Ioannis Bernardi Diaz de Luco ... Practica criminalis canonica, in qua omnia ferè flagitia, quae à clericis committi possunt, cum eorum poenis describuntur

321쪽

ubi ampliando d.l.non tantum, dicit eam procedere, etiam ii agatur de morte ciuili, ut de deportatione , motus per ea quς notat Barto. in l.Stichus.ff de petaleg. Et Bald. in l. fin. C. de neg. gest. ex quibus duabus doctrinis Innoci & Felin. milet etiam dici ut eodem modo habeat locum dispositio dict.l. Non tantum. quando clericus damnatur ad p nam perpetui carc ris: quia talis pcna satis videtur esse similis petitae mortis, & pollet merito iudicari mors ciuilis r quamuis ego soleo dubitare de prςdicta ampliatione Feli. quia dict.l. Non tantum. multum considerat quod ibi ille pro quo permittitur extraneo appellare, ducitur ad supplicium, & tunc etiam si resistat, nec velit admitti appellatronem petire festinans,lex illa disponit appellationem admittendam. Quando autem quis solummodo deportatur, cum non amittat Vitam, vel membrum, nimirum si acquiescendo sententiet impediat appellationem extranei in eius fauorem volentis arpetare, pr cipue quia doctores quos allegat Felin. in eo quod sug opinioni fauere videmur, nihil tractant de materia dict.l. Non tantum . sed de actione nego. riorum gellorum; quam tribuunt soluenti pro aliquo invito, quia erat in periculo perdendi personam , in quo casu loquitur Bald. dc sententia Bartol. quς vid tur magia urgere, solum loquitur in eo qui soluit pro eo qui alias erat passurus damnum in personam libertate vel ciuitate ut possit repetere: licet alter dicat

quis i ipse mallet pati illud damnum, quam quod

tanta pecunia solueretur. Non tamen facit menti

neni quod eo inuito hoc esset solutum, & quamuis ita posset intelligi doctrina Lartol. longὸ diuersumu 3 est

322쪽

est posse repetere pecuniam soli na pro eo ,:qui aliis Perditurus erat ciuitatem, quam posse appellarcsrom qui deportatur si ipse acquievit sententiae. i

HEcuruarias poenas inferre subditis ex cap. Dilectus. Us: n de ossici ordin. videtur licere ecclesiasticis iudicibbus. Pro corrigendis autem excessibus & puniendiscriminibus exigere illas prohibet text.in cap. licet. de poenis. Et quia in hoc iura aliqua inuicem aduersari videntur, Card.post Hostien.in cap. Vt clericorum .de vi. & honest. cier. sic inter ea pacem componere nis tur, i delinquentes non sunt in pecunia puniendi, quando hoc sit ad imbursa'dum: quia tunc illud praesumitur emanare ex sente auarithe: secus si causa correctionis fiat & ex fonte charitatis procedat praesumitur iuste fieri dum Iudex non imbursat, sed pam peribus errogat. Facit etiam quod not. Bal. in aueh. bona damnatorum. C. de bonis damna. videlicet ψ epuscopi de iure deberent condemnare ad poenam crimi, inalem soluendam camerce Romanae, non suae, licet de consuetudine contrarium seruent, quod resert &s quitur Ana m cap. excommunicamus. et 1. in princ.si. col.in ii.de haeret. & idem Bal in rub. C. de priuil. fiscidum firmatu, episcopus non habet fiscum,&quod Ang. notat in auct. ut nulli iudicum. 3. quoniam. in Ecolla. 9.dum dicit φ videtur ibi casus Q episcopus qui Punit aliquem clericum, non potest in sententia dic xe φ poena sibi detur. Sciunt etiam nota. per Barba. in consilia 'A Ioue principium. in 3. l. insin. ves

323쪽

. post alia dicit φ nec glo. nec text. nec docto. dicunt Pepiscopus habeat fiscum: licet liter loquantur Anto. Abb. in capitul.quia diuersitatem , de conces. pG bend. de quo tamen vide latius per Felin. in capitul.

irrefragabilis. Hierum. versicul. quarta conclutio. de

ossicirordin .ivbi resert plura ex ptiedictis. & tandem concludit verior opinio videriir φ ep scopus habet fiscum, & inter alia allegati Dauci cse Paulinia dicen- rem φ quicquid sit de iure licia te de consuetudine generali episcopus habe fistum.Et vide doctorem rostrum Hispani Ioan. Lupum in repeti.Rula dedo.

