Henrici Jacobi Zoesii ... Commentarius ad Digestorum seu Pandectarum juris civilis libros 50. In quo præter plurima additamenta jampridem excerpta ex jure practico, publico & camerali per clariss. J.C. Martinum Naurath accedunt modo citati in eo Cano

발행: 1757년

분량: 671페이지

출처: archive.org

분류:

141쪽

s II COMMENT.a3o HENRICI ZO E

s velit, eos ipso jure reddi inhabiles.

Advocatum troscripti aut haeretici in carisa , quae proscriptionem, aut haeresin non tangit, non incidere in innam , auxiliatoribus proscriptorum & haereti rum prinpositam, verius est , cum illam tantum mereantur ii, qui in crimine communicant, non etiam qui iustam desensionem suscipiunt. Io Advocatus nihil ad causae defensionem pertinens omittat, & si quid omiserit, aut errorem Commiserit, licitum est parti in judicio praesenti id ipsum revocare , aut corrigere in continenti , id est, triduo proximo I. sententiis D. C. de errore Ad- τω. Cujus alias silantium erit loco approbationis , & nocebit L ea quae I. c. b. t. Absenti non potest nocere, quia non tintest videri approbasse factum Advocati . Unde in d. I. r. tantum fit mentio eorum , quae praesente parte allegata sunt ab Advocato, mcd illa habeamur quas ab ipsis dominis prolata, si non corripantur.

Advertendum tamen, etiam absenti , antequam sententia transeat in rem judicatam , quae ncn facile revocatur, errorem in scribendo litello conamissum revocare licere, L errore ι 2. Cod. d. tit. II Parte neque dicente, neque postulante , iudicis est inter cogncscendum omissa supplere , praecipue , quae juris sunt , I. non dubitandum I. c. ut quae desunt ad- voe. ne alias parti in;uste detrimentum inseratur. Ambigitur autem, an Iudex ea,

quae iacti sunt, suppleat. Posset videri nerandum , cum judicis non si agere simul

Advocatum , L qui1quis 6. c. h. t. & actore non probante reus veniat absolvendus. Attamen dicendum , officii judicis esse ad commodiorem indagationem V ritatis, probationes, quae non extrinsecus, sed ex ipsa causa oriuntur atque apparent,

ct in re ipsa sitae sunt, inquirere, arg. c. offerte a. iἰ de praesumit. ubi Abbas. Quo casu non tam dicendus Iudex sumplere , suod est praetermissum, quam causam ipsam , seu ejus , qui hanc in judicium deduxit, obligationem sequi. Esi enim advocati Omittere cavillationes, d. I. 6. in fine, O L nemo D. C. h. t. Vide Ant. Vacca ad l. 6. L. Veritas col. 2. δερ. de esse. Praesidis . Gudelin. de dure novis lib. s. c. s. in fine.

ia Munus Advocati dixi esse publicum :unde patrocinium suscipere cogi quis p

test & sne causa detrectans munere si privari. Cum fide autem versari in eo e bet , uti dictum , ea omnia , quae causa defensonem concernunt, fideliter explicando dolis, mendaciis, cavillationibus mi L 33 sis, d. I. 6. in fine, b I. D. C. h. t. etian ad justae causae defensionem ean. nequis Iq. cum seq. 22. q. 2. Arte tamen quapiam citra mendacium excludere cavillationes adversarii, non est illicitum ae malitiam ejus malitia quadam repellere dicornicum , quod ajunt , oculos configere citra fraudem , quae in criminis notam

transeat, ean. Dominus XXIII. quaest. a. Cov. Lb. 2. variar. refot c. a. u. I. ' ΙΑCausam minus probabilem , non tenetur ab initio non suscipere aut susceptam de ferre , cum id , quod probabilius apparet, non sit semper verius & eontingat sentenistiam a pluribus aut communiter receptam non esse veriorem, cum non bene agatur cum rebus humanis a uti Seneca ait de υι ta beata r. a. ut meliora pluribus placeant . Probabilem inventam di susceptam deserere non licet , si tamen praestentur honoraria, I. Properandum 13. F. IIIo 9.

in fine, e. de Jud. Quod exceptionem p titur in Advocato fisci, qui non potest deis serere causam fiscalein propter non solutum salarium , L eum te I. C. de Adu eat. Dei. Ejus enim est nihil omittere, quod ad causam spectet, non tamen aliis movere calumnias , L fel 3. c. eod. Quaeri posse an liceat Advocato , qui I pro una parte consuluit, variare di mutare Ita videtur, si non subsint sordes ocita exigat veritas, sapientis enim est mutare consilium in melius. Sie licet judia ei vocare & revocare , quod prius inte loquendo protulit, L quod Iussit I . is. de re Judie. Videatur Iason. in I. Evidianum. 3. Cod. de edendo. Verum ad eam mutationem non est tacite veniendum, quod res ista non careat turpitudine . vide Decius di CapnOl. ad L nemo TF. ιη . de R. I. Peckius ad cap. mutare 33. num. T. eod. tit. io 6. Peregrin. de impe fisci, ob. 7. tit. 2. n m. o. Impr hum autem omnino est in eadem causa,

in qua Advocatum egisti, aut pro parte altera consuluisti, agere Iudicem, etsi non suhscripseris, ut dicetur insta tit. de δε diciis. ' Advocatus fisci, qui semel fisci iocausam defindit , in alia causa ccntra fiscum agere non impeditur , L per 2. C. de

Diuitiaco by Corale

142쪽

I N LIB. II

c de ad se. Dei , non etiam in eadem ante eo tractata, aut nisi sit fisci Advocatus generalis Caeterum ut magis servetur integritas ab Advocatis, olim in singulis causis jurar tenebantur , duod causam non improbam defendendam suscepissent & sulceptam, si in progressum viderent improbam, desererent, i. e. de Dretaris prodit. catim. danae Hodie dum adsumumur , initio muneris eiuli nodi juramentum P raestant. Utinam vero modus pristinus jurandi de calumnia in ut ma revocaretur. Prodesset credo dc aliquoς saltem a calumniando revocaret. Quamvis ad ci humanum genus hodie lucro est in hians I ut Deum quodammodo contemnere videatur, cindo lateat homines.

