장음표시 사용
61쪽
. oes ratiocinationes humanas in operibus diuinis. Quia. bus orbus hoc uno uerbo respondetur: Quia no est imposibile apud deum omne uectu. Quum enim infinita fit Cr incomprehensibilis dei potentia, stultum est di uireore, quomodo hoc uel illud jecerit. Ex quo hunc stu ii homo sidelis cadit,ut quemadmodum credit deum omnia potentem,hunc mundum,quum nondum esset,condidise, atque alia omnia quae deum scilli: sacra scriptura coniri Fidus, i d. et memor t. ita credit inui piturum quicquid ille laturuvnde Iob. s. promist uel praedixit, quando nutu quicquid uult poob ista: Ist l,quantumuis homini uideatur imposibile. t tu fit, ut K incipiat homo suis Cy quibuslibet humanis uiribus disti, dere, Cr totus ab illo pendere,qui potest omnia, cui neamo resipi aut dicit, cur sic secus Chum autem fit omisnipotens,inori non potestolli non potest,mentiri nopoistest, Cr quod ait Apostlus, negare seipsum non potest.
quod haec omnipotenti e repugnent. I n hoc autem articu Des .id ea is quum dicimus,credo in deum patrem omnipotentem, G, flum aut Spiritum sun him omnipotentem non negari
mus sed astruimus, tris er ij ij π spiritus victi, fis
cut est eadem essentia er omnipotentia, sc Cr eadem sempiternitas. Patrem ni, CREATOREM COELI ET TER, niihinesta re, Qui condidit coelum Cr terram, Cr quaecunq; coelo terras cotinentur,ut bilia et inuisebilia ds ex nihilo per coaeternum uerbum suum, id est filium 1icut Psalm. PM3a. 3a .legimus. Verbo domini coeli limati sunt, Cr spiritu oris eius omnis uirtus eorum. Et deinde: ipse dixit et far 'AE' sunt, se mandauit ex creata sunt. QRod tamen Acr
62쪽
ligere. Nam haec uere atque ore prolata uerberato aere transeunt,nec diutius manent quam sonant, Quum illud aeternum uerbum incommutabile maneat, num de ipso di
ctum est, quum de sapientia diceretur in seipse manens,
innovat omnia Adeo uerbum patris appellatum, quid per ipsum innotescit pater. Sicut enim uerbis nostris hoe agimus,quum uerum loquimur ut animus nos,r innotescat audiendi, Cy hoc conamur Ur uerbis,et ipso sono uocis, . Cr uultu Cygestu corporis, ut animum ipsum nostrum,
in nobis quidem manentes quoad feri potest)cognoscendum Ct perspiciendum animo auditorio inferamus,quod intus est demonstrare cupientes. Sic deus pater, uerbum diiseipsum indicandum genuit, quanquam haec similituri do inlinitum disimilitudinem habeat. Deus enim quum verbum genuit, id quod est ipse ab aeterno genuit,in illud essentiam uam transfridens. Vnde Cy uirtus er sapientia eius dicitur,quia per ipsum operatus est, et distobuit omnia. Et ne quis in hac reru creatione somniet praeexistentem materiam,diuus lohannes dii: Pinnia per ipsum sed sunt, ex sine i sol actum hi nihil. Quod er Apo in polus exerte pronuntiat Colos I. Q oniam per i umco ita sunt uniuersa sive throni, siue dominationes,sive principatus,sive pote Etes, omnia per ipsum Cr in iso creata sunt. Fecit in coelo uisibiliaste ct luna et libris.
Suis animalibus terrestribus,m omni plantarum geneα re impleuit terran. impleuit aerem uolatilibus , mare natantibus,omnia impleuit creaturis propriis. Fecit Cr
hominem ad imaginem ex finititudinem suam,in mentet
do conuenies ad iudica id diuina. Verbii, uirtus&sapietapa tris Iohan u
63쪽
IN sYMBOLUM APos TOLO.m sors in homini indita ibi enim est imago dei. Ideo mes ipsa nos .Curetio potest comprebelli ne a seipsa quide, quid est imago dei.
