장음표시 사용
51쪽
,i P. x. CAP. II. DE STATUIS, ARIS
DE STATUIS, ARIS E T TEMPLIS DEORUM VIAI. IUM.
'δε honorem Deorum malium tuae est arae collocatae, in plateis, pontibus se portis; quae Ces ideo divisi juris recte duratur, in
LI. D. BR. I. IO. Ivit. de rer. HCf. Lucretius illustratus. In compitis templa. L. I S. C. Th. de pagan. explicata. Luci prope Cias. . Lapides viales in histis. Deorum m. ino Tum arae N Itatuae in litoribus se infulis. Termini cur rudes, coronati, se Iunibi. Lux Mos Genef. XXVIII. Cf. I 8 Ido est aliis. Colamuae Deorum Cialium . au is columna nubis dioma, an ab obeliscis 'ullarum , an vero a columnis militaribus petitae' Earum vos est cultus antiquissimas, ex Lecit. XXVI. Cf. I.
idimus Gentiles alios suo modo Vere religiosos , alios autem pem quam timidos, metu divini numinis usque ad. superstitionem; his vero tertium genus addendum est, qui Deorum providentiam negantes, aut ignoranteS , preceS , Vota et gratiarum amones, tanquam inania milosophorum , negligebant. Horum igitiu in memoriam ut una, cum
52쪽
ET TEMPLIS DEOR. VI ALIUM cum religiosis revocaretur, a Diis Vialibus iter sertunatum concedi, Vulgo in plateiS, in portis, pontibus, littoribus , biviis, triviis et viarum divortiis erexerunt statuas , aras, aediculas templa, lucos, lapides et columnaS, tanto numero, ut non ab re Petronius dixerit: utique nostra regio tan, prae-
sevtibus plena es numinibus, ut facilius possis
Deum, quam bomiuem in vire. Athenienses non modo in templis, sed et in vicis, adjanuas aedium, Mercurii statuas, quas He mas vocabant, positas habebant ac dedic tas , quae nomen ex domino aedium accipiebant. Nepos Alcibiade cap. IlI. Priu quam classis exiret , accidit, ut uva iocte omnes Hermae, qui in oppido ei aut Athenis, d icerentur, praeter uvum, qui alite Μηzam Andocidis erat, Andocidisque HermeS Uo
eravi Amenis lapidei in vestibins aedium atque templis. In honorem Apollinis Agyiei, prae soribus ibidem constituebantur arae, myrrha fragrantes; quod ex Sophocle docet Scholialtes Aristophanis in Vespis vf.
des positae, dictae Compitalitiae, sive Agyieis
53쪽
24 P. r. CAP. II. DE STATU IS, ARIStiat; quae tamen. StePhanus emim Propylaea interpretatur. Triviae quoque simulacrum . id est , ἱρρὸν 'Eκατης, Vel 'Eκατης αγαλμα ante soreS Collocabatur , ut Aristo
phanes auctor est in , spis v s. 798.
Et unus aut e quisque causidicum fores. ', Strueret tribunal admodum farvaim, velut cataeum ubiqu' delubrum ad fores solent.
Similiter urbium portae quasi sedes erant et templa deorum Vialium, quae vel ob lianc caulam recte quodammodo dicta tuli fuisse dicuntur, a Cajo et lustiniano in I. I. D. I. IO. D t. V V. filo. Apud Harpocrationem, ex Demosthenis oratione adversus Euergum et Mnetibulum, laudatur: 'Ediluiso Vc ius, qui od poTtulam, et Philochorus lib. V. Atilii dis tradidit :
Gife tribubus Mercingum , qui ad portum Atticain. Pausanias in Messenicis, sive lib.
Arcadiae urbem. Megalopolis egressus patet, in ipsa porta Mercurii Anam, Attici operis .
54쪽
Athenienses enim quadrangula figura Hemmas fecere; ου eam ab illis alii Graeὶ O p h acceptam Aormam in M curii sigillis Uurparunt. In Italia quoque Anagniae Hemmam ante portam ict am icribis lib.
