장음표시 사용
231쪽
PAR s Q UARTA. 93neat; quia quaecunque id non potuerunt, rursus in primum vel in secundum clementum sunt resolutae.
crumenimvero quamvis illae globulis secundi
menti totae resistant, quia tamen singula ramenta e qui bisse
bus sunt consatae piis cedunt, sempcriorum occursu et
nonnihil possunt immutari immutara. Cumque ramenta ista primi clementi varias habeant 'ixnguras, non potuerunt plurima simul tam apte conJungi, stata
ad unamquamque ex istis particulis tertii elementi
ponendam, quin multos angustissimos catus, soli subti stissimae materiae cusdem primi clementi permeabiles, in illa relinquerent unde sit, ut quamvis hae particulae sint his, . multo majores quam globuli coelestes non possint tamencsi tam solidae, nec tantae agitationis capaccs. Ad quod ctiam facit, quod figuras habeant valde irregulares I admotum minus aptas, quam sint sphaericae istorum globulorum. Cum enim ramenta ex quibus componuntur, in numeris modis diversis conjunctarint, inde sequitur ipsas magnitudine ' soliditate Riguris, plurimum ab invicem disierre ac sere omnes carum siguras cile admodimi
Hicque notandum cst quandiu Terra instar fixarum in ire peculiari suo vortice versata est necdum versus Solem delapsa crat, istas particulas tertii clementi, quae ipsam in itio eis volvebant, quamvis a se invicem client disjunctae non ta incit hinc inde per coelum temere sparsas fuisse, sed omnes circa sphaeram M conglobatas, unas aliis incubuisth; qui pellebantur versus centrum I a globulis secundi clemen Pgs ii qui majorem ipsis vim agitationis habentes, ab co centro reccdere conabantur. B Notandum
232쪽
19 PRINcIPIO Ru PHILOSO pHIAE Mintὸν non tam apte tamen simul junctas suisse quin pormulta interValla Circa se relinquerent, quae non modo a materia sesteundi primi clementi, sed etiam a globulis secundi occupabana I, tur hoc enim sequi debuit ex eo, quod figuras haberent valde irregulares ac diversas,in sine ordine unae aliis adjunctae essient. r. Notandum praeterea inferiores ex globulis, qui particus uis, in iis istis immisti erant , paullo minores fuisse quam supe menturiis torcs: Eodem modo quo supra ostensum est, eos qui pro is, io Te Solem Versantur, gradatim esse minores, prout ci sunt qμocemro viciniores Ac etiam istos omnes Mobulos non maiorcs
m, b, Iullie, quam Jam illi illa qui reperiuntur circa Solem instasphaeram Morcurii sed sorte fuisse minores, quia Sol major est, quam fuerit unquam Terra; proinde ipsos minores etiam suille, quam nunc ii sint, qui hic circa nos vcrsantur.
233쪽
PAR s u ARTA. 93suntur . Hi enim superant illos, qui sunt infra sphaeram Mercurii,quoniam a Sole sunt remotioreS. Et notandum istos globulos vias sibi retinuisse inter δ' .particulas tertii clementi, ad mensuram suae magnitudinis accommodatas; ita ut non tam facile alii globuli paullo ' τ . majores, per casdem transire possent. Notandum denique tunc requenter accidisse, ut m in , ,resd solidiores ex istis particulis criti clementi alias mi
nores O tenuiore lub te aberent, quia cum uniformitantum motu circa Terrae axem volverentur atque ob ir-DO regularitates suarum figurarum sibi mutuo facile adhaererent, etsi unaquaeque, quo solidiord crassior crat, comajori vi a globulis siccundi clementi circumjacentibus, versus centrum pelleretur non tamen semper poterant solidiores, se a minus solidis ita extricare, ut infra ipsas descenderent sed non raro cundem ordinem quem cum primum so arciatur obtinuerant .rctinebant. Cum autem postea globus cme in tres istas regiones xiv distinctus vorsus Solcm devolutus cst. xortice scilicet in ' quo antea crat absumto non magna quidem mutatio in
intima re media ejus regione potuit inde oriri; sed quan inimia tum ad cxteriorem primum duo, deinde tria postmodum Terr/rη-
quatuor, plura alia corpora diversa, in ca distingui de W'
Quorum corporum productionem paullo post cxplica D Abo:sed priusquam hoc aggrediar, tres quatuorve praecipuς actiones a quibus pendet, hic sunt considerandae. Prima est g mia globulorum coelestium motus generaliter spectatus.