Fecit,inquam,hominem, ut creaturis caeteris dominareώtur,et constiuit eumsuper opera munuumsuarum. Otasubiecit sub pedibus eius,oues Cy boues uniuersus,insupa pecora campi, Volucres coeli Cr pisces muris, qui po ambulant semitus maris. Et ut hec propter hominem,ita hominem atq; omnia alia propter se, tam si ipse nulli*s Finis eium re egeat,creauit. Siquidem hic est finis omnium rerum codistii sui tarum, ut cognoscant CI glorificent conditorem situm , s. ' fidelis Dauid non tacuit, Psal. 8 8.1Q3. ac I 68. Quod Vii uescta, σ hymnus trium puerorum mans' declarat. Et qgis rudeu οῆις tum caecus est,qui non uideat, coelos enarrantes gloriam dei s Et hanc uniuersitatem rerum conditurum demonNstrare ac testiri deum,qui fit omnipotessapiens,bonus. Rouuin Cy iustus. ideo Cr Paulus ad Romanos inquit, diuinitatem in natura con ici. inuictbilia enim dei a creatura mulli per ea que fa labunt,intelle': consticiuntur,sent piterna quoq; eius uirtus et diuinitus,ita ut omnes proinnutiet inexcusabiles,qui quum ex creatura cognouissent
Linis, i, is deum, no sicut deum glorifcauerunt. Notae lex naturae, arguit diuina quae in omnibus rebus conditis uiget,hanc rerum naturaue ei. '' non exili re cultu sed certo conflio conditum esse gubernari Cr conseruari aperte clama is Veluti quod corpora coelestia tot annoru milibus suos certifimos motus retianent. Quod superiora Gr instriora corpora, in qnadamnaturarum contrarietate, perpetuo quodam cosensu colligantur,quod uices temporum recurrunt, quod maria, flumina,*ntes plantae, cr omne animantium genus, sua
64쪽
quodque naturae legibus obtemperant, Cr in suos certosi sus ac fines diriguntur. in primis autem in mente homi In m hola alta expressum quoddam uestigium diuinitatis deprehenis A dimus.quum illius admirabilem uim in corpore humano ratis. sentimus. Per hos gradus etiam ethnici uenerunt ad alio quam notitiam summe illlius mentis, unde condita sunt γψμ omnia. in quibus ismen nihil est tam egregium,quin insimilis partibus sit insta primam ca sim.Iλm christiani hominis est,non solum intelligere hge
orbem a deo conditum sed et deum ubiq; esse praesen/em Diritantem et gubernantem omnia. Adeo, ut si ille ue: est j vel paulister manum subtrahat,omnia stitim in nihilum di q*h τeciderent,quemadmodum siriptum est Psil. o3. Porrio
siente te manum tuam,otu implebuntur bonitate. Aueris tente dAtem te faciem,turbabutur,austresspiritum eorιε delicient, G in puluerem suum reuertentur. Qua mobrem in hoc articulo, nomine creationis non solum cois
itiosi et fullantatio ac gubernatis et co struatio reruxoditarum intestigi debet,uti quos eodem Psalmo sub αcitur Emitte stiritum tuum Cr creabuntur, Ur renoua Tinnubis facie terrae. Hinc sit,ut in tota scriptura nihil uel factum geratur uel dicatur sine mentione dei, ut sciamusi deum esse,cuius nutu geruntur omnia, atque adeo prope Aug. O do Wisse degm,ut pene manibus contre lari posit . Queviis V ςψώς admodum in Achs legimus Paulum insigniter dixi se da AA.. viros A the ienses: Deus qui Ircit mundum et omnia q arti eo funi,hic coeli σ terre, Dum si d is,non in manufacts templis habitat cintellige quacti circ'criptus loco nec manibus humanis colitur judiens aliquo,Pμm ine
