장음표시 사용
151쪽
n m appellationem non tenetur , d. e .pen. ω d. I. I. saltem a definitiva , quod contineat diversam a principali causam, L per hane q. C. de temp. appellat. Diκi, a definitiva , quia appellans ab interlo ut ria , interpositam appellationem prosequi tenetur , quod cautam necdum peregerit. Si datus fuerit procurator tantum ad unum actum , eo peracto exspirat mandatum , . maritus 2 . c. b. t. Vide Boer. d. deris
Ad tit. III. De Trocuratoribus.
AD n. I. Hodie in bene constitutis tribunalibus , praesertim in Iudicio Camerae , ossicium Procuratoris non est vile, sed honorabile , tam ratione personarum, quam loci. Ord. m. parte t. tit. SI. Gail. I. ου. q3. n. 6. 7. γ 8. unde d
sendi potest, nobilem proeuratorio ossicio, in Camera, vel alio summo tribunali su gentem , non amittere privilegia nobilium per teret. in L nemo s. in D. eod. de dignit. Quamvis dissentiat Tiraq. de nobi . cap. 3o. Guid. Pap. deris. 89. O, 388. Θ396. Ad num. VII. In rem suam procurator constituitur , cum alicui actio ceditur , cum omni ejus commodo . Res enim hic sumitur pro utilitate, ut si donandi animo alicui mandata sit actio. vid. Glossi in I. r. hoc tit. Cujac. γνt. e. eodem . Sic in rem suam procurator si emptor haereditatis, cui venditor actionis haereditatis c dere cogitur, I. Servum eta. g. fi quis M.LPνocuratores . hἰe, adeoque, cum in rem suam procurator pro Domino habeatur, dict. I. s. argum. i. Sed fi fideisse θν. V. de pact13. Ideo appellatione procuratoris nonnisi aequivoce comprehenditur . Unde statutum de procuratore linquens, regulariter non extenditur ad proin curatorem in rem suam. Schrad. de seud. p. Io. hct. I 8, n. Iovis Io 6. De Procuratoribus , utrum ad suscipiendam procurationem cogi possint, &de mandatis procuratoriis, & quomodo in iis jus civile a Camerali differat 3 Vide Schv v m. in diff. r. CiviI. Cam diff. o. per tot.
Ad n. XII. Quod hie dicitur de eoniniunctis personis, in soro& praxi non o
servatur . Vide Denais in Iure Camer. ιit. Procuratorum mandata . Gail. de PP. 5b.
In omni mandato procuratorio InspLciendum est, an habeat elausulam jurandi de calumnia. a. Clausulam substituti nis. 3. Clausulam revocationis substituti nis . q. Clausulam cautionis de rato . s. Clausulam cautionis de indemnitate . 6. Clausulam hypothecae generalis omnium bonorum mobilium & immobilium , prinientium de futurorum , quae omnia dilirentissime observanda sunt sec. Noe Meu-rer. inform. parte s. pag. 2 6. Adde Schol. in exam. iurisdict. p. 132. Treui I. I. I. dio. 9. tb. 8. ω '. Id num. XXI. Mandato procuratio sinitur morte alterius I. inter 26. per lenqui negotia 34. F. eum sim mandat. t. m. de Diut. Si autem post litem contestatam dominus decesserit, estne procuratori novo haeredum mandato opus Neg. Quia litis Dominus censetur factus L nutu 23. cod. hoe tit. Sententia igitur in eum se ri potest e . non indiscrete t. s. Iicet I.
ubi Philipp. Franc. numer. I. de procurat. num. 6. In Camera tamen Imperi hueu que aliter observatum fuit, nempe ut hae
redes desuncti citentur ad reassumendam causam . uod si hi displicere non obscure
ostendit Gail. r. observerr. I . num. 6. er . adde quae scribit murms. Lib. I. observ. tit. 3. obserυat. Quid autem hae in re hodie in camera observetiir , vid. C. F. Ratis nae de anno I 6η . ut autem, L
Ad num. XXII. Omnia illa, quae hie de
Proeuratoribus dicuntur , recte accommodantur ad Notarios , si processus minus rite insinuaverint, militat enim in illis e dem ratio, nam Notarius, non secus atque Procurator, ob tacitam indusiriae asisertionem de omni culpa tenetur. Const. Maxil. Iz. Coloniae promulgata f. r. Deniel ben nach in fine, di g. Notarii quoque
a. penult. on ultimo, Acc. Praejudicia vid. apud Schvv m. proteg. eam. l. 3. c. 22.
