장음표시 사용
21쪽
uione submersi sunt. Claudus pulcher quidem esse vid tur in sedendo,qui est deformis in ambulando. Sic multi placent,dum sedent in eathedra, & docent, qui tamen in operibus claudi sunt.qui etiam probibebantur in lege ab ingressu tabernaculi,& ab officio.Sicut lapides, qui aquis
continuὸ rigantur,nec tamen inde mollescunt .sed duri res plerunque euadunt.ut gallus,qui saepe crocitat, & nunquam oua parit. Ita faciunt tubicines, qui alios exho, tantur ad proelium,contra quos non pugnant, immo primi succumbunt. Quisquis ergo alios sanctos efficere debet,sanetus sit,necesse est.Nemo enim dat,quod ipse non habet. id iuuat,si lingua est aurea, & cor ferreum Z bona loqui & contraria operari3 loquentis auctoritas perditur,quando vox opere non iuuatur. non auditur obedienter ait D.August.)qui seipsum non audit. Ioannes Baptista praedicabat poenitentiam quidem in deserto : sed ibidem etiam habitabat. seu suile, muttiΜ. Natura comparatum psti ut omne agens agat sibi simile.Homo generat homine:equus equum:ignis ignem. D. A spictor esse debet, qui alium pictorem faciat.& philosophus philosophum. & musicus musicum. iustum est, venon habeat linguam,qui non habet vitam. Ita ad Roma.
intonat Apostolus. Si iis consilis esse ducem caco , lumen eorum,otin tenebo sent,eruditorim insipientiam, magistrum iusa
et Dabentemformam, idest informandi, instituendive rationem,quam aliis praescribas. ducem caecorum ait Apostolus: quia caecus, dum in ingressu eluitatis sedet, aliis iam ostendit, quam ipse nunquam percurrit. Gregorius Nazi genus vir non minus pius, quam eruditus, Vitam,& mores optimi concio natoris gra hice describit, cum ait. Mundari prim oportu,oematissmnnaaresas Mutem prim feri,σ Fc facere alios sapis es umen simi, oe sie alios itaminare: ad
Deum accedere,oe alios ad Deum atacere:sanctificari,st ita alios fa stare: anm habere rectas, sic cadent sim porrigere manum.
igitur doctrimi concio natoris quatum uis fulgeat splendore sermonis si fuerit maculis vitae inspersa ab impuro pectore,& ore procedens, quid proficiet Z neque vulgari lanctitate opus est : semper enim effectu causa sua eminentior est,atque viu tor, ut fulgor ipse siderum, qui
22쪽
sole emanat,longe splendidi ὀr in ipso sole, quam in astri.
est. Unde eum in lege veteri Dominiis aquas expiationis,& csne res vaccae runctae ad purificationem hominum designasset, mundis hominibus commist, ut sic mundus lustraret immundum .ab immundo enim quis mundabiturdi' oculus plenus puluere maculam non considerat.ita mundus esse debet, qui aliena vult corrigere. Vides ergo, qualis esse debeat, qui aliorum sordes vult expiare. cu enim Dominus Ieremiam praedicatorem creare vellet, prius illum in utero matris ab omni peccati labe purgauit, ut singulari quada puritate,& sanctitate esset in lignis, quippe cum alios ad sanctitatem, puritatemque vocare deb ret. Q od egregie docuit Seneca vir grauissimus,cum ait.
cuius idelicet quamuis sit admisabilis eloquentia, mirabilior tamen sit ipsa vita,atque ita potentius trahat homines,cum videtur,quam cum auditur. Ita ait philosophus actiones hominum esse sermonibus credibilio, res: plus enim homines oculis, quam auribus credunt. Columnam, quae Israeliticum populum in deserto ducebat, praeeuntem populus sequebatur, ea veYO quiescente, ipse quiescebat. Abimelech subditos no tam dictis, quam factis ad sui imitationem incitabat. hoc vos facite, quod ine vidistis facere. virtutis species pulcherrima est, quae suapte vi homines non modo ad amorem, sed etiam ad sui imitationem trahit. Caesar ut auctor est Cicero) nunquam militibus dix: isse fertur, ite illuc, sed venite huc. id Fid. I. secisse: legitur Esdras sacerdos, cum ad reparandam Hie rosolym in accederet, parauit cor suum, ut inuestigaret legent Domini,&faceret,& doceret. Quid per Deum in1- moi talem conscit lingua eloquens, si desit vitae disciplina 3 si vel bis dicit, & moribus contradicit 'monstruosum
est valde vitam moribus non concordaIe. ut qui aliorum mores componer C tentat, suos temper dissolutos habeat: a culpam, quam in aliis redarguit, ii se ipsum retorqueat.