65쪽
IN SYMBOLUM APOsTOLO. aet omnibus uitam Cr in irationem, Cr omnia , fecitc ex uno cinne genus hominu inhabitare super uniuersum faciem terrae,desiniens stituta tempora Cr terminos haribitalionis eorum, quaerere deum, si ferte attrectriat aut inueniant, quamuis non longe sit,ab unoquos nostrμm, in ipso enim uiuimus Cy movemur Cr fumus. Et ad
Hebro'. Hebrae. i. portans omnia uerba uirtutissuae. Itidem ad
Colosi . . Omnia per ipsum Cr in ipso creata Iuni, Cripse est ante omnes et omnia in ipso co tint. Quod chri. shis illud aeternum dei uerbum in Euan elio muneritis sine docet Matthaei. o. Duo inquit passeres asse ueMncunt,et unus non cadit super terrum sine putre uestro, uestri autem capilli capitis omnes numeratisiunt. Et it Matin rum ' Rellicite uolatilia coeli,quoniam non serunt nesmelunt, Cy pater uestir coelestis pascit ista. Et paulopost: Si enim foenum agri quod hodie eli Cr crus in clibanum mittitur deus sic uepit, sιanto magis uos modicae fideis Verbum ergo, quo deus dixit: Geminet terra herbam uirentem c π fucientem semen, Cr factum est ita,non deosqt operari, sied perpetuo operatur, Cy perpetuo usque in consummationeinsecuti 'ita, Cr sic de reliquis rebus
Iren lib- - creatis. Verbo enim domini coeli firmati sunt Cr terra. Vt proinde dixerit Christus: Pater meus usq; modo opearatur, π ego operor. JΠod Cy ubique Psaltes mirifice inculcat: Omnia inquit a te expectint,ut des illis escam in tempore. Dante te istis, colligent. Et iterum: Oculi omnium in test erunt domine, Cy tu das istis escum in te inpore opportuno. Atq; alibi: vi operit coelum nubibus,
Cr parat terrae pluuium. Qui producit in montibas sinu
66쪽
EN C HIR. CHRISTI A. INSTI. τ in, Cr herbam seruituti hominum . Qui dat iumentis esiam ipsorum, Cypullis coruorum inuocantibus eum. Ac Psal. 3. Homines et iumenta selliabis domine. Et ite P v. rum: Scitote quonia dominus ipse est detis, ipse scit nos Nihil temere er non ipsi nos nos autem populus eius et oves pascus eius. Que omnia euidenter os,ndunt,nos non nasci aut uiuere aut ali aut hoc uel aliud operari casu, aut tantunostris uiribus seu prouidentiased deo dante, uiuificaute ac coseruante. Quemadmodum diuus Paulus Timot. s. uocat deum uiuificantem omnia, qui praestit nobis . . omnia abunde ad fruendum, Cr elisaluator omnium hominum , maxime fidelium. II cc altius repetere, usum esst, quod sciamus maximam Quoruda hobomitium partem, tanta mentis caligine obtenebratum, tam DP in
ut etsise nosse deum prositeantur, fctis tamen negent, Tih ac sic uitam institust, quasi deo res creat e nressae sint cure. Et quasi deum aliquid caelare, aut praeter illum sibi
pro bicere,agi quid aliud agere positiit. Quum tame o in Orideo apαnia nuda Cr aperta sint oculis eius, qui scriιtatur renes Eccle. λet corda deus, sine qgo nihil facere possumus. Oni cra se hII '
ffimiis error facit,ut hoc hominum genus nunquam re Ioban. s. Ela mente sit erga deum, ei quicquid agat, non agat ex fide,aut simplici oculo in deum collato quem Christus in omni actione requirit)fit quo*,ut deum non recla co .
