장음표시 사용
31쪽
Caesi re, eamestres, festino, barocho,da rapti. Felapion, di famis,datisi, bro cardo,serison. Et hi omnis concludunt directe praeter quinque ultimos primae figurae.
In his nominibus ponuntur quatuor literae voeales scilicet. a. e. i. o. prima significat uniuersalem affirmativam. secunda uniuersalem negativam. tertia particularem indefinitam, vel lingularem affirmativam. quarta particularem indefinitam, vel singularem negativam. secundum ergo situm istarum literaru in modebet constitui syllogismus. quia ergo in barbara terponitur, a. ideo quaelibet propositio in modo illo erit uniuersalis affirmativa. Et quia in, celaret, primo ponitur. e. se cudo. a.& iterum tertio. e. ideo illius modi prima propositio & tertia erit uniuersalis negativa. secunda vero uniuersalis affirmati . Si ergo quaeratur, barbara, e quibus constat. dicatur quod ex duabus uniuersalibus pi firmativis uniuersalem affirmatiua dire cte concludentibus. Coelarent,vero ex uniuersali negativa & uniuersali affirmativa uniuersalem negativa directe eoncludetibus,:& ita de singulis dicat. Quinto est nota dum primae quatuor dictiones pri mismi versus incipiunt ab his cosonantibus. b. e. d,s. & si ρει. 8.m 3. militer omnes dictiones sequentes.& per hoc intel- IUbi. 9.2gitur quod oes modi inchoantes a. b. debet reduci ad sopb qt.ων .primum primae.& omnes modi inchoantes a. c. ad se-.2.f. zo pr. Icundum. εἰ per dad tertium.& per. f. ad quartum. Ite G. c. q.cor. .
ubicunque ponitur. s. in his dictionibus deno turquod propositio intellecta per vocalem immediate st dem cedentem debet conuerti simpliciteri & per. p. debet conuerti per accidens.& per. m. quod fiat transpositio in pmissis .ita i maior fiat minor,& econuerso, &p α ques redocatur per i possibi te. Exemplum trita pri morum habetur reducendo assiserio. ut omnis ho est animai,nullus se in homo. ergo quoddaanimal sic, nullus homo em lapiti
32쪽
apis,quoddam animal est homo , ergo quoddam animal non est lapis. I sta reductio habetur conuerten d o. maiorem primi syllogismi per accidens. & minore msimpliciter. quibus conuersionibus factis transponantur praemisse.& ita de alis dicatur. Q raliter autem modus in quo ponitur c. reducatur per impossibile osteditur. Nam in istis modis solummodo inseritur. e. videlicet in barocho,& in brocardo, ideo solum isti modi reducuntur ad barbara per impossibile. Exeplum primi,omnis homo est animal aliquis lapis non est animal. ergo aliquis lapis non est homo.reducitur namque ad barbara, per impossibile sumendo contradicto rium conclusionis cum maiori,& inserendo opposituminoris. ut omnis homo est animal, omnis lapis est homo. ergo omnis lapis est animal. Exemplum secundi modi. ut quidam homo non est lapis, omnis homo est animal. ergo quoddam animal no est lapis. Reducitur namque ad barbara, sumendo contradictorium coclusionis cum minori ,& inserendo oppositum alterius prae missae,scilicet maioris , ut omne animal est lapis,omn i s homo est animal. ergo omnis homo est lapis. Vnde versus. . Simplic iter verti vult. 8. p. vero per acci . - M. V ult trasponi. c. per impossibile duci. . Ex praedictis sequitur,quod nullus syllogismus co: stat ex omnibus pallicularibus,nec ex omnibus nega tiuis . Et si altera praemisarum suerit particularis vel negativa,& conclusio similiter erit particularis vel negativa. Et haec de syllogismis dicta sufficiant. Explicit Primus Tractatus qui summularum dicitur, Incipit secundus qu i.suppositionum dicitur.
