, o Prae , Revue biblique I 896 P.SI s.): II existe dans a Bible ne histoire primitive doni te fon est aranti
par a Veracite divine mais certaines circonstances euvent tre considerees, Soli Comme des metaphores et des alisigories, sol comme ne accommodation hebraique de la tradition orate. Ces circonstances soni pluto te vetemen de a verit que de usirites enseignees ou elles-memes, et on eui en te interpretant e reoccupermolns de leur Uet propre que de leur sens par apporto a verit principale en-Seignsie. Non repugnat in historia primitiva, initio Geneseos descripta, argumentum Velari quantum ad expressionem involucro plus minus metaphorico sed difficile est indicare limites huius locutionis translatae.' h. I. Lamy, Introdiactio in Sacram Scripturam, Par Prima edit. 5. Pag. 265.
143쪽
Caput XII De quibusdam salsis s. Scripturam interpretandi principiis 13 1 est Ecclesia, quomodo crevit et adolevit, quomodo per Omne gentes propagata St, quomodo, devicta idololatria, devictis principibus, devicta haeresi, deviCta Corruptione, devicto tempore, Cui ne fortissima resistunt imperia, usque hodie subsistat totius mundi victrix et triumphans quomodo duodecim viri illiterati, rudes, agrestes, absque divitiis, absque eloquentia, abSque armis, abSque potentia potuerunt, quod ne philosophi celeberrimi nec principes potentissimi efficere valuerunt; quomodo duodecim viri, absque ullo humano auxilio potuerunt hominibus persuadere, ut idola desererent, more suos Corrigerent, omnibus Commodi renuntiarent, ut hominem infami crucis Supplicio damnatum adorarent, mortemque pro ipso libenter sustinerent. Certe non sunt Clitia, non sunt mythica ista Evangelia, pro quorum veritate innumeri martyre Sanguinem suum fuderunt. Qui enim pro fabuli mortem pati vellet, hucusque non est inventUS3.
144쪽
PROPHORISTI CASEU DE SENSU INVENTO A Lll PROPONENDO.
Dicendorum ratio et ConSpectUS. S. Scriptura rite intellecta cuilibet homini utilis est; sed non quilibet tempus atque ingenium necessarium habet, ut ipse SenSum eius investiget. Quare viri quidam non pauci, qui studio s. Scripturae assiduo operam dare potuerunt, ea quae invenerunt, ad aliorum utilitatem scriptis exararunt, imprimis ECClesia instigante. Sunt etiam ConCionatores, quibus officium incumbit, populo Verbum Dei proponere. Inde oboritur
ratio OVarum regularum, quarum ope scilicet sensus s. Scripturae proPonatur. Propositionis huius species plures exstiterunt, ita ut Sixtus Senensis earum non minus quam viginti quatuor enumerare possit in Verum earum quaedam iam non sunt in usu, et plures ad unam revoCari possunt, quapropter reCentiorum diViSionem sequimur. SpeCie variae, quibus sensus inventus proponitur, dependent a in auctoris, a condicionibus auditorum vel lectorum, ab intima prosositionis indole. I. Respectu finis intenti propositio aut est theoretica aut practica, prout interpres aut s. Librorum argumento aliorum mentes illustrare aut etiam eorum mores informare vult. rima etiam historico-dogmatica,
altera morali VoCatur. Sunt sequentes: I Translatio, et expositio stigmatica 3 Syllabica, 4 partitio, epitome, 6 ecloge 7 notariaca, 8 paraphrasis, HeXice, I annotatio II Commentatio, a Ciographica, I tabellaria, I enarratio, I collatio I meditatio, 7 Poema, I epistola, I inquisitio, o coacervatio, a thematica, a collectanea 23 scholastica, a pandesiaca. f. isti Sen. Bibliotheca sancta l. 3. d. Venetia
145쪽
Pars tertia, Prophoristica seu de sensu invento aliis proponendo. 133
2. RespeCtu condicionis peraonarum, in quarum gratiam Scriptura exponitur, datur propositio populari et erudita, prout rudiori vel cultiori ingenio atque captu auditorum vel lectorum CCommodatur.3. Respectu suae insimα naturae expositionis speCies sunt versio, paraphrasis, glossae, Scholia res onS ad quaestiones, commentarii, prout scilicet aut sola lingua originalis Cum vernacula vel alia Cognita permutatur aut alio modo Sensu exponitur, quod iterum aut ita fit, ut oratio continua et dictorum series retineatur, aut extra textu Seriem notae breviores vel uberiore Ponantur.