ADDITA MENTA. lib. III. f. tit. I. De Postulando is AD u. IV. Qui pro se in iudicio age re & postulare possint; dc quae in

his sit disserentia inter ius civile I dc camerale Vid. Se hvvan m. in diis. Jari ei vILis ea . vis 3. per tori Advocase consesso elienti obest. nisi contaim dc in continenti revocetur , Lea a I. O L errores a. d C. de eν rari advoc. t. erroν 7. c. de Jare. O facti ignor. Eκcipe Advocatum riastici, qui in disceptationibus , scriptis aliquid consessus est per errorem , quod illius causae ossiciat: Rusticus enim quolibet tempore rellituitur . Vid. Chopp. δε privileg.

Ad num. VI. De Omeio Advocat tum . Vide Set e. in eram. iurid. pag. 4r. Et quod Advocato adnitendum liemore Rethoris dc Oratoris, parti suae Iudicem , quamdiu potest in amicum retinere . Schvum m. rn dis ivr. civi . O .eππ. diff. s. u. I. remis've. Ad numeri VII. & VIII. Salarium Advocati quod & qnale em debeat. Vide ap. Menoch. de arbitri Jud. quae'. lib. . ea U3. Berlich. parte I. concI. 9.

An Advocatus in propria causa, si ad-

versarius ei in expensis condemnatus est, aliquid honorarii pro opera navata . cictantum , quantum alii Advocato solvere debui Mi , erigere possit videtur , quod sic , quia opera in re aequrparatur immissae in eam caectae . Gler. de proo

ais. Contrarium tamen in Imp. tamera decisum tessatur Gail. r. st e P. III

Ad n. XIII. XIV. 3c XV. An Causidicε hona conscientia recipere pomini parrocmiu.n caularum , quaS malas esse sciunt; vide Mendet in. in Et bic. lib. t. c. I . de veracitate ρa . tor. Et an Adu

catus , qui justam se Wet causam , posset etiam fallacibus & ea tiolis uti cavill tionibus , ad obtinendam causae victoriam Bronch. ad i. 63. f. de R. I. Oibi Decium m. 3 Treuit usti. I. uioat. 8.th. I. tit. A. Marsi. DI. 177. Mynsore ut. I. obf. 6. Et multas quaestiones de Advocatis ad causas consci ni ae pertinentes, Uide remissiueam Besold, is G. pra' verb. Advocaten. &c. Advocatus unitis partis rationibus in struinis, si se ad alteram transferat, non praevaricationis modo , sed dc falli reus est; arg. g. paeua r. f. is qui s. ubi G .dosred. as I. Corn. de fa I. I. pr.evarica tor. I. de praevarie. L. si qui 1 38. F. Ii quis 8. de parn. P. Gregor. . SIT atm. v. n. q. Treuit. τοί. I. diu. 8. tbes sit. A. Besold. ιπ tbes pract. v in. Berracter pag. 828. An de quando Advocatus subditis con tra Magistratum patrocinium praestare DoLsit 1 Vide Gail. 1. O . 88. n. 8. CarpaoU.juriis. forens parte I. eors. l. des a I.

TITULUS II. C. 2. II. De his, qui notantur infamia.sUMMARIU Mor Infamia ἐν existimatio quid.

s Infamia quibus per sententiam ire

retur .

143쪽

11 1 HENRICI ZOESII COMMENT

ε Damnatas ex eavsa eommodati an fiat infamis. γ Damnati ex eavsa mandatι, depositi,

s Haerede 3 quatenus notentur.

Io Sententia debet esse vanda Da tata in aliquem, suo, n a alieno no

mine .

ii Infamia non irrogatur per sententiam , pana graviori imposita .ra Dota 1 in . sententia e rime da 3. Is Aa is, lata culpa, dolo proxima I 4 Solvens ante Datentiam, an evitet i

famiam ars Infamar tyx pactum super delictis .io Effectus infamiae, Iuris , Ο facti., B advocandi munere , quod est honoriscum, repellit infantia, quae est imminutici & macula existimationis . Ελistimatio vero est dignitatis illaesae status ,

legibus ac moribus comprobatus, I. cogni. rionum s. s. existimatio . ins de extraord.

v cor. Infamia , alia est Facii, pudorem potius onerans , quam ignominiam irrogans, L ob haec Ic. hoc tit. Tali assicitur, quem pater testamento, aut Iudex verbo ignominioso increpuit qua I 8. I.

non alia. I9. b. tia Non etiam , qui in ea cerem est conjectus . I. . infamiae I. Cod. eod. aut . fustibus caesus , u. sententia non praecessit, L nullam I . cod. eed. quia non

poena, sed causa infamiam irrogat, L Idus 22. hoc. tiro Non notatur etiam , qui bonis cessit, L debit. ia c. h. t. quod amictio nota si addendae afflicto , qua di re infra de eus e bonori Alia est juris, quae per legem alicui insertur, vel per sententiam. Ipso jure per legem inferrer, quando hoc ipso, quo quid committitur, sequitur infamia. Talis est, qui inscenam prodit , qui operas suas locavit artis ludicrae causa, ignominiose mimis, lenocinium e-Nercens , bina sponsalia aut binas nuptias eodem tempore consti tutas habens , des quibus & aliis passim b. t. ἐν c. eod. t. Taliter olim de jure notabatur & mulier nubens intra annuum luctus, nisi partum spisset enixa ante aut veniam a principe impet rasset, L praetoris is L solet Io. h. t. Tempus huc anniun redactum suit ad decem in ales, Luce est tempus vi timu-liel, is , L fi qua a. c. de feruia. uvt. Ratio autem prohibitionis erat in sanguinis turabatione: unde etiam in casu , quo maritus talis erat, quem more majorum elugere non