152쪽
Quod cujuscumque universitatis nomine , vel contra eam agatur.
SUMMARIUM.1 collegia habere, non est omnibus per
a Dudicus unde dictur.3 In quo diserat a Procuratore.
3 Cum Procuratore , in quo conveniat. 6 Dudicus quomodo eoostuantur.
Inteuectus L . h. t. 8 Universitas quid. x T Rocuratori similis est defensor , seu L Actor caularum Universitatis , Collegii ,.Societatis, similiumque eo Orum ,
quae a Principe , vel Senatu sunt confimmata: neque enim omnibus pallim foete-tates , dc corpora habere permissum L neque
cus , a lite seu causa, quam nomine Universitatis prosequitur , agendb , defendendo L. muneram i 3. s. defessores II. de mu-3 Mν. ' In quo dissert a procuratore , qui agit causas privatorum Distingimur Ac in eo , quod Rei p. cogi possit, Syndicum constituere , non etiam privatus per prOc ratorem agere. Ab actore distingui vid tur , quod hic tantum ad unam causam detur, ille vero ad omnes ; licet &.Syndicus non raro actoris nomine denotetur hoe
in Titui. Videtur autem Syndici incium honori. ficum , cum ad illud spectet causas euec jus
universitatis, agendo, desendendo, propugnare . Unde euec viro honesto , idoneo, perito id munus demandandum , eum Pr curatoris ossicium inter vilia collocetur, ad quod etiam in lames admitti , dimims upra ri licet hodiernis moribus procurat res judiciales. non admittantur, nisi certae personae probatae fidei & industriae.1 ' Convenit cum procuratore in eo, quod ut procurator mutari potest, ita ec Syndicus I. item eorum 6. s. Quid si a. k ρ. non tamen post litem contestatam . nisi caula cognita d. l. 6. F. actor G. Quod ut in procuratoris . ita dc in Syndici pers nam sententia seratur , judicatum veto
fiat in universitate L Mur 7. hoc tit. Uti procurator non cavet de rato alias, quam si de mandato dubitetur, ita & non alias Syndicus, quam si dubitetur de decreto d. L. 6. s. actor is pen. Quod, quia raro eu nit, cum publice constituatur . fit, ut ducatur non cavere de rato I. actor s. infratam rem haberi. Vocatur iste Syndicus hodie eonstitutus ab oppidis majoribus Pe sonarius. Constituitur decreto ordinis , nisi a I fi m aut consuetudine munus istud sit certae personae adsignatum L naII, 3. boe tit. Oportet autem ad decreti valorem adesse duas partes incurionum , quarum major pars ad se trahat minorem , ct ab ea n minatus est Syndicus , t. quod major I9. inf. ad munies. ubi etiam filio proderit suffragium patris Ec econtra L iltad s. b. tit. In publicis enim non attenditur domestica persona d. I 6. prine. nisi lex municipii , aut publicum decretum obstet . Extraneus sit electus, an ex ordine, P rum refert, licet sorte commodius ex Ordine adsumatur et quo casu non ideo diminuetur numeras istarum partium L a-ue q. hoc tit. in verbis, Is quoque , quνm decernunt , numerari potest . ' Quorum' γverborum sententia est: Is, qui actor decernitur ah istis duabus partibus, non facit , quominus a duabus partibus dicatur constitutus . Neutiquam autem e rum sensus est , quem quidam ponunt quod scilicet annumeretur maiori num m decernentium eum actorem : quasi sus-sragium proprium ei prosit; hoe enim est mali exempli, impudentisque ambitionis . . Est autem universias corpus ex distan- 8tibus personis, ut unus universitatem non constituat , licet si universitas ad unum redeat, placuerit jus omnium ab eo retia neri , dc stare nomen universtatis I. Si municipium g. in deeurionibus 2. boc
tituL Sunt de Monasteriis Sc Collegiis Clericorum sui Syndici , per quos causae
eorum aguntur : quos extraneos potius
constituunt, quam Religiosos , aut tui ordinis Clericos : hos enim a sori strepitu . abstinere , ne a divinis avocentur , est convenientius capit. Dcut r. v de Srm
153쪽
IN constituendo Syn dico, an minorum approbatio neces Iaria vid. elemb. b.