33쪽
De di nitione suppositionis et de
suppost Tio est acceptio termini in propositione pro aliquo vel pro aliquibus. Exemplum primi, tu es. Exemplum secundi. ego & tu sumus . in prima supponit solum pro aliquo. in secunda pro aliquibus. Et nutanter dicitur in propositione, quia extra propositi nem non supponit terminus , licet significet. unde ly- homo, ita significat extra propositionem sicut intra. Nunquam tamen supponit nisi existat pars propolitionis. Suppositio diuiditur quoniam aliqua suppositio est materialis,& aliqua est suppositio personalis. Suppositio materialis, est acceptio termini in propositione pro suo materiali significato. ut homo est nomen, patet quod ly homo,no supponit nisi pro se vel pro sibi co simili quae sunt significata materialia istius termini homo. Suppositio personalis est acceptio termini in propositione pro suo sermali significato, ut homo est animal. patet quod ly homo, supponit pro sor. vel pro pia . qui sunt significata formalia istius term ni homo. Ad euidentiam autem istarum diffinitionuest notandum, qu bd differentia est inter significatum formale & materiale alicuius tarmini Nam significa tum sermale alicuius termini est illud quod ille terminus significat.& de eodem ac pro eodem est veris cabilis affirmative sine additamento signi materialitatis,sic iit sor. vel plato est signiscatum formale istius termini homo, quia de sorte & platone verificatur affirmative ly homo, sine additamento signi materialitatis. quia quaelibet istarum est vera. sor. est homo ,&plato est homo. Sed significatum materiale alicuius termini est illud quod ille terminus significat pro quo non est xerificabilis affirmativae sine additamento si- gni Vig. Paul.
34쪽
Tertium gni materialitatis, sic ut .lle terminus lio,& quilibet sibi consimilis est signis clatum materiale eiusdem termini homo, quia seipsum significat, & quemlibet sibi
consimile nutamen pro nullo tali est verificabilis sine addita meto signi materialitatis, quia haec est falsa. ille terminus ho, eli homo, sed haec est vera, istae terminus homo est ly homo. vel dicatur,& breuius, quod significatu formale alicuius termini, est illud de cuius pronomine demonstrante veri ficabilis est talis terminus assirmativae sine additamento signi materialitatis ut sor. est significatum formale illius termini homo , quia haec est vera, hoc est homo, demonstrando sor. sed significatum materiale alicuius termini est illud, de cuius pronomine demon lirante non est talis terminus veri scabilis affirmativae, nisi mediante signo niaterialitatis, sicut istae terminus homo,est significatum matςriale eiusde, quia haec non est vera, hoc est homo
demonstrando illii terminu homo, sed haec bene, est uera hoc est ly homo, demolirando eundem. Ex quibus sequitur primo, i quilibet terminum qui non est de se ipso verificabilis, nisi mediante signo materialitatis habet duplex significatum, videlicet materiale, dc formale, sicut illi termini homo animal, lapis,lignum, S huiusmodi Significat enim ly homo, sor. formaliter,& seipsum aut sibi consimilem materialiter.:secudo sequitur, quod quilibet terminus qui est de se ipso veri scabilis sine tali signo habent vuum solum significatu,& illud est formale,& formaliter se significat, sicut isti termini ens, aliquid,nome, terminus, & huiusmodi. Na sicut illa est vera ens eli ens,ita ista,ly ens, est ens, Et sicut illa est vera, nomen est nome, ta ista ly nonae est nome. Tertio sequitur, quod sicut aliquis terminus primi intentionis vel impositionis habet, lignificatum sormale solummodo, & aliquis matcrialeia sormale, ita aliquis terminus secundae intentionis
vel impositio uis habet significatum formale solummodo
35쪽
modo aliquis utrunq;. Prima pars est ostensa,quoniatam ly homo,quam ly ens,est terminus primet intelionis vel impositionis,& tamen ly homo,habes utrunq; significatum,& ly ens formale solummodo. Secunda pars probatur. N am is no meo,& ly propositio, simitermini secundae intenti is vel impositionis,& ly nomen habet signi eatu formale solumodo, quia haec est vera ly nomen est nomen,& IH propositio,habet utruque quia haec non est vera. licet propo est prop5,sed bene quaelibet istarum, propositio affirmativa est propositio propositio negativa est propositio. Similiter istae terminus syllogiimus habet utrunq; significatuquxa h c non est vera, ly syllogismus, est syllogismus sed bene quaelibet illarum. a. est syllogismus,&. b. estyllogismus dato quod. a. sit syllogismus primae figurae,&.b. secundae.Quarto sequitur,quod sicut aliquis terminus primae intentionis vel impositionis potest supponere materialiter, & aliquis personaliter ita ali o- quis terminus secundae intentionis uel impolitionis M' potest supponere perlonaliter,prima pars est ostensa, & secunda probatur, nam dicendo nomen est terminus,ly nome, supponit personaliter, quia pro suo personaliter significato. Et ita dicendo, propositio vel syllogismus est oratio, ted dicendo propositio est terminus simplex, syllogismus eli nonae, tam ly propositio inquam ly syllogismus supponit materiali ter pro suo
materiali tigni hcaro,&c. De cogi itioue terminorum quando supponunt materialiter et q indo personaliter. Cap. a. V T A v T E M cognoscatur quando termini
materialiter supponunt,& quando personaliter, spe- iciales regulae declarantur quarum prima est ista. Omnis terminus solum habens significatum formale si solummodo personat.ter supponibilis, patet quia
alis nunquam supponit. nisi pro suo formali signi
36쪽