Oportuit, etiam obtinuit prohibitio propter eamdem rationem. t Dico, olim; nam i- Φsiud infamiae genus jure canonico jublatum est e. eum secundum M. Γ de secundis nupt. Quam rem in dubium vocant novi Evangelii sectatores, quibus nihil placuit, quod a Sede Apostolica emanavit. Ratio enim nulla est reprehensionis, cum se nadum Apostolum mulier mortuo marito ejus lege soli ita nubendi cui velit in domino h beat iacultatem: ut non debeat dici o noxia infamiae , quae est poena , quam non meretur, qui agit lege permittente . Inepte isti sectarii verba illa tantum in Domino, accipiunt de lege eivili, si scialicet nubat post tempus luctus I cum ratio Apostoli sit, quod soluta sit Iege m riti, α melius sit nubere, quam uri; quae ratio continuo defuncto marito obtinet. Sponsam fuisse etiam intra illud tempus

olim non nocuit, d. I. Io. boc tit. viro , continuo convolante ad secunda vota non fuit eadem poena , quia non Obtinet. in eo eadem ratio. Elugendi etiam sunt parentes ό non notantur tamen ,.qui eos non

eluxerunt.

Per sententiam inuritur infamia damna- sstis calumniae , yraevaricationis in publico judicio, damnatis reis etiam in publicis judiciis, imo & privatis, ut furti, vi bonorum raptorum , injuriarum , de dolo infiniat. de poena tem. Δια. I. praetoν. ia prine. Me tit. uti & in quibusdam conistractibus, veluti mandati, depositi, tui lae, pro socio, propterea quod in his aganir dei fide rvpta, do I. r. b. t. Et choc in actionibus directis , quia in contrariis non tam de fide laesa agitur , quam de calculo, L furtis. in D. b. t. Pro socio antem actio utrimque directa est, & pr inde utrimque infamat.

Laeritur, an non etiam ii, altri conis ε' tractibus, quam enumeratis praecipue commodati damnatus sat infamis Quod videtur velle Ant. Faber. in ration. ad L . s. s. Mandati s. hoc tit. On 6. con=ect. cap. 17. eo . q. Quod & in aliis . contra ctibus , praecipue commodato , agatur de fide rupia . Sed dicendum , idem in istis non statutum, quod in plerisque non tam sequamur amicitiam alicujub , quam i

144쪽

rem dc pretium , ut in emptione & smblibus . Et licet vertatur amicitia dc beneficium in commodato, non tamen dantis causa , sed commodatarii , qui suae indigen- consulit, cum in istis quatuor contracti- -culum; dc postea subjungitur aliena nebus enumeratis, sc. mandati, depositi, tutelae, pro socio versetur improbitas 3c fraus contra amicitiam & beneficium ejus, cujus principale est negotium ; qui non potuit sibi cavere a fraude ejus , cum quo contraxit, atque ita in fraudem incidit.

7 t Itaque causa infamiae in damnatis eκ quatuor istis judiciis est , quia fides data est per speciem amicitiae et , qui alicujus

opera & fide indigens in re aliqua eam expetit, & ab eo iuscepta sequitur, ejus que tanquam amici fidei rem credit dc committit. Quod ipsum solum locum habet in istis q. contractibus : nam qui mandat , vel deponit, indiget mandatarii vel depositarii opera dc fide ; ille ad shum negotium perficiendum, hic ad rei custo

diam . Societatem contrahens easdem cau

sam habet ad contrahendum , quod indigeat socii opera dc fide ad rem communem iacienda. In tutela non quidem pupillus se committit tutori , sed Resp. ex eo, quod gubernatore sit iij i opus ad eum tuendum , qui ideo tutori ut amico , &viro bono committitur : cujus perfidia propterea est detestabilior, quod per ossicii caulam de administrationis susceptae , rebus suis eum spoliet, qui per imbecillitatem aetatis, & imperitiam rerum se dosendere non potest. In aliis contractibus, etsi non desiit perfidia in eo, qui contra illos peccat, non tamen est riuidem ordinis, cum, uti dimina ante, qui commindat , non ideo commodet, quod areat commodatarii opera, sed quia hunc sua re egere videt. Quod distat longe ab istis qua

tuor contractibus, quos certe temere leκ

specialiter expressisset, si ad omnes contra cius istam decisionem pertinere voluisset secundum regulam , in I. cum praetor ra. ins de . d. quae habet, quando ex omnibus causis aliquae excipiuntur, at ax causas non censeri exceptas; videatur Donetl.

8. comment. c. s.

8 Persidia itaque commissa in istis quatuor contractibus saeti damnatum seri insamem d. l. 6. q. contrario D. Ut lainen

ius adesse debeat; nam eum passim lex notavit inst. de suo. ivtονι b. Ut ob culpam commissam damnatus non notetur, nisi sit Zoem Comm. in Pandect. culpa lata, quae dolo prox ma faciet etiam

notari: Nec obstat, L in re 2I. C. mandat , quae habet, in re mandata non solum pecuniae, verum etiam existimationis esse pe-gotia exacto ossicio suscipi, nec quidquam

in eorum administratione neglectum culpa vacuum effr : quia non vult indicare teκ-tus iste, etiam ob quamlibet culpam quem notari; sed sensus ejus est: In re mandata

nihil culpa vacuum , ideo rem mandatam non libet impune negligere . Poena autem non quaevis ei culeae proposita , sed ea tantum . quam leges mandant dc praescribunt. Praescribunt autem ob culpam damnum datum eum , qui neglexit , praestare debere, non etiam ut praeter pecuniae damnum omnis culpae nomine fiat infamis,

sed solum ob dolum, aut culpam ei proximam , ut inserius videbimus. Ab hac poena non est immunis haeresi 's contingat eum in mandato aut deposto male versari, atque ita suo nomine damnari . Quod contingere potest, cum hi

contractus ad haeredes transeant, L interea a 26. mandati t. si incursu r. Cod. δερ ti, non etiam tutela, non ibcietas , ut habeat d. I. 6. F. illud penuo. b. t. Fit itaque infamis damnatus pre sen- Istentiam , sive causa criminis, sive rati ne istorum quatuor contra tirum , ex ratione jam dicta. Ubi primo Oporter, iententia sit valida, non suspecta per appellationem , quae faceret eam non transmin rem judicatam , imo potius provocationis remedio extingueret condemnati nis pronuntiationem , I. accusatorum I.