Si idonei in universiare non reperiuntur . Extranei huic muneri recte praeficiuntur art. I. ut gradatim II. s. em I. aeman. ων boσενι Matth. es. ρ. I. cons II. n. I p. CarPEOri parte I. const. 3. de . 6. Syndicus an civitatem vel civium singulorum bona , absque eorum consensu obligare possit , vid. Cravetia eo .. As . vel oldia in aetι b. Ab. 3. q. 2q. De tui iversitatis mandato procuratoriolarmando vid. Beseld. prox; ert. Ac. g. 27.
Fremina, an & quando possit constitui Syndicus Et in illa possit constituere Syndicum Vid. Dider. Pruchman. de diff
De turbatione Iurisdictionis, quam universitas secit, & an debeat propterea mulctari , vel contra turbari Matth. mes. cons 3 Univessitas , an dc quando dicatur de linquete & de delicto teneri, re non singuli. ravetia eo . sys. Beseld. in δε-
Quando pro delicto Civitatis fit collecta , non debent collectari , qui suerunt absentes, aut infirmi, aut pueri , aut s- miles . Farinac. in praxi fib. 2. tit. 3. qu.
TITULUS V. C. a. 19. De Negotiis gestis .. .sUMMARIUM.
Negotiorum gestoνam quis ha Negorra geruntur, vel neeessario, ve
3 Actio negotiorum gestorum directa is
Gestor a se debitum non exigent, auteneatur ad usuras.
8 Gestor , ad quam ev am leueatur. 9 Attalo eon trinia quano detur. io Error in persona facit, non compete-
ii Gestum fit oportet animo repetendi imis pensas i a Dein uriliter testam , dat actionem,
ta Ratibabitio aeamini, quid operetur. P Rocuratores etiam ad negotia dari ,, dictum supra tit. 3. Sobiunti rur hic de nego' iorum gestore, t qualis est , qui absentis & ignorantis negotia gerit , I. si
quis absentis a. b. t. Dico snorantis : quialciens mandare videtur L si remuntra di 6. . si Passus a. ins ma Mati, qualemas ta men & gestor scit, dominum scire: deficeret enim alias mardati forma, cum manimo, quem quis habet , oriatur obligam di diversims. Unde distinguitur a Procura tore , quod illi mandatum sit necessiarium, exceptis paucis eas bas, non etiam newtiorum gestori . t Geruntur negotia , vel necessario uti ab eo, qui pro servo habetur , ex mandato domini: nec minus erit negotiorum actio , non mandati , quia mandatum est liberum , non coactum Laz tu, I9. F. M tibero a. boerit. vel minluntarie , quando citra coactionem alienis negotiis quis se immiscer . . Duplex hinc oritu rachio : directa te contraria e nam Ac obligatur is , qui gerit, ne temere se immisceat rebus alienis re viceversa iv, cujus negotium geritur, etiamsi sit pupillus, aut furiosus Quod ita re ceptum causa utilitatis , ne deserantur negotia absentium L hoe edictum L hoe tit.
γ L si quis absentis s. in prine. ins de obngat. ἐν actionib. ' Actio haec est praetoria , a praetore inducta. I. ait praetor h. t. ubi praetor se daturum 3udicium pollicetur ex gestis negotiis alienis . . Non o stante , I. in commodaro II. L. Sicut 3. infeommodari: nam ibi non comparatur haec actio commodato, in eo,. quod utrimque nascatue civilis, sed in eo, quod re in t gra deseri, aut revocari nequeat'. Directa actio datur ei, cujus est negotium, contra gerentem etiam pupillum , qua
154쪽
quatenus factus est locupletior, d. I. 3. g. Pupi s q. b. t. qui tenetur & gesti, &non gesti minine, quatenus ad Degotium explicandum pertinebat . De gesto tenetur ; Primo , si quid ex negotio retinet , ne malo alieno ditescat. Secundo , si gerendo, non ut .Oportuit, dederit damnum , veluti pecuniam male collocando , arbores incidendo, I. si negotia I r. h. tit. De
non gesto tenetur , quatenus ad negotium
spectabat : quod susceptum est explicandum:
novum autem non cogitur inchoare , l.
