장음표시 사용
51쪽
tatis quaedam taut reciproca. v c sui, meus,tuus, suu q. inardam non reciproca. ut ille, ipse.&hiusmodi. Quarta. arta diuisio est illa. Relativorum reciprocorum quaedam sunt possessiua. ut tuus, suus, Et quaedam non QPhua possessiva. ut se . ininta diuilio est ista. Relativorum accidentis, quoddam est identitatis. ut talis, tantus:
quoddam diuersitatis,ut aliusmodi. His diuisionibus praemissis sit haec prima regula. Relatiuum diuersitatis substantiae & relativum possessionis non supponunt pro illo pro quo suum antecedens . exemplum primi l. Duorum contradictoriorum unum est verum reliquum est salsum , patetmpro alio supponiely unum.& pro alio ly reliquum. Exemplum secundi aliquis homo currit & suus asinus iacet supponit antecedens pro homine,& relativum pro asino. Secunda regulae ista. Relativum in dentitatis subflati aeno possessivum, semp supponit up eo P quo seu antecedens,in comparatione tamen ad alterum extremoru.
Exeplum de relativo in dentitatis substantiae non reci Quεm termiproco. ut aliquis homo curit, et ille disputat. supponit nKrofert. reta ly ille,non absolute P aliquo homine, sed pro aliquo lausi. mde homine currente,io no significat secuda pars absolutem aliquistio disputat, sed qd aliquis hO currens eo. Letomadisputat e latro,& tu es ille, no significat secuda pars p teria derauiscisae,s tu es aliquis ho,quia tunc illa copulativa est et Duis. vide. in. vera, ted tu es aliquis homo qui est latro. Ex quo se lo. ma..i fisquitur Phaec est salsa. aliquis homo est animal,& alinus est illud, quia secuda pars signiscat assertiuae masinus est δnimal quod est aliquis homo, & par ide haec est falsa. aliquis homo est sor.& Pla. est .lle, sed haec εvera aliquis homo est sortes,& Pla. non est ille, quia Pla aliquis homo est,qui sortes non est. etiam ista est vera,aliquis homo non est sor.& Pla. non est ille, qa Plato, cicero non esse,& cicero est aliquis homo si noest sor. Item conceditur ut aliquis homo no 'est sor. SePla. est ille quia Pla. est aliquis homo qui non est sori
52쪽
quoniam Pla. est ipsemet qui non est son Exemplum de relativo identitatis iubilanti arrici proco . ut omnis homo videt se. supponit ly se, pro homine non absolute sic intelligendo, omnis homo videt omnem hominem sed resere do singula singulis. ut iste ho videt se , & ille homo videt se,& sic de singulis. Similiter dicatur de illa omnis homo habens filium diligit illum. Tertiare uia est ista. Relativum identitatis accidetis semper supponit pro simili, vel aequali illi Ῥ quo supposit suum antecedens. ver. gra sor. est albus,& talis est Plato, vel sor. est albus, qualis est Plato, supponit relatiuum non pro simili sor. Sim liter in illa sor. est bicubitus & tantus est Pla. supponit relativum' paequali sor. Quarta regula est ista. Relatiuu diuersitatis accidentis semper supponit pro dissimili illi pro quo supponit suum antecedens. vi cignus est albus S aliusmodi est coruus. Ex quibus duabus regulis sequitur quinta . videlicet quod relativa acciden, tium tam identitatis quam diuersitatis, suppon ut pro alio supposito sui antecedentis patet regula ex exeptis. De modo supponendi relatiuorum. Cap. 7. Ex quo patui pro quibus relativa supponunt restat
ostendere eorundem modos supponendi . Sit ergo haec prima regula. Relatiuum diuersitatis substantiae non semper supponit eodem modo sicut sum antecedens, sed secundum exigentiam sui signi vel situs. Unde aliquando supponit eodem modo. ut unus homo currit,& alius disputat. Omnis propositio vera est necessaria,& omnis aba est impossibilis. In prima antecedens & relativum lapponunt determinate, in secuda confusae distr ibutitiae. Aliquando ante cadens supponit magis consula quam suum relativum. ut omnis conditionalis vera,est necessaria,& alia est impossibilis. supponit antecedens distributivae relatiuum deriterminate.
