장음표시 사용
211쪽
Liber Tertius. 177 Dictum etiam est hi diargyron vulgari appellatio
ne Mercurius ob astri sui parentis dignitatem, cui admirandas proprietates acceptas refert , & hinci tertium ex principiis secundariis Mercurius est appellatum, propter rationes alibi allatas 3i ac vice versat liydrargyron mercurius nuncupatur, non tantum ex
genitore planeta ,sed ex proportione ac similitudine, quam cum mercurio principio participat, licet ab illo valde quoque distet ob sieminis ipsi met soli specialem virtutem. Unde clare liquet quam stolide hallucinentur qui credunt hoc metallum ; vel aliud quodcunque mistum speciale suum semen habens
aptam esse materiam sine alterius seminis potentio i iis interventu pro metallorum generatione. Cum se ergo Mercurium dicunt Scriptores nonnulli metallorum materiam, eiusdem proprietates, non corpo talem materiam intellexere; sicuti cum dicimus earnem materiam esse communem animantium, &signum stirpium, non intelligimus carnem aliquam . communem pile, neque unam ex altera componi, sed proprietatum convenientia omnia dicimus ex carne fieri &plantas ex ligno, cum singula lingulas speciales materias requirant, prout ex vi seminis huc iiivel illuc ducuntur, placuit autem veteribus communem hanc metallorum materiam seu proprieta
1 tes mercurii nomine insignire ob multas easque di-l, gnissimas rationes, sed specialitet eo quod in illo omnes colores observaverint, ut hinc in illo metalla cuncta existere prodiderint, & quod in ulterioremi perfectionem progredi queat, quamvis autem mer . curialibus proprietatibus scateat, praesertim quia in
igne non permaneat, nihilominus sulp huri quoque non minimum proportionatur, cum facile per ig-
212쪽
nem inflammetur, ac sulphuricomai uni commisce h. ltur, ex quibus sic multis per sublimationem cinnaba ris factitia paratur, minus tamen sulphuri con venire indicatur ex eo, quod minus hydrargyron quam ar-lgentum per sulphur laeditur, ex eadem namque cinnabari argento vivo segregato eadem fere quantitas re assumitur, quae fuit antea in compositione adhibita , sicut autem mercurialem sulphureamque natu ram possidere constat; ita plurimum distata salinosa, l& idcirco ferro quod cum sale maximam assinitatem habet nihil convenire observatur. Ex praedictis vero duae pulchrae quaestiones examinandae exurgunt: Prima est; quare mercutius sui phiari adhaereat, & cum illo tantam convenientiam prae se ferat , cum ex altera parte amicitiae foedus stri elissimum cum auro iunxisse videatur , nullum enim ex reliquis ita libenter auro connectitur ac Mercu- Iius, cum tamen auro nihil necessitudinis cum sub iphure intercedat. Cuius dissicultatis dissolutio non difficilis existimabitur, si quae superius dicta recolligamus. Duplex in mistis potissimum metallicis com- lpositionis consideratio habetur, altera est mistronis elementorum in ipsorum profundo, quam spiritua- lem missionem dicimus; Altera est corporis conditis
di constitutio, multum autem refert hanc distinctio-nem mente firmiter retinere, tum in rerum natura
lium cognitione, tum in medicis disciplinis , quamplurima enim invicem conveniunt ratione corporea affinitatis, quae discordant ratione alterius penitioris mistionis: & vice versa plurima in hac c5veniunt,
quae in illa dissonant, sic sal ab aqua, ac liquoribus aqueis distatuitur, propter corpoream conditionem satis,ac propterea liquores praedicti eiusdem interio '
213쪽
ia minime permeant, leviterque segregantur, satque remanet, quod prius fuera i ; similiterque aurum ab aqua regia nuncupata dissolvitur in corpore , non autem in mistione, nam perinde ab aqua dissolvente, scut sal ab aqua communi, sic argentum ab hidrargyron a vulgari separationis aqua,pleraque alia corpore renus hoc modo connectuntur, ut postea facild di regentur , sic etiam metalla invicem, & media mineralia vocata, cum tamen profundiora mistio num ligamina intacta supersint. interim vero plura hint, quae non tantum exteriori corporali cortice copulantur , sed penitus in abditis penetralibus uniuntur , ut ex ambobus vel pluribus unum fiat nulla ratione amplius segregabile. ln genere autem animalium ac vegetantium inis finita propemodum reperire est tali mutua counio-he liganda sub liquorum ac vaporum forma, fermentatione praesertim intermedia,quo imedio plurima fiunt unum. At in genere metallico similes connexiones non ita promptae contingunt, obsortissimam interiorum mistionum connetionem i, quare
subtiliori indagine investiganda sunt: qui mo pro pter gradus etiam innumeros, saepe contingit error, ut existimentur duci, vel plura intime iuncta, quae tamen facto periculo singula integra iterum reviviscunt. Unam ex his maxime admirandam Chenaist professores praedicant, in qua aurum mercuriali liquore occulto tali modo complicatur , ut cum postea rite ambo mista cognoscantur perenniter in separabilia maneant, nulloque ingeniorum ingenio
disiungi possibile sit,cum tamen antea specie penitus distantia forent.
