장음표시 사용
311쪽
u: CENT II. ξNAN Tio ΦANmii , 236arii non oportet originem petitionis ex instruis ρ :r mentis eius qui conuenitur, fundare. Vnde illa sequitur , quod Reus non tenetur actori e-
dere instru menta, pro petitione sua fundan- da: attamen pro fundata petitione adiuuam da recte petitur editio instrumentorum a it lo Reo. Aleia in d. l. a. dissicilius enim alia: quid in esse producitur, quam quod iam in Ilii ductum est, conseruatur vel adiuuatur, LI, F: p qu adscium, is deop. no. nun.Exempli gra- tiar Sempronius vendicauit fundum a Ti- ρ tio, probauitque se esse dominum: fundata est petitio: excipit Titius reus fundum non esse tot iugerum, recte petit actor instrumenta a Titio edi, quibus probet fines agri,
Non est locus huic regulae, si fi cus sita, ooi; et enim reus tenetur edere instrumen- ta pro sundanda intentione. l. a, g uem Diuitii , fratres, fritu. Ex quo tamen β iuncta cis quodplacuit. eoae talis disti hctio colligiturit: si quod aut ficus agit ad poenam seu lucrum
eaptandum, est delicto ; & tunc reus ei nonis i tenetur egere sira instrumenta. Nemo m. nim cogendus est propriam turpitudinem
detegere. Aut ex causa ciuili, de damno vi-u x-ndo, puta ex pro rio contractu agit: de
312쪽
io CENτ. 1 I. EN ANTIOOANς N. uersitatis inter actorem & reum est, quod cum retinuiti ad iudicium trahantur, &se, velint nolint, defendere cogantur, praeparare se, ignari quando conuenirentur, non potuerunt; aequitas igitur suadet, ut actorreo suas rationes suaque instrumenta edat, ex quibus se ad iudiciu instruat & praeparet.
rufinus in eriminalibus causis testes esse prolibbentur; in ciuilibus vero plenam fidem non morentur.
Robatur haec sententia in L 3, 3pen Friteri. ubi dicitur testes propter infamiam& notam vitae, non esse admittendos ad te stimonium.D. d. l. 3 , in princ. ubi dicitui quod iudex in fide testium diligenter ex minare debet, an honestie & inculpatae vitae sint; an vero notati & reprehensi biles. Ex quo colligitur, quod infamibus non tanta adhibeatur fides, sicut aliis, qui si integrae existimationis. 6 i, 9o, deteri LM. ubi traditur testes inculpatam & hon tam vitam debere ostendere. In criminalibus causis, infames indistincte testes esse nopossunt q sitirm detest. ubi dicitur da mnatum de calumnia nondebere admitti ad testimonium in publicis iudiciis:&additur 'ratio, quia ad iudicis officium pertinet, eius testimonium perpendere, qui est integrae Doutis,id est tui non est infamis.
313쪽
a o EVERAR DI BRONe HORs Tobjicitur in vero ignoti. m. de tinib. ubi dicitur obscuris& vilis conditionis testibus credi, sed cum tormentis. Re . Novella illa loquitur de obscurarum & ignobilium personarum testimonio, scilicet quae stini ol scuriores &plebeiae personae. sed tamen ii de non sequitur eos esse infames. Tota autem haec res arbitrio iudicis com- init itur, cuius est prudenter aestimare, qua-tahdes habenda sit testibus, dignitate scilicet, honestate, ac fide testium diligenter timspecta & ponderata. i. g ideoque Dium, Lob carmen as ,1j detest. Menoch. de arb. inae M. ubi notat in criminalibus caum sis infames testes plane esse non posse. Donec veraci,detestis. putat tunc infames non
admitti ad testimonium,si alia probati o surpetat. D. tex. in c. licet causem. Ext. de proba.
ubi dicitur quod testibus qui malae famae, vel lovis opinionis sunt, nulla vel modica L des est adhibenda. ASSERTIO XI. i.