53쪽
. terminate.aliquando e conuerso, relatiuum diuersitatis substantiae supponit confusius quam suu antecedens. ut aliquis homo eli Diges,& nullus alius est albus,antecedens supponit determinate relatiuum distributivae, Similiter aliquis ho legis , & tantum alius disputat. relatiuum supponit contrusae tantu antecedes determinate. Secunda regulaeis ista. Omne relatiuuidentitatis substantiae in eadem categorita sui antecedentis semper supponit eodemo sicut suu antecedes. probatur inductivae vi omnis ho qui currit mouetur,
relatiuum supponit confusa distributi uar. S in illa, omnis homo est animal quod est rationale,supponit confusae tantum, Sc in ista homo qui disputat legit, supponit determinate.& in ista sori qui currit non sedet, supponit relatiuum discrete. Ide est iudicium de reciprocis tam possessi uis quam non possessivis. ut omnis homo videt se. ly se, stat confusae distributivae, Et in illa aliquis ho diligit filium suu .ly suum, stat determinate& in ista pater sor. vocavit illum. ly illum stat discrete. Ex ista regola sequitur ista conclusio, ν aliqua est propositio uniuersalis assirmativa habes praecisae unusignia, cuius praedicatu stat consae distributi uar ve quilibet ho est ipsemet. Secunda concluso est ista. Signuvniuersale affirmati iiii ita habet vim distribu edi a parte praedicati sicut a parre subiecti. Tertia conclusio. Aliqui duo sunt termini communes sequentes signuvniuersale affirmatiuum non impeditum per aliud signum, qyorum remotiorem distribuit,& non propin quiorem. patet,vi omnis homo est videns se ubi ly se, stat confusae distributi uar. & ly videns,confusae tantu. Et si contra istas conclusiones adducatur regulae quinti capituli huius tractatus, scilicet pro maiori euidentia. Dicatur quod illaeregulae intelligantur extra materiam relativorum. Contra istam regulam arguitur.
quoniam dato quod ly se distribuatur in dicta propositione ,sequitur istam consequetiam fore bona. Om- Log. Pa. . D nis
54쪽
nis homo videt se. ergo omnis homo videt omnem hominem. Dicitur quod stat distributivae non absolute, sed reserendo singula singulis. videlicet isse ho videese,& ille homo videt se & sic de singulis. Ex quo infero istam consequent am non valere, ratum sor. vide en ergo omne videns se eis sori quia ly se, in prima supponit discrete,& in secunda distributivae, sed bene sequitur. ergo omne videns sor, est sor. Tertia regula est ista omne relativum identitatis substantiae hypotheticae relatum ad suum antecedens supponens colata tantum, non supponit eodem modo, sed determinate habendo respectum ad totam compositionem sui- antecedentis, ut omnis homo est animal,& istud est rationale. relatiuum stat determinate. & ideo secunda
pars est salsa & significat assertivae quod animal qδ est
omnis ho, e rationale. quod est falsum. quia nullum est animal quod est omnis homo. Similiter ista est falsa. Ego indigeo oculo ad videndum,& illo indigeo. quia nullo oculo indigeo ad videndum. Vbi est aduertenduquod ly indigeo,cu suo gerundio,confundit confusae
tantum, S sine illo confundit confusae distributium Quarta regula e ista. Omne relatiuum identitatis substantiae hypotheticae relatum ad suum antecedens su Pponens dii cretae determinatae, vel distributivae , supponit eodem modo sicut suum antecedens habedo respectum ad totam compositionem sui antecedetis. vel ad alterum extremorum. ideo coceditur quaelibet istarum. aliquis ho e,& tu es ille, aliquis ho e, Sc tu no es ille, secunda non significat quod tu non es aliquis hoqui est. sed quod tu aliquis ho qui est non es. & hoc est verum. Vnde non semper est licitum loco relativi ponere seu antecedens nisi seruetur eade suppositi Item sequitur quδd ista e falsa aliquis ho est,& quilibet homo est ille, quia ex quo ly ille, star determinare. secunda pars significat quod aliquis ho est quilibet homo. sed conceditur . quilibet homo est animal, uidem
55쪽
idem e risibilis, quia relatiuum distributivum n on refert in comparatione ad totam compositionem. sed solum ad alterum extremorum , non distributum vero bene refert antecedens,habendo respectum ad totam
positionem. Ex ista regula sequitur primo ista coci sio, quod aliqua, uniuersalis affirmativa habens solu cinciaslin.