nam ἐγ servus 2 i. g. F vivo a. boc. tit. Proinde, si quid negligentia sua perire sit passus , hoc refundet . Hinc in suscepta administratione rerum sui creditoris, spectat ad gestorem , etiam seipsum excutere,
L f pupilia 6. in De b. t. Ab aliis, quod
non exegerit , non imputatur , cum eos conveniendi non haberet facultatem d. l. 6.ε Quaeritur autem, an saltem conveniendo debitorem ejus, cujus negotium perit, eum in mora constituat Probatur aliquibus, Negative ex eo, quod non habeat, talis gestor facultatem conveniendi debit res , ct quod his nihil sit imputandum , qui sine mandato non potuerunt tuto sol vere gestori . Assirmativa tamen verior est, cum interpellatio non fiat, ut solvatur gestori, sea domino ; atque ita perpetuitatem obligationis operatur , quae facit rei interitu non liberari a debito reum L si quis et . f. mora a. ins de usuris. Quo
casu non tam acquiritur altera per alte
rum obligatio primario, quod non licet , s. Alura i9. instit. de inutic st0al. quam ex consequenti , per ossicii implementum d. t. aq. in fine , di non tam iacto alieno, quam i psius debitori, I. probetur 3. in ρνι-ου. infra quod vi, avi cum. DO ll. tr.
Ut autem gestori imputatur, quod do bitum a se non exegerit, ita,& marito , quod iacto divortio , uxoris negotia gerens , dolem a se non exegerit, si tamen sacere potuit, I Divortio b. t.
Sed quaeritur hic, an isto casu gestor ,
si a se debitum non exegerit, teneatur ad usuras Hoc omnino dicendum per d. l.
6. in M. b. t. ubi dicitur , debitum non usurarium hoc casu fieri usurarium, pr pter moram , quae in bonae fidei iudiciis faciat deberi usuras , l. qui De r8. b. t. Et hoc quidem in casu maximas invicem cujusdain poenae, si in usus suos converterit pecuniam domini I legitimas autem tantum , si s uum debitum non intulerit in rationes dominicas, d. I. 38. Cui non
obstat, quod mandatarius non tenea Ur ,
nisi ad legitimas, Lidemque 3 o. s. si
curator 3. inf. Maηdati: quia Me est propter mandatum , quod hic deest. Non alias autem tenetur gestor, quam 3 si ejus arguatur dolus vel culpa levis: haec enim praestanda est, L Contracto M. de R. I. licet ejus causa non agatur. Rario est, quod se ingerendo videarur promittere di-lisentiam . Ad levissimam non tenetur , nisii per eum dilixentior negotia administrare fuerit impeditus, L. Vιtur i. institide obrig. quae quo ex eo tr. Quo modo
quaedam gerens . quaedam non gerens, si ejus contemplatione alius ad negotia non accesserit , tenetur etiam ad non pesta d. l. 6. g. videamus vis. quia ejus causa alius
non accessit , ideoque domino damnum datur . Non obstat , quod culpae species sit, se immiscere rei alienae . ad se non
pertinenti, I. culpa 36. de R. I. nam cum ιgestor ex amicitia impellatur ad gerenda alicujus negotia, debet suffcere levis cutipa , ne absentium negotia , nulli dema
data eoruna administratione , deserantur equae sane nemo curaturus esset, si ad exactissimam diligentiam ea perere teneretur.
Latam tantum culpam praestat , qui ad res, alioqui perituras accessit , d. l. 3. f. interdum s. h. t. Neque enim culpa dici
potest esse in eo, qui rei ab aliis Ostitu
tae pro suo captu maluit subvenire, quam sincere eam perire . Ita mesemb. ad b. t.
