장음표시 사용
31쪽
24 Megadorum, at Metallicorum in Genere. versitate agentis diversimode variati , non quidem sui respectu, qui semper unicus, &idem est. sed re spectu potentiae, ac deferentis vehiculi, a strumenti, materiae & loci. De quέbus infra : unde nora solum ordo, sede flectua saepissime diversus contingere poterit. Haec tamen principia licet sensibilitet in mistis omnibus per eorum sive per artem, si ve per naturam resolutionem, appareant ; in metallicis tamen mistionibus ab ipso statim exordio necessarid requi. runtur. Cum enim haec non ex seminibus. ovis, dc spermatibus suae generationis primordia suscipiant, sed ex elementis immediate; patet haec non posse ad metallorum extremum deduci, nisi per djcta principia secundaria tanquam per media necessaria transeant ; ideo aue principiorum nomine indigitari aequum esse ostendimus praeter alias, quas in cirrlao physicis rationes attulimus. Neque hoc intelligimus vulgare completum mistum , utpote per sulphurid. quod vulgo sic appellatur , neque per Mercurium Argentum vivum,neque per sal illud commune marinum, quo vescuntur), quamvis aptissima proportione, & analogia non ilicongrue sic appellari deceat. Quicquid enim in mistis omnibus homogene uest,non elementu, neq; ad extremam terminatae mistionis ligaturam perductum, S mistum tamen incomplete, & dissolubile in componentia, si aereum sit, erit consequenter ab igne permeabile, ardebit ut sulphur. si aqueum sine combustione ab igne fugiet, ut Mercurius. Si stabiliter in igne pexsistat, Sal.& haec cum sint communia singulis mistorum generibus, pater non aliqua spirituali virtute speeifica gu
bernari, sed per solum ignem domicilium seminali 4
32쪽
Liber Primus. 2ς bus substantiis quasi famulum disponentem , ac prae
parantem invicem rudi ter commisceri, & uniri, ut illae deinceps suas persequan tur functiones, caeteros que specificos exercere valeant actus , ad quos ex vi propriae naturae collimabant. Quae omnia ideo hic a nobis sic universaliter praeponi opere pretium duximus,ut inserius,cum specialius , ac strictius de omnibus differendum sit, eadem Tepetere non cogamur. Ex his ergo, quomodo Metalla universaliter generantur per naturam facile percipi potest, quinimo proportio aliter etiam cae tera omnia homogenea quae sub terra conduntur,re non absimili modo, & ordine procedentia, diversitate tamen praedictorum quatuor agentis ; instrumenti; materiae, & loci diversimode variata, ut cum
de his singillatim suo loco disputabitur, apertius p tebit. De causa efficiιnte Metallorum.
fX iis,quae superius de modo generationis metalis lorum universali praemissa sunt, non dissicile erit inquirere, quae in hac discussione consequenter cogi noscenda supersunt. Et primo quidem de Metallorum causa effectrice ; nempe de naturali Artifice,&Operatione,qui metalla construat:in qua discussione
instrumenta etiam necessaria veniunt investiganda rhaec enim etiam ad causas effectrices reduci solent. quare ut sermo hic de causis suis numeris absolutus habeatur,quatuor necessario perquirenda videntur.