in fine i f. ad SC. TuνρiII. Atque ita si postea appellatio pronuntietur injusta.

aut desereatur , ab eo tantum tempore non etiam retro notatur reus , d. I. 6.1. Da fi 3. quia poenae sunt mitiganis dae. Deinde oportet sententia se lata in

aliquem tuo, non alieno nomine, d. l. 6. F. I. u. t. r. boe rit. nec crimen b-nius alteri obsit. Unde cautela datur ei, quῖ convenitur furti, mandati, aut simili actione, Per procuratorem agat, aut defendat. Neque enim procurator, aut defensor damnatus fiet infamis , quia non damnatur tuo nomine , cum non deliquerit: non etiam dominus, qnia non est damnatus . Quod de procedit interdum , etianasi quis en proprio delicto damnetur, non tames Uiuo nomine ut contingit

145쪽

i 34 HENRICI ZOESII COMMENT

servo, curus nomine noxale iudicium s

scepit dominus; qui postea liber & haeresa domino institutus, ex eodem judicio damnatus , dicitur non iam us , propterea quod non damnetur suo nomine, quia cum eo lis contestata non fuerit, I femus i q. xi b. tu. t Fit tamen interdum . ut per sententiam inimia non irrogetur , si verbi

gratia per eam poena gravior ultra legem imposita suerit, i. quid ergo II. g. pana γ.boc tit. quod per graviorem pinnam videatur trantactum super eκistimatione , I. si possidoniam q. d. eod. Nec obstat, quod sententia contra leges lata non teneat, Littas l. 1. Item a. ins quae feσt. fine αρ- peltatis estiud. nam hoc verum est, quan do specialiter & nominatim contra leges

est lata ; ut suis locis declarabitur . Quod

non sit, poena graviore ultra legem indicta, cui erit sua vis , si reus ab ea non appellavit, L cum molaris A r. inf. de rejud. Et hoc , si poena gravior , relegati nis videlicet aut corporis sit irrogata . Nam si graviore quidem pecuniaria reus mulctatus suerit, veluti si surti nee m nisesti reus damnetur in quadruplum , non erit ei salva existimatio a s. poena, eo quod talis p a non censeatur gravior in

ordine, ut satisfiat Reipubl. Nam poena pecuniaria longe est minor existi malion is

imminutione , L si 8. s. quod si pen. infquod metus causa , dccra Tertio, ad hoc, ut infamia per sententiam irrogetur, exprimi in sententia debet , quod ob dolum quis sit damnatus ex praedictis contractibus , nam ejus omissio

faciet reo integram esse existimationem suam, L hae enim, A. f. decreto I. g. quid ergo x infr. de 1 p. tui. Interpretamur enim odiosa in benigniorem partem.

Quod tamen posset videri exceptionem .Pati in deposito, quod depositi communi-

- non agatur nisi ob dolum, L contratius II. ins de R. I. Quadiri hic postet, an ad infamiam exprestio latae culpae non lassiciat 3 Non pa ci volunt nonrusi ob dolum notarii instit. de suo. tutorib. F. Suspectus s. ubi dicitur, tutorem suspectum ob culpam remotum non seri famosum ; quasi nomen μιsa ibi positum generaliter de quavis culpae specie sit intelligendum , dc quia nostrum non sit distinguere , lege non distinguente, praecipue poenali, quae in dubio potius est mitiganda. Sed his non obstatuibus proba bilius est, propter latam culpam , per sententiam expressam , damnatum notari ini,

mi a. ' Quo facit, quod culpa lata dicatur dolus L magna 226. ins de HS. I acit eodem, quod in actionem depositi dicatur tantum venire dolus I. δερ tum l. s. quia D. ins reposit. dc tamen sata culpa admisi sum sacit, fidem non salvam t. uod Ne va 32. eod. Facit-Z quae Dum 8 Eum quoque a. ins de precario, ubi R. ait s lum dolum venire , non etiam culpam . subjungit tamen etiam latam cuIpam do Io contineri , eique comparari , ut habet L adversus I. F. haec ad ιο sten. ins si memseri fai. falsum mos. dix. Eodemque mota puniri testem in contractibus, non etiam delictis. Non obstat d. x. suspectat autem: nam ibi verbum : culpa , accipiendum est de levi, uti passim capitur, quando solum ponitur , ut recte tradit Donellus Io.

comment. 7.

Alia est quaestio , an solvens ante sententiain , centeatur confiteri, dc notetur inisfamia Solutum ante litem contestatam , neutiquam infamat, quod sit extrajudici te, atque ita non habeat vim plenae consessionis. Aliud videtur in solutione facta post litem contestatam. Per L si reus 73. 3nfiit. prox. de procur. cujus distinctio alias non esset proba. Et facit , quod illa res

pactum tacitum contineat. Receptum tamen praxi, ne quidem hanc infamare , ut tradit melambecius b. e. s. s. dc Gail.

2. obf. c. I 3.

Postremo etiam pactum super delictis privatis infamat, quia paciscens eonfiteri videtur L quoniam s. b. t. nisi gratuitum suerit, quia tale pactum non potest videri

habere adjunctam consessionem , cum mn tineat liberalem remissonem , quae cuilibet est perinissa ; non etiam non gratuista I quia pretium nemo censetur dare te mere . Super contractibus praedictis non est tam turpis pactio I. in actιonibus 7. b. t.

Excusat etiam in delictis pactio jussu pra

toris d. l. 6. g. pactus I.