Testes cum de fide insti uiuenti nihil dicitur, , cra instrumentum audiri licui debent
OMPROBA T hanc sententiam Paulus bbr. 1 betati. tit. ij. Idem probati. I, C. de testib. Ratio est, quia plus virium habenteontractuum instrumenta, vel tabulae testamenti,& testes qui his conficiendis adsuerunt, quam nudae aliorum testium voces
314쪽
Hinc etiam contra chirographum noria mittuntur testes ad solutionem debiti hirographo comprehensi probandam,nisiit qnitiquo numero , qui solutioni praesentesi: u interiuerint Menium, c..detessib. Scriptum .i et non nisi contrario scripto refellitur, itaque chirographum,apocha vel alio scripto, non testibus refutatur. l. curata de indebito. g si de
mentum in scriptis conditum non infirmatur testibus , qui assirmant testato em dixisse,se eodem testamento nolle mori, quia nuda voluntate testamentum infirmari non potest. opponituri sancimus a . Cdete . ubi olenne & perfectum testamentum infirmati ir testimonio trium testium, coram quibus testator declarauit se idnolle valere.' Res p. sola declaratio voluntatis coram triu bus testibus expressa. qiua dixit testator se . nolle prius testamentum valere, ad test mentum in scrip is consectum infirmandu . non tussicit,nisi tempore decennii etiam antinuatum fuerit testamentum. Sccundo aduersatur Nono'. ubi contra
315쪽
x x EvERAR Di BRONCHORs flestamentum patris inter. liberos videntur sumitti testes. Resp. Quod septem vel quinque testes, qui testantur coram se patrem testamentum sium reuocasse, non sufficiut ad hoc, ut testamentum patris inter liberos confectum reuocetur: sed requiritur prin
terra, vi aliud testamentum vel ex non sciipto secerit, qui ante fecerat ex scripto. Tertib repugnat L in exercendis. C. de . inst. ubi dicitur in probando parem fidem mereri testes & iustrumenta. Resp. Regul citer testimoniorum &instrumentorum aequalis est virtus. sed tamen praeualet in multis instrumentorum probatio testium d positioni. Hinc in aetate hominis, item statu&iure personarum demonstrando, plus Q dei merentur instrumenta ,veluti professi nes natales, quam testes ci, o LM C. de . U. l.3, C. Simi. se ma.dis. Sic facta anti qua & peruetusta certius scripturis, quam testibus probantur; quia memoria hominuest labilis, testiumque fides ex temporis di turnitate imminui selet. 3, 3 duastri Carb. edi. t. censi . de proba. Similitei etiam contra instrumentum non simi audiendi testes, nisi velint id falsi arguere. Cum enim praeter scripturam adhibiti sunt Notarius & tmstes instruimento, firmiox dc efficacior est probatio instrumenti, quam testium, arit. Domitivi. Udetem c. cum Iohannes, exi. δε , siae.
316쪽
Id. inst. Itaque hoc uno tantum case,cum Qdes scriptura: in dubium vocatum testes co-tra instruinentum admittuntur. Lpen. GAL d. Dp Culo. ob. Obs is, c. 38, UM. I cor, ει - siciendum so inde M. O. Olin. in irati . de testib. insi
Nullus in re propria est idoneus testis.
Exetus sunt intomni ους, codere s num Iostrat. Dicitur autem causa propria, cuius commodum vel damnum ad altiquem suo nomine pertinet, i. i, 3 in propria, opp. s. obiicitur quodLegatarii possunt esse is stes in testamento, in quo legatum eis relinquitur; & sic in re propria testantur. 6 legatariis, p. de te Loia. Resp. Legatarius non sibi, sed heredi dicit testimonium : totum enim negocium quod agitur, inter herederu&testatorem geritur. , sed neque, I .de te orae Legata enim sint accidentia testamenti, sine quibus testamentum consistere potest: & sic legatarii dicunt sibi in consequelestiam quandam testimonium , heredi vero principaliter. Ea vero quae per consequentiam accidunt, non selent considerari, L i, FG auct. fui. Praeterea propter multitudinem testium haec suspicio. assectionis siue proprii commodi mitigatur. Addet rationem, qua IC. Pompon. hanc decisonem
317쪽
confirmat, in L quis ita,ydereb. Hib. quae solus quaestionis discinitatem tollit, quod
ili et leuamentum confirmatur testibus hibitis. Cum enim ideo testes adhibean
Ur testamento, ut per eorum' subscripti nem&signationern testimentum cofirme- tur, & ob testim onii metitum remunerandi gratia aliquid eis relinquatur, non debet quod ad confirmationem testamenti factu est,ad euersionem eius pertinere; aric legata inutiliter, deleg. I, Mi .add. 6 Legatur i Secundo obiicitur; vero neque Auth. de&LA:,bi dicitur valere tςstimonium Notarii pro instrumento; si enim instrumentum negetur a Notario seriptum,&
ipse adfirmet se scripsisse, ei soli fides habetur. Resp. Tabellio ut quilibet testis de facto suo, id est,auditu & visu dicit testimonium,
non autem in ea causa, cuius damnum ac e
molumentum ad eum pertinet: acyroinde in causa propria non testatur.