fitionem sequamur. Nec trunci tantum Mercurii , manibus pedibusque carentes, sed& alii , Apollinis vel Hercul1s figura ad portas statui sblebant. Hinc portae BCiae, Herculaneae et Isinervae
crebro memorantur , et ἱ- πυλαe Voc
vit Theophrastiis char. c. Varro lib. IV. de L. L. 1Iam neqM quas bracta ante portas fatuit , duas Ciriles species aeneas Dii magni. Has petasati tranteitiates religiosa ob1ervatione filii tabant; et quemadmodum
apud Plautum limen superius X in erum quadam religione salutatur , &apud ,1 aro
nem ampleXi tenent postes, atque oscula μι- 'gunt; ita longius aliquod iten adornanteS , dextris deorum oscula figebant. Egregielhoc docuit Lucretius lib. I. Vers. 3I6 Strataque jam vulgi pedibus detr ita viarum Saxea conspicimus, tum ortas propter ahena Sigua manus dextras ostendunt attenuari Saepe sutantum tactu, praeterque meau
Nescio qui in mentem venerin Alciato , Uthb. VIII. Parerg. . c. IOι liunc locum refer
55쪽
ret ad patronos , qui, cum copiam sui facere non possent, pro Valm statuam suam aeneam. Posuerint , quam clienteS venerarentur quum satis pateat, Lucretium loqui . de signis Deorum Vialium & tutet rium, quorum manum deXtram, qui exibrent ex urbe, & qui ingrederentur, Osculari solebant. Receptior quidem habitus adorantium fuit, ud eminus stantes manum signis porrigerent , eamque ad os suum relatam suaviarentur ; neque tamen Thomas Crech desperare debebat, an ulluS Veteris scriptoris locus, ad id demonstrandum, quod ait Lucretius, adferri possis: omnino enim nonnulli simplicius mentum ,
genua vel dextram deorum ore suo attingebant. Cicero IV. in Verr. c. 3. apud Α-
grigentinos ait fuisse simulacrum Herculis, cujus rictum ac mentlim paullo attritius , quod in precibus se gratulationibus non solum id venerari, Cerum etiam oscularis Abaal. Crebris etiam unctionibus & voti cera assitis, simulacra detrita esse, indicat Philostratus Heroic. c. a. ubi de Protesilai statua, Nauarchi habitu a navigantibus' culta, ait: θ αυτο ο , s νη Δὶ
56쪽
Viatoribus extra urbem delatis iii pontiubus, compitis & quadriviis iidem occurebant Hermae , tum aediculae Patentes, &templa Diis Vialibus sacrata , in quibus . . rem divinam facere, thura dapesque libare possent. Ammianus Marcellinus XXXI. 1.sixales, ait , is commarginandis pontibus e lati stipites dolantur incomte iv hom num Muras. Erant enim valde informes , securi & ascia simplici, nullo artificio po liti , ut ille Priapus pastoris Deus apud Virgilium in Culice: . . 'Illi falce Deus colitur , non arte politus. Nec non apud Lucanum lib. III. Phars
De templis deorum, ad vias exstructis , auctorem habeo Athenaeuin lib. XV. c. 9. De aediculis sive sacellis vetus . Seholiastes Persii Sat. IV . ad voces pertusa compita
notat: Compita sunt loca in quadriviis , quas turres, ubi sacrimis, sinita agricultura , rustici celebrabant. Merito pertina, quia per omnes quatuor partes pateant, Vel vetus vel compita non solum sunt in urbe loca, sed etiam viae publicae ac di mricula aliquorum consulum , ubi aediculae Uecravior pat te . Jumus . etiam Phu
57쪽
x8 P. r CAP. II. DE STATUIS, ARI 8
largyrus in a. Georg. scribit, in locis, ubi Competerent Viae, aras & aedes sacras suisset . atque ad lias pertinere puto t. X. Io: de paganis , in qua Impp. Gratianus, V lentinianus & Theodosius praecipiunt: δε- dices quoque hanc stormam contineaut , ut squis profano ritui deditus te min) uspiam vel in itinere Oel in Urbe adoraturus intraOerit , quindecim pondo auri ipse protinus inferre cogatun. LXil a muros urbis Romae aliarumque, quae RomanOS agno'scebant fasces , frequentia templa suille , ex Pausania, Ovidio, Festo aliisque osten'. dit celeberimus hujus Codicis ranterpres :sed vox itinerit hic maxime respici jubet, ad ea, quae Diis vialibus, Dian, & He culi erant dedicata, in viis, quae Romam ducebant. Ita enim Servius ad I U. Λ .neid. Vers. s II. Dianam ob triplicem potestatem triformem triplicemque sv. verunt: cujus iutriviis templa struxerunt. Dionysius lib.