214쪽
Concordantia vero rerum , qua simul corporaliter coniunguntur consideratur penes elementorum proportionem, generationis&compositionis modum, & praesertam substantiae renuitatem, quae ex lignis maiori vel minori quantitate pendet, hinc va- irii exoriuntur gradus ligaturae, ut hinc quaedam ad hunc, quaedam ad alium pertingere tantum Polsint,
Aurum ergo intimc penetrari nequit a vulgi mer- cutio, nisi maior accedat artis industria, sed solum lcorpore tenus, quo tamen nequit contendere commune sulphur, quod nihilominus mercurii corpus tangere valet, at interiorem mistionem nequaquam Sic oleum sulphur dissolvit at non hidrargyron, sic pariter in nostris orthophysicis demonstravimus, inter principia rerum naturalium quaedam esse invi- icem longe distantia, quae simul coniungi minime valerent, nisi mediorum ope, quae quia naturam extre fimorum in se continent, distantium principiorum iconiugium moliuntur: hic igitur affinitatis gradus multiplex ut dictum in caula est, ut interiora corpo rum plus minusve intime petantur, & unum eo pe netret , quo aliud penetrare nequit. Inter elementa vero terra ob crassitiem nihil est apta solvere, aqua mediocriter ad solutionem valet, non glaciata sed fluida, magisque ita vaporem acta. Rer vero ob tenuitatem sese rebus insinuare aptior est. At ignis utpote spiritus , est universale rerum di lutivum , cuius potentiae nihilominus plura plus minuiseresistunt, ut inter caetera aurum, at de f
his alibi fusius. Altera discutienda quaestio est de merourii seu
215쪽
mum aquae continent frigore glaciari observentur,l solum argentum vivum , quod ab aquae copia acta liquidum existimatur regionibus ac tempestatibus frigidissimis nullatenus obdurescit, admirationem itidem auget, quod videantur metalla caetera igne lisquetacta non tantum frigore, sed in ipsom et igne aliquantisper decrescente statim obdurestere, cum hidrargyron nulla ratione frigore se congelari vel obdurescere sinat. Credidere nonnulli id ex calore interiori proficis ci, quod a ratione minime videri posset absonum, , cum ea ratione aliqua videant ut, sic liquida frigoribus permanere, ut ardens aqua. A t huic responsioni
scrutatoris causarum mens acquiescere nequit: aurum enim multo calidius est mercurio, cum tamen non liquescat actu. Praeterea mercurii calor interior tam arcte ligatus, ut corpoream mercurii fiuxibilitatem extrinseca nequeat attingere, sicut ardens aquae
praedicta, ideoque facile dissolvitur, & in elementa
per ignem redigitur , quod mercurio non accidit, vulgare quoque sulphur maxime calidum est interius, cum tamen obduratum conspiciatur.
