장음표시 사용
121쪽
fixa nuncupantur ex accidenti tamen . eo quod Ignis externus corpore ita tem solum occupat , interiora petere nequit, ideoque quae sunt in dissolubilia, con-1equenter fixa dicuntur. Qua ratione Chemicae Professores argentum vi vum purissimum magnoque artificio elaboratum fixum asserunt, licet fugax sit magis, quam vulgare,
solum quia in dissolubile penitus cognolcatur ; de hoc enim dictum illud verificatur , quod vel lotum ie volet ab igne, vel totum in igne permaneat. A liud est ergo in dissolubile esse, aliud fixum, quamvis hexillo etiam pendere queat, ideoque paliter inele . . mentis simplicibus illud fixum est, quod ab igne alterationem ullam non patitur, cujusmodi est terra aer, quae duo ab igne si pura sint nihil immutantur; At si aqueae humiditatis nonnihil habeant, vel partibus dissolutis, quod aqueum est e volat, & quod ter . reum residet; vel si non sint separabiles partes, quod
praevalet, socium retinet, & sic aqua praevalens se-l cum terram defert , terra vero dominans, aquam in igne sistere cogit. Aer vero indisserens est ad utrumque, non enim fugit ab igne ut aqua, nec permanet in ei eodem ut terra: propter suam etenim levitatem, dum i in sua natura permanet, ascendit supra alia corpora,
non fugit, quoniam ab igne immutabilis est, ut probatum est alibi, & ideo cum aqua ligatus ab eadem iextollitur; a terra vero inferius detinetur, quae omnia in argento vivo vulgari & auro cognoscuntur ; in his enim metallis plurimum aeris includitur , & hinc pondus, utraque vero in dissolubilia pene sunt, attamen aer in auro fixus est in argento vivo volatilis.
Passio igitur haec quae fixio dicitur terrae proprio,& principaliter competit, unde in sal principium deri'
122쪽
yiber secundus. Uyltur volatilitas aquae, quam vis huic ideo competeredeatur, quia per ignem rarescit, attenuatur&sic
tollitur : Tetra vero quia his passionibus non estbjecta, idcirco in igne stabilis permanet. Quod sir aquam UitIOlvatui cum ipsa uniatur ab eade inlati violentia , comi a suae naturae seges secum in lime trahitur. At Ii tetia eadem aete at cenuaretur, que intime connecteretur, non propterea ab igne
fugam verri possent, utrumque enim ab igne malabile est, non est igitur substetntiae tenuitas volatim is auia,ted aqua. Dici veto potest tenuitas conio , ii ne qua nec aqua apta per ignem extollere
Ex his porro cognoscitur fortem coagulationem metallis, ii rictamque mistionein causam esse fimis per accidens; siquidem a terra praedominante 1 conspiciuntur, alioquin quantumvis stlictissima't ligaturae per ignem evolant , ut hidrargyron, od ablque eo quod aperiatur, in elementa sine ali
a sui arens sione fugit, non lemel sed pluries ac plusts, ac nil penitus immitatui sine artiseio. Ex his acludimus permanentiam in igne, quam fixionςm ellant,ex terrae dominio pendere in metallis; ubi aque enim elementum terrae praevaleat: seper. amam, stabilitatem in igne parit: stabilitas vero illud cialiter indicat, tetram 'videlicet in nustione sui test te super aquam dominari. De volatilitate ex opposito est inserenssum ab a-2o scilicet elemento caluari , cum inmistione tersi pereminet Ion nulla tamen, Disi ex propria a fixissi a per accidens exolat in igne , ut auro Mingit . sum ince mentatione quam dicunt in
Actiacitis ad id aptis, per si lac tegularum puli e
123쪽
x1ς De Accidentibus Metallorum, rem ab impuritaribus pucificatur. Salis etenim vapore nonnihil auri in vasorum coopeicula surgens linfigitur. quod ex cooperculis in pulverem actis re petitum fixi ismum ut pi ius invenitur . Volacile igitur proprie dicendum est, quod per se jure sibi naturaliter debito se in per in igne vulgarie. lvolat cujusmodi est aqua prinεipaliter , intermista ivero Mercurius principium secundarium. Opposita ergo sunt fixum atque volatile, oppositaeque rationes pariter illi competunt, quamobrem quae de fixione dicta fiunt, per oppositum de volatilitate intelligenda erunt &id potissimum, quod ubicunque inveniatur, ibidem pro cel to affirmari possit,aqueum elementum super terram vires possidere, de nihil exadverso aquam inmistione terrae praecelentem obtinere , quod similiter ab igne non fu-