unum signum cuius praedicatum est terminus cois, &non stat confusae tantu sed de te rminate patet de praedicato secundae parcis ho: us copulati uar. aliquis homo
est,& quilibet homo est ille, Secunda conclusio. Signuvni uertate affirmativit no impeditum per aliud signunon confundit confusae tantu terminum comune me
diate sequetem in ea de categori ea. Nec hoc est inconueniens. quia hoc non est ratione signi, sed relativi nopotentis recipere coofusionem illam propter dependentiam quam habet ad suum antecedens.& ita nulla illarum conclusionum aut praecedentium est cotra regulas quinti capituli quia aut impeditur signum, aut terminus non est capax confusionis. Quinta regula , est ista. Relativum accidentis siue identitatis, siue diuersitatis,nsi semper supponit eodem modo sicut sim antecedens, seu secundu exigentia sui signi vel situ unde aliqn supponit eode mo, ut aliquis ho e albus, αralis est equus . omnis homo albus legit,& nullus talis disputat, Aliquando supponit antecedens magis confusae. ut omne album currit,& tale disputat,aliquando econuerso relatiuum supponit confusius. ut aliquis homo est albus, & nullus coruus est talis . aliquis homoe it niger,& quilibet aethiops est talis. in qualibet istarum lupponit antecedens determinate & relatiuum in una destributivae,& in alia consuta tantum. idem est iudicium de relativo diuersitatis accidentis, supponit enim interdum confusius quam suum antecedens ut aliquis homo est niger,& non huiusmodi est coruus, Sexta & vltima regula generalis est ista. Omne re- η
atiuum suppossit eodem modo sicut suum antecedes, '
56쪽
Intelligendo de modo sepponendi uniuersati,ita quod
si antecedens supponit materialiter & relatiuum similiter si personaliter & relatiuum similiter,uer. g. homo est ecies,& istud est nomen tam relativum quam antecedens supponit materialiter. sed dicendo, homo est animal & ille est risibilis,lam relativum quam antecedens supponit personaliter Regulae ergo superiores de ino supponedi relativoru debet intelligi quoad modos supponendi speciales pertinentes ad suppositionem discretam,determinatam, confusam tantum,aut distributivam , & haec pro materia retari uorum dicta sufficiant.
De ampliationibus. cap. 8.IA M de suppositione quae sit respectu di uersorum ouusi avi p*d- mpliationem & appellationem exta, .. PH- per tractare. Vnde ampliatio est acceptio termiz temporaliter sumpti ultra con signifieationem verriti. thriis. principalis vel participii eiusdem . Pro cuius di , .dibib., . finitioni. declaratione prima regula sit hare. Omnis di in is xerminus supponens respectu verbi de praeterito vel
D. . i. p rticipii sui a parte ante,ampliatur ad supponendum' pro eo quod est vel fuit. ver. gra album fuit nigrum non supponit ly album, pro eo quod fuit album prae cist,aut solum pro eo quod est album, sed disiuncti mpro eo quod est album, vel fuit album, Ex quo sequitur veritas istarum propositionum. Prima , virgo fuit praegnans paret,quia quae est aut fuit virgo, fuit praegnans. Secunda propositio,puer fuit senex,non quidequando suit puer, sed postquam fuit puer. Tertia propositio,album fuit quando nullam habuit albedinem. patet,quia id quod est vel album , fuit quando nullam habuit albedinem, dato 3 nune aliquid sit album quod continue ante hoc suit nigrum. Consimiliter est dicendum si fuerit participium praedicatum respectu huius verbi est , ut aliquis homo est mortuus. patet,
quia ly homo,supponit pro homine qui e st vel f tin
57쪽
lanificat illa propossitio qudd aliquid homo qui est
vel suit,est mortuus. Et conceditur ut prius quod uirgo est corrupta . quia ista quae est vel fuit virgo est corrupta. Secunda regula est ista. Omnis terminus iupponens a parte ante respectu verbi de futuro uel z.r zμωsui participii siipponit pro eo quod est vel erit. veri gra homo generabitur supponit subiectum pro homine ui est vel quierit. ideo signiscat ista propositio, quod qui est vel qui erit homo lgenerabitur. Ex ista
regula sequitur ueritas starum propositionum. Pr masenex erit puer,patet . quia qui est vel qui erit senex, erit puer. Secunda corrupta erit virgo, quia quae est vel quae erit corrupta,erit virgo. Tertia propositio. Decapitatus eantabit. quia qui est uel qui erit decapitatus cantabit. Idem est iudicium de suppositione respectu sui participii. ut homo est genera dus. significat. n.
