장음표시 사용
221쪽
PAR TERTIA. 83 vortices suisse divisum, cosque ita suille dispostos, ut s-dera quae in centris suis habebant multis paulatim maculis tegerentur,m deinde isti vortices uni ab aliis destruerentur, modo jam a nobis descripto unus citius alius tardius pro diverso eorum situ. Adeo ut cum illi tres, in quorum centris erant Sol, Jupiteri Saturnus, caeterisissent majores; sidera, quae in centris quatuor minorum Jovem circumstantium versabantur,vcrsus ovem delapsa sint&quae in contris duorum aliorum Saturno vicinorum, versus Saturnum, saltem sevcrum est duos jam Planetas circa ipsum vertari, Et Mercurius, Venus, Terra Luna Mars quae sidera tiam singula suum vorticem prius tra-buerunt versus Solem Ac tandem etiam Jupiter ωSaturnus, una cum minoribus sideribus iis adjunctis consu-xcrint versus clandem Solem, piis multo majorem, posta quam corum Vortices fuerunt absumti Sidera autem reliquorum vorticum, si unquam plura fuerint quam quatuordecim in hoc spatio in Cometas abierint. Sicque jam videntes primarios Planetas , Mercurium, xiiii
Venerem, Terram Martem Jovemd Saturnum ad di CM 'μi
Versas distantia circa Solem deserri judicabimus id dedo
contingere, quod corum qui Soli viciniores sunt, soliditas si minor quam remotiorum;Nec mirabimur Martem ter ra minorem, ip, alimen magis a Sole distare quia solidior
nihilominus esse potest cum soliditas a sola magnitudi en et
Et videntes inferiores, istis Planctis altioribus cle exi iurius in orbem ferri. putabimus id ex eo fieri. quod materia primi clementi, quae Solem componit, celerrime gyran do viciniores coeli partes magis siccum abripiat ouam re
222쪽
s. 2ὰψ V supersi te apparent, multo tardiu serantur, quam ut sma lus Planeta: quippe in brevissimo suo circuitu viginti sex
dies impendunt, Mercurius autem in suo plusquam sexagies majori, vix tres menses,4 Saturnus in suo sorte bis millies majori annos tantum triginta,qii nis celerius ipsismoVerctur, plus centum deberet impendere. Hoc enim putabimus accidere ccco, quod particulae tertii cicinenti, ortae a continua macularum di sibi utione, congregatae sint Circa Solem, atque ibi magnam quandam molem acris sive aetheris componant sorte usque ad sphaeram Mercurii, vel etiam ulterius extensim cujus aetheriS particulae cum snt valde irregularcso ramois sibi invicem sic adhaerent, ut non disjunctim concitentur , hac madmodum globuli materia coelestis, sed omnes simul a Sole rapiantur, Rcum ipsis tum macula solares, tum etiam pars caeli ercurio vicina; unde fit, ut non multo plures circuitus quam Mercurius, codem tempore absolvant, nec proinde tam
ex Lix Deinde identes Lunam non modo circa Solem sed cur Luna simul etiam circa Terram gyrare , judicabimus id vel cxia crii eo Contingere, qUOd Ut JOVis Planeta versus Jovem sic ipsa versus Torram confluxerit, priusquam haec circa Solem serretur vel potius quod, cum non minorem habeat visu agitationis quam Terra, in cadem sphaera circa S lem debeat crsari &, cum moles minor, aequalem habens vim agitationis celerius debeat serri. Nam 4 cri a cxsistente circa Solem S in circulo N TZ, cum quo insertur ab N per T versus Z s Luna celerius acta eodem de Veniat, in quacunque parte circuli Net, cam initio esse
223쪽
PAR rRTIA I scontingat, brevi accedet ad A. ubi a vicinia Terrae impedita ne recta ulterius pergat, desectet cursum suum versus B dico versus B, potius quam versus D, quia sic a linea recta minus desectet. Dum autem ita perget ab Avcrsus B, omnis materia coelestis contenta in spatio ABCD, quae ipsam desert contorquebitur in modum vorticis circa centrum T;scque ctiam cssiciet,ut Terra circa suum axem gyrct, dum interim haec omnia simul, per circulum T Z circa centrum S serentur. Quanquam aliae praetcrea snt causae, cur Terra circa is L. proprium axem vertatur; si enim antea suerit sidus luci Tue
duin in alicujus vorticis centro consistens, ibi procul dii axem embio sic gyrabat; nunc, materia primi clementi in ejus centro congregatasimiles adhuc motus habet, ipsamque impellit. A Nec
224쪽
186 PRINcIPIORUM PHILos OPHI E L 1. Nec mirabimur, hanc Terram sere tricios circa suum .., s. a em OnVOlVi, dum Luna tantum semel circumferen matu 1tiamiam circuli AI percurrit. Cum enim haec circum se rentia AB CD, sit circitcr sexagies major Terrae ambitu, sic Luna duplo celerius adhuc fertur quam Terra & cum ambae agantur ab cailcm materia coelesti, quam credibile cst non minus celeriter moveri, prope Terram quam prope Lunam, non videtur alia causalse majoris in Luna celeritatis, quam quod minor si quam Terra. cim Non etiam mirabimur, quod semper cadem pars Lunaei . T sit Terne obversa, vel certe non multum ab ca desectat;
eies. ouim facile enim judicabimus id ex eo contingere , quod alia ' ejus pars aliquanto sit solidior, R ideo terram circumeun-Tιrra ob do majorem ambitum debeat percurrere ad exemplum qu quod paulo ante notatum est de Cometis. Et certe innumerae illae inaequalitates instar montium & vallium, quae in ejus facie obversa perspicillorum ope deprehcnduntur, minorem ipsius soliditatem Videntur arguere hujusque minoris soliditatis causa esse potest, quod alia Hussacies, quae nunquam in conspectum nostrum venit, solum
eo est lumen directe a Sole missum excipiat haec autem cita incis tuis illud quod ex terra resectitur. Neque magis mirabimur, quod Luna videatur aliquam sub inuis to celeriti moveri,in in omnes partes a cursu suo minus , , aberrare,cum plena est vel nova, quam cum dimidia tan-ret incon tuni apparet, sive cum est versus partes coelii vel D.