234쪽
196 Pgi N cI IORUM H ILOSOPHIAE corum agitationem, quae tanta est ut non modo sussciat ad ipsos motu annuo circa Solem diurno circa Temram deferendos, scd ctiam ad eosdem interea modis aliis quam plurimis agendos. Et quia in quamcunque partem ita moveri coeperint, pergunt postea quantum possunt, secundum lineas rectas, vel a recti quam- minimum deasce sentcs, hinc fit ut hi globuli coelestes, particulis tertii clementi, corpora omnia tertiae terrae regioni compo nentibus immisti, varios in iis essectus producant, quorum tres praecipuos hic notabo. xvi Primus est, quod pellucida reddant, ea omnia corporai terrestria quae liquida sunt, ct constant particulis tertii die ma actionis menti tam tenuibus, ut globuli isti circa ipsas in omnes kia bis partes serantur . Cum enim per istorum corporum cata x orpora tus, hinc inde assidue moveantur, Vimque habeant corum t ' particulas sim mutandi , facile sibi vias rectas, sive rectis aequi pollentes, proinde transferendae actioni luminis idoneas, in illis fibrinant. Sicque omnino CX perimur, millum esse in Terra liquorem purum, Rhenuibus particulis constantem, qui non sit pellucidus quantum enim ad argentum vivum crastiores sunt ejus particuta, quam ut globulos secundi clementi, ubique circa se admittant; quantum Vero ad atramentum, lac, sanguinem, ' talia,
non sunt liquores puri sed plurimis pulvisculis durorum corporum inspersi. Et quantum ad corpora dura, observari poststia omnia cisse pellucida, quae dum sermabantur, Radhuc liquida erant, pellucida suerunt, quorumque partes retinent cundem situm , in quo positae sunt a globulis materiae coelestis, dum circa ipsis nondum sibi mutuo adhaerentes movebantur. Contra vero illa Omnia esi opaca,
235쪽
PAR QUARTA. 97 quorum pacticulae simul junctae & connexae sunt, a vi aliqua externa motu globulorum coelestium ipsis immistorum non Obsequente quamvis enim multi meatus in iis etiam corporibus relicti sint, per quos globulicos ciles hinc inde allidue discurrunt; quia tamen hi meatus variis in locis sunt interrupi id interclusi transmittendae actioni luminis, quae non nisi per vias rectas, vel rectis aequi pollentes. deseri ur idonei si non possunt. Utque hic intelligatur . quomodo corpora dura satis XVII multos meatus habere possint, ad transitum praebendum , hi radiis luminis ex quavis parte venientibus poma vel alii sequi vis globi satis magni quorum superficies sit laevis, tili., reticulo includantur .cooue arcte constricto ita ut ista po ma sibi mutuo adnaerentia. Unicum quasi corpu compo
nant, in quamcunque partem hoc corpus convertetur
meatus in se continebit, per quos globuli plumbei suprat. M. ipsum injecti, versus centrum terrae, vi gravitatis suae facile descendent, siccundum lineas rectis aequi pollentes: sicque speciem corporis pellucidi solidi R duri exhibebit. Non enim opus est ut globuli coelestes magis rectos plures meatus inveniant in corporibus terrestribus, per quae radios luminis transmittunt quam sint ii per quos globuli plumbei inter poma ista descendunt. Secundus cnectus est quod cum particulae duorum vel xviii
plurium corporum terrestri mn, praesertim liquidorum,
confuse simul junctae sunt, globuli coelestes quasdam ex actioni, ipsis unas ab aliis soleant separare, sicque in varia corpora distinguere; quasdam autem alias accuratius permis cro,
ipsasque ita disponere, ut unaquaeque guttula liquoris st
iis consati, caeteris omnibus jusdem liquoris guttulis B 3 omnino
236쪽