r . de R. I. iv ibid. Pet. Faberi plerisque aliis dissent. Cujae. ad I. i. sent. Pauli ,
Viat. discept. Dbolast. cap. I . & Tim. Fab. dio. 3 s. ab instit. b. 2. ID. C. Contraria datur gestori in dominum , squa re petat id, quod nomine gessi abest, L si quis 2. b. t. ne ossicium suuin sit alicui damnosum . Quod tamen . intelligendum : Primo , si negotium ignorantis sit gestum, non etiam inviti , aut prohibemtis : nam etsi aequum sit ipnorantem ob ligari , neu liqua n tamen invitum , t. si quis D. Cod. b t. in quem non notest via deri collatum heneficium. Nec facit, quod res alias sirisset petitura: nam potest hoe malle dominus , quam obligationem subi re arg. l. quia 4. vers. nec immeriιo, infas
155쪽
ad SC. Trebel . cum si rei suae moderator & arbiter. Secundo si restiam si nomine alieno: ram sui lucri causa perens, eis teneatur negotiorum, non tamen agit, cum non habeat animum alium sibi obli- pandi suum potius, quam alienum neg tium gerens . Ut non sit causa , quare illi haec sit act io, ad repetendum id, o odimprobe impedit , nisi quatenus dominus laetus locupletior d. l. 6. f. Sed etsi s. b. t. ne sat melior damno alieno. io Quod si gerens in persona erravit, Putans se gerere negotia Titii , quae erant Maevii 3 Resp. errorem in persona fac re, quominus haec si actio gestori. Nam Iicet de Maevio non cogitaverit , habuit tamen animum Obligandi eum , ad quem negotia pertinent L item si s. s. Da es r. O l. qui utititer Q. in fine h. tit. cum ejus negotium sere sit gestum dc non animo donandi . idem est , si in causa sterror d. I. v fide tit. ut s putet quis sibi mandatum , quod mandatum non est . .ri Tertio si animo repetendi impensas , negotium sit gestum : quomodo donandi animus di pietas, quae subest, excludit repetitionem L fi filius ra. C. h. t. Hinc maritus erogata in aegram uxorem non repetit L quod in xxorem s. c. Me titutnec mater erogata in alimenta I. alimemta II. c. eou. nisi animus repetendi doceatur , Qt qui ea de re suerit protestata. aut in rationem impensarum retulerit L Nesennius 34. b. e. O l. si paterno 2D C. εοu. Ubi idem dicendum in casu , quo mater fuit administratri κ bonorum filii , hoe enim vult resblutio in fine d. I. si subjecta, quae alias non responderet prioribus . Si reditus filii non aequivalent im-vensis , pietas inducit animum donandi . In funerante idem animus praesumitur Letsi quis I . F. Sed interdum ' in se. de νele. O fumρι. suo. Costat. au LDem usaa. de noxaL aB. Imperia quoque in studia filii non sunt conserenda , qua de re
ra Quarto , si utiliter si gestum L si se
.am Io. C. h. t. In eo enim consistit aequiatas hujus obligationis , quae alias cessat . Hinc qui plus, quam oportet, impedit I non amplius recuperabit, quam quatenus im-rndit & respondeat utilitas , I. si quis 2
e. Utiliter gestum accipimus, quod itaeceptum est geri, ae s dominus gessisset, licet eventus non respondeat, sed an uItro I. g. is autem to. b. e. qui non est in testate gerenti consilium enim non etiam sortuna inspici debet , ut pulchre tradit Seneca, estire. q. cirea D. Quaeritur hic, an rahihahitio subsequens irfaciat competere mandati actionem , an v ro negotiorum gestorum . Ut rati habitiouid operetur , Oportet negotium meum vel
omini sit gestum, aut s alienum saltem mei vel domini contemplatione d. l. 6. F. Sed siet. 6. cum Ieqq. I. Pomponius 9. b. t. quomodo in c. Cum quis 23. de fem. em comm. in v. non incurrit excommunio tionem ratam habens violatam ii jecti nem manuum in Clericum , non factam suo nomine. Quantum ad actionem , t ca sunt contraria : nam mandati dat textus in I. semper so. M RI. quod rati h bitio mandato comparetur c. Rata babilis-nem Io. de R. I. in 6. negotiorum autem gestorum textus in a. I. 6. g. Sed hominis I. eum seq. d. Ly. b. . Cuj. ad L Lε vult utramque competere & neutram ab altera excludi , cujus dictum minus respondet dictae L p. in qua denegatur actio mandati, de datur negotiorum gestorum ruti dc in L item si s. b. t. etiam in casu, quo perens putat sibi esse mardarum. Alii autem conciliant dictas seges, quod tunc mandanti sit actio, quando ratum habetur negotium tertii, gestum ejus nomine , ne-rauiorum vero gestorum , quando negotium gestum tertii nomine Titii , qui r tum habendo ex alieno suum inciat negotium a. l. 6. F. item ait to. Sed neque haec conciliatio respondet dictae L s. quae ideo denegat actionem mandati, quod non fit mandatum. Alii aliter conciliant, ut videre est apud Gl. ad F. idem ait. H pol. a Collib. Phil. March. O atios ad LI 6o. Bronch. cent. a. sis q7. q8. & D. I eckius ad d. t. o. Breviter dicendum vudetur, quoad essectum obligandi rati habi- ionem comparari mandato , non etiam quoad speciem actionis r quae tum demum dabitur mandati , quando is est animus , ratum habentis, qui ex sola rati habitione non tam colligitur mandati contrahendi,
quam negotii faciendi sui , sive ab initio
suum non erat, sive erat, sed male gestum. Cuj. in reciι. ad Salvium Iuti um lib. 3. d. g. idem ait. Α μ
156쪽
Ad tit. V. De Negotiis testis. D n. I. Defensor , tantum ad litem LX pertinet , negotiorum autem gestorta ad litem, & ad extrajudicialia.