Effectus infamiae juris est, quod ab omnibus dignitatibus, etiam acquisitis mun re testificandi, postulandi, judicandi. repellat reum non tantum durante ejus caula, verum dc cessante , nec tantum in loco,

ubi est contracta, verum dc alibi eum infamia ossibus adhaereat e. infamibus ἴσα de R. I. in s. ubi Pechius Infamia iacti a dignitatibus acquirendis repellit t. neque

a. c. ε

146쪽

z. c. de dθηP. fib. II. Fratri hae assecto denegatur querela inossiciosi contra testantentum fratris, in quo vocata turpi periana est praeteritus , alia de re dicetur in-ha tit. de most. test. Testimonii fidem e- lavat & sarit non esse omni exciptione majorem l. testium s. ins de testib. non autem pIane ab eo repellit, eum nullibi hoc sit cautum , arg. l. testimoniorum T. F. adbiberi L Afr. eod. ri .

Ad tit. II. De his, qui notantur infamia. An n. a. Donetl. I 8. comm. 6. eutatunicam tantum esse speciem infamiae, sciliret Iuris se non facte: Contra quem tamen stat communis interpretum sententia , quae fundata est in I. bonoria. f. de obsem pareat. ἐν patron. praest. A ea, qua r3. C. ex φnib. ea 3 infam. 2 ob baee verbae in. f. eod. Unde dc Testimonii dictio infamia iacti notato, non aeque, ac integre seontis hominis conceditur L 3. f. de testib. Item hoc substituto fratribus querela inossi e si impetit L statres 27. C. de inest. testam.

An dispositio Iuris civilis, qua mulieri

intra annum luctus nubenti , irrogatur infamia , sit contraria dicto Apostoli i. cor. I. vers. 39. Non puto: Ratio enim d. l. I. L Iiberorum II. r. I. hoc tri io se honestati dc bonis moribus eonsona est , ne videlicet esset dubium de incertum prolis genus: quam rationem Paulus non praesumitur ignorasse , cum ad Rom. II. dicat : Peccat is, qui non obtemperat, Magistratui politico , dc per consequem bonis, Ec honestis LL. Cum autem, i m. Sichard. Canonidarum sententia, hodie propter communem errorem in practica obtineat, quaeritur an permissio haec canonica liberet ab omni poena legali Circa quam quaestionenu bene distinguit Gail. a. observ. 98. num. 8. Poenas Iuris

civilis in odium secundi matrimonii simpliciter appostas tolli, qualis est infamia:

non etiam appositas in favorem filiorum, ex primo matrimonio dcc. quam commmnem distinctionem a toto mundo servari , ait M. Anton. Peregrin. δεb. 3. de ivreuei, tit. ι . num. 3. vers. gL sutem ubi sitam tb. costiose alutat. Uideatur B

plures alii, ab allegatis allegati. Si mulier statim post obitum mariti nubit alteri, dc mense nono a morte primi mariti parit , in dubis partus secundi mariti proles esse praesumitur; Vid.Treuit. I. I. dis . 2. Geor. s. niter. F. o ibi aiae . Spurii, si va naturales, an dc quatenus habeantur pro infamibres vel rurpibus personis ita ut iis institutis, Da ribus quer la inofile si testamenti competat tractat

ad a. XIV. Imo δc in delictis Iata

culpa dolo continetur, si agitur ad me nam pecuniariam , per alleg. a Treuit. mi. r. diis. 26. tb. 2. Iit. ω

TITULUS III. C. 2. II. De Procuratoribes.sUMMARIUM.x Pro ratoris offlatum non ira vite. a Procurator quis ἐν quotvlex .

3 2 su admittituν in eriminatibus. Exceptis iuustribus presenis. Exceptis item ea 3 eriminatibus rapi ratibus , post litem eontestatam. 6 Lite non contestata reo absentia sua non proderit, secus de mari .

Procuratis alius in rem alienam . alius is rem suam , 8 Proeuratorem qui rostituant. 9 Constitvit l, excommunicatu .io Proeurator quis eonstitui possit.

ra Minor a . annis an recte detur. ia Mandatum procuratoris.13 COHunctae persona quae dicantur. t 4 Proeurator actoris rei, quatenus satisdent .rs Mandatum ex diuturnirate temporis au praesumatur. is satisdatio ante litem eo restatam prae sanda .

147쪽

1;6 HENRICI ZOESII COMMENT.

i8 Effectus mandati procuratorii. I9 Retoeatio mandati. Io Fit ea expresse ἐν tacite.

ai Item finitar morte mandantis. 22 Procuratoris negligentra, ae dolus nocet domino .

ratoris .

M Iure canonico in personam domini. 23 Procurator an teneatur avenare.

I A Dvocat, personam litigantis suscia o piunt , quatenus jure nititur , ejus

causam explicantes . Procurat res circa

iactum versamur in procuranda lite aliena: ac privatum his & vilius & munus, cui infamia non obstat ρν.eterea uis. inst. de except. Quamvis hodie aliter obtineat, cum, industria in procuratoribus requiratur, ct bona fama & juramentum ab iis quoque exigatur super fidelitate, & denique in locis quibusdam fmul & Advoc

ii & Procuratoris fungantur munere . Bronch. eent. I. miν. assert. 23. Gail. I.

et obf. 43. t Procurator eri qui aliena negotia mandato domini admmistrat, L P νε- curator I. b. t. Quae definitio est generalis, eos etiam continens, qui extra audirium res alienas procurant . Alius enime st ad negotia vel omnia, vel certa extra

judicium; alius ad lites, de quo hic pra ei e, cui alienae rei actio ves defensio in judicio est mandata. Quod olim non nisi certis in causis permissum fuisse, patet ex Linst. de his, per quos agere pus Pollea in

omnibus civilibus cum admittere varie cc serunt negotiorum impedimenta.