108 Par scipio RuM Pili ho so BI IAomnino similis cxsistat. Quippe cum globuli coelestes moventur in meatibus corporum terrestrium liqvictorum, particulas tertii clementi tibi obvias assidue loco expellunt, donec eas inter aliquas alias ita disposuerintd ordinarint, ut non magis quam istae aliae ipsorum motibus o sistant vel, cum ita disponi non possunt, donec cas a reliquis segregarint. Sic videmus ex musto faeces quasdam, non modo sursum ' deorsum, quod gravitati Racvitati tribui posset sed etiam versus vasis latera expelli, vinumque postea defaecatum, quamvis adhuc ex variis particulis constans esse pellucidum, Mnon densius aut crassius in imo quam in summo apparere. Idemque de caeteris liquoribus puris cst existimandum. xix Tertius essectus globulorum coelestium cst quod aquae ph γ' aliorumve .liquorum guttas in aere, aliove liquore ab iis
quia liquo diverso, pendenteS, reddant rotundas, utjam in cicoris
. - ό explicui. Cum enim isti globuli coelestes, longe alias ha-tuMή- beant vias in aquae gutta quam in aere circumjacente,
semperque quantum pbssunt secundum incas rectas, vel
ad rectas quam-proxime accedenteS, moveantur inanis
stum est illos qui sunt in aere. objectu aqueae guttae minus impediri a moribus suis, secundum lineas a rectis quam- minimum deflectentes, continuandis, si ea sit persecte sphaerica, quam si quamcunque aliam figuram sortiatur. Si quae enim sit pars in superfici istius guttae, quae ultra figuram sphaericam promineat, majori vi globuli coelestes per aerem discurrentes, in illam impingent, quam in caeteras, ideoque ipsam Versus centrum guttae protrudent ac si quae pars ejus, supersici ci centro vicinior sit quam reliquae , gli buli coelestes in ipsa gutta contenti, majori vi
237쪽
tiae, quo solo linea circularis a redia distat omni angulo rectilineo sit minor Min nulla inca curva praeterquam in circulari sit ubique aequalis, corium cst , lineam cistam nunquam posse magis aequaliter ' minus in unoquoque ex suis punctis insecti, quam cum degenerat in circula
Vis gravitatis, a tertia ista globulorum coelestium a Liactione non multum dissert utinim illi globuli per solum
suum motum, quo sine discrimine quaquaversu serun V. --tur, Omnes cujusque guttae particulas versus ejus contrum aequaliter premunt, sicque ipsam guttam faciunt rotundam ita periundem motum, totius molis terrae occursu impcditi, ne secundum lineas rectas serantur, omnes ejus partesvcrsus medium propcllunt atque in hoc gravitas corporum terrestrium consistit.
Cujus natura ut persecte intelligatur, notandum cst ιδ φprimo, si omnia spatia circa Terram, quae ab ipsius Terrae in materia non occupantur, Vacua essent, hoc est, si nihil con - - tinerent nisi corpus, quod motus aliorum corporum ρ' se
nulla ratione impediret nec juvaret, sic enim tantum fis 'intelligi potest vacui nomen d interim haec terra circa suum axem spatio viginti quatuor horarum proprio motu volveretur, re ut illae omnes ejus partes quae sibi mutuo non sent valde firmiter alligatae, hinc inde versus coelum dissilirent: Eodem modo, quo videre licet dum turbo gyrat s arena supra ipsum conjiciatur, cana stati in ab illo rccedere atque in omnes partes dis pcrgi: Lita Terra non gravis,sed contra potius levisisset diccnda. Cum
238쪽
1o PRINcIpIORUM PHILOSOPHOxx11 Cum autem nullum sit tale vacuum, nec Terra pro- pri motu cieatur materia caelesti, Cam ambiente, im auria Omnesque ejus poros pervadente, deseratur, ipsa habet rationem corporis quiescentis, Materia autem caelestis, quatenus tota consentit in illum motum quo Terram do fert, nullam habet vim gravitatis, nec levitatis; sed quatenus ejus partes plus habent agitationis quam in hoc impendant, ideoque semper terrae occursu, motibus suis scacundum lineas rectas persequendis impediuntur, semper ab ea quantum possunt recedunt, ct in in hoc earum levi tas consistit.