cium: ibit in hoc articulo cogitat ipse dicendum Φepiscopus non habet fiscum proprita improprie tamen sic. de φ bona confiscanda clerici non beneficiati applicentur episcopo, beneficiali ver u ecclesiae in qua habuit beneficium . Quando vero per statutum imponit iudex ecclesiasticus poenam pecuniariam, runc potest illam sibi retinere. ita tenent Hostien. Abb AArclud. Da locis per Felin. relatis in ii. g. caeterum .col peruiit. versic. Secunda conclusa. . Si autem ipsemet iudex ecclesiasticus vellet per sententiam poenam pecuniariam sibi: retinere, licet id facere possit: hon ilius Iamen aget, si in pium usum pCenam des aue rit secundum Fel. ibi, J ver.Terta a conclusio. Quando vero episcopus indigeret euideiater, pollet retinere, etiam in casu quo per sententiam imponeretur lycena, ut ibi per eum. de quo vide nota. per Henricum Bose telum, in trach. de Syno. Episcopi. 3 .par. decima tertia

conclusione. nume. I 23. Carta 326. Tomo 2. tracta,

324쪽

dignitatem existimo debere fieri, φ licet alias damn ti propter crimen ad pecuniariam pqnam, si non habent in bonis, luere debent in corpore, ut in L fi. F.de in ius vocando.ubi Bal.& in l. I.in fi. ff.de petess.clerici tamen in saccis constituti, si inopes sint, in desectum pecuniae non punientur corporaliter, tum proe ter personarum dignitatem , tum etiam quia leuia sunt delicta propter quae clericis inserant constitutiones synodales vel consuetudo pecuniariam tantum Pgna: fateor tamen q, tunc licebit iudici in aliam suspensionis, exiiij, vel alias pro arbitrio consideratis circumstantijs debitis commutare, aut in aliqua spiritualia opera celebrationis officiorum ut orationis seu iei

niorum conuertere.

corporalibus. cap. CXXXV. CVm priscis illis venerandis patribus qui ecclesiae .

regimini tantum insudarunt, summa suerit cura , ut tales essent in suis motibus clerici, Q vitae suae splendor ad eos honorandos alliceret, elegerunt pintius etiam propter levia dclicta eos statim ab ecclesiastico gradu repellere quma in tuo gradu manentes rinis corporalibus inflictis infames ac parui pendendos efficere. Hinc etenim experimur φ in cuctis antis quis canonibus, ac sacris concilijs rarissime corpor, lis pina clericis imposita est. Unde prudentia eorum non zelo vacuam imitantes debent ecclesiastici iudices sacerdotum saltem crimina) pinis corporalibus publicis rarissime cohibere. laudo tamen quia sinres vilissimi homines, moribusq; perniciossimi ad sa-

325쪽

sacerdotium admissi sunt non sine magna dignitatis Tacerdotalis deformatione, animarumque iacturi mecclesiastici iudices tales de criminibu conuictos pruuatim alicuius clerici manu, auti propria sparentum mori verberibusaffligant. Quid enim fienare, v lebit plurium clericorum sepius iterata flagitia, qui

carceres contemnentes, ac de petna mortis securi,non

nisi viiijs delectantur: cum eos passim deponere, aut de honestare nec liceat, nec expediat: illi insuper qui ab exercitibus, stabulis, scortis ad sacros ordines ascederunt, at ipsis incunabulis prauissimi imbuti mo ribus quo pacto ii tam inueterata nequitiae consuet dine averti possunt nisi in chamo & steno maxillis

eorum constingantur, Virgaque regantur serrea Inter alias autem p as corporales quae clericis inserrisolent,pqna mithrationis annumeratur, qua etiam

aliquando utuntur ecclesiastici iudices: hanc quidem eorporalem esse dicit Cardin consit. 9 .incip. haec est quaedam inquisitio,quia continet corporis coertione, alteritq; ad illam incurrendam dolum requiri, scutin alijs corporalibus pgnis. Et vide Ioan. de Ana.in c. Inquisitionis.col.2. de accus. ubi dicito isti qui fustigantur, mithrantur, vel ponuntur ad cathenam, vel quid simile, sunt infames. Venit insuper in usum in Italia praecipue) alia quaedam corporalis na,qua solent puniri clerici, videlicet damnationis ad triremes, cuius pςnae impositio forta fundari c pit ex his quae notat Inno. in cap. Qualiter. et a. de accus in pen. l. versicul. & sunt. ubi scripsit quia petna damnationis in metallum non inuenitur saepe in canonibus posita, sed si imponeretur non retractaretur. Cuius sors an