Quia quo alterii accus,r, seipsum damuae . agi fecerit,&doc velit, magnus vocabatur in regno coenorum. Laxa nu
nus,& rem inaesi doctrina, nisi vitae,&morum probitas fuerit eoniuncta,ut audactur dicere
23쪽
hil est, ut via verbo dica ad perniciem Ecclesiae noceὴ-I..1 tius,vel ad decorem mynstruosius,vel ad publicam saltitε insensius,quam si is,qui aliis ministerio yeibi Dei moribus,& vita subsit. Quia motu, 3c vitae probitas fugae
omnium vitioru monstra,atque omnia Daemonis repanula destruit. emadmodu matutinus lucis splendor no ih nas tenebras sugat.ab eo caeci lumen,paruuli doctrinam,
dubi j eoi,silium,inopes sibsidium, medicinam pariter, α
auxilium quaerere debent. ordinatus esse debet ut coelum per discretionem. In omni saςrificio sal apponebatur. Opti L M, sma enim concionatoris vita est sal, quo doctrina coal ur, α dulcis panis conficitur.Volubilis per discursum ad pHς-Hcationem.Rotundus per simplicitarem.Velqx per bonuexemplum: quia magis mouent ex fla,quam verba. Nam loq ut facilὸ est,praestare vero perdimcile. luauto que alterum altero dissicilius,tanto utilius, atque praestantius. In . omnibus ergo,qui futurus est Ecclesiasticus prsceptor, se ipraebeat ducem salutis,& verum patientiae magistrum,ne vituperetur ministerium Christi.Sit mitis,&sublimis, ui humilitate docet. Nihil impio bE agat,qui doςet iustitia, di cum Samarita relinquat hidriam mundanae vanitatis. 'paratus est populo euan*elizare Iesam, 5 membris eius vires praestare, quae paulo ante laxa,& disiuncta erat, connectere cotendat. Itaq; prius Ecclesiastes se his claris. simis exornet conditionibus.sed de hoc satis: eu viri prς- clarissimi,& principes nostrae militiae de re hac egregiἡ,ες cumulate scripserint, quorum non ullos breuitatis caussi superius adnotauimus. ad ulteriora iraque transeamu s.
comi nator ante concion sena uiat.
C Icut qui alieno cre oppressus nimis sueru,& pergraua, Otus,nec habet unde satis possit facere, ex editorem humili prece latcrpellat,videbitum sibi amice dimittat. ita
in e ocione debet modis omnibus Euangelicus Praeceptorseruenti se praemunire oratione, supplice se Deo exhibere,cuius ςaussa agitur, indiguitate sua profiteri, omnem h
24쪽
'a se sui fiduciam depellere,& tota mentis aetem in Deum rigere : in cuius arbitrium totius negotij huius summa' r niti debet. ut ad tam validam,& constructam inimico im aciem debellandam δε prorsus expupnandam, viriu- re induatur ex alto . Nam hominis est quidem praeparare ahimam,sed Dei est linguam,&eor dirigere.frustra labo- ra, mihi cr ede nee ad calcem probe decurret oratio, nisi coelestis v 4nteriori aurό personet. Unde Moysi ad popui uin concio naturo dixit Dominus. no reo in ore tu er edocebo, i utriuam Sc Ezechielem admonet. His musta j-- 'bis pedes tuos, oe lopιαν tere m. Tria itaque sunt prae aliis pio' consio natori heeessaria,quae omni studio,& contentione' obseruate debet,nimirum oratio, meditatio,& contemplatio. oratio petit,meditatio consilium praestat, contemplatio inuenit,&inuentis fruitur. orati' velut fidissimus A nuncius ad Deum praemittimur,cuiusvis ut B.Augu.d sua per il- cet tanta est,quod illuc intrat, ubearo peruenire no polia tu bri test: in orationc vero totus se conuertat ad Deum, a quo oratio mea. Omnis Vis,incrementum, c5silium, & animarum salus di-io congesi manat: Vt hoc perpetuo fixum animo suo insideat,animas