1instrumenta domestica,si non aliis adminiolis adiuuentur,ad probatione ista non sufficiunt. .
R i v A T A instrualenta, ut simi chirographa, apochae, epistolae, libri & rationes mercatorum, per se seta ad probationem . faciendam non sufficiunt; sed si aliis adminiculis probationum, puta consessione vel iureiurando adiuuentur,tunc enam fidem . faci-
318쪽
CtNα II. EN AN Tio ΦA N. 2 3 ciunt. l. 1, 7, ta is, cis proba. Hine si de bitor fateatur chirographum sua manu exa' vatum, vel sua voluntate & mandato coi scriptum,plenam facit fidem; quia ad priu tam scripturam accedit debitori consessio. L generaliter, C. denonnu.pec. Obiicituri etiam st proba. l. I, C. Si se . dix.V bi parentum professioni seu priuoatae scripturae de nati tale & statu filiorum creditur, siue hunc filium suum esseCbi eo die natum, siue non esse, in actis professi sunt. Resp. Hoc speciale ius est, ut aetas liberorum probetur libris & scripturis p .itentum, quas conficiunt de tempore &die mio nati sunt filii. l. a, in princ.st de excu. tui. Et ratio iustissima est specialis iuris: quia cuparentes de aetate liberorum aliquid profitentus, tunc nullum adhuc commodum aut damnum filiorum vertatur; itaque non prPsumuntur mentiri parentes,cum eo tempore nihil d liberos lucriperuenire possit.Pr terea parentum testimonium non meretur in hoc casu plenam fidem, sed cotrariis probationibus potest infirmari. LIV p. f de pro- . ubi Scaevola respondit, proseuionibus parentum in iudicio produistis, veritati l cum nihilominus superfore. Securido obiicitur l. non in nouum. C. de eden. Vbi dicitur debitorem posse petere a: creditore ut edat rationes suas, ut inde fides
319쪽
veri constare possit. Resp. Rationes crediatoris possunt ad hocadferri a debitore,ut e inde probet solutionem suam probant ergo priuata instrumenta sue rationes conic scribentem, non prascribente. l. 6 C. G den. l. illata. C. des d. inst. Sic libri tutorum probant contra seriabentes in receptis. L qui seu b conditione r tronumus decond. o dem. I. Luciuου -6 , g tur ia .Fdea . tui. In expensis vero requiritur' causae assignatio, quia scrupulosa caulae ii quisitio exigitur ab iis , qui rationes conficiunt. LAsterum it', delega. 1. Probatur autem causa expensarum per libros rationum, adiuncto iuramento. l. quu pro redemptisne, Cis dona.
bi dicitur, quo Hispriuatis scripturu cred turpi scribente Relpond. Acci & communiter D D. Quando aduersarius probat &acceptat epistolam pro se, in his quae faciunt contra scribentem, tunc tenetur etiam
eam reci pere & probare in his, quae faciunt contra se, & pro scribente. Quod istum est,nisi addat protestationem, quod approbex scripturam in his que faciunt pro se,non
vero in his, quae contra se faciunt.Quae protestatio admittitur, quando scriptura continet plura separata capita; tunc enim potest pro parte approbari: si vero contineat con
320쪽
CENT. II. ENANTI OΦANnm 2 7 nexa & coniuncta capita,tunc talis protest tio non admittitur; sed in totum scriptura debet approbari, vel reprobari. are. I cum quaritur Is, de a . tui. Ita nu. C .inae L- bba. 6 . Socis infast reg. 186, Menoch. dea . tuae lib. a, cent. I, . u. 93. Postremo . notandum, quod priuata scripta seu instrumenta, si trium testium subscriptione fusrint confirmata, plenam fidem faciunt, ad instar publicorum instrumentorum. I. Icr pturas. G AWh.seq. C. quipo. npig.
subditi regulariter non sunt idonei testes in causa Principrsi vel ciuitatis.
AT Io enuntiationis est, quia animi stibditorum metu & terrore potentiae sunt occupati, ne Veritatem proserant, Id net enim non videmur esse testes quibus
imperari potest, ut testes fiant. l. idoneid dite . Praeterea ii tantum testes audiri debent, qui omni grati & potentatui fidem religioni iudiciariae debitam praeponunt. Mos, C. dare β. Verum haec de .omnibus subditis non
sunt uniuersaliter accipienda: nam sic magistratus in tota sita ditione non essetinuenturus idoneostestes.Ideoque sic distinguem dum cum Oiden. in , t et . de testis. Aut certum est magistratum esse tyrannum, quiveritatis testimonium inique laturus est.