Euerardi Bronchorst I C. Enantiophanōn centuriae duae & conciliationes eorumdem, iuxta seriem Pandectarum dispositae. His iam recèns seorsum accessit Ioan. Mercerii ... Conciliator siue ars conciliandorum eorum quae in iure contraria videntur, vtendi

571쪽

habe. verba hqcaeontraxeruntgeserui, non pertinere ad ius testandi V li a

nus scripsit, L verba confraxerunt. oo.

Τ de ver A. Verum non est pleris lieassibus, in co tractatu de quo Vlpia, nus sensit, vorissimum. Quis ille iuerisibri ex quo responsum petitu est, series arguit. Is liber est duodecimus ad edictum. Decimo explicauerat edictum de calumniatoribus: hic ordo, ut de caussis restitutionum postea a geret: &hae diuersis edictis edict, e partibus comprehensae, utvrio libro cxpositae omnes non sint. Undecimo quidem illae, si quid metu, dolo, aetatis lubrico factum esse diceretur: sequuntur quas capitis diminutio, absentia, alienatio mutandi iudicii causa facta induxit: & illis liber duodecimus attributus. Ac edicti eius quo de capite minutis cautum est , verba haec fuisse ex eodem Vlpiano notatu est, i. a. . A cap. minutis. Eut quaeve posteaquam quid cum his actum, contractamve

572쪽

CONCILIATOR. ctumve sit. c. Denique Praetorem ita decreuisse constat, ut si quid qui

gesserint, contraXerint, antequam capite minueretur cius actionem etiam post capitis minutionem subire compellerentur. Verba gerandi, comtrahendi, generaliter accipi in edictis restitutoriis responsum fuerat, L ais

praetor.yssi minor. Coarctatur eo cu-

. ius speciem quaerimus , ut si quis te' stamehium fecerit antequam capite minueretur, ex eo actio non sit post capitis minutionem. Et quidem ita se est, cum alia negotia rata sint post ca- pitis manutionem,quae ante gesta co- tractave sunt:irritum fit capitis dimi- inutione testamentum : quis C f. irritumst. de inius rupi. ct irri test ut

gestorum S contractorii appellatio,

ad eius ius porrigi non debeat. stu- las exein pluita aliud.' Scripsit Paulus habere licere i diei duobus modis: altem ro iurodominii, Hiero sine interpel- latione, I habere. in 1. de ver g. Petita verbi huius interpretaoo ex libro

573쪽

cs 1 o. M E R C E R 1 ttrigesimo tertio ad edictum, quo do ti

contractu emptionis & venditionis, deq; actione ex eo contractu compe- tente tractatum, ordo ille librorum

indicat. Trigesimo primo de deposi

to, sequenti de mandato & societate scripserat; ordo is ut de emptione a geret postea, quo coiitractu id conuenit plurimum, Ut rem empta Cmptori liceat habere, Lex empto.G.gqus autem.f. deact. emp. l. habere. 17. . de euis. Id sic accipiendum esse dicitur, ut habere emptor intelligatur , siue . dominus factus sit,cum a domino ve-dita & tradita res esset, siue n5 sit qui- . dem, sed rei emptae ac traditaea non 8 domino, controuersia non fiat, qua 'stio non fiat,nemo eam euincat. H c 'significatio propria huius tra- u i ctatus est, aliis aeque speciebus non aeque speciebus conuenit. Propria ideo huius tractatus, quod venditori necesse non sit re emptoris facere, istita assi de coni. yet

lttre r. id est , rei dominium in emptorem transsierre, sed tantum tradere i lirem

574쪽

iam ita, ut a nullo eius cotrouersiani patiatur: Istipuiatio. 3δ. . de verb. Ob- l. quod est habere sine interpellatione. Atque ex eo sequitur quod dici solet, emptori aduersus venditorem actionem nullam competere: quod res aliena vendita sit, L qui rem C. Δ

quamdiu non sit qui possessionem interpellet, quamdiu a nemineres auferatur, quia tamdiu habere dici potest. Intelligis, fili, quid conferat cognitio eius ordinis quem in edi stopraetoris explicado sequuti sunt iureconsulti, ad mutila &luxata responsi curanda. Sed hunc orainem non facile semper est in omnibus obseruare. In praecepto tertio quod ad speciem constituenda proposuimus,

plus fidei est i ut quae ex eodem libro

petita sunt responsa coferantur. Co-- gesta ea velut per satyram: si componantur, quaestionem quamque facilem reddent, & expeditam. Trium responsorum interpretatione,alia l5ge quam ante cuiquam in mentem , E L

575쪽

Io. MEReERDvenerit comprobabo. Pauli defini- tio est; appellatione rei partem quoque comprehendi; l. appellatione. F de meis. H. Petita est ex libro septuagesimo sexto ad edictum, ex quo &haec alia, stipulationem rem ratam M-

beri committi, siue plus petierit do

minus, siue partem tantum petierit, L cum debitore. I .ss rem ratam habe, i. Certoad eius stipulationis interpretatione quod de rei appellatione dicitur pertinere, vel potius ad omnes quibus inest verbu rei: rempupistisa uam sora: rem recte defeni ut id fgni-- ficetur, non solidae rei tantum, sed &partium habendam rationem , stipu- latio 't commissa intelligatur si non rem totamiasuam receperit pupillus, totum negotium quod a proculato- l re gestum est non approbauerit dominus, rem ex parte tantum defen