i. o. Christo lucraai,in quo solum praeclarum docendi munus sustinet: alioquin retia auidem reficiet,sed non capiet pisces: non piscabitur: sed expiscabitur: nihil capiet praeter lutum,& lapillos, nec in Domini vinea proficiet unquam, sed omnibus etit ludibrio,& despectui,& quod multo periculosius est ultricem aduersus semetipsum iram Dei ex- citabit. Qui ergo non eraemiserit diuinam,& feruentem precem ad Deum, existimet se esse sine pulsu & interno piritu,qui timorem omnem amovet,quo nonnunquam tota fere dicendi vis exhauriri solet,vel potius mens eri pi,quae formidinis magnitudine oppressa,nec quid cogi-Deis.13. tei,nec quibus,nec quomodo satis pro aidet: Nam et Iormidoloseu At ait Dominus)ar cordera-do reuertatur in domum
suin At ubi Spiritus sancti gratiam sine cuius ope tota
mentis intentio rueret implorauerit, culis in altum d fixis meditetur aliquantisper, breui tamen & expedita meditatione,ne auditores nimis suspensos detineat, vel F. potius taedium eis, de molestiam afferat: Hoc sane obser- M. O .a Διν. uaueIui Icmper, dc nos Iesigiose quidem in nostris con
25쪽
rioni sobseruamus antiqui patres,quorum nomen,&σmemoria non satis celebratur ut testantur B. Augustinus, mph. D. D.Chrysost.& sacer Hieronymus) Hine David Spiritus Clar ρ- sancti vates eximius. Et erunt ut complaeeant elisia oris visi: in fr. D. meditatio cod. mei M uospectu tuo γν. ac si diceret, tunc Pactera. σPreces meae erunt tibi gratae, quando a peccatis munda- cora. -- rus fuero, propter illud quod dicitur peceatori. Huli sacerenarra3 instula me audiasi enim didistat eor meum turpia eo met v tare,tua certE,& ea quibus tu delectaris,nunquam me- p. I ς itabitur. Sed quae est meditatio eordis, quae potest ad Mich. Dominum peruetare,nisi spes,cliaritas, & fides 'quae uti m MPsque digna sunt Domitia enim merentur in conspectu eius ascenaere,quae ipse cognoscitur approbare.Haec suntlio. UM, '. locausta medullata,quae Deo offerri debent.c5pletatana Casilia. i dem meditatione , consueta contemplatione, salutetur expotisse beatissima Virgo iuxta morem,& approbatam consuetu- Psal 13. dinem sanctae Romanae Ecclesiae, quae est mater, nutrix,& interpres o mnis veritatis: tum ut haeretici confundantur,quorum mos,&inuecerata consuetudo ab orbe condito semper fui Sanctorum laudes,& praesertim sacratisi simae huius Virginis truculenta rabie abhorrere : t sim etiam, quia nominis huius inuocatione,& patrocinio omnis frigiditas,& concionis languor abscedet, & omnino tolletur: Quare secundis successibus se usurum coelo- nator ille contidat: cui ea, quae modo dicta sunt, menti, dccordi fixa erunt. Q contionatori perorandi audaci praebent. Cap. IIII.