uid in criminalibus ; Non admitti pro absente, sive acculando, sive defendendo , est receptum: cum judicio se sistere debeat

dc actor , dc praecipue reus, L. accusatore penult. ins de pubi. Jud. ut cum testibus componatur , & ex VCce ejus , vultu , habitudine , constantia ves inconstantiaveritas eruatur . Possunt tamen absentiae

caulla per procuratorem allegari; ut si justae videantur, disseratur judicium , d. l. 4 rea uitam. t Excipiuntur illustres & qui supra eos sunt, qui judicium criminale posse sunt suscipere per Procuratorem , quod datum est eorum dignitati. Necesse tamen est in crimen subscribant , ct condemnatio in eorum ieri oram fer. tur , l. st

quando G. coae de ivuriis. ' Euripiun- stur & crimina capitalia , si post litem

contestatam reus coeperit abesse, I. servum II. s. Publiee 2. h. t. Ubi in capitalibus Procurator admittitur , quatenus reus d mnari potest: non potest autem damnari nisi post litem contestatam, & absens, ante enim non reus , I. inter to. ins de pubi. Jud. De istis expresse agit textus iul. reor 3. C. de accusat. de non capitalibus negat textus in I. Miles II. F. ea, qua a. inis ad I. Iul. de adult. Ubi malier interreos adulterii recepta non potest defendi absens . Erat autem eo jure adulterium non capitale. Ratio ditarentiae polita est in causa commiserationis , quae stibest capitalibus : quomodo & in iis auditur quivis appellians , etiam pro reo invito , L. ποπ tantum 6. in f de appellat. Ex eadem causa, & in iis transactio admissa, ut dictum supra , late Menoch. r. Arbit r.

. r. n. I a.

An ergo reo , lite non conte lata, a, ssentia sua profutura Minime ; cum cita tus , si non comparuerit, annotetur requirendus , L divi severa r. s. si autem I tuf. de νequir. reis , & bona ejus oblignentur: quae intra annum comparenti να se purganti restituuntur ; alias in fise cum coguntur, L mandatis hin. d. t. Cuj. a. obj. c. 2I. De praxi absentes etiam non contestata lite eondemnantur , ct fit eπει cutio, quaten iis potest in pictura . Clar.

atius in rem alienam , id est, alterius tilitatem, alius in rem suam , id est propriam utilitatem , I. f. quis 3 q. b. t. Α-lius item A floris, alius Rei. Procuratorem constituit dominus habi- S lis, etiam absens, vel per epistolam, aut per nuntium d. l. t. Non pupillus , pr digus, minor, nisi adsit curatoris aucto

ritas, L neque tutores tr. Cod. b. t. Si tamen a minore datus. Procurator sententiam pro minore obtinuerit, ea tenebit, L non eo Iq. Cou. eod. Nam , quod procurat

rem nori det minor, est, ne decipiatur; isto autem in casu nulla subest deceptio, nee aliquod vitium substantiale ex parte dati procuratoris sine curatore . Filiisfamilias non alias dat procurat Oκm, quam quat nus ipse experiri potest, Emiussam. 3. b. t. t Excomm unicati non dant procuratorem s

148쪽

ad agendum ἰ cum ab actione repellantur , ne quis cogatur cum iis communicare in animae suae detrimentum , c. consultissimis D. b. t. Ad conserendum recte dant procuratorem : defensio enim , cum sit naturalis , iis non denegatur. Syndicus universitatis , tutor , curator, cum non siit domini , nisi lite contes lata , ante non dant procuratorem, d. I. neque . Sicut & Procuratores tum demum sunt loco domini , di proinde lunc procuratorem substituunt. Uti do in casu, quo in

rem suani sunt dati, vel speciale mandatum habent, cap. non indiscrete I. 1. δε-cet r. eod. in 6. Substitutum tamen a princuratore post contestationem neutiquam domini loco habendus, cum non sit contestatus litem , atque ita non contraxerit. Gloss. & Bart. ad L nibiI M. C. b. t. Quae dum dicit , utrum ab initio, an coepta jam lite negotium ad personam procuratoris transitum secerit , nihil interesse , non vult etiam post substitutum fieri d minum , sed tantum non interesse, quantum ad cautionem de rato. io Constituitur vero procurator quilibet habilis, nec impeditus non tantum paterfamilias, sed & filius etiam parte inscio , . tam ex contract. 37. de Jud. Invitus nemo constituitur, L invitus II. C. b. tit. quia est ossicium privatum , ad quod nemo cogitur. Quidam etiam Volentes r jiciuntur, nisi miles, mulier, potentioreS,tit. Cod. ne liceat potentiorib. ne eorum iacto infirmiores Opprimantur . Mutus , surdus ad negotia dari pocuratores pose sunt, non etiam ad litem persequendam , I. Mutus εῖ. b. t. servus rejicitur , quia

non habet legitimam personam standi in sudicio . Reus item criminis ante purgatam innocentiam , I. reum 6. C. h. t. ac redemptores litium, L Litem I . c. eod. Ii Dubitatur an major i . annis minoras. possit dari procurator ad lites 3 Ce tum est, de jure canonico dari non posse , per e. qui reneraliter s. in me de procvrat. ia 6. atque idem jure civili Ohtinere voluerunt veteres . Neoterici autem maiorem i7. annis admittunt per F. Iumeg. in p. quib. ex causis manumit. non Acet ;ubi causa manumittendi servi, decem &septem annis majoris, gratia procuratoris

habendi dicitur justa . quod non videtur polle intelligi de eo, qui est ad negotia , cum di minor ir. annis & servus neg

tiis praeficiatur, L sed On 7. g. parvi r.

ins de constit. act. I. denique p. Iervus M. in f de minorib. I. exigendi i a. c. boc tit. Ubi filius minor dicitur per judicem posse se depelli a procuratoris ossicio. Ut non videatur judicandus ipso jure in idoneus quod & tenet Vinc. de Franch. deris. Αοφα Ant. Fab. in C. suo boe tit. desin. 3Ο. Facit, quod Advocatus anno i7. explet admittatur ad postulandum . Cujac. as d. g. Eadem Iege . od autem ista d. l. ir. cod. hoc tit. non repellatur filius , est , quod aequius sit, ejusmodi defensorem audire, quam absentem patrem, tanquam contumacem dc indefensum , gravi condemnatione essicere. Nec obstat ratio , quae veteres movit, scilicet minori non esse legitimam personam standi in judiciis , quodque illa pollent fieri elusoria per restitutionem minoris , hoc enim verum est , quando minor suo jure comparet in judicio non etiam quando alienis rebus praefectus: imputet enim sibi praeficiens , quod dando minori causae defensionem sit laesus . Vide Cunc. ad tit. de diverspraescript. eap. 29. cy' Lib. 22. Observat.

