장음표시 사용
251쪽
ejus superficie consistebant acitiam nonnullae meatibus istis impacto ulterius ascendere non valentes, aliis descensuris vias occludebant. Praeterea quaecunque caeteris crant
tenuiorcs, ct a figura laevi Micreti magis distabant, solo globulorum coelestium motu extra corpus D pollebantur, id ue primae se ossi rebant ad ascendendum versus 'mi atque horum corporum particulis occurrendo, non raro figuras suas mutabant, te illis adhaerebant, vel saltem desinebant aptae si ad revertendum versus D. Unde sequi debuit post multos die Mannos , ut magna pars hujus corporis Disiet absumpta in nullaeam. plius inio particulae reperirentur, nisi duarum specierum ante descriptarum ac tiam ut corpus isset satis densium xcrassum, quia sere omnes particulae quae ex D rccesserant vel ejus poris impactae densius illudissecerant, vel occursu particularum corporis A mutatae, illis uesan-D 3 neXae,
252쪽
1i PRINcipio Ru PHILOSOPHIAE noxae, versus Trelapsae erant, sicque crassitiem ejus auxerant ac denique ut spatium satis amplum F, inter Dd Erelinqueretur;quod non alia materia potuit impleri, quam ea ex qua conflatur corpus B: cujus scilicet particul tenuissimae, per meatus corporis E facile transierunt, in loca quae ab aliis paullo crassioribus ex exeuntibus, resinque
x Li Ita corpus E, quamvis gravius ' densus quam F, ac μ ιιὼ sorte etiam quam , aliquandiu tamen ob suam duri item fornicis instar, supra Dd F suspensum mansit. Sed IDV notandum cst ipsum,cum primum formari coepit, meatus
habuisse quam- plurimos ad mensuram corporis D excavatos. Cum enim jus superficiei tunc incumberet, non poterat non praebere transitum istis particulis, quae quotidie vi caloris motae, interdiu versus B ascendebant, ac noctu rursus descendebant, semperque se mutuo consequentes istos meatus implebant. Cum aute postea corporeo mole imminuto, non amplius ejus particuis, omnes meatus corporis occuparunt, aliae minores particulae ex venientes, in earum loca successerunt; cumquisae istos meatus corpori non satis implerent, xvacuum in natura non detur, materia coelestis, qua sola omnia exigua intervalla, quae circa particulas corporum terrestrium reperiuntur, impleri possunt, in illos ruens, eorum figuras immutabat, impetumque faciebat ad quosdam ita diducendos , ut hoc ipso alii vicini angustiorcs redderentur.
Unde facile contingebat, ut quibusdam partibus corporis E a se mutuo disjunctis, in coferent fissurae, quae postea
successu temporis majorcsd majores ovaserunt. adcm plane ratione, qua videmus aestate in terra multas rimas aperiri,
253쪽
P A. zi3 aperiri,dum a Sole siccatur,camque magis S magis hiare quo diutius siccitas perseverat. Cum autem multae tales rimae ossent in corpore E. at N que piae semper augerentur , tandem ejus partes tam inmparum sibi mutuo adhaeserunt, ut non amplius in modum tornicis inter Mi pollet sustineri Mideo totum confractum in superficiem corporis Coravitate sua delapsum cst. Cumque haec superficies sitis lata nonisset, ad omnia illius
254쪽
:16 PRINcIpIORUM PHILOSOp Ili Eillius fragmenta sibi mutuo adjacentia. Astum quem prius habuerant servantia, recipienda, quaedam ex ipsis in latus inclinari atque una in alia recumbere debuerunt.Nempe si CX.gr.in eo tractu corporis E, quemlisc figura reprς sentat, praecipuisistiirae ita fuerint dispost in locis 13 3 67, ut duo fragmenta4 34 67 paullo prius quam reliqua coeperint delabi Raliorum quatuor fragmentorum X tremitares et, 3, 4 6 prius quam opposits , di; itemq; extremitas fragmenti aliquanto prius delapsa sit, quam extremitas, fragmenti , 6;non dubium est, quin ipsajam debeant eo modo esse disposita, supra superficiem corporis , quo hic depicta sunt ita scilicet, ut fragmenta 3,&67 proxime jungantur corpori alia autem quatuor in latus sint reclinata,& una in alia recumbant,&C.