146쪽
V e r . o. I. Versio est translatio ex una lingua in alteram, praecipue elingua originali in VernaCulam. Versio potest esse a immediat aut mediata. Immediata est, quae directe e textu originali adornatur mediata ea dicitur, quae non fit directe e textu originali, sed indirecte seu mediante altera. b τerbalis aut liberior prima presse Sequitur vocabula textus originalis, altera sensum e sensu reddit, indeque etiam vocabula obscura clarioribus exprimit. a. Versionem biblicam, verbalem praesertim, Conficere opus est quam difficillimum requiritur enim ingenium SagaCiSSimum, SensuS religiosus et aestheticus subtilissimus, linguarumque et originalis et inquam vertitur, notio perfectisSima. Qui CCuratam versionem adornare Vult, Sequentia observet
a Fidelissime reddat argumentum ipsum, quin aliquid addat aut
b Quoad formam, retineat dicendi modum ab auctore adhibitum
quapropter prosaica proSaice, poetica poetice, figurata figurate vertat, totumque Colorem originalem Conservet, ita tamen, ne illius linguae, inquam vertit, genium offendatur, sed retineatur. c Versio sit servicua, inquantum lio possibile S per respeCtum ad linguae originalis, e qua Vertitur, CharaCterem, et per respeCtum ad genium linguae, in quam Versio adornatur. Hisce regulis admissis facile iudicium ferri potest de versionibus S. Scripturae hucusque adornatis antiquae enim in genere plus iusto Serviles sunt, recentiores interdum nimis liberae.
147쪽
Caput XIII: De variis modis Scripturae sensum proponendi. 135
ParaphrRSiS. 1. Paraphrasis definitur expositio sensus uberior, limitibus tamen orationis Continuae adStricta. Versio non removet nisi illam obSCuritatem, quae e lingua peregrina oritur, at illas obscuritates, quae Cogitatis ipsis insunt, relinquit. araphrasis vero etiam has alteras obscuritate tollit, inquantum a notiones medias et transitione ab auctore Suppressa Supplet b phraseologiam biblicam negligit et orationis formam immutat, praecipue periodos complicatiore in simplices Convertendo c quae sunt succincte diCta, uberius et Clariu expliCat, praeSertim definitiones afferendo, rationes et Causas indicando atque, Si neCesse est, rem e locis parallelis illustrando. I. Dotes paraphrastae praeCipuae sunt a fidelitas quoad argumentum,
C brevitas. Caveat igitur, ne ea quae Clara sunt, etsi ab auctore breviter dicta, multis verbis propriis obSCuriora reddat.
Scholia si gloSSHe. Paraphrasi quidem perspicuitas magna sed non omnimoda acquiritur maiorem Claritatem parare possunt adnotatione eXtra textum positae. Muc spectant primo scholia et glossae.1 Seholi primitus designabant breviores Xplanationes textus antiqui ad usum Cholarum, postea autem in genere Xpositione breviores per oppositionem ad si diCtas eXplanationeSa, enarrationeSa, quibus apud Origenem Ostor i. e. explicationes prolixiores et Completae, nostri commentarii, CorreSpondent. Scholia continent a explicationem vocabulorum bSCUrorum, b expositionem rerum minu Cognitarum,c lectiones VarianteS, d nexum cogitatorum. a. Glossae sunt adnotationes breviores, quibus sola vocabula quaCunque e Causa obscura eXpitCantur. Celeberrimae sunt: glossa ordinaria, alafridi Strabonis, et glossa interlinearis . Anselmi LaudunensiS.
148쪽
136 Caput III, De variis modis Scripturae senSum ProPonendi.
Responsa ad quaeStioneS.I. Jam sanctis Patribus et doctoribus veteribus, ut Origeni, Eusebio, s. Hieronymo a fidelibus interdum quaeStione ponebantur, quomodo certi . Scripturae textus sint intelligendi, et per responsa loci illi ab interrogatis explicabantur. Idem usus quolibet tempore deprehendi
potest, eique noStro tempore tractatus et di88ertationes Correspondent, quibus textus Controversus et difficultates Continens exponitur.
I. Ut huiusmodi dissertatio rite instituatur, sequentia requiruntur a textus, de quo instituenda est dissertatio sit maioris momenti atque revera bSCurus, ut Ccuratior investigatione indigeat b textus critice examinetur c variae expositiones ab aliis propositae referantur atque iuxta Criticae et hermeneuticae regulas diiudicentur d vera solutio proponatur, argumentis debitis firmetur atque contra obieCtiones defendatur.