Primum,quae sit causa specifica, quae scilicet hoc metallum in tali specie constituat; & an sit intrinseca,
33쪽
26 Metallorum, at Merassicorum in Genere. vel extrinseca. Secundum,an unica sit,uel multiplex. 'Τertium, quibus instrumentis opus habeat. Quam tum . quomodo causa eadem a se ipso quodammodo
diversa reddatur. Circa primum,non hic naturam universalem, nec coelum, ut communiter intelligitur, metallorum caus m assignare possumus, cum haec nimis communia aeque competant Animantibus,atq; Plantis, imo singulis Animalium, & Plantarnm speciebus. Sed quaerimus,quae sit causa, quae metalla in suas speciales diffi rentias ducat. & contineat. Neque dici potest, sicuti Homo a Sole, Ac homine, & Planta ii Sole, MPlanta generari. Sic, dc metalla: cum haec, uti dictum est non ex Metallis producantur. Neque minus al-fignandus est ignis , seu qualitas aliqua squam Vo-
eant elementorum quia haec in orthophysicis pluribus rationibus est explosa. Ille vero cum ad omnia sta indisserenter exigatur, non videtur, quomodo Metalla magis quam caetera per ipsum inesse metaν-lico reponi debeant. Praeterea neque dici potest vir- ctus aliquam ineralis metallorum &lapidum larma- 'tiva caula propria.& specialis,a qua haec generentur eum sic videatur assignari aliquid nimis obscurum,
ac universale ignaro etiam cuicunque pariter cognoscibile. Sicut Lullius in principio sui Codicilli reprehendit eos Chemistas, qui male subjectum artistra clames illud infirmatum cognoscunt, at corri gendi modum ignorant, Rusticorum similitudine, qui videntes hominem aegrotantem aiunt, illummo ibo conflictari nescientes causam,& modum determittatu,cum scientem oporteat specialius causas, di modos. quibus quaeque res fiat,&m suo esse conservetur,ailignare. Adhuc enim peti potest rationa-
34쪽
biliter, quae sit ea virtus mineralis : quotuplex sit; an simplex, vel multiplex ran intrinseca, vel extrinseca. &a quo priori factore procedat. Ex tali si quidem causae assignatione adhuc latet inquisitorem , an ex Coelo immediate vel ex mineralibus locis, εc quomodo operetur. Aliquid vero metallo generante insitum, Nintrinsecum pro efficiente existimare valde minus rationabile judicabitur, eum essiciens nequeat esse Pars compositi: propter quod elementa a ratione efficientis excluduntur: quia eum sint mistorum materiae, patet hoc modo efficientem causam illotu haud esse posse,quia tunc idem se ipsem efficeret, quod est inconveniens. Secundo, quia elementas efficientis dignitatem habere dicantur, cum innumeros in qua . titate proportionis gradus subire possint, infinitos effectus ederent. Tertio, quia mistionis modus non solum ratione quantitatis elementorum, sed connes xionis etiam formae multiplex concipi potest. At missa,& potissimum Metalla, quae numero sunt septem, mistionis ejusmodi multiplicitatem no habent.quar tδ,esset accidentalis, si esset in proportione, & adhue ignotum esser, num ea virtus in si ta aliunde, & a quo in materiam defluxerit. Ut his ergo singulis respondeamus id quod in Animalibus . & vegetabilibus , Contingit, proportionaliter quoque fieri in metallis nisi quod haec ab alio priori parente suae generatio Dis exordium non habeant. Quare cum in Animantibus, dc Plantis postquam faetus sive in forma seminis , seu ovi, seu alterius perfectioris partus excissus fuerit, non ab alia virtute suae perfectionis progressum, &fit, ein assequitur,nili ex ea, quae intrinsecus ipsis innata, & connaturalis implantatur. Cum verδnihil in sevito recognosci possit substantiale praeter
35쪽
a8 Metarerum, ac Metasticorum in Genere. elementa tria corporea, quibus agendi virtus ex naturae fundamentis denegatur. & ignem , qui proprevsuam uni vel salitatem tali munere non dignatur; necesse erit aliquid aliud spirituale, a quo tota directio pendeat,supponeret,ideoque pars compositi iure dici minime poterit. nisi quia sit de ratione essentiali ipsus: tunc vero non erit inconveniens affirmare. hanc virtutem partem esse rei essentiae, sicut Anima pars est Animalis, licet plures in ejus corpus actiones
In Metallis pariter similis concedenda virtus erit spiritualis, cum hoc tamen discrimine, quod virtus haec ex rarentibus aliis consimilibus non fluat, neque ex Minerarum locis . Necesse igitur erit spiritii aliter ab Astris dimitti,& potissimum Planetis ad hoc potentiori virtute praeditis, ut metallicas mistiones singuli singulas formarent, tanquam prima elementorum ligamenta, ut hinc caeterorum mistiones ordine sequerentur , quod quamvis plurimi cognovis sent; non tamen qua ratione id contigeret,explicare, aut difficultates emergentes diluere curarunt.