Quinque sunt,quae cocionatori perorandi audaciam
tribuunt,scientia,eloquentia, potentia, libertas, dc benignus auditus.scietia admodum necessaria est: quia vanum est velle prius docere,quam discere. Danieli dedit Deus seientiam, &disciplinam. Haec est dura comminatio, in Osea. a tu sieutiam reputim, repellam te, sacerdotio os . Dogaru mii,3. Vnde etiam grauiter conqueritur B. Bernar- D. Aem
dus,cum ait. Multos canales habemus in Ecclesia, cin LM autem nar.
perp--- cista multi est radere polim, Dum infundι st dent. qui sine velis navim ime ellere tentant, dummodo se esse ma-
26쪽
' eistros salsa existimatione, vel potius tumultuaria quadam verborum congerie ostentent: cum tamen nunqu
fuerint discipuli, quibus citra temeritatem illud possemus obiicere. Gomodo litteras scis,cum non didiceris quare plerunque accidit, i dum alta petere nitutur, Praz-cipites eum sui aliorum detrimeto ad ima luant. Nam si doctrina desit,quae solet linguam disertam reddere, Mambigua quaeque illustrare: nccesse est, ut uniuersa praedicationis machina destruatur & quod perniciosius est maneat sine medicamine interculaneus morbus, nec Vllo modo supprimi, aut extirpari possit haeresis quo nullum e noeentius in Dei Ecclesia malum scientia Itaque xatio illuminatur,ut discernat bonum a malo, Verum a Talso: quid agendum, quid dimittendum,quid credendum, L MAE quid denique prosequendum sit. Vnde illud dandam scientiumsal tu plebi remissionem pec terum, .Hςc proinde est vera scientia, qua principia, media, & conclusiones dignoscuntur .ptincipia, ut Deus, dc quae de Deo cre-
-7. dendasunt.Scitote Polliam Domin- se est Dem. media lunt, bona facienda,& mala vitanda μι- p . . oere bonum .Conclusiones,ut bonorum praemia,& malorum supplicia. scimis quoniam tranflatuum de morte ad vitam. eloquentia quoque necessaria est,si tamen ad salute ,& non I de ad perniciem utatur Ecclesiastes,ut de oratore etiam dolo. σ ἰ b. evi Cicero, cum ait. Inhomo est eloquIntiam ad heminum
ycap. 18. cuiatem,s conseruationem datam, ad bonorum pestem, perniciemque AE, OG g. eonuertere. Vnde B. Augustinus loquens de se ipso ait. ει - , ε f. mssu ρb: rabere iam cium lingua mea nuu H loquacitatι , ne ulterius pueri meiaticantes nou legem tisam, non pacem tuam:sini auida mendares, rebella forensia mercarentur ex ore meo, arma
F. V, furorisuo: Et idem August. QMd vatit eloquentia paga/- , quam ob se . tanquam 'cula pre isse mortiferos promit errores: γ facit linguiam frameam, oe gladi-m bu acutum 'de quibus illud nec te re diei potest lingua eorum gladius acutus.omnis enim nostra locutio esse debet veI pro Dei laude, vel pro nostri & aliorum commodorum spe. Vnde de L. Paulo le-18. itur: Ferueus1',mis loq/ebatnr docebar diligeuter, MAE μutta s. Nihil tam facit ad auditorum pernIciem, quam tu cata eloquentia , qui cum audiunt diserte Ioquentes,
27쪽
etiam vera dicere arbitrantur: cum tamen & improba& turpia eloquenter alijs persuadeant. Non ab re princepit Dominus fieri labrum aeneum ad lauandum. labrum aeneum'eloquentia est , quae veluti aes sonans, a peccatorum sordibus abluit. Potentia qumue, seu dicendi vis, quae a natura est, non modicam Praebet ad dicendum audaciam, si fuerit tamen ratione, de non furiis ducta: quicquid enim est raenato fit animo, ac turbatatione,id conluse&inepte fieri oportet: plumbum siquidem in igne positum, liquescit,& splendet: si tamen diu' persistat,facile diisoluetur: amara plusquam dulcia competunt medicinae, si modum non excedant: nam asperutas,&stua bella,& odium lethale excitare solet.vnde qui
Caueaῆ tamen concionator, ne pro suo libito linguam soluari nec rigidὸ, vel rauco ut dici solet) gutture in magna populi frequentia,&1acro holmnum caetu priucipem aliquem, aut praelatum earpat, ne auditorum palpationet delinitus, seditionem mouere videatur,ne ve calus rabidi latrabilem,& mordacem natura lapiat: vel potius populi auram Varia ostentatione aucupari prae se ferat. Verum