Ad Procuratoris recte constituti som trmam requiritur mandatum , c. Hia r. ub. t. quo constare debet, nam alias pro non dato haberetur . Excipiuntur consortes ejus idem lixis , I. commune 2. C. de confort. 6 d. iitis , ct conjunctis personae, inter quas procurator sine mandato est idoneus. Facit enim sanguinis conjunctio videri mandatum , nisi de contraria voluntate conis

stet, L sed is bae is . b. t. Et quia tantum praesumptum ea mandatum, cessat illud , si aliter de voluntate constet . Est autem isto casu opus satisdatione, d. l. a. sive judicatum solvi , quando quis defensoris partes agit , sive de rato , 'quando quis agit partes actoris, d. . I. ubi GL ' ra Conjunctae personae nomen hic in infinitum tendit in linea recta , d. l. 3 s. ubi N. nuntur parentes & liberi indeterminate .

In transversali, etsi non raro quartum gr dum excedat, hic tamen tantum fit mentio fratrum & assinium , qui parentum filiorumve locum obtinent. Ut minus sint audiendi, qui etiam amicos nomine mi junctae perionae hac in materia venire u lunt. Innoc. ad east. ' nulli et . R de Dr. inter conjugatas perlonas habetur , . ct ma-

149쪽

, 38 HENRICI ZOESII COMMENT

& maritus, causam litemque uxoris suae

prosequens, modo caveat de rato, I. cum 2. O I. Maritus 2 t. c. b. t. Cau. I. observ. III. Bronch. eent. I. πυβ. assert. 27.

H Procurator rei , etsi sine mandato admittatur , satisdare tamen compellitur , judicatum solvi r cum nemo idoneus d sensor rei alienae intelligatur sine ista satisdatione , F. Sed hodie a. instit. de Iatisdationib. ω I. 3n eo Iro. s. Nemo I. de l. I. Ad quam tamen non compelletur procuratur ; s reus ipse in judicio praesens , milisnam sui procuratoris confirmaverit, & caverit de judicato , aut etiam

edi tra judicium id praestiterit : simul αquod tempore recitandae sententiae coinparebit in judicio, aut quod alias, vel irse, vel sdejussor Omnia dabit, quae condemnatione continebuntur, si provocatum non fuerit. Actoris procurator , etsi d ceat de mandato , Oneratur tamen Iati datione de rato eautio a. c. b. t. nisi de eo ita manifeste constet, ut nullus sit dubitandi locus , veluti si actis fuerit insim tum , aut ipse actor praesens in judicio procvratoris iiii, personam confirmaverit d. g. Seu h.ee , tibi vide DD. Donet l.

I y 26. ' Non videtur autem praesumi mandatum ex diuturnitate temporis , si de eo non sat mentio in sententia, aut instrum ni , aut alia concurrant adminicula , ut recte tradit Crauetia de antiquit. temp. p. a. Rum. 13. Pericius ad east. Ratibabitionem , num. I. de R. I. ia 6. Menoch. proesumpi. e. 33. n. 7

H Caeterum Oinissa satisdatio in principio non videtur postea recte exigi ἱ per . Tomponiur M. I. Ratibabitionis 3. b. t. quod procurat Orsae exceptiones snt de numero dilatoriarum , quibus ante Iitem contesta- tam , nian Oppositis videtur renuntiatum. Non obstat L commune a. cod. de confort.

6 d. Biis , ubi post litem ordinatam satisdatio praestari potest : nam aliud est ,

litem ordinatam esse, quod spectat ad praeparat ria contestationis , aliud litem esse contestatam. Non obstat. etiam textus in I. 2q. c. b. t. quia agit de falso procurat Ore, quem removeri, quolibet stantis litis momento interest , ne sententia fiat elusoria, cum inter alios acta non praejudicent aliis , de acta per salium procuratorem

ipso jure sint nulla I. bHus I. s. item boeες η. in f quod Ialla tax. avth. gestum esse

Ubi quaeri posset , an actus salsi pro- 17

curatoris ratificari possit post sententiam Ita sudicatum esse per Cameram Imperi lem tradit And. Gail. i. obscap. s. per . Deet 6. iv. de iud. ea ratione, quod pars adversa sibi imputare debeat , quod non diligentius examinaverit mandatum , dc exceptionem falsi procuratoris tempore non oppinuerit , & tradit , eam esse communem Vantius de nullsi. cap. Quib. modi feni. nam ta/ defendi poss. m. Ioi. Oscqq.

Verius tamen videtur contrarium e non tantum eκ eo, quod sententia sit nulla , patet ex leg. hujus r. F. item Me pen. in f

quia Dira tutore γα sed praeeipue, quod reo jus sit quaesitum ex ista nullitate, quod per ratiscationem actoris ipsi auferri iniurium foret : per quam ex non condemnato fieret condemnatus, & sic contingeret per privatum hominem jura publica mutari ; contra omnem juris ordinem,

quo publica privaris praestant, & iis non mutantur . Nec potest poni vis in silentio rei, quia nullitas ei non praejudicat, cum semper. proponi possit ejus exceptio. Non recte etiam dicetur, quod, cum ma datum actoris solum iaciat nul jitatem , illud suppleri possit per consensum supervenientem : nam , in re intepra suppleri possit, sive expresse, sue tacite , non men dc re non integra, uti hoc in casu. Nihil obstat d. l. tieet 3 6. ins de Iud. nam illa recte accipitur in casu , quo agitur praejudicium actoris, qui ruri tuo renuntiando potest , per falsum procuratorem acta approbare, non etiam in Iraejudicium

rei, contra quem sententia eulata. Quatenus vero saltus procurator teneatur actori vel reo, latius videre licet apud Myn- ling. eent. I. obf. 7 . is cent. s. observ. q2. Gail. I. obfq7. Everard. eo . 22 I. a.