derit promissor iudicatum solui. Atique id est, quod Mias dicitur simul

atque quaeque res salua non esse coe

perit pupillo, tutoris fideiussores te-

rrrst

576쪽

CON c TOR. neri: non quo si. . f. stipulatione . rempup aino. item stipulatiorie qua rem recte defendi promissum est G mitti si non in solidum, sed pro parte

tantum res defensa sit,i. exciausula. . . iud sol. Audi exemplum alterum. Vlpiani de ostentis sententia est: eorum duo esse genera: unum, quoties quis contra naturam nascitur, tribus manibus forte aut pedibus, autquaalia parte corporis: alterum, cu quid

prodigiosam,idetur, L ostentum n Ude ver g. Quorsum ea spectet, & ad

quam quaestionem, liber indicat ex quo depropia est. Is vicesimus quintus ad edictum. Eo toto de religiosis&sumptibus funerum egit. quod ex eode libro petitς leges septem , quq si1b eo titulo tractantur, Palam faciunt. Ad illam quaestionem pertinet , ius sepulchrorum,quae religiosa cuni sint, in nullius bonis esse dicuntur, Lin tantum. ε ἔ.religiosumst de re. diuisistiusmodi sunt in quae mortuus illa- tus est, siuecorpus illatum sit, furere-

577쪽

o Io. ME RcERII liquiae. De eo iure multa sunt de qui,

bus quaeratur,&verosimile est ita tractatum b Vlpiano ut locorum&personarum circumstantiis distingueretur. De loco quaeritur: publicus an priuatus, propriusan alien', purus an iacer, liber an seruituti alicui obno

xius. de personis, dominus an extraneus intulerit, proprietarius an fru

ctuarius: denique , seruus an liber illatus sit, ciuis anperegrinus. In summa adhibita est distinctio eorum qui intulerunt, quique illati essent, ut de iure certo constaret. Et ad postrem memhrum quaestio illa pertinere γidetur, an ostenti illatione locus fax religiosus, factaque differentia oste-

torum responsum est, si ciusmodi ostetum fuerit quod membrorum de sectu vel excessu tale sit , dum ab hominis forma non abhorreat, loCum facere religiosum , sin cotra naturam humani generis, non facere. Eo spectare distinctionem illam ostetorum,

docet quid Paulus tradidit, eos qui l

578쪽

CONCILIATO R. 7Iconuerso more nascuntur inter liberos non haberi, L non seunt liberi statu ho. haberi in quibus humanorum membrorum ossicia sunt ampliata, quales sanos etiam esse, ut redhibitioni eorum locus non sit,media iurisi prudentiae auctoribus placuit, Lirim

Et iis certe Vlpiani qua de agimus, Paulique distinctio tribuenda est, cuturo veteri mutil partus pro mostro habitus sit, quem vel ex lege Romuli occidere sine fraude licebat. Quin& Hermaphroditos, quos legitimorum iure media iurisprudentia censuit, in mare proiici monstrorum aliorum instar,veteres voluerunt,quod

M. Messalla & C. Livio primum, de

inde L. Metello & Zabio, post OG

iam L. Aureli' &Caecilio consilibus factum, refert Liuius, Sed ad Vlpiani distinctionem & distinctioni apposita speciem hactenus. hccipe exem plum tertium, & id quidem aliariam legii quae ex eodem libro petitae sunt,

579쪽

γα Io. MERCERI rcollationem, non speciei modo po nendae, sed & verae lectioni asseren .dae conducere docebit. Eiusdem Vl.

plani ex Marcello sententia est , vembo rapuisse, & scissum & fractum contineri, L UMarcussus. p. f. de ver. θ. Sic vulgata antiqua lectio, Florentinae Pandectae, verbo perist , quam αGrςci confirmant,τωρ -τ γψπλia . Vulgatam potiorem collatio legum ex eodem libro pessiarum couincit. Is est quintus ad edictum. Eo explicatum edictum,quo aduersus eos qui in ius vocatos vi exemissent, poena constituta est, L Ly, s. g. ne quis eum sui in ius voca. Exime di vocabulo coprehendi eum quivi rapuerit,qui per vim exemerit a Paulo notatum est, c

g. eod. denique Vlpianus in recita- do illo edicto,eripiendi vocabulo usus est: d. l. i. ut haec sit sententia legis. haec mens, vi raptum, vi exemptum videri eum, qui in ius vocatus est: &

si quid quod ad eum portinebat stis sum autfractum sit, quod ab itinere

580쪽

ra xum in ius, moraretur: Eadem rece- , λῶ pra interpretatio, & in actione de vi et bonoru m raptorum, L a. . de vi bon. . -

a rvt. Suffcient ista, fili ad praeceptu ' i' illud inculcandum quod tertium es ψ

α a se diximus, ad ea quae contraria vide-aal tur nec sunt,probanda,cum in specie , is tantum pugnantia est. Haec si eadem et sit, altius penetrandum : gradus hic aeuis, ista quartus, vim legum qua ostponunturam p tum. EZores inquiramin. No fuerunt omnes qui de iure scripserunt eiusdem ani- α , mi , diuersae se , diuersae scholacidiis uersas opiniones ipduxerunt,&in iu-l et re explicando, qui sequuti sunt,antecessorum commissis sententiis, aliud γ saepe atque aliud responderunt. Ma- gna contentio Sabinianorum sic VO- i . iii cantur a Marciano l. Pupugin. uis, acquir. rer. A. & Proculeianorum sic iVlpianus appellat, tit. 11. Regul. atque '

ii ii sepe inter se commissi, Sabinus& Cassius cum Proculo & Pegaso, ita ut is plane in aduersam iisse sentetiam di