. . . NO RHklum deincie , Vim quam habent singulae partes
, materiae coelestis, ad recedendum a Terra, suum flectum
Qxxjr non possie, nisi, dum illae ascendunt, aliquas partes
i. a tu terrestres m quorum locum succedunt, infra se depri
R S propellant. Cum enim omnia spatia quae sunt
o sis is, ca Terram, Vel a particulis corporum terrestrium, clgr v materia ccelesti occupentur;atque omnes globuli hujus materis coelestis, aequalem habeant propensionem ad se ab ea removendos, nullam singuli habent vim ad alios sui similes loco pellendos;sed cum talis propenso non si tanta in particulis corporum terrestrium quoties aliquas ex ipsis supra se habent, omnino in cas vim istam suam debent cxcrcere. Atque ita gravitas cujusq; corporis terrestris non proprie ossicitur ab omni materia coelesti illud circumfluonte sed praecis tantum ab ea ipsus parte quae, si corpus istud descendat, in ejus locum immediate ascendit, ac proinde qua est illi magnitudine plane aequalis Sit,exen pli caussa, B corpus terrestre in medio aere exsistens, constans pluribus particulis tertii clementi, quam molcs
239쪽
acris ipsi aequalis, ac proinde pauciores vel angustiores habens poros, in quibus materia coelestis contineatur,
manifestum est si hoc corpus B versus I descendat molem aeris ci aequalem in ejus locum ascensuram;Et quia in ista mole aeris plus matcriae coelestis quam inio continetur, manifestum ctiam cst, in ipsa ciste vim ad illud deprimen
Atque ut hic calculus recte incatur consilerandum cst V m meatibus illius corporis Bisse tiam aliquid materiae ηρο coelestis, quae opponitur aequali quantitati similis materiae coelestis, quae in acris mole continetur, canaque reddit otio in itemque in mole aeris esse aliquas partes terrestres, quae opponuntur totidem aliis partibus terrestribus corporiς B, nihilque in castisciunt His autem utrimque detractis, quod reliquum est materiae coelestis in ista mole aeris, agere in id quod reliquum cst partium terrestrium c in
240쪽
1or PRINcIPIORUM PHILO sop III E in corpore B; atque in hoc uno ejus gravitatem consi
xxv. Utque nihil omittatur, advertendum etiam cst, per, tu bis λ, materiam celestem non hic intelligi solos globulo se stomundὸν cundi clementi, sed etiam materiam psin iis admistam. - S ad ipsem quoque esse referendas illas particulas terre ju qu cor stres, qu e cursum qu sequutae, caeteri S celerius moven- tur; luales sunt eae omnes quae aerem ComponUnt. Ad Vertendum praeterea, materiam primi elementi, caeteris pariabus majorem vim habere ad corpora terrestria deorsum pellenda, quam globulos secundi, quia plus habet agitationis Milo majorem , quam particulas terrestres aeris quas secum movent, ob similem rationem. Unde fit, ut x sola gravitate non facile possit aestimari, quantum in quoque corpore materiae terrestris contineatur . Et fieri potest, ut quamvis exempli caussa massa auri vicies plus ponderet, quam moles aquae ipsi aequalis, non tamen quadruplo vel quintuplo plus materiae terrestris contineat: tum, quia tantundem ab utraque subduce lum est, propter aerem in quo ponderantur tum etiam , quia in ipsa aqua, ut & in omnibus aliis liquidis corporibus, propter suarum particularum motum, inest levitas, respectu corporum durorum. YYVi. Considerandum etiam, in omni motu esse circulum cora Cur corpo porum quae simul OVentur, ut jam supra ostensum est
Hobis, is nullumque corpus a graVitate sua deorsum serri, nisi coata: clem temporis momento, aliud corpus magnitudine ipsi is aequale, ac minus habens gravitatis, sursum seratur. Unde sit ut in vas quantumvis pro indo&lato, inseriores aquς alteriusve liquoris guttae, a superioribus non premantur;