Morius itaque quo virtus Planetarum spiritualis in subterranea loca descendit, non est nisi per lucem, quam sicut rerum imagines suscipere sensibus ipsis cognoicimus, ita easdem ex Planetis siti scepta per a rem in aquam, & terram interius, est undi oportet, quibus ut spiritualibus nihil resistere potest, quominus corpora cui ista pervadant, ibique si elementa,
atque circumstantias necessario requisitas offenderint, scias imagines, ac proprietates , tuaeque naturalis potestatis munera in elementis obire incipiunt. Et quia particularibus instrumentis non indigent, sicut
Plantae,atque Animantia, ideo nec individuationem aliquams
36쪽
Liber primus. aliquam, sicut haec recipiunt. Animalia etenim,&Veἀgetantia, quia virtutes has spirituales ex parentibus
individuis suscipiundi, &ipia individua necessarib effindividualibus circumstantiis cum ipsis concurrentibus oriuntur. At non ira in Metallis, in quibus talis individuatio non observatur, quia scilicet tota ipsorum species, tanquam unum individuum ex universaliori parente, nempe Astro proprio similibus necessitatibus circumstantiarum non obstricto sui ortus originem ,&ψscificationem suscipit. Et ex hoe etiam apparer, quid adsecundum propositum respondet i deceat, an videlicet ea mineralis virtus uni ea si t, vel multiplex, idest, an spiritualis haec Planetarum substantia in unico metallo sit unica , vel multiplex. Vegetantibus enim, quae quandam instrumen
torum necessitatem habere visuntur : talem virtutem necessario multiplicem concedere cogimur, de multo magis Animantibus. quae praeter instrumenta,
sensuum organis indiguere. At in Metallis, quae in
suis partibus universis consimilem cum toto naturam ,ac uniformem substantiam obtinent, eiusmodi multiplicitatem frustra confingeremus, cum ab unica satis,ac tufficienter dirigi poisin i, ideoque nec etiam semine opus habuere , ad hoc enim semina Antismalibus. ac stirpibus concessa fuere, ut in illis plures
in unum spirituales iubstantiae constringerentur. Atque hinc etiam constat, quare virtus haec spiritualis Astrorum non ubique conjungatur, nec ubi que dominetur, licet enim omnia in omnibus aliqua ratione repetiantur, quod in substantiis corporeis
verum esse sensibus ipsis cognoscitur; nulli bi enim ex naturae propensione aliquod ex elementis est, u binon sint, & reliqua. Multo magia in substantiis spiria . tua libra
37쪽
s o Metallarum, ac Metallicorum in Generritualibus hoc idem necesse erit accidere ad mutuam opem sibi praestandam in mistorum generatione,
non tamen in omnibus suos effectus edere valerar, pluribus enim circunstantiis, ac necessitatibus prae
dicta coelica virtus quasi ligamine constringitur, quod in nostris orthophysici , ubi demistione dis
putatum est, pluribus explicavimus. Et ex hoc etiam Tertium in principio propositum explicari poterit. Cum enim unica sit operatrix virtus, & ad unicum semper finem conspiret, unicum quoque instrumen tum patet, esse sufficiens nempe ignem . quo quasi 'malleo spiritus ille Architectonicus elementa concutit, effOI mat , ac rotationibus multiplicibus quasi
ictibus cireum voluit. Et sicut elementi cujuslibet tantum suscipit, quas tum sibi uecessarium ex sua nam turali vi sentit. Sic pariter, & ignis tantum sibi interius unit, quantum ad suas motiones, colores, iapci-Tes, caeterasque id genus proprietates metallico fae tui edendo exigitur. Quia vero instrumentum hoc maxime universa. te cognosti rur, magis tamen quam quodlibet aliudex corporeis elementis: ideo nonnulli tanquam efficientem credidere. licet enim, ut aliud quod vis inostrumentum efficientis ratione aliquomodo insigniatur,& ad ipsam reducatur: ignis tamen potiori it Dre nomen efficientis meretur, cum per se ipsum ex propriapotestare maxime sit acti vusaelementa nam inque tria corporea Terra, Aqua, Aer, etiam si aequὰ universaliter ad omnia non minus quam ignis requirantur, tamen nullam penitus actionem ex propria vi naturali exercere valent. At licet ignis sie activus uti dictum est sensibus etiam liquido innotes,cat:nou tamen primarii, ac specifici efficientis digni-
38쪽
, Liber Primus . - irtate potitur: Et quam vis etiam ipse spiritualium substantiarum numero adscribi alibi clarissime sit de- imonstratum , ratione tamen suae nimis late patentis universalitatis specificorum homogenorum, & Mistorum eaeterorum omnium actuum propria univo
ca,ac specialis causa haberi nequit. Ut autem de igne cognitio distinctior habeatur ex dictis quoque praenotanda, sub triplici monemus consideratione Ignem cadere posse. , .