326쪽

doctrinam sequentes hidices ecclesiastici illam pω nam damnataonis in metallum inaltant es imponunt hanc, ea praecipue illusti ratione, quia certi sunt quod uiremium da s traditos sibi alearum ministerium oon' patiun tu tr fugere ι Potest litaeterea &haec poena fundati in verbis, Augustini quae ait, Marcellimuri Comitem scripse de lubus in Cap. Ia 2 3 .quaestio. Dives intercodendo pro quibusdam clericis qui presby teros interfecietrant di alia grauia. commi serant, ne eos vim ris supplicuo puniret, inquit, hoc magis susicere volumus , ivt vivi ta nulla parte corporis truncati , vel ab inquietudine insana ad simitatis ocium legum coertione dirigantur, vel 1 malignis operibus alicui utili operi deputentur. Quam equidem In clericis, non sacerdotibusu praesicadam admitterem, luna excellus grauitas postillasset, poliquam numerum & temeritatem clericorum tantum creuille constar/detrusi nis in monasterio poena squae: ad eorum emendationem salubrior ellet, ac dignitati ordinis honestior imponi non potest, propter monasteriorum exem)ptiones. In sacerdotibus autem nec saciendum amprobo : & quod factum fuerit, aliquando reprobare compellor. Quis enim merito non iudicabit indecens sacerdotes Dei quibus maior dignitas est coli ta quam Angelis) quantamcunque facinorosos, tam perpetuo ac infami punitionis generi tradi: ubi tanta est sceleratorum hominum copia, tantus squalor, tantus denique omnium aerumnarum, ac immundici rum aceruus, Vbi insuper passim damnatos homines,& nudari, & flagella laicorum manibus pati, quotidianum est: nisi iii casu quo post degradationem salcerdos

327쪽

terdos tradendus ellet ad ultimu supplicium subeundum seculari curiae. Et tunc stiami frutirabilius, ct derem sacerdotem quemquam post, truditionem cu riae turpissimo quouis mortis senes eu dum tame0 anoment uanoo vitam finire, quam .ipsum long0vit interuallo cum Ior Minorosis hominibus, ac infidelibus f pius taliquotia lana poena torqueri: quod sor

sin illius an in salubrius silet , quia in breui illavi; mo supplicio de commissis dolens deuotius, atque

ob id securius imoreretur, In triremibus autem vutam agendo nou solii in de praeteritis non est sperandidus dolor, sed deteriores mores eos ibidem acquisi, turos, & cum illis morituros verisimilius timeri pintest.

IN corrigendis enim excessibus clericorum debent ecclesiastici iudices, episcopi maxime ad uerrere, quid sacrorum canonum censura disponat, poenassiuxta illorum irrogare decreta. Iurant namque episcopi seruare canones, & periuri sun t, si eos ex conter,ptu non seruant, ut tradit Pan. in p. Cum non' liceu colum. I .den scrip.& ibi Fel. in cap. Ego de iumae Quando autem aliqua iusta subest ex his quas docta scribunt, propter quas poenς de iure,ciuili etiam ordinari' moderari possint. non dubitandum est iudicem ecclesiasticum polle etiam canonicas poenas in derati, dum tamen hoc faciant in ipsa sententia, pripteri id quod notanter scripsit Innoc. in cap. Qualiter. ela. in cottamde accuta verticu. Item nota, quod quando

328쪽

quando Iudex non exprimit poenam in sententia, sed

tantum condemnat de crimine, puta condemno te de adulterio, tunc non est illius iam poenam moder

ri: sed poena in lege expressa in flisitur, ut a.q. 3 Notandum. licet an moderari posset, ut in cap. Omnis s .dist. Et per glosin i quid erm. g. poena grauior.Ehis qui not.iniam. in verbo onerasset. Advertat etiam

in hoc iudex, v quando ex cause recesserit 1 poenis in iure statutis, debet causim exprimere propter magistralem doctrinam doctorum,quam scripuin meis doctrinis, nu. I .in doctrina incip.causa exprimenda est,in impressione illarum parua Lugdunensi, quς secunda & plenior fuit Si vero occurrenti delicto nulla reperitur a iure poena descripta, tunc ad statuta syn talia propriς dioecesis recorrendum est. Solent namisque boni praesules aut ius commune supplendo delictis pluribus specialem p nam imponere statutis suis synodalibus, aut idem ius adiuuando quando sic expedit poenam a iure impositam aggravare,quod possunt secere licitὸ, ut latissime per Henricum de Bottis