- Nec dubium etiam quin corpus D quod luidum cst A
tertium Minus grave quam fragmenta corporis E, occupet qui- dem quantum potest, inscriores omnes cavitates subistis ruma fragmentis relictas, nec non corum rimas Mineatus sed is , , , praeterea etiam, quia totum in illis contineri non potest, partem ' quin supra inseriora ex isti fragmentis, ut et 3I67, ascen-
Jamque si consideremus, hic per corpus B RI aerem p rsia intelligi per C quandam terrae crustam interiorem cras . .. sissimam, ex qua metalla oriuntur per D, aquam ac deni-c mpsit, Ue per corpUS E terram CXteriorem, quae ex lapidibus, ' ' argilia arena 8 limo est consata facile etiam per aquam, supra fragmenta 34 67 eminentem, maria per alia fragmenta molliter tantum inclinata, A nullis aquis recta ut 89 Ri , camporum planities ac per alia magis erecta ut Ia,4 9 ' molites melligenius. Et denique adverte
255쪽
A ARTA. 2i7mus, cum fragmenta ista vi propriae gravitatis hoc pacto delapsa sunt, corum extremitates sibi mutuo sortiter alli. sas, in alia multa minora fragmenta dissiluisse, quae saxa
in quibusdam litoribus maris, ut in ,δε multiplicia montium juga, partim altissima ut in partim remissiora utino xv, Mitiam scopulos in mari, ut in 34 6,compo
Atque intimae horum omnium naturae, X jam dictis Licrui possimi Nam primo ex iis cognoscimus, acrem nihil aliud cita de re, quam congeriem particularum tertii iis ..clemcnti, tam tenuium S a se mutuo disjunctarum, ut quibusibet motibus globulorum coelestium obsequantur; ideoque illum csie corpus valde rarum, suidum, pellucidum, xc minutiis cujuslibet gurae posse componi. Quippe nis ejus particulae, a se mutuo client plane dis junctae, jamdudum adhaesissent corporii; cumque disjunctisint, unaquaeque movetur independenter a vicinis, occupatque totam illam exiguam sphaeram, quam ad motum circularem circa proprium suum centrum requirit,
256쪽
118 isti N cIPIORUM PIDI Lo Sopui IR ex ea vicinas omnes expellit. Quamobrem nihil reseri, cujusnam sint figurae. xi v Aer autem frigore facile densatur,ra rares calore cum enim qu particulae sere omnes sint flexiles, instar sdensetiιν. mollium plumularum, Vel tenuium uniculorum, quo celerius aguntur eo latius se extendunt, ct idcirco majorem spatii sphaeram, ad motum suum requirunt; atque notum cst ex dictis, per calorem nihil hic aliud quam accelerationem motus in istis particulis, per frigus ejusdem immininionem debere intelligi ii XLVi nique aer in vase aliquo violenter compressus vim
HiiDe relii lencli, ac per ampliorem locum se protinus ex ara
pe et tendendi Unde fiunt machine, quae ope blius aeris,aquas
ma μή sursum Versus,instar sentium;& aliae que tela cum magno impetu, arcuum instar, jaculantur. Hujusque causiacit, quod aere ita compresib, unaquaeque ejus particula sphericum illud spatiolum, quod ad motum suum requirit,sbi soli non habeat,sed aliae vicine in ipsum ingrediantuncumque interim idem calor, sue cadem agitatio istarum pamticularum conservetur a motu globulorum coelestium I assidue circa ipsas fluentium cae suis extremitatibus se mutuo verberent. loco expellant, seque omnes simul impetum faciant ad majus spatium occupandum. LVIII. Quantum ad aquamdam Ostendi cur duae tantum par-. Cularum species in ea reperiantur, quarum uiae sunt se- re' ilos,aliae inflexiles atque si ab invicem separentur, hae s Ahiam is, Vmν aquam dulcem componunt. Et quia jam omnes
damento deductas, fuse in cicoris explicui, non opus est, ut plura de ipsis hic scribam.Sed tantum notari velim, quam
257쪽
WA ARTA. 219 quam apte omnia inter se cohaereant in quomodo ex tali generatione aquae sequatur istiana camisie debere proportionem, inter jus particularum crassitiem, irassitiem particularum acris itemque inter ipsas, lim qua globuli secundi clementi cas movent, ut cum isti globuli paullo minus solito agunt, quam in glaciem mutent, particulas aeris in aquam cum autem agunt paullo seditius tenuiores aquς particulas, eas nempe quae sunt seri