Fach. I. g. coni. c. 6 I.

Effectus mandati procuratorii est , quod

procuratoris factum domino prosit, & no .ceat L si procurator Io. C. b. t. qu ab eo gestum, quasi a domino gestum habeatur, qualenus mandati fines non excessit. Quomodo ex penerali, mandato ea tractans , quae speciale desiderant, veluti deserre juramentum , transigere , donare , domino non praejudicat , nec potest petere ea rata haberi c. qui ad q. eod. in 6. uti ne si habens commisiam actionem , praeliuinat exigere, a. I. si procurator IO. C. h. t. aut si extra mandati causam confiteatur,

150쪽

dominum esse haeredem , qui revera talis non est, L si sine s. s. Cessur a . inf. de ia- terrog. in Iure facies/.as Facit & cessare mandatum revocatio ,

etiam juratum , cum clausula de non rω vocando , nec de hoc est controversia secundum Gl. in c. eroeurator M. eos. in 6. An & revocatio ista sine causa procedet omnino ante litem contestatam non alias removeri defensorem ner dominum , nisi causa cognita. Nam ibi vel verba ista ea D eunita , abundant, quia causae cognitio non ante est adhibenda , quam lite contestata, quod tum demum res non sit integra ; vel recipienda sunt pro cognito eo, litem nondum esse contestatam . Cu-iae. 22. observ. e. ro. Post litem contest, tam causae cognitio est praemittenda d. c. a. iv leg. post luem l . boe tit. Ratio est , quia cum res non sit integra propter contes alionem, per quam procurator est factus dominus titis, ejus interest , ut non mutet sine causa, eo quod ejusmodi mutatio pudorem ejus oneret . Non obstat textus in cap. s quem penuis. eod. in ε. ubi potest removeri procurator etiam post litem contestatam , nulla facta mentione causae cognitionis. verum dicendum, a ibi de domino , cui non contradicitur :nam aliud est , si contradicatur & oppo-zo natur litis assumptio. GLibid. Revoc tio haec non tantum contingit Uerbis eκ- pressis , verum dc tacite si dominus ipse

postea ad causam veniat, eamdem tractans: nam procuratorem revocare videtur , si aliud non pateat, d. c. pen. eod. in s. Ut autem operetur revocatio, debet intimari

parti, aut judici, alias sine effectu erit, &acta per procuratorem rata erunt. GL iad. c. a. e. ex insinuatione 3. O c. mandata ΣI II. u h. f. Cessat etiam mandatum , si re integra interveniat mors mandantis , quae iacit mandatum postea perfici frustra, quia cessat voluntas . Si tamen procurator sciverit mortem e nam ejus ignoram tia faciet , mandatum Videri recte peractum, d. e. I. e. in nostra 4. qua de re ins tit. Mandat.

et a Quaeritur hic, an dolus aut neglihentia

procuratoris obsit domino Quo videtur dicendum, per d. I. ro. c. b. t. ubi de eo, quod dolo aut fraude est commissum a procuratore, conVeniendus is dicitur , --

re iudiciorum . Ratio est, quia imputare sibi debet dominus, quod non providerit

sibi de stili procuratore L eum m Iuda ror . in De in D. de mi uorib. Adeo, ut adversus acta per talem procuratorem in integrum restitutionem non impetret , prinpterea , quod ordinario remedio illi sit provisum actione scilicet mandati ad damna& interesse , ut tradit And. Gail. I. σου. s. Si tamen procurator solvendo non ta rit , ut frustra cum eo agatur , actio restituitur in adversarium L eleganter T.

alieno damno lueretur . vid. Panorm. d. cap. I. uum. 16. si ut sire non eo testata irc.

Caeterum sertur sententia in personam is procuratoris , qui tactus & litis dominus per contestationem, L non videtur i. C. de sext. D' interloe. omn. Jud. Neque enim ferenda est sententia, nisi meum, qui judicio adsuit . Et hoc jure civili . Secundum Canones volunt, ipsum dominum esse damnandum . G. in c. Licet s. re de pro bat. per e. Susscitato , si de re sit. in in

de elect. ' Qui ibidem tradit esse causas, in quibus non potest serri sententia m pe sonana procuratoris, ita tantum Domini, veluti si agatur de causa matrimoniali , ut se tractent conjuges affectu conjugali, ut suis supplicio adficiatur . Et hoc seroati in Curiis spiritualibus &saecularibus, scribit Boer. Meg. 28s. Excepto tamea Syndico universitatis L Hur 7. tir. με. Actio judicati in dominum datur, nisi irarem suam sit datus procurator , aut litise obtulerit, cum sciret cautum non esse , I. Plaut. 6 r. b. t. Peracto negotio mandati utrimque est actio : Directa domino ad id, quod facto vel negligentia procuratoris abest . Contraria procuratori, quatenus ex mandato debite peracto abest , vel abs.turum est.

Quaeri hic solet , an teneatur proc - 1srator appellare Ita dicendum, si ad integram causam datris fuerit : nam , licet sententia lata iudex sit itinctiis ossicio Liudex s . ins de re iud. procurator men non videtur hoc modo liberatus . eum totam causam necdum peregerit, cujus appellatio ex appendix e. non injuste penulti Κ hoe titi ubi debet appellare princurator , aut tempestive domino indicare dc I. invitus IT. C. eod. ubi provocationis causa extenditur mandatum. Prosequi t

SEARCH

MENU NAVIGATION