De Cremabilitate, seu combustibilitate, ejusque
opposita passione non disticulter modum de caulam indagabimus, si ea quae alias de aeris proprietatibus disseruimus,memoria repetantur. Hoc videlicet elementum igni maxime affine , atque amicum d: gno- sci,pramplissimeque ab eodem penetrari, & illi couniri, quam proprietatem, cum in mistionem venit aer,non amittit, licet moderetur, ideoque nisi stricta caeterorum elementorum connexio restiterit,
mistum redditur maxime inflammabile, ut oleosa, pinguia,&potissimum sulphur vulgare, quod forti sesimae sit elementorum ligaturae, ac mistionis quia ta men aquae ac terrae quantitas tanta non est . Maerici maximam quantitatem intra sui dominii ac potesta- tis terminos retinere queat igne apposito ipsum ut pote amicum sinum aperit, secretiores aditus pene
124쪽
giens secum aerem accensum defert, S sic flamma ritur. interim in ruinam abit mistum, quod si tanta aquae ceriaeque portio inesset sulphuri, ut immensam aetas copiam comprehendere terminis, vinculisque constringere posset, nequaquam ignis mistionis interiora per vaderet, nec mist uim ullatenus in igne cremaretur, cujusmodi est aurum, argentum, hidrargyron, aliaque metalla plus minusve, ideoque &haec omnia per sulphur in igne comburuntur praeter au rum, cujus recessus sulphur petere minime valet. In erro autem quam vis magna terne portio insit , obiquae tamen defectum, palicis rotationibus conflatum est, ideoque facile ac brevi gignitur. debilem tanen habet mistionem, cum extra naturae fortis liga-urae proportionem elementa contineat, & propte- ea facile abig ae vulgari penetraturo, ac dissolvituri artim in elementa , part m in secundaria principia;
d de his postea , cum de metallis in speciali s. lib.
Nonnulli tamen in metallis plures volunt humi
ita es includi, radicalem unam appellant, sine in- natione, volatilem aliam, ac tandem adustivam iam,& hanc solum cremabilem dicunt. Quare ve- , tres eiusmodi humiditates sint, cur adustiva solumemabilis undelit adustiva, & quomodo tres in sintimiditates . an actia vel potentia distinctae non e
icant; at si quis penitiori dictum ij lud scrutetur in-ς DQ, c gnoscere clare poterit praedicta tria humiacto distincta mistis haud in esse aed in dissolutio-Progigni, dum videlicet mistum in tria principia tam daria exolvitur Quid enim aliud est sadicalisi ditas, quam latinosa Z quid alia sine ustione vo-
125쪽
D' De sit identibus Hetallorum utilis, quam mercurialisὶ quid denique adustiva praeis
ter sulphureum principium ex primis tribus elemenistis has humiditates oriri monstravimus ex ipso natu iae rei fundamento. ut sic patere cuilibet possit, quiaest caula pDedicto tum metallicorum accidentium, quae generatio, quis generationis modus, &caetera cuncta . quae ad perfectam & integram rei cognitionem spectare existimatitur Quamobrern non parum luminis ex natura sic explicata doctrina me allorum naturae scrutatoribus exoritur, cum in posterum ex ipso rei fundamenta iintelligere queant, quid sit non solum in metallis, &subterra ieis omiνbus, sed dc in plantis δc animalibus, imo in tuta Universi se me, adustibilitas. Seu cremabilitas, ejusque apposita passio, scilicetan crema biluas, & quid in mittis indicet. duo scilicet, unum
pei se primo & principaliter,aliud per accidens. Pri-huam indicatur eo quod ubicunque fuerita ei super' obundans, dummodo ex forti ligatura, per duorum reliquorum elementorum iustam proportionem iacta non prohibeatur, ad umbilitatem in in istis parit; s enim mistum torti ligatura donetur tunc per acci' dens 'cremabile conspicitur.