I. Expositio Continua, plena, erudita, rationibus solidis firmata, quae non se extendit ad aliquos loco difficiliores solummodo, sed ad omnia, quae Xpositione indigent, commentarius dicitur. Differt igitur commentarius a Versione et paraphraSi, eo quod extra seriem textus explicationes proponit differt etiam' adnotationibus, s . scholiis vel glossis pleniori traCtatione et praesertim solidiori sensus inventi confirmatione. a. Ad commentarium diversa requiruntur a ex parte materiae se ut omnes textus exponendi Variantes, quae alicuius momenti Sunt, referantur, diiudicentur, ita ut pateat, quaenam lectio sit praeserenda. 3 ut veru sensus proponatur atque necessariis rationibus probetur; Γ ut personae occurrentes, loca geographica re hiStoricae, allu-Siones ad mores, Consuetudine describantur, et fontes unde haec descriptio desumatur, accurate indicentur, ut quilibet ad illos fontes facile reCurrere possit δ ut nexus sententiarum inter se et cum fine libri indicetur ε ut repugnantiarum apparentium fontes Stendantur. Q ut, cum allegationes ex Veteri Testamento in Novo exponuntur, indicetur, in quonam sensu litterat an Spirituali, allegatio fiat.
149쪽
Caput III, De variis modis Scripturae sensum proponendi. 137
a praemittendae sunt notitiae historico-criticae scit necessariae in protegomenis i8 conspectus gratia liber exponendus dividatur etiam in partes
maiores, hae in minore Subdividantur, atque uniusCuiuSque argumentum indicetur in explicationes, quae proseruntur, ConSpectu gratia bene ordinentur, et iuXta naturam Suam in Seriem expositionis Continuae, aut infra sub lineam, aut ad finem capitis vel libri ponantur.3. Ad dotes praestantis Commentarii pertinet a ut sit detis in sensu proponendo atque in rationibus, quae ad eius Confirmationem afferuntur. SanCta SanCte sunt agenda, nulloque modo ut Verbum Dei proponatur, quod verbum Dei non est B ut it pervicuus, ne Commentarius novo indigeat commentario C ut sit completus, omnes obsCuritate illustrans d ut sit brevis, non ProliXUS e demum ut sit etiam originalis, non tam in novis sensibus
Proponendis, quam ut sensum Verum ΟVi rationibu Corroboret.
4. Commentarii, qui solis expositionibus atrum ad aliquem
teXtum ConStant catenarum nomine designari solent.
De interpretatione populari-practiCR. EXPOSitio popularis practiCa ea est, quae ad rudiores diri lux atque eorum mores instruere intendit. Hae non indulget disquisitionibus subtilioribus, non examinat quaevis obscura et dubia, non solvit omnes difficultates vel minimas neque ita amplum eruditionis adhibet apparatum, ut quaevis e philologia, archaeologia, historia ceterisque disciplinis, afferat. Ecclesia hunc exponendi modum semper in suis homiliis adhibet,
quarum Celeberrimas nobis s. atres reliquerunt.
Primitus in cultu divino textus s. Scripturae iuxta ordinem legebatur, leCtione peracta exponebatur atque praeCipue ea, quae Pia SenSaeXCitant, inculcabantur. Serius saec. 4 in usum venit divisio in pericopas, qui usus huCuSque PermanSit. Praeter homilias simplices, in quibus verba pericopae iuxta ordinem, quem tenent, explicantur, dantur homiliae sublimiores, in quibus idea fundamentalis pericopae assumitur atque Cetera ad eam veluti ad Centrum
150쪽
138 Caput XIII : De variis modis Scripturae Sensum ProPonendi.
ConCluSio. Dω- ωΣαLMm, zaesi aerietz-Fieri potest et saepe fit, ut quis optime noverit interpretationis regulas, qui tamen ea applicare Ciat. Hinc opus est exercitio assiduo ad hoc, ut aliquis bonus Vadat exegeta immo ipsae interpretationis regulae tali exercitio plenius perspiciuntur. Porro tali exerCitio non solum ii indigent, qui doctos in s. Scripturam Commentario Componere intendunt, Verum etiam ii, quibu animarum CommiSSa erit Cura, quoniam SeCUS OPulo neque PeriCΟparum SenSum Verum Xponent, multo minus ad certas difficultates, quae hoc nostro tempore in ephemeridibus atque diariis, interdum etiam a simplicibus fidelibus lectis, Circumferuntur, respondere poterunt.
Qui igitur ad tale exercitium accedit, ante omnia ducem Sibi eligat aut Commentarium optimum aut, quod melius est atque Certius ad finem conducit, bonum magistrum, quo duCentea primo ad textus faciliores, et non nisi aliqua iam facilitate acquisita, ad locos difficiliores accedat; b sensum inventum mediis hermeneuticis probet atque aliis declarare Sataget c expositionem propriam cum aliorum laboribus comparet, de aliis expositionibus rectum iudicium ferat suamque Contra obiectiones defendat d exercitium semper prosequatur, ne habitum fortasse iam acquisitum amittat.