ficato, verbi gratia de terminis primae intentionis vel impositionis,utens,aliquid,& huiusmodi. Exemplum de terminis secundae intentionis vel impositionis, ut terminus, nomen, S huiusmodi. Secunda regula est ista. Omnis terminus utrunq; habens significatum si sibiladditur signum materialitatis in propositione solummodo materialiter supponit patet, quia non supponit nisi pro materiali significato ratione signi materialitatis. Exemplum de terminis primae intentionis,
vel impositionis, ut ly homo, est, ly homo, ly animal , est ly animal, tam ly homo,quam ly animal, stat materialiter. Exemplum de terminis secundae intentionis vel impositionis, ut ly propositio,est ly propositiod syllogismus, est ly syllogismus,tam ly propositio , quόm ly syllogismus supponit materiali cer, quia pro
suo materiali significato. Signa materialitatis, sunt ista ly, iste terminus, ista propositio, ista oratio,& huiusmodi,sed potissimum est ista uox ly. Tertia regula est ista. Cuiuscunq; propositionis extrema lunt termini primae intentionis vel. impositionis quibus non additur signum materialitatis tam subiectum quam praedicatum supponit personaliter, ut homo est animal, r. currit. Et notanter dicitur si non additur signum materialitatis, quia addito illo supponeret ibi terminus materialiter, per secudam regulam. Quarta regula est ista. cuiuscunq; propositionis extrema sunt termini secundae intentionis uel impositionis, quorum subiectu habet solum significatum formale,& pr dicatu utrunque, tam subiectum quam praedicatum supponit personaliter si praedicato non additur signum materialitatis, uerbi gratia signum est propositio, terminus est syldogismus. Quinta regula est is a. Si extrema sunt termini secundae intentionis uel impositionis,& subiectu habeat utrunque signiscatum, paratum uero similiter utrunque uel solum formalim non datur regula generalis,quoniam interdum supponit quilibet illorum perso-
37쪽
personaliter,interdum alter materialiter. verbi gratia 'dicendo propositio est oratio,ambo extrema habent
utriusq; signi hcatum &ambo personaliter supponunt. Item si dicitur propositio est signum. sub ectum habet viri unque significatum, S praedicatum solum unu. formale & utrunq; personaliter supponit. Sed si dicitur propositio est nomen, subiectum habet utrunq; significatum & praedicatum solum formale, & tamen subiectum supponit materialiter. quia aliter non seret propositio vera. Item si dicitur propositio est terminus in complexus, utrunq; extremum habet utrunq; significatum,& tame subiectu supponit materialiter. Sexta. quia aliter propositio esset falsa. Sexta regula est ista. Cuiuscunq; propositionis praedicatu est terminus primae intentionis vel impositionis, & subiectu secundae,
deducto impedimeto signi materialitatis, ta subiectum quam pdicatu supponit psonaliter. ut spes est ho, aliquod genus est animal. Septima regula est ista. Cuiuscunq; proponis subiectu eli terminus primae intelionis vel impositionis no signans formaliter se,& praedicatu secundae deducto impedimeto signi limitantis, subiectu supponit niaterialiter & praedicatu personaliter. ut homo est nomen, Petrus est nominatiui casus. 'Et notanter dicitur no significas formaliter se. quia si terminus aliquis significaret se formaliter, personaliter supponeret per primam regulam, ut ens est terminus transcendens. Item dicitur, sine impedimento signi li- nitatis quia signum uniuersale vel particulare ei uia dem generis limitat ad suppositionem personalem. ut . .
aliquis homo est species. vel nullumlanimal est genus tam ly homo quam ly animal, stat personaliter propter limitationem signi. Ex quo sequitur quod subalterna illius. homo est species non e it illa omnis ho est particularis est illa. aliquis homo e species sed ista aliquod homo est species , nec singularis eius est aliqua illarum,iste homo est species. iste,homo est Log. Pa Ve. C spe-
38쪽
spe etes sed ista,hoc homo est species Item cotradictorium illius,homo est species. non est illud u. hil quod est homo est species. aut nullus homo e species quia tune duo contradictoria forent simul vera, sed illud nullu homo e species, nec subcontrarium eius est. aliquis homo non est species , seu aliquid quod e humo non est species, sed istud aliquod homo no est species. Ratio autem quare aliquae illarum tituantur in figura& alique non: est quia in aliquibus seruatur eadem suppositio & in aliquibus non . unde omnes propositiones existentes in figura debent habere consimilem generalem suppositionem. Et si dicitur quare lappositio materialis requirit signa neutri generis . Dicitur quod ideo quia omnis terminus materialiter supponens est neutri generis & indeclinabile nomen secundum grammaticos. Ex vltima & penultima regulis sequitur quod ista non est bona conuersio. his est species, species est homo, quia ly homo,in prima supponit materialiter, in secunda personaliter. sed sic conuertitur simpliciter, species est ly homo, nec illa est bona conuerso per accidens nullum nomen est homo, ergo homo non est nomen ,sed sequitur, igitur aliquid quod est homo non est nomen. De suppositione materiali π de diuisioω-bus eiusdem. I MATERr ALis suppositio plures continet diuisiones. quarum prima eli illa. Suppositionum materialium, alia discreta,alia communis. Suppositio materialis discreta est acceptio termini materialiter supponentis cum pronomine demonstrativo. ut hoc homo est species, ille terminus animal, est genus Suppositio materialis communis est acceptio termini materialiter supponentis sine pronomine demonstrativo, ut homo est nomatiui casus. Petrus est nomen proprium. unde ly Petrus, personaliter sumptum, est ter in minus discretus & nomen proprium. sed materia-
39쪽
liter est terminus communis praedicabilis de pluribus.