A liue dubitatio injurgit , quia si propter aerem
res aduruntur, necessario dc ipsima aerem magis aduri necesse esset, ctim tarnen ipse in adustibilis 3 ictus fuerit, & sensu ipso dignoscatur. At haec dubitatio facillime diluitur, eo quod id, quod in mistis est cremabilitas, insere est lucis ingressos.&adhaerentia, ignis etenim vulgatis nihil aliud est, nisi lux in corporibus, quae per accidens a luce dissolvuntur. ipsius e- nam natura est, ut subiectum, in quo residet, perficiat,2 riniaci, & in unitatem redigat. Si ergo iubiectum
126쪽
' Liber Ietu1ida. II 'non petfectum, nec unum sit, in partes disjicit ideoque cum elementum simplex in partes dissecari alias, nequeat, licet i luce penetretur, non tamen crema tur, sed ipsam et penetratio crematio est, Consimiliter & nissum si perfectum ita sit & unum, ut in memι data secati propter fortem mistionis ligaturam ne queat, corpore tenus penetratur,&sic ignescit, sed
DOD crematur, ut aurum, terra simplex & aer.
Ex his pariter constatι aliud esse cremabilitatem, seu adustibilitatem. aliud igni bilitatem : ignitio siquidem non est, nisi lucis seu ignis penetratio, sive mavis praesentia plus minusve prout subjectum capax est,& causa igniens longiori vel breviori tempore ignem tribuit objecto,& hac ratione cuncta ignescere possunt, etiam aqua saltem inmistis indisti, lubilibus. Cremabilitas vero est per ignem dissolutio, quae duplici ratione patratur, vel per flammam, vel per carbonem, cujus discrimen est . quia subsectum cremabile vel mulium habet humiditatis, vel parum, vel nihil: Si multum habeat, cum fumi & exhalatio-Displuxi ume mittat, flammam edit . Si nihil, sine flamma crematur,. & sic de mediis inter extremum
Con Eudimus itaque mistum quodlibe t . si ve sit ex
sab terraneis, sive stirpibus sive animalibus si ad ignis eXamen exponatur, vel totum ibi manebit indisIolubile, ut aurum , vel totum sine crematione avolabit, ut Esdrargyro , vel totum exardescet, ut pyrius Pulvis, vel denique in partes diversas abibit. prout plus imminus ad naturam trium principiorum alicujus iccedet, vel recedet. Quod autem aduritur, quia na-:oram sulphuris participet si humiditatem evaporabilem habeat,flammam edit, ut oleum; si siccum sit. sin
127쪽
rro De secidentibus ista arum. sine flamma comburitur, ut funiculus bombardicus ex quo patet cremabile duplicis esse generis, vel per ignem exhalabile, & hoc flammam edit; quod vero non est exhalabile, sine flamma uritur, in quibus siquid insit salinosum, residet inferius, si quid mercu-ltiale non facile animadverti potest. quia in vaporem resolutum sensim effugiens evolat: Et haec omnia in metallis persequisque poterit non disti culter observare , ex quibus natura eorum accuratius indagabitur.
De Coloribus, doribus, ct Saporibus:
Aturae quodam ordine procedentes accidentia ll. metallorum quae omnibus sensuum organis Cognoscuntur,examinare ribemus. Haec autem sunt color, perspicuitas, opacitas, splendor, quae ad orga num visus spectant; Sapor ad gustum, Odor ad olfactum, Sonus ad auditum. Et denique pondus seu gravitas vel levitas, durities atque mollities, quae ad tactum quorum postrema sequenti capite discutientur, penultima. cum de mollitie R duritie tractabitur e quare reliquum est priora tria nunc in examen
De metallorum autem coloribus parum quidem superest explicandum, cum abunde satis generice di chum sit de iis in Physicis. Metallorum enim colores, caulas non habent ab aliis coloratis diversas, nec ge ne rationis modum , necessectus indicant dissimiles. ideoque & illic metallicos praesertim colores descri
psimus,ex quibus utpote homogeneorum subjecto-
128쪽
hi tum propriis pro dissimularium mistorum indagine
is rationes & exempla desumpsimus, nam in caetra is,ae quia jugiter ob alimentum , quo propter nutritio in Q nem necessario uti debent , ac propter evaporatio- ω nem , quae perpetuo de illorum humido flagitiqueia corpore transpirat, colorum transmutationis causas
ii non ita firmiter observare , nec certum generationis . modum statuere valemus. At in metallis, quia haec, non contingunt, de illorum causis certiores reddit mur;nihil enim saepe metallis deperit; colores tamen . ex ignis duntaxat varietate, quam maxime varian- .rur. Hoc autem in Amausorum confectione visibiliger conspicuum redditur; dum enim haec in vitriariorum fornacibus varia invicem cum vitro vel sine illoi permistione conflantur , ipsorum colores subinde ' crebras mutationes pati conspicimus.1 Quod & in Chymicorum Sophorum decoctionibus quoque non obscure fit manifestum. In his enim nulla rei additione, vel amissione, igne solum interiori ab exteriori aucto,immutantur. li 'Ex quibus duo ad hanc inquisitionem summopere conducentia recolljgi possunt. Primum est igne in
tantummodo colorum varietatem parere; hic enina interiora mistionis ingrediens, intenditur perpetuis, si mistum terminatum ac exiccatum nondum fue Tit,&congruunt agens externum non defuerit,quo.