Explicui etiam in Meteoris caussas ventorum, a quibus 1 iocreare variis irregularibus modis agitatur. Sed superest alius regularis ejus motus, quo bis in die Lingulis in locis mam. attollitur & deprimitur, interimque semper ab Oriente in Occidentem fuit.Ad cujus motus caussam cxplicandam, ponamus nobis ob oculos exiguum illum coeli vorticem, qui Terram pro centro habet, quique cum illa tum Luna in majori vortice circa Solem sertur.Sitque AB ODille exiguus vortex EFG H Terra; 23 superscies maris a quo majoris perspicuitatis caussa Terram ubique tegi supponimus; 3678 superficies aeris mare ambientis. Jamque consileremus, si nulla in isto vortice Lunaisiet, punctum , quod cst centrum Teme, fore in puncto , quod in vorticis centrum; sed Luna ccxsilente versus B, hoc centrum T csie debere inter in D: quia cum
materia coelestis hujus vorticis, aliquanto celerius moveatur quam Luna vel Terra,quas secum desert,nis punc tum T aliquanto magis distaret a B quam a D, Lunae praesentia impediret, ne illa tam libere suere posset inter ωT, quam inter D; cumque locus Terrae in isto
Vortice non determinetur, nisi ab aequalitate virium ma-EE teriae
258쪽
teriae caelestis cam circumfluentis evidens est ipsam idci co nonnihil accedere debere versus D. Atque eodem modo cum Luna crit in C, Terr contrum esse debebit inter M&A: seque semper Terra nonnihil a Luna recedit. Praeterea quoniam hoc pacto ecco quod Luna sit versus
d non modo spatium per quod materia coelestis fluit limior Bβ ,sed etiam illud per quod fuit inter Td D, redditur angustius, inde sequitur istam materiam coelestem ibi celerius fuere, atque ideo magis premere, tum superiaciem aeris in λαου, tum superfaciem aquae in 18c quam si Luna non citet in vorticis diametro BD cumque corpora aerisI aquae sint fluida, ct ficile restioni isti ob-s quantur,
259쪽
sequantur, ipsa minus alta cis debere supra Terrae partes F M.quam si Luna esset extra hanc diametrum BD ac contra esse alti versus G I. adeo ut superficies aquae , 3, aeris . 7 ibi protuberent. Jam Vero, quia pars terrae quae nuncist in F e regione I punctim ubi mare est quam minime altum post se lioras . erit in G, regione puncti C ubi cst altissimum & post sex alias horas in Id e regione punctim atque ita consequen, iter. Vel potius quia Luna ctiam interim nonnihil progreditur DB versus C, utpote quae mensis spatio circulum ABCD percurrit pars Terrae quae nunc est in F, regione corporis Lunae, post sex horas cum i minutis praetcr- propter, crit ultra punctum G, in ca diametro vorticis ABCD quae illam ejusdem vorticis diametrum, in quo tunc Luna crit ad angulos rectos intersecat;tuncque aqua crit ibi altissima:& post sex alias horas cum duodecim minutis, crit ultra punctum H in loco ubi aqua crit quam- minime alta &c. Unde clare intelligitur aquam maris sngulis duodecim horis cum 2 minutis, in uno&codem loco fuere ac res uere debere. Notiadumque est hunc vorticem Alco, non esse ac i.
curate rotundum, sed cam ejus diametrum, in qua Luna versetur cum cst nova vel plena breviorem sic illa quae a ur. .
ipsam secat ad angulos rectos ut in superiore parte osten et
sum est unde sequitur suxus krcsuxus maris .lcbcreis vel nova. se majores cum Luna nova est vel plena, quam in temporibus intermediis.
Notandum etiam, Lunam semper si in plano Eclipti III. cae vicino Tcrram autem motu diurno secundum planum aequatoris converti,quae duo plana in aequinoctiis se intcr h E 3 secant,
260쪽
ΣΣ PRINcIPIORUM PHILosopHII secant, in solstitiis autem multum ab invicem distant uni iii de sequitur, maximos aestus maris esse debere circa initia
Preterea notandum cst dum Terra sertur ab E per Fb Ver sty G, sive ab Occi lente in Orientem, quae tumorem rem suaut temque aeris tumorem 8 6, qui nunc parti Terrae E incumbunt, paullatim ad alias ejus partes, magis Occidentales migrare; ita ut post sex horas incumbant parti Torrae post hora duodecim parti cine G. Idemque t-
dum Unde sit, ut qui ac ab Orientalibus Terrae partibus, in ejusdem partes Occident.fluxu continuo serantur.