his, , , quam cum ei Versus A vel C: Quia cum globuli cael
in qua his; stes, qui continentur in spatio ABCD, ratione magnitu
Eilum tibis ulnis i motu diversi sint, tam ab iis qui sunt infra D vc μηρ sus K, quam ab iis qui sunt supra iuversus L, iis autem qui sunt
225쪽
PAR TERTIA. 87 sint versus snt similes, liberius se dissilia lunt vo sus ' C, quam versus B&D. Unde sequitur ambitum
ABCD, non esse circulum persectum, sed magis ad Ellias si figuram accederes ac materiam coeli lentius serri inter δεῖ quam inter BRO; Ideoque Lunam, quae ab ista materia coeli defertur ' propius accedere debere versus Terram si sit in motu ad accedendum ' magis rem vveri sit in motu ad recedendum . cum ipsi in contingit 'sic' csse versus A vel quam cum cst versus B vel D. z: Neque mirabimur quod Planetae, qui juxta Saturnum sμ' esse dicuntur, sentissimo es nullo motu circa ipsum rantur, contra autem qui sunt juxta Jovem circa illi iuri gyrent,&quisque tanto celerius, litant6Jovi est vicinior
Hujus cnim diversitatis causa esse potest, quod uniter
ut tacet ara, circa proprium axem agatur; Saturnus m ' a 2 autem,
226쪽
convertat, Versu S centrum vorticiS in quo continetur. CLV. Praeterea non mirabimur, quod axis, circa quem Terrais, i, is diei spatio convolvitur, non sit perpendiculariter creetus supra planum Eclipticae, in quo anni spatio circa Solem obis ue rotatur, sed plusquam viginti tribus gradibus a perpendi-i'V culo declinet unde oritur diversitas aestatis & hyemis in terra. Nam motu annuus Terrae in Ecliptica praecipue determinatur a consensu totius materiae coelestis, circa Solem gyrantis, ut patet ex eo, quod omnes Planetae inco quam proxime consentiant directio autem ejus axis,
circa quem fit motus diurnus, magis pondet a partibus coeli, a quibus materia primi elementi versus ipsam fluit. Quippe cum imaginemur omne spatium, quod jam a primo coelo occupatur, fuisse olim divisum in quatuordecim pluresve vortices, in quorum centris erant illa sidera, quae nunc conversa sunt in Planetas, fingere non possumus illorum omnium siderum axes versus casdem partes suisse
conversos hoc enim cum legibus naturae non conveniret.
Sed valde credibile est materiam primi clementi, quae in Terri Sidus consuebat, ex iisdem sere partibus firmamenti venisse, quas nunc adhuc ejus poli respiciunt atque dum multi macularum corti es, supra hoc sidus paulatim generabantur, particulas striatas istius materiae primi clementi, multos sibi meatus in his corticibus cstbrmasse, ipsosque ad magnitudinem &Iguram suam sic apta sic, ut vel nullum vel non nis disiicilem transitum praebcre possint, particulis striatis quae ex aliis firmamenti partibus accedunt Sicque illas, quae sibi aptos meatus per globum Terra: secundum ejus axem csibrmarunt, cum nunc adhuc
227쪽
sus casdem partes coeli a quibus veniunt dirigantur. Interim tamen, quia duae conversiones Terrae, annua et scilicet diurna commodius peragerentur, si serent cir rimis is ca axes parallelos causis hoc impedientes paulatim utrimque immutantur; unde fit, ut succcsu temporis declinatio Eclipticae ab AEquatore minuatur. Denique non mirabimur, quod omnes Planctae, quam ci vitvis motus circularcs semper assectent, nullos tamen cir Viriculos persectos unquam describant, sed modis omnibus, 'U' tam in longitudinem, quam in latitudinem, semper ali .f. Aquantulum aberrent. Cum enim omnia corpora quae sunt rin universi, contigua sint,atque in se mutuo agant, motus evommuniuis Ruc a motibus aliorum omnium dependet, at Triaque ideo innumeris modis Variatur.Nec ullum plane phae ri nomeniam, in coelis eminus conspectis observatur quod non putem hic satis suisse cxplicatum. Superest ut deinceps agamus de illis, quae cominus supra Terram vide
228쪽
mus,esse retinendam, ad eras rerum natura explicandas. II.