iat aut innocet. Cui enim nondum persuasum 6t, omnia
deo petenda sed humanis uiribus aut prouidentia comparanda,quomodo is in oratione dominica,pane qgotidio ibidem. rarum a deo recla petierit f sod id nemo rilla licerit, is qui certIm habeat eum deest egubemare alere, Cr coitG
67쪽
aN s YN voLVM APOSTOLO. seruare omnia. Et nihil nobis uel boni uel muli contingenet '.., rq in si dante uel permutente deo. Qui uero eo pistoti a leo simi uertit ut haec intelligat,is non potest suis uiribus, ei qui buscunq; alijs, externis praesidijs non dididere, Cr totus illo pendere,qui potest Cr praestit omnia, is nihil suae supientiae tribuit,quum deis ientiam intuetur,sed creadit omnia rectifime,iusffimes ab eo fieri, etia 1i iuxta sensum humanum id quod interdum fi) absurdum uideatμr,quale est, quod videmus impios rebus exterioribus florere et pios in hoc mundo tribulationi expositos esse. Is denique cum bonitatem dei, omnia propter hominem, ipsums hominem ad suam imaginem σ similitudinem creuntem,ac lunum per silium restituentem, ac omnia pchristim in spiritu sancto,cum fiducia petenti, donante inteligit,uidet nihil esse,quod illius gratuitae beneficientiae no debeat. Quo fit, ut 6ncero affictu totam spem in illum transstrat, ut omne solicitudinem plena fiducia in istum cui scit esse cura de nobis coiiciat. Unde lude criquitur, ut uiuida charitate erga deum asticiatur. CT inissum tendat,quem nouit esse summe bonum, Nihil illi in
amore aut praestrens aut aequatis,ut libeat potius relino quere patrem,matrem,liberos,et uxorem, ut malit amittere principis amorem, perdere opes, nores, et omnem
voluptatem, quin er uitam si deus ita iusserito quam hunc ofindere. Qui quicquid ueneratur, quicquid meaigit,quicquid amat,praeter eum,eius causa amat metuit. ac ueneratur, omnia ud illius glorium refrens , semper
gratias agens , siue contingant Icta, fine trista , sitie mori detur ve sinere, certis; dillentibs1 dcam , oin
68쪽
tria cooperari in bonum, Cy deum non derelinquere , ΣΝ sanctos suos , sed in aeternum conseruare , breuiter beaα TUtos esse omnes qui confidunt in eo. ET IN I E S V M CHRISTUM FI- . Iium eius unicum dominum nostrum . Hacfeci duc put apostilicsymboli ιηgredimur,s Filii persona
nobis,secundum personam,quae filij est redemptoris,proponit, quam in primis Aurijs cognomentis nobis nivibus deo defignat,ut omnibus modis declaret hanc personam,qus Ilia Lbo. carnem assumpsit,esse uerum deum de deo, CT uertini ho Atrati
is unus est homo, ita deus Cy homo unus est chri s Iesus. Et quemadmodum ab aeterno tres persone deitatis fiunt, in unitate naturae seu ubstantie, ita tem- pore destinato factum est,ut uerbum dei humanam natuaeram assumens sine confisone substantiae, unum chri, D: in constitueret, sicuti Iohannis Euangeligni testatμr: ibitis.c Verbum caro facilam est. Uerbum, inquam, quod in principio erat deus, apud degm per quod omnia fumsunt,er fine quo factum est nihil. Verbum, in quo uita ....