quid prodest dichndi potentia, nisi fuerit cum libertate coniuncta 'est autem libertas quam Graeci appellant loquendi,admonendi, increpandiq; fiducia, eum
quicquid vis,quod sentimus, libet eloquin, ur,nullius respectu,graria,aut potentia commoti . adulatio enim, quaelibertati opponitur, aut reticentia in praeceptore Euagellco culpabilis est, quando praesertim eonuiuentibus oculis) ea dithmulat peccata, quae prae caeteris insigne,& manifestam improbitatem habere digno: cucur,cum B. Paulus Apostolus diuini verbi praeclarissima tuba, admoneat Tamothaeu, stat guat,in cre Pet,obiectet:& ut constans,&intrepidus in omnes te vertat figuras, ut Christo cuius causam agit Iucretur animas, o tune sq; dicedi inachinax auditorum mentibus admoueat, ut ad Prioris vitae detestationem traducere positi ut a latuen sit tua portu uias, ut Op-POrtunitatem non dimittat : Ouenci modum Ioauues non
28쪽
non timuit arguere Herodem Antippam regem. Apostoli etiam, qui in hoc mortali corpore nondum exuerant ruditatem,atque isnorantiam carnis, dum Christum Praedicarunt, nec minis principum ab eius cultu deterreri, nee vllis to entis inhiberi potuerunt: sicut mons Syon, qui non commouebitur in aeternum. Dolet quoq; Isaias, Oziam impium,&nepharium regemno corripuisse,cum ait. V ebmitas,quia iaci Φ.Corinthios etiam duriores effectos 1 Cor. . increpat B.Paulus. Via metuans ad vos, an in maritate, di spiritu mansiuetudinis 'Hoc itaque consilium perpetuo tibi fixum sit,si in redarguendis auditorum conicientiis negocium haberes cu aliquo magnate, aut Praelato,vel principe, tere meo consilio,& tua prudentia, ne laceisere praesumas : quia regium,&ingenuum animum exulcerares potius, quam ad poenitentiam adduceres. o
infelix,&lugenda praesumptio, succurrat tibi egregium illud, & pene diuitiu paradigma diuiti , dc pauperis: quod Nati an Dei nuncius Dauidi regi post eius prolapsionem perpetrato iam adulterio, proditione,& homicidio insui,& aliorum adduxit exemplum , qua industria ita regius animus fuit commotus: Yt,regalibus insigniis,& tantae maiestatis solio posthabitis, seuerissimam plusquam dici potest aduersus semetipsum protulerit sententiam.
tutius itaque erit probatae tuae vitae exemplo magnates instruere,quam comminationibus deterrere, formicae instar: quae, cum aliquod pondus ore trahit ne oneri succumbat solet ipsum praecedere. Hoc est, quod B. Paulus
I. Tim. . admonet Timot ExemplMme Iidolium in verba, supple set Nerita .iu conuestione ut fit vita probitas. iud aritate is steamicitia'mitM.tu side ut sit sapientiae clarit.M. in castitate ut sit contιnentια puritaε Erat denique vii ima conditio, quae perorandi audaciam eoferre solet, benignus auditus.quamuis enim priuata,&familiaris collocutio efficacius nonnunquam informare possit, quam publica praedicatio, vel lectio,quae in frequenti hominum congresin habetur ut
β. Gref - B. Gregorius docet. Collocutionis inquit vox corda torpentia 'rr e πιιιαt,plu uam l. Tisors,or suo quadam mauu semitiatuis, ver b. t. ιu ιι ni supple audientes pullat. auditorium tamen frequens,& bellignus auditus solet exercitato oratori maxi
29쪽
xnam vim suppeditare: sicut equus, dum per viridem eam- 'Pum solutus spatiatur,nouam quidem videtur induere fe-xocitatem. Hoc nimirum 3c D.Chrysost. euenisse legimus: icaui, cum semel die urus esset ad populum,uisa populi fre- quentia,tanta fuit voluptate perfusus: M& maiores virescissulti pserit,&ad dicendum efficacius animum, parauexit: Verum ut populus sine taedio ad sacros caetus conueniat,dilucida,& explanata oratione utatur Ecclesiastes, it auditores audita memoriae facilius com mcdare queant: sunt enim auditores veluti os in corpore.nam sicuti os omnes cibos recipit,bonos autem,& sapidos in ventrieulum transmittit, noxios vero,& insipidos reiicit: ita auditores omnia admittunt,ea tamen memoriae comm edant, quae dilucide,&breuiter fuerint explicata, hoc docet B.