ora num. I. Necessario negotia alicujus expediuntur vel necessitate urgente , ut cum Curator adolescentis furiosi , pr digi , mente capti negotia administrat . Item cum executor a Iudice datus mea negotia gerit : Item cum tutor posthumi inchoata nepotia perficere cogitur e vel
necessitatis suspicione , ut si quis per se mandatum,.curamve sitscepisse falso existimet ; tam si quis liber servite se ei credat . qui res quasdam gerendas ei mandat . Voluntarie expediuntur negotia , ut si mater repetendi animo . in rebus liberorum aliquid expendat. Si vitricus sumptus faciat , in rebus privignorum . Sistius pro parte , non animo donandi solvat . Si maritus in funus uxoris , quasi recepturus erogat . Si Frater pro Sorore tributa solvat ; pro fratre cohaerede pecuniam expendat. Si quis sumptus ne sesarios, ct probabiles in communi lite faciat &c. text. dc A uctores huc pertinentes vide apud Treuti. -I. t. dist. Io. tb. 2.3 3. per tot. In ibi late Bacch. Quod dicitur d. l. 3. g. baec verba I. h. t. de mulieribus , quod aliena negotia gerere possint, hoc intelligendum est, de negotiis extra judicium , defendere enim in judicio mulier non potest , I. neque formina. q. f. I. alienam I S. C. de ρrociar. Si quis negotium commune ferat , ita demum negotiorum gestorum actionem I, het, si is suum negotium separatim gerere potuerit. Besold. ia delib. I. s. q. 29. TITULUS VI. C. s. 46. De Calumniatoribus.
P. SUMMARIUM.a calumniari in criminatibus, quid O
et Calumniari in civilibus quis dieatur .a In actione ex boc edicto , quid proban
6 Au quid is, an sub quadruplo sim
7 Et quid , si alius pecuniam dederit ;ne mihi negotium facesseret, eui is ad quid detur eonditis , On actio. 8 Datur θ' eondictio ex turpi causa.
TUM Advocatis, tum Procuratoribus Icavendum , ne Calumnientur : quo turpius, ut tale hominum genus me
rito sit ejiciendum e Republica. Faber in ratrin L eum b. t. Calumniari in criminalibus dicitur, qui salsa crimina scienter intendit
L accusatorem I. g. calumniari I. in f ad SC.
Tum. Cuius olim fronti littera K. ex lege Remmia inurebatur : verum postea per Constantinum frontibus inseriti litteras prohibitum, quod, facies, quae ad similitudinem pulchritudinis coelestis spurata , minime sit maculanda L si quis I7. C. de ρα-nis. Successit autem poena infamiae L n
stris 3. C h t. Erat & poena talionis , id est supplicii similitudo , quod manebat tali
mniae damnatum 2 non proprius T. Ceed
in civilibus calumniari dicitur , qui sciens a prudensque per fraudem alicui negotium facessit Paul. t .sent. tit. s. sve, ut habet Edictum, qui ideo mcuniam accipit, ut caluinniniae causa alicui saceret negotium , id est molestiam , in judiciis , vel non saceret. ' , Ut hae in actione, quam prae or ex edicto hie dat, dum sint probanda , quaestus & n
gotium faciendum calumniose vel Omittendum . Quaestus non tantum conssit in pecunia numerata , sed in quavis alia re. unde lucrum evenit; ut etiam remisso obligati nis huc pertineat L in eum t. in me t. quin, 2. θ' lgeneraliter 3. b. t. Negotium probandum., sive factuni sit, sive non e solus eni in hic animi s , etiam in essectum non dedictus, punitur d. I. I. s.fl tritur l.