Ts credi nolim, corpora hujus mundi adspectabilis genita unquam fuisse, illo modo qui supra
descriptus cst, ut jam satis praemonui, debeo tamen candem hypothesim ad hoc retinere, ad ea quae supra crram apparent explicandari ut tandemi, quemadmodum spero, clare ostendam causas omnium rerum naturalium , hac via non autem ulla alia dari posse, inde merito concludatur, non aliam csse carum naturam, quam si tali modo genitae essent. Fingamus itaque Terram hanc quam incolimus, fuisse olim ex sola materia primi clementi consatam, instar Solis quamvis ipso esset multo minor & vastum vorticem circa se habuisse in cujus centro consistebat: Sed cum particulae striatae aliaeque non omnium minutissimae minutiae, istius materia primi elementi sibi mutuo adhaererent, sicque in materiam tertii clementi verterentur,iciis primo macula opacas in Terrae superficie genitas esse, similesiis quas videmus circa Solem assidue generari ac dii tui: deinde particulas tertii clementi, quae ex continua istarum nancillarum distatutione remanebant, per coelum vicinum distus as magnam ibi molem aeris, sive aetheris successii temporis composuisse Ac denique postquam iste aether valde magnus fuit, densiores maculas circa Terram gehLtas
229쪽
P A. I9Itas, eam totam contexisse atq1ic obtenebrasse Cumque ipsae non possent amplius disibi vi ac sorte permult: sibi mutuo incumberent simulque vis vorticis Terram continentis minueretur tandem ipsam una cum maculis,' mi aere quo involiebatur, in alium majotam vorticem, in cujus controistrio clapsam csic. Nunc vero, si consideremus illam nondum tavcrsus III
Solem sol cm sed paulo post delapsuram tres in ea re
siones valde diversas dignoscemus. Harum prima Ranti ' μ' ma I,continere tantum videtur materiam primi clementi
se ibi non alia ratione quam in Sole commoventis, nec a terius natura nisi quod sorte sit minus pura; luia quod aD sdue, Sole in maculas abit non ita potest ex calx pumgari . Et sane idcirco mihi facile persuaderem, jam Cttim spatium , sola sere materia tertii clementi plenum esse, nisi itide sequi videretur,corpus Terrae non posse mancretiun
230쪽
19 PRINcIpIORUM PH OSOPHIAE tam vicinum Soli, quam nunc est, propter nimiam suam liditatem.' Media regio M, tota occupatur a corpore valde opaco
z dentaeum enim hoc corpus factum sit ex particuli mi
nutissimis, utpote quae prius ad primum elementum emtinebant sibi invicem adjunctis, nulli videntur in eo meatus relicti esse, nisi tam cxigui, ut solis illis particulis striatis supra descriptis , ac reliquae materiae primi clementi. transitum praebere possint.Hocque experientia testatur inmaculis Solis, quae cum sint ejusdem naturae atque hoc corpus M, nisi quod sint multo tenuiores Riariores, transitum tamen luminis impediunt quod vix possent, si carum meatus sient satis lati ad globulos secundi clementi admittendos. Cum enim isti meatus, initio in materia fluida vel molli sormati sint, haut dubie sient etiam satis recti& laeves,ad actionem luminis non impediem
Sed istae duae interiores Terrae regiones, parum ad nos italia '' spectant, quia nemo unquam ad ipsas vivus accessit. Sola
tertia superest cx qua omnia corpora quae hic circa nos reperiuntur, oriri posse deinceps ostendemus. Nunc autem nihil adhuc aliud in ipsa esse supponimus, quam magnam congeriem particularum tertii clementi, multum materiae coelestis circa se habentium quarum intima natu-VI. a ccmodo,quo genitae sunt, potest agnosci. D tWH Nempe cum ortae sint cedis lutione macularum, quae misisti qua minutis limis primi clementi ramentis, sibi mutuo adjun. . , 7 . ctis,constabant;unaquaeque ex plurimis istiusmodi ramensisn .6se iis componi debet, atque esse satis magna, ut impetum