Primo in quantum vehiculum est spiritualis seb- stantiae stellarum: nam sic tu Aer primum est corpus, quo ignis spiritus ad inferiora descendit. Sic ignis seminalem virtutem ab unoquoque Planeta fluentem in sese receptam . ac impressam quovis locorum defert, & medium est, per quod virtus praedicta delata stabiliter inter misti elementa ligatur sine quo leviter
Secundo intelligitur, ut movens elementa, sive ut principalis causa: sive ut instrumentum a seminali virtute directum, cum nondum mistionem fuerit ingressum, sed solum extrinsece miscenda praeparans, atque disponens. Tertio quatenus cum caeteris corporeis elementis ad misti generandi substantiam intrinsece concurrit, ibi que ad misti resolutionem usque permanet, & fit pars substantialis illius qui tunc calidi in nati, si ve caloris naturalis nomine ind)gitatur: quae ideo adnotatione digna censentur: quia ex varia quantitate ipsius per excessum, vel defectum, & diversa agendi ratione saepe di versus,& ipse & effectus existri natur: cum tamen perpetub unicus sit, & simplex accidentaliter
solum pro diversitate officii multiplex. Ex praenarratis etiam comprehendi potest, quare Metalla
39쪽
3 2 Metallorum, ac Metallicornm in Genere. Metalla tot; septem scilicet nec plura, nec pauciora, ut infra cum de speciebus ipsorum clarius disputabitur, constabit: nisi quis nimis tamen rudi ter contra/ omnium fere professorum receptas historias, atque Artificum observationes, in metallorum numerum aliquid aliud ex mediis sui vocant mineralibus asiaciscere praesumpserit: quia videlicet tot sint Planetae. unde substantiae praedictae spirituales essectus emaω nare lotenr. A quibus singulis singulae Metallorum species non regantur soluin, sed constituantur. Quartum denique, quod explicandum superest,
erat examinare rationem . qua causa proarrata tametsi unica, & unico A stro multipliciter tamen operari possit,itaut diversia iudicetur. Cum enim vehiculo lucis deferente indigeat, poterit ratione ipsius nunc directis, nunc obliquis radiis modo potentioribus, modo debilioribus simplici virtute propria, vel aliena jmbutis deserria Quinimo, & sui ipsius cum caeteris configuratione,ac situ, nunc esticacior,nunc infirmior, aliove modo inverti, ut causa spiritualis unius Astri eadem diversos admodum effectus pariat. In quibus tamen semper aliqua suae specificae naturae , & proprietatum indi tia elucescunt. De Materia Mitallorum.
Q Ιcut ex praedictis in primo capite quid de causa e
Ofectrice statui deberet retratu difficile no erat. ita ex eodem, quid de materiali causa Metallorum inferri conveniat percipi facile posset, nisi Auctorum non ignobilium in varias sententias abeutentium in
40쪽
Iibιν primus. 3 hoe subjecto conscriptae opiniones in hanc disputationem fusius protrahendam impellerent. Quidam enim e loginquo nimis Metallicam materiam ab Aqua desumunt, eo quod ad ignem liquessican t,quasi ea quoque ab Aqua non oriantur, quae ad ignem non liquescunt, ut in Animalibus caro, sanguis.& excrementa. In Plantis succi liquores: poma, folia, & id genus similia, quae majori etiam quam
metalla,aquae portione scatent, argumentantes quinctiam aquae praedominantis existentiam ex una metallica proprietate , quae est: liquabilitas. Nec tamen idem inferunt de caeteris elementis ex aliis propriel talibus, ut ex coloribus, saporibus, &odoribus ig- De ex consistentia terram, quam etiam ex pondere
licet perperam ) conjectantur alii sicut ex levitate majorem aeris quantitatem: ideoque sicut igne liquescunt , ita frigido congelantur: cum tamen Argentum vivum, quod Mercurium voeant, nullo frigido, vel intensissimo coagulari queat : quamquam facile coaguletur in soliditatem, si plumbo igne liquefacto in linteo suspensum super ponatur nulla
suorum elementorum intrinsecus commutatione .
quam obrem addidere humidum illud debere in metallis unctuosum esse,& subtile. Sed qua ratione subtile hoc,& unctuosum paretur & quibus substantiis, non explicant. Si enim ad prima recurrerent,non nisi ab iisdem elementis illos eosdem effectus desumere fateti cogerentur. Neque id, quod distinguentes addunt, dissicul- rates diluet : quod duplex nempe humiditas talis unctuosa reperiatur, alia igne coinbustibilis, alia igne exterminabilis: sed unde hoc accidat,ex tali positione similitetr ignoratur. Non negant hi semen' c