ista propositio quod qui est vel qui erit homo; est ge-
nerandus.Tertia regula est ista. Omnis terminus supponensi a parte ante vela parte post respectu huius
verbi, contingit,vel sui participii, supponit pro eo est vel contingit esse ut album contingit este nigrum. denotatur φ id quod est vel contingit esse album eo tingit esse nigru. Si ita dicatur de ista sedente contingens est currere. Quarta regula est ista. Omnis terminus supponens a parte ante vel a parte post trespectu huius verbi, potest, vel sui participii,aut termini ve balis desinetis in bilis,vel in bile, supponit pro eo Gest uel potest esse, ut albu potest esse nigrum,denota-tyr qnod illud quod est uel potest esse albu, potest esse nigru. Ex ista regula sequuntur alique propositiones. Prima. Creans potest esse deus, dato quod deus non crearet,q uia quod est uel potest esse creans, potesse deus. Secunda proposito. calidissim potest esse calidius quia quod est uel potest esse calidissimii,po-b falidius Tertia propositio . Infimum potest eue inferius,quia quod est uel potest esse insimu .po-
58쪽
- Tractatus' test esse Inserius. Ide est iudicium de particἰpiis & ter
mino verbali. ideo concediturqu6d genitu est generabile,& corruptum e it corruptibile. prima significae
quod illud quod est ves potest esse genitum ci generabile. secunda fgnificat quod illud quod est vel po
test esse corruptum,eit corruptibile. Quinta regulas retulis est ista. Omnis terminus supponens a parte ante velat parte post respectu horum verborum, incipit,vel desinit,aut suorum p3rricipiorum supponit pro eo quod est aut incipit vel desinit esse. ut album incipit uel desinit esse,denotatur,qubd illud quod est aut incipit vel desinit esse album,incipit vel desinites e. & ita de paro. ret. ticipio dicatur. sexta regula est ista. Omnis terminus supponens a parte ante vela parte post respectu verbi vel participii habentis naturam transeundi indissere ter ad possibile & imaginabile supponit indifferenter pro eo quod e,vel potesse imaginabile sicut sunt ista, verba,cognosco,intelligo,&huiusmodi. Cum ergo di citur rosam intelligo,aut cognosco. denotatur ut rosam quae est, vel quae potest esse, vel est imaginabilis ego intelligo,vel cognosco . Vnde ita intelligitur vescognoscitur illud quod non potest esse. sicut illud qi
potest esse. Intelligo namq; chimeram uel monte aureum,quorum,nullum potest esse .& intelligitur haec regula de termino recto a parte post a verbo activo, uel dae recto a parte ante a uerbo passivo, siue praepo reolaria. natur uel postponatur Ex predictis regulis sequitur primo, a tertio adiacente.ad secundum adiacens cupraedicato participio ampliativo, non ualet argumentum.unde non sequitur Adam est mortuus, ergo Ada est,antichristus est futurus,ergo antichristus est. Secundo sequitur. 9, ista non est bona couersio. antichri. stus est futurus. ergo aliquod futurum est antichristus. quia in antecedente supponit ly antichristus, ampliati ut,&in consequente non. ideo deberet sic conVlia verti alio futuru est uel erit antichristus. Tertio se
59쪽
tur, qudit istae syllogismus no ualet. Ome futurum est, Antichristus est futurus. ergo antichristus est. quia in conclusione non supponit ly antichristus,ampliati ..uae, ut in minori, propterea in mordebeat esse talis antichristus est aliqa suturii, ubi ly futuru tenetur,nominaliter,sicut i maiori & no participaliteri quare &c.