Posset existimare ex aEris copia mercurii liquiditatem oriri, solus enim aer fluidus est, nec quantum vis gelida constitutione glaciatur, nec id quidem immerito sapientissimi Creator judicio peractum existimetur, cum enim aer p aum sit propinquius Massinius ignis sebjectum, si naturaliter, tu terra, Vel accidentaliter ut aqua ex frigore in soliditatem abiret, difficulter admodum ab igne penetrari , eidem . que connecti posset, hinc ardens aqua,tum quia ignis
interior haud stricte cohibetur, tum quia plurim M 3 aes
216쪽
aEre abundat, qui sedes est ignis,actu liquida manet
Verum hoc idem in argento vi vo non est , quonias interior aer non minus quam ignis interiore misti ne constringitur, ut liquiditatem suam actualem parere, aut conservare nequeat, imo sulphur quod toretum fere nil aliud est , quam a tr. attamen liquidus
Q laxe alterius ordinis apparet liquiditatem esse Mercurii,ac metallorum igne liquescentium: haec enim per actualem ignem in fluxibilitate detinentur, , sed hidrargyr nn ςc per actualem, nec per interiorem in mistione ligatum liquidum redditur: sola igitur corporeitas ipsius, sive aer in suo corpore, uti su pra declaravimus interpositus ejusdem fluxibilitatem producit; ideoque facile illo aere vel deletoIehaliquo vapore sicco constricto, ut incinnabari sublimato vulgaxi, vel in eo quod super plumbum liquescens expositum fuerit, ac similibus protinus hidrargyron liquiditatem amittit,nullam interim laesione in lpenitiori mistione patiente. Est autem fluxibilitas mercurii in genere mollitiei, idem enim est in m etallis mollibus mollities , ac in mercurio liquiditas, eademque causa nascitur mollities in iisdem, unde in argento vivo liquiditas, quae sea est mollities gradu tantummodo disterens a mollitie plumbi, quod si ulterius molle redderetur, flueret Ri mercurius, & hic si pdulo minus mollesceret, plumbi duritiem adipisceretur Atque hinc liquet non licere ex metallorum in segne fluxu, quamvis similis argenti vivi fluxibilitati
videatur , argumentari eorundem originem atque materiam ex mercurio esse, cum unumquodque
seorsim suam specialem habeat materiam ex propria cujusque seminis virtute procreatam. Vo-
217쪽
Liber Tertius. ID Vocant nonnulli corpoream hanc conditionem superficialem ad disserentiam profundioris, quae in intima mistione jacet, quibus si per superficialem non extima solum intelligatur cutis visibilis , sed interior facile mobilis, & non reipua, sed noti ine, tantummodo discrepent, non reluctabimur; licet aptiori vocabulo nominetur corporea constitutio
seu dispositio, sicut a nobis sufficienter superius est
Unum hic summopere notandum praeterire noni possumus insinceriorem philosophantium gratiam, ad argenti vivi naturam cognolcendam non mini- mum utilitatis praebens: scrutationis autem hujusce occasionem dat Geber, dum sic de mercurio loquitur : Patarunt tamen aliqui non superfluam habere teNum, rei immunditiam sed vanum estquod cogitaverun vidunus enim ipsum θι. quae verba abstrusissima sunt a cintellectu difficillima, imo falsa prorsias si superfixialiter. ut verba sonare videntur, accipiantur, qu mvis alio- quin arcanum revelet pretiosum, ideoqnea Gebero ejusmodi attificiosa locatione implicatum: innuitur enim ab ipso, non declaratur aperte . nec ita leviter exercetur, ut inquit, nec illud superficialiter infinitatum alicujus est momenti, sed aliud per illud indigi tatum ac propterea non vanum judicari debet, quod ab iis quos reprobat, asseritur, argentum scilicet vivum si erfluamnullatenus habere terram , sicur nec aliquod aliorum, nec ipsius ratio quicquam roboris
habet, id est quoiu multae sit leviditatis , alioquin
plumbum plus terreat iaculentiae haberet, & adhuc magis ferrum, cum tamen haec & alia nihil superfluicynaturaliter contineant, post ipsorum ultimam puri-
ficationem , cum homogenea sint, de nihil superflui in illa natura indide tit. Mu4 Quaret
218쪽
Quate duplici ratione mist um hoc sub consideramitione speculantium cadere potest , vel ratione suae naturalis perfectionis, atque ita nihil in illo , sicut in caeteris, quae non nutriuntur superfluitatis invς- niri potest vel ratione ulterius perfectionis,ad quam artificialiter deduci potest . atque sic verum erit aliquid in illo reperiri extranei, & hoc sic leviter tetigisse atque intelligentibus indicasse sufficiat , licet ex prae habitis non pauca recolligi possint, ex quibus argenti vivi natura & proprietates percipi valeant, qquantum ad Physicum , tum etiam, quantum ad Chimicum spectare videbitur, nec sine ratione cum Gebro, Cap. de Martis natura ad laudes Altissimi, qui illud creavit, convertetur ille, qui eas scrutari potuerit. Cujus auctoris verba hic recensere non erit a proposito nostro incongruum; sic igitur ille: 'Laudetur igitur benedictus& gloriosus Deus altistissimus, qui creavit illud, deditque illi substantia
S substantiae proprietates, quas non contingit ex re bus ullam in natura possidere, ut in illa possit inve- uniri haec perfectio per artificium aliquod, quod in illo invenimus potentis propinqua. Ipstim enim est quod ignem superat, & ab igne non superatur, sed e in illo admirabiliter requiescit, gaudens eo. Postremo argentum vivum definiemus metallum album ex nimia sui mollitie fluidum omnium, prae, ter atrium ponderosissimum, ab igne leviter evolans' er si irituali substantiae astri Mercutit semine progeripitum, ad ulteriorem perfectionem arti, scialiter ex propria natura
219쪽
Iiber reuius. De Cupri pel aeris natura atque Proprietatibus.