usque sic elementa subtiliata constringantur, ut debitum naturae seminali spiritui requisitum attingant, ac in perfectione quiescant, tunc enim eo quod elementa constricta maneant , colores nullatenus va riari queunt, quod igni exteriori aditus non patear, ut interiorem augeat, dc colorem immutet.
129쪽
Iaa. De accidentibus Metallor ni, Secum dum quod inde poterit observari, est ordo quidam naturalis quem natura videtur exigere in coloribus Rignendis; si ut enim mistionem inchoat ex simplici Hus elementis, hoc ex nihilo ruistionis, pri- l alionei I vocat Aristoteles , ita ex nihilo colorum 'colorationem inchoat. Elementa etenim in sua puritate mihil coloris habent,quia nihil ignis. Cum autem illa i Ierspicua naturaliter omnia sint,etiam terra, ex diaphan ei tale color initium sumit; ex hac enim inalbedin em igne invalescente proceditur, & inde in 'viridita tem majorem vel minorem,quae aucta nigredinem l parit, si postea digellio ignem adeat interiorem, in obscuriorem albedinem prius, postmodum ad fulg idum candorem , & hinc ad flavedinem dc denique ad rutilantem ruborem pervenitur. A Uae omnia accuratiori lance librata sunt alibi, ibit lemque in figuris colorum, mistionum, & rerum alicarum. graduum typum, ut oculis pene ipsis modum & disserentias intueri quilque posset apposui
mlas. Insuper opacitatis generationem & causas con sci ipsimus quare ne hic frustra idem repetatur quod
alioquin de illis desiderari posset,illinc petendum reε
lita quimus. Quod vero alterum altero splendidius apparea eri majori vel minori densitate ac perfectiori mistio- Die oritur, uti postea dicetur, cum de metallis in par uiculari in s. libro disputabitur. Odores nihil a saporibus disserre certum est, nifiquod odores producantur a materia tenui, vapora bili, ut scilicet objectum organo proportionem ha' beat, sicuti sapores hac eadem ratione non in subjecto vaporabili, nec solido, nec fluido percipiantur. Sicut enim halituoti olfactus organum petunto; ita μ- fluida
130쪽
fluida organum gustus'; quare si odorabile sit soli
dum, acetiam fluidum, utpote naribus ineptum iudicandum odorem non ossiciet: ita quoque gustabile si compactum, solidum ac exhalabile fuerit linguae V sentienti non erit idoneum. In hoc ergo ambo inini' si sum in ta conveniunt , quod si nempe objectum sensibile compactum extiterit. nec exhalabilo, nec
i s. idum odoratus gustus vesensationes non pariet, ac pi opterea quae tu ot hujusmodi, ut aurum, nec Odois γrom, nec saporem edunt, cum organa ipsorum em cere nequeant. Solum itaque aer ex propria natura odoratus Organum ingredi valet, qui tamen nullum parit odorem, quia elementa omnia in sua simplicitate in odora sunt; lotum ergo mistum,& illud inexhalabile olere potest. n. Hinc est ut non inter metalla tantum, sed & inter subterranea cuncta vegetabilia & animalia ea plurimum olere dignoscamur , quae sulphuris naturam magis participant, eo quod acris, plus quam caetera contineant,& quae Mercurii lunt conditionis minus, de adhuc minus valde quae sunt salinosa. Curei ergo parum distent odores a saporibus quae
de illis dicentur. de illis pati ter dicta esse intelligan
tur Caeteium sapores tres tantummodo extremos es.se, atque unum inter illos medium ostendimus alibi, 'Uamvis pro varietate specificarum substantiarum latitudinem maximam habere cognoicantur. At cum ad hos praedictos omnes videantur accedere, ore statui debet a triplici solum fonte manare, prout scilicet mista plus minusve de natura trium princi Piolum participant. Amaror liquidem sulphuris P Ioportionem sequitur. Sicuti a cedo Mercurii, salse dom