De appellatronibus. Cap. 9.APPE LATIO est acceptio termini in propositione habentis respectum ad naturam uerbi vel participii eiusdem nt aliquis homo est,ir homo, supponit pro hυ- ὰ, mine.& non pro quolibet homine indifferenter, sed p gasib. solum pro homine qui est. Ut ergo clarius intelliga' Diuisio eius tur haec dissinitio, notandum quod appellatio sic diuiditur.quoniam aliqua: uocatur appellatio remporis. aliqua ampliationis,& tertia solamar. Appellatio tem σπιι impaporis est acceptio termini in propositione pro aliquo riμ uel pro aliquibus, secundum solam con significatione uerbi, uel participii eiulae, ut albu suit nigru. licet lyalbu, supponat pro eo quod est uel fuit albu, tamen lynigru, non supponit nisi pro eo quod fuit nigru,& uerbum eiusde consignat solumodo pleritiuar. ideo ly nigrum,appellat solum tempus praeteritum. Prima regula. Omnis terminus supponens respectu uerbi depraesenti non ampliatiui, nec distracti per participium
ampliativum,appellat tempus praesens. ut homo est animal. uel sor.eutrit . quilibet illorum reminorum, ram a parte subiecti quam a parte praedicati. supponit solummodo pro eo quod est. Secunda regula est ista. Omnis terminus sequens uerbum ampliatiuum praeteriti temporis uel futuri appellat tempus praeteri Iua ut suturum, ut hoc suit album , uel hoc erit nigrum.
supponit ly album , in prima propositione praecisae
pro eo quod suit album.& in secunda praecisae pro eo quod erit nigrum . Appellatio ampliationis est acce--amptio termini ampliatiuae sumpti limitati per terminu-mpliatiuum praecedentem ut hoc potest esse album P
60쪽
supponit lyalbum,ampliatiuae a parte post,sictit a parte ante. sed a parte ante no appellat, a parte vero post appellat, is p. ampliationem. Prima regula est ista. Omnis terminus sequens aliquod istorii verborum incipit,vel desinit, vel aliquod suorum participiorum appellat ampliationem. ver. Psor. incipit esse albus supponit ly album . pro eo quod est vel incipit esse album. sed politum a parte ante no appellat, a parte vero post appellat propter limitationem termini ampliatiui praecedentis. Secunda regu Ia Omnis icrminus sequens aliquod istorum verborum potest, contingit..aut aliquod suoru participiorum appellat ampliationem ipsorum. ut hoc potest , vel contingit esse albun ampliatur lyalbum,ita a parte post sicut a parte ante,& a parte post appellat ampliationem istorum verborum propter limitationem ipsorum,quam non appellata parte ante, ex quo non Απιι fr- limitatur. Appellatio formae est acceptio termini in . propositione limitati per terminum praecedentem c5 cernentem actum mentis ut intelligo hominem, lyhominem appellat suam sormam, quia significat suum significatum sub ratione eiusdem propter limitatione Lctam a termino concernente actum mentis. ideo per illam denotatur, quod ego intelligo aliquid sub ratio Comlψ- ne qua homo. Ex praedicta diffinitione sequitur veri
- . tas trium conclutionum. Prima conclusio est ista. Patrem meum cognosco, & tamen non cognosco patrem meum. probatur.& pono quod sor. sit pater meus quem bene cognoscam. nesciam tamen an sit pater meus vel non, imo pono qubd non considerem de patre meo, utrum talem habeam vel non . Isto posito patrem meu cognosco quia illud quod est pater meus, cognosco, non tamen cognosco patrem me v. quia non cognosco aliquid sub ratione qua pater meus. Secunda conclusio sortem volo videre,& tame nolo videre sonprobatur,pono quod sit inimicus meus