IAm notum esse potest propositae doctrinae fundamenta, Cuprum seu ars ex planeta Veneris, unde& Venus communiter nuncupari solet , originem
suam sortiri , ideoque majoris perfectionis caeteris tribus subsequentibus metallis perhibetur , si perfe- 1 etionem hanc ad aurum referamus, ed quod astrumi ipsius iisdem potentius radios ad subterranea demit tens, suam spiritualem vim generativam suae fodinaeli imprimit, unde cuprum, modo alias explicato sig- itura In ipso autem terram superabundare inde con- stat,quod durius reliquis omnibus si t praerer ferrum, t ac dissicile per ignem liquescat cum praecedente i , nitione, ideoque&levius similiter invenitur, stanno ferroque exceptis: Terra enim superabundans ob crassitiem proyriam densationem impedit; cum is ontra condensationem adjuvet aes ob substantiae tenuitatem ;liquescit tamen quod indicat, aquam in ejus mistione majorem vim possidere,quam in ferro. Cum vero corpus ipsius suti dictum est) terreum, densari non valde possit , aer continuationem supplet,& ideo raritatem parit. Dico autem adrem noni in mistione profunda ellantialiter lingredientem, sed aerem in corpore ita te interpositum, quod opacitatem parere alibi ostendimus.l Hinc fit ut facile penetretur a sulphure& sulphureis , & per se solum inflammetur, &calcinetur non dissiculter. Ex colore
vero ipsius videretur ignis in eius mistione maximὸ
220쪽
18ς De Metallis instecie, praevalere', ignis tamen in eo profundus nim est, sed superficialis, quod inde liquet, quia leviter de colore
in colorem transit, praesertim per committa, ex arse- unico namque albescit, per thuliam cadmi im, lapi- dem calaminarem, atque his congenera in citrinita-
tem commutatur:per aceti vaporem. ac uvarum aci
dos vinaceos pulchro virore sustunditur.
Quod vero haec praedicta non in profundo cupro adhaereant, cognoscitur quia iisdem ab eo per ignem
separatis, rursus in naturalem suum roborem redit, quare praedisti colores ex accidentali atque debili heterogeneorum adjunctione proselicuo tur. Ignis. nihilominus in cupro tantus inesse nequit, quantus in auro,argento, hidraigyro& aliis, quod adversaturiis, quae hactenus de cupro credita sunt, illud scilicet ex superabundanti calore creari. Vel enim hoc inte 'ligitur de calore extrinscco. aeris mistionem non in- grediente,& hoc dici nequit. tum quia in mineris color maxime debilis, teste Comite Bernardo Trevirensi,qui fodinas plures perlustrayerat,tum quia me
talla cuncta in eorum generationis exordiis, cum fumida sint, facillime quoque exterminarentur per calorem aliquatenus mediocritatem exςedentem: ca Ior enim excedens corruptivus est, non generativus, si veto de calore intrinseco. inter elqmenta ligato, . nulla ratio afferri posse videtur qua convincamur at serere calorem seu ignem cupri. qaeterurum calore
majorem esse, sive mistionem sive vaporem & colorem illius fuerimus contemplati, mistio liqui em de bi tot est, saltem praecedetntium trium, quae omnium
Calculo minori calore praedita judic antur. Debilis vero mistio debilem. calvu sive interioris sive ex e- .ioris actionem ostendit , quaecunque enim pesse' istio- l