in tract.de synodo episcopi. in .parte , art. I. in conclusione I 3. Deficientibus pretierea propriet dioecesis synodalibus statutis,ad statuta prouincialia recurrendum est. mando vero & illa deellent,aliarum dioecesum imitari statuta ςquissimum iudico, potius quam Iroprio duci sensu vel arbitrio nisi qualitas temporis, ocorum,vel personarum aliud suadeat.Si enim sic, ius doctoris quamuimuis remotis partibus scribentis) opinionem sequi laudabile iudicatur,quantb m sis synodalem imitari sententiam, ubi tot sana solent intereste concilia At vero ubi canonica vel synodalis

329쪽

censura non adest, ad ciuilium legum imitationem descendere censeo laudabile: quando tamen legalis dispositio clericorum statui personis ac rebus proportionabilis est Illud pr terra considerare debent Hispaniet nostri ecclesiastici iudices, ut primum leges rogias,quam ius ciuile imitentur. Quandoquidem in his regnis Romanorum Imperatorum antiquet sanctiones rationis solum, non vero legum sibi vendicat autoritatem.Vnde merito ab ipsis etiam eccles iudia

Vbus legibus patriis post ponendς sunt,ut fuit sententia doctoris de Uilfacilem in c.Constitutus. de ressi in

integrum. quem resert Ioan. Lupus in repetitio. Rub. de dona. inter vir.& uxor.ῆl.2.col. I. in fin.licet contrarium teneat Petrus de Rauenna in Alphabeto aureo, in allegationibus, in materia consiletudinum. in col. 3. versici Deficiente vero, motus solum per glos.

in cap. Consuetudo. I .dist. quς quidem hoc non probat: asserit enim gloss' illa priserendas leges in dese. stum canonum generali vel particulari consuetudini, non vero Imperiales prorri legibus regni non recognoscentis Imperatorem. Nec vero quod iudex ecclesiasticus imitetur poenas legales in desectum can num iuri canonico aduersari videtur: cum liceat Epitiscopis imponere per statutum suum easdem poenas clericis, quas leges vel principum seu populorum si tuta imponunt laicis tale deliustum committentibus, dummodo tales p ς non sint contra ius canonicum, ut placuit Ancha. consit. I g. in qu st col. I. & fin.G minia.& Alec in cap. Synodum. 3. Neque ullam. per illum text. 17.distincti idem Alexan. in cap.Dignum. 3.quqstio.=. & in cap. inia iuxta. 3.quratio. 6. Card.

330쪽

de Turrecremata. in d. cap. Dignum. per illum text. Fel. cap. Ecclesia sanctis Mariae. in col. 6.versic. Ex hoc n ota.de con stit. Henriivbi supra. in d. decimate tia conclusione versic:Amplia septimo.

consuetudinarijs. V cap. CX XXVI LGm iuris appellatione consuetudines etiam legia

timas comprehendi nemo ambigat, facile erit ecclesiasticis Iudicibus persuadere, P inserendis pC nis delinquentibus non modo iura, Verum etiam consuetudines debeant obseruare. Quae quidem etiam in poenalibus considerandae sunt, ubi non est poena

decreta, sed arbitrio iudicis relicta, ut placuit glo. in L quid ergo. g. pqna grauior. ff. de his qui not. insem. Vnde dicit Bal. in'. quicunque. C. de ser. fugit. quddid quod est in pgnis consuetum dicitur necessarium,

non arbitrarium. Et vide FeL in cap.De causis. de ossic.deleg. I .col.allegantem etext.in l. Si quis reum. E. de custod.reor. ad hoc P consuetudo tollit pςnam arbitrariam, ubi per ipsam est limitata petita,& refert Anto.& Abb.idem tenentes. dc allegat glo. in l.Si Bar, satoram. C. de fideius. Per hoc tamen non est iudici.

bus indulgendum, vi neglectis ordinarijs pqnis, & iure statutis, quibusdam prauis consuetudinibus, si negligentibus, dc iustitiae zelo carentibus iudicibus introductis) .adhaerean i, quibus quide quae grauia sunt delicta leuiter puniri solent, quasi iam sacrorum C,

nonum disciplina, contraria quavis consuetudine a, rogata sit. Arb