Datur ei actio, qui dedit peconiam, c- 4ve per se, sive per alium , ne sibi negintium calumniose fieret d. l. in De ..ei que, cuius injuste divexandi causa pecunia data est. Illi, qui dedit, ut alteri calumnian Overetur , non datur , quia turpiter dedit λι 3. in fine. Ex turpi autem caula da tum non condicitur. Haeredi non datur,quias enalis est oc suificit isti condictio pec niae, a desuncto datae thaee actio Φώ.t. t Da- stur contra eum , qui taliter pecuniam accepit alterum divexandi causa. live etiam inj liam vexationem omitterat, sive ante, sive
157쪽
post judicium d. L r. s. eri autem 2. is Q. ἐν generaBuν 3. h. t. Turpiter enim facit, qui accipit pecuniam , ne delinquat
cum in se virtutis non pecuniae . Optimus quisque in officio contineri debeat Lmris gentium S. F. Si ob malefietum I. sum de pact. Tenetur di hae actione publicanus , qui inique extorsit; L Si qui1 7. in fine bor tit. Quod acceptum transirendi animo extra hanc actionem est , quia transactioniblis non qnterdictum , sed tantam sordidis concussionibus d. I. r. F. fedis penult. Competit di in haeredem , in id , quod ad eum pervenit , cum & turpia lucra haeredibus sint extotquenda L inhaeredem s. h. t. 6 Actio haec intra annum est in quadrinplum ejus , quod datum est , post annum in simplum d. l. r. in ρ . ubi quaeri pose
set de eo. An harum altera alteram con-
laniat Ratio dubitandi est , quod actio
poenalis cum rei persecutoria concurrenS, eam non consumat, nee ab ea consuinatur L Si pro ' in pr. ins de condire fart.b aliis vaν iis Deis , sub titi de obitrat. is action. Cujus lamen contrarium decidi videtur in d. L . f. sed etiam I. hoe tit. nimirum , sub quadruplo etiam simplum contineri, dum ibidem quaerit IC. an post condictionem supersit actio in triplum , an vero exemplo stiti supersit actio in quadruplum ; di dicit, alterutram sufficere. Non recte autem quaereretur, an lupersit , simplo exacto per condictionem , actio in triplum , nisi simplum tantum esset poena . Contra tradit Ant. Fab. in rationali d. l. 3. F. I. hoc tit. quadruplum totum esse in poena ad instar Rrti ; sed legem habemus aliter scriptam , quam Putat ille interpolatam dc totum illum versiculum : suare si fuerit ἐγe. esse depravatum, a.Triboniano. tum vero quadruplum esse poenam , uti vult Faber , minus probatur ex eo , quod i itui. s. Quadrupli 2 . de action. comparare quidem videatur Imp. quadrupli hanc acti
nem cum actione surti, cum tamen non
omnis comparatio sit adaequata. Quod ratet , quia ibi etiam si mentis actionis , Quod metus causa , quae tamen ab iis pollea distmpuitur. Alia quaestio hie posset moveri in ea su , quo alitis dedit pecuniam , ne mihi retolium facesseret. Et illi competere re- Petitionem , extra controveritam est , si
ron mandato meo dederit quia alias ero
dedisse intelligor in & mihi cictionem esse
in quadi uplum , cum L f qvra T. in pr. b. t. id diserte edi primat r sed in eo esse dubium , an post annum S illi si condictio quta negari non rci est de mihi si actio in simplum de quo dubitatur ex eo, quod eatenus si poenalis , cum rihil dederim& auferatur ab eo , quod non accerit :poenalis autem actio ultra annum non vuvat L in honorariis 3 v de Obser. ἐν act. Vult Faber uict. Deo etiam isto casu sin plum per eum, in cujus pratian da a est pecunia , exigi posse . Quod an suis cienter probet, Tuidem nescio. Nam nitietur semper edicti verbis , quae in s m lumagi post annum permittunt , quae ρο stertaccipi de eo, qui dedit . Et cum dicta L7. tantum