videlicet de illo termino, Petrus in mente ,& de isto in scripto.& de illo in voce Similiter dicendo , tu est pronomen demonstrativum subiectum huius non est pronomen , sed nomen indeclinabiliter sumptum habens similiter plura supposita. Secunda diuisio est illa. Suppositionum materialium communium,alia determinata alia confusa. Suppositio materialis dererminata est acceptio termini materialiter supponentis sub quo contingit descendere ad omnia eius supposita. disiunctivae,ut homo est terminus communis,& isti sunt omnes termini homo. ergo hoc homo,est terminus communis,vel hoc homo, est terminus communis, & sic de singulis. Ex quo sequitur quod ista propositio est vera, Homo non est nomatiui casus sicut ista. Homo est nominatiui casus , quia sunt duae indefinitae sub contrariae,in quarum prima veri
catur sub ectum pro illo termino homo,qui est dativi vel accusativi casus materialiter sumpto in alia pro simili qui est nominatiui casus. Et ita conceditur quod Amo,est verbum,& quod Amo, non est verbum. Legens est participium, & legens non est participium, Tu,est pronomen demonstrativum,& Tu non est pronomen demonstrativum. Nec sunt istae contradictoriae, sed subcontrariae, ideo non concedo quod Amo, est verbum,& nullum Amo,est verbum. Tu,es pronomen,& nullum tu ,est pronomen,quia sunt contradictoriae. Suppositio materialis consula est acceptio tetmini materialiter communiter supponentis liab quo non contingit descendere ad omnia sua supponentia disiunctivae, ut tantum homo est nomen, & isti sunt omnes termini homo, ergo tantum hoc homo est- nomen , vel tantum hoc est nomen , &sic desingulis , quia in casu antecedens est verum & eon sequens est salsum. Tertia diuisio est ista. Suppositionum materialium confusarum,quaedam est confusa C a in secunia. Tretun
40쪽
maria. tantum , & quaedam confusa distributiva. Quarta diuisio est ista. Suppositionum materialium consularum tantum quaedam est mobilis,& quaedam immobilis. Suppositio materialis confusa tantum mobilis est acceptio termini materialiter supponen ris, sub quo contingit descendere ad omnia sua supposita disiunctim. ut tantum homo est nomen,& hoc sunt omnia ly homo, ergo tantum hoc homo, vel hoc homo,& sic de singulis est nomen . Suppositio materialis confusa tantum immobilis est acceptio termini materialiter communiter supponentis, sub quo non contingit descendere. sed si contingeret, descenderetur disiunctim , ut necessario homo est species.ly homo, sat eonfusae tantum immobilirer, quia non licet descendere. unde non sequitur,necessario homo est species,& isti sunt omnes termini homo, necessario hoc homo, vel hoe homo, & sic de singulis est species antecedens enim est virum, & cosequens falsum. tamen si contingeret descendere descederetur modo dicto. Quinta diuisio est ista. Suppositionum materialium dili ributivarum quaedam est mobilis: & quaedaimmobilis. Suppositio materialis distributiva mobilis est acceptio termini materialiter communiter supponentis, sub quo contingit deseςndere ad omnia sua supposita copulatiuae ut omne homo est terminus, &isti sunt omnes termini homo , ergo hoc homo est terminus, & hoc homo est terminus. & sic de singulis . suppositio materialis distributiva immobilis est acceptio termini materialiter communiter supponentis sub quo non contingit descendere, sed si contingerer,descederetur copulatiuae,ut necessario Omne
homo est species. ly homo, stat materialiter distributivae immobiliter, quia non licet descendere cum nosequatur,necessario omne homo est species , & isti sunt omnes termini homo. ergo necessario hoc homo