58쪽
Disiae Limnatidis apud Lacedaemonios , in via, quae Baeis Epidaurum ducebat, &apud Messenios, ad Vicum , quem Vocabant Calamas, eXstructum , de quo Baiisanias lib. IV. & Tacitus IV. Annal. cap. 63. adeundi. Item Dianae Aricinae, templum , haud longe .ab Aricia collocatum ς cujus hieminerunt Lucanus lib. VI. vers. 7φ. &Hyginus . fab. 26 I. Duarum Fortuvarum temEla, ab istraque parte Viae Latinae collocata, Strabo signat lib. V. pag. 24 9. De Herculis templis ad Vias non est dubitandum; is enim non delectatus fuit vita sub dio, sed peregre solitus degere, nec indigena fuit, sed hospes & peregrinus, uti
Plutarch. ait , Quaest. Rom. capia 28. Hino Tyriorum legati, apud Curtium lib. IV.C. 2. Alexandro respondent: esse templum Herculis extra urbem. Apud Romanos Herculis . templi extra portam Collinam meminit Livius XXVI. cap. IO. Fanum
iisdem in via Appia, frequentia saluta lium viatorum serviusse scribit Martialis . lib. III., 'Epigr. φ . Atque illustre illud , quod exdra. portam Latinam Domitianus statuit, idem lib. IX. epigr. 6 depingit;
cujus verba, cum ad ' rem Praesentem ma- ' ne flacere. Vid antur , Ponere lubet. Sunt autem haec:
59쪽
3o P. D CAP. II. DE STATUIS, ARIS Herculis in magni vultus descendere Caesar Dignatus, Latiae dat nova templa viae: ima Triviae nemoro petit dum regna viator, OEZavum domina marmor ab Urbe legis.
Prope templa & sacella vanae Deorum imagines, in viis, redimita Cittis arbore, vel erecta emossis cespitibus ara, honorabam tur, ut ait I heodosius M. in I. 12. C. Th. de pagan. Nec minus frequentes luci erant& nemora viis imminentia, in quibus Viatores tacito horrore secretum illud, quodsbia reverentia videtur, adorabant. Indicat Apulejus lib. I. Florid. Neque justus religiosam moram viatori objecerit, aut arastoribus redimita , aut Delunca frondibus
inumbrata , aut quercra cornibus onerata
aut fagus pellibus coronata , Cel enim colliculus hepimine consecratus , Cel trinous d lamine e latus, Cel cespes libamine humigatus , vel lapis uvguine delibutus. Aggenus in Frontin. pag. 62. Lucos frequevimis trisinis N quadri io invenimus, sicutis suburbanis, 9 circa publica utinera constitutum esse perspicimus. Nimi resilitudo
locorum, & admiratio umbrae, praesertii hin calidioribus regionibus , apud VulguS . rusticum, opinionem excitabat, Deos illio habitare, Uliquo urbani, non magis auro fulgentia atque ebore simulacra, quam lu-ςOs,' antiquitate verendos, in iis identia
60쪽
ET TEMPLIS DEOR. VIALIUM. 3radorabant. vid. Deut. XII. vs 2. 3. XVI. vs. 2Ι. EZech. VI. Vs. I 3. Plin. lib. XII. c. I. Ruben lib. II. Eleet. c. 3 . & qui hanc eruditionis partem supra omnes illustravit, Plato Ramirer, in Spicileg. facro tradi. I. . cap. 6. Osferebant autem sese in primis Dianae silvarum potentis luci, variis in I cis, ut Petrus Faber lib. III. semestr. cap. I. : observavit. Erat Ephesi lucus Dianio, luve Dianae magnae fano proximus, Tacito . III. Annalium 6 r. Strabone &Achille Si tio auctoribus. Lucus Daphnes, ad subur
bium Antiochiae Syriae, Apollinis & Di
nae caerimoniis fuit consecratus, i. 2. C. de
Fisci. Strabo, SOZomenus, Libanius. In Latio quoque Lucus Dianius est, in se stra parte viae, qua Aricia alicenditur, i quit Strabo lib. V. pag. 16j. & Plinius suis temporibus, in suburbano Tusculani agri colle, lucum antiqua religione Dianae i cratum fuisse tradit, lib. XVI. Nat. liissicap. ult. Unde Virgilius: yam siubeunt Triviae lucos. Horatius: cum lucus , ara Dianae. Ovidius lib., VII. Metam. H 9ε. per sacra triformis t. Ille Deae , lucoque foret quo numen in illo, Eventusque fisos tantaque pericula jurat. . Praeter Dianam Lares quoque viales in i