erat,iux hominum, Cr Iux in tenebris lucebat, Cy teneo brae eam non comperhenderunt ux uera,quae illuminat omnem hominem uenientem in hunc mundum. Verbum Aug.in Iesu
denis quod in mundo erat, per quod mundus factus est,m quod mundus non cognouit, fam in est caro . Filius Rin '' . dei factius est homo. Hic enim caro totum homine significat sicut sape alibi. Induit inquam, hμm nam naturam ibitariti iadei filius,ut daret se recipientibus,ac lucem hanc apprea
hordetibus,potestate flios deiferi his qui creaut in no-
69쪽
IN s Y n B o LVM APOSTOLO. I 'φ' d. vi mine eius. QIi non ex sanguinibus ,neque ex uoluntate' carnis, neque ex uoluntate uiri quales omnes sumus ex A U)sed ex deo nati sunt, id est,regenerati sunt. Hic est christus Iesus plenus gratiae Cr ueritatis, De cuius plenitudine nos omnes accipimus, CT gratiam pro gratia, pquem deus,quem nemo uidit unquam,multifariam, multisque modis olim in prophetis loquutus, noulfi me nora
bis in persona eiusdem filii sui familiarisime, euidentifi nes it motuit. Unigenitus enim filius qui est in sinu puis
tris, si enarrauit per quem astuta 6t uita sterna. Haeo enim ess uita eterna,ut cognoscunt te solum uerum deu,
er quem mi pi, i sum Christum,per quem liberatio ac salus humano generi,in diabolica captiuitule detento,apparuit quemadmodum scriptum est: Si uos filius libera. verit,tunc uere liberi eritis. Q num enim primussares no kr Adam,ab initio ad dei imaginem Cr similitudine conditus, ac in Paradiso delitiarum, ubi erat perpetuo beatus, Cr immortalis futurus, per inobedientia seipsum perdidisset actus carnalis Cr mortalis, tota natura cor
Aug. in m . ruptus er deprauatus,nimiru auerbus a deo uero,stera Aue se lib. anno illo ac incommutabili bono,atq; hunc corruptelam, in
totam stirpem suam asse corruptae sobolem,deriuasset, non potuit homo,sicut sponte ceciderat,ital onte etiam resurgere,quemadmodu qui seipsium occidit, seipsum reis
Nini, inhai, fiscitare non potest. Sed necessarius erat mediator, per mi hia K litem deus dextera sum nobis porrigeret, qua perditosvius. nos reuocaret in uitam, Cr captiuos uindicaret in liber
tatem. Proindeq; factum est, ut istηd dei uerbum, p quod
70쪽
ENCHIR. cIIRISTI A. INSTI. ser μ' ad miseriam no rum fest dimitteret Cr habituaeret in nobis,quemadmodum diuus Paulus ait: Qui qua P p, informa dei esset,non rapina arbitratus est esse se aequalem deo sed semetipsum exinanivit, formam ferui acciapietis,ut filius qui in deitate erat patri equalis, humana indutus nuturum, Cr quatenus homo,ab omni tamen pec stis cati labe longe alieni ima deo patri usis ad morte obe Mohan.ndiensfictus hominem,qui a deo per inobedientia in mor tem prolapsus erat,ses diabolo subii gauerat, in uitum ac libertate reuocaret. N obis datus,nobis natus,ut pec Greencatu nostra, imo totius mundi pro quibus nihil dignum nos quod exoluerimus deo habuimus ipse portaret, CT Ei II nos qsum inimici essemus deo,per mortem suam infinis R*m 'guinesuo recociliaret suiq: spiritus in se credentes purαιicipesfaceret,per quem diffunderet charitatem in coradibus nostris,qua deum stonte ac libenter, non ut ferui, adimpletur
sed μt ingenui fi ,uti de alacres,dei uoluntatem facere ram μῆ-mus. Tunc enim escimur uere liberi, quum deus nos
fugit, id est. yrmat Cr creat,non ut homines quod tum scitosed cr ut deo accepti ac boni homines simus, quod nunc gratia sua facit, ut simus io cHR STO JE Vs citi;
noua creatura,secundum quod dictum est: cor mundum ini ea r me deus. Necesse ergo luerat,ut hic mediator, fumus deus esset eT homo, quod alioqui perditos seruare, mortuos uiuifcure,ii scure impios,pectata remittere, spiritum suillhun dare breuiter,nos regenerare non pomisque i,quae omnia benignitas ei humanitas saluatoris no Graii
pri dei in chrij, non ex operibus ius tia quae fecimus τοτ ηρυς Ibinadam sum insericordiam perficit. Miseri