Augustinus . tam necessari MN am'pertines poterit misisse quod religisse dicitur, o deuote audit ν,ob- ἰ b. I.de crisIequiis eo inpetenti teneatur. quamobrem non discentes modo. sed & docentes dispositione,& ordine opus habent, ut hi & libere,& syncere doceant, illi vero recte cuncta percipiant,& ad spiritualis vitae donante Deo institutionem
conuertant. D praecipiis comisnatoris munere. Cap.
P Raecipuum eo ne tonatoris munus est,piὸ, innocenter,& erudite docere,prauas consuetudines ἡ medio tollere, regnum Dei augere,& veluti spiritualis dux,&antestignanus animas ad beatitudinem promerendam ex- ι G. . icitare: cuius partes potissimae vel ipso August.teste tres Eul. d. t sunt, docere, delectare,&nc iere.docere necessitatis est, i Mdelectatio auditoris animum allicit, flectere victoriae. doctrina est veluti basis,&fundamentum spiritualis huius structurae. Intestu nsgubernaculas u Salomon ait) ρ id bit. quae uberrimos fructus in nos deri uados producit, si qui P ero. docet ut August. ait)vitauerit omnia verba, quae non docent.& si inter docendum occurrat aliqua ambiguitas, tollatur omnino, ne ignotae, vel dubiae rei contuentia auditoris animum remoretur. delectabit, si ea, quae dicit, elaborate,&continue instrer, si debitam soni reddit me- lodiam ν
30쪽
lodiam si vetitates Euangelicas,quas ipse adduxerit, doctrina gratia ornauerit, si Verborum lepore suspendat, sentcntiarum grauitate,& orationis impetu flectat, di mi- steriis altius repetitis paret animos,ut in auditorum animis libenter admittatur. Vim habent delectandi maximam exempla, non trita,&passim obuia, quae potius ad risum mouent: sed grauia,& accomoda, ut siquis rudi, Scimperita plebi verba facturus sit de regno caelorum, acl- ducat exemplum agriculi irae, quae eit quaedam expressa imago regni Dei. erum quemadmodum in agro freq uenter infelix lolium, & steriles dominantur auenae: ita in Christi Ecclesia mali bonis permiscentur. Haec,& his cognata adducantur exempla: in qdibus tamen certa re
gula dari non potest, cum id potius usu,& dicendi contuetudine acquiratur. Flectere etiam oratoris est.B.Augustinus flectere, substantiam,& cor orationis appellat. Cicero quoque contulit palmam oratori , non qui bene orauerat, sed qui mouebat affectus,& fiectebat corda. quid vero est mouere bellum, dc non consequi victoriam 'Nec mirum est, si semper non siectat: quia nec medicus semper sanat agrotuiD. medici tamen nomen retinebit,si modo ad sanandum opportuna adhibuerit me-Π- o P dieamenta in quem sensum B. Augustinus ait. Sic t dili-lid. I. rom. hi im imi nsa non prod si, Hiu ad ratiouem DEO Cresco . reddὸndam, Pol ni esse is imp/nii. Su- erim mi ταμ μυνς - - precati, etiam fi non perbaserit, merii. poenam deceptoris incurret:
ini sic, modica teperate, magna grauiter dicere, cloquens dicetur. huc ergo tedit omnis industria,&labor cocionatoris,ut alique fructum laboribus partum recipiat, sicut belli ἀux gaudet,& triumphat cosecuta hostium victor .
mouebit, ii induat persona conquerentis, hortantis, ira sicciitis, si pedibus consiliens capta ex tempore occasione lamentetur, terreat, minetur, quia pedis supplosio in contentione, aut incipienda, aut finienda, maximam habet vim mouendi , x excitandi auditores , ut cum
gratia verbi concionator pedib us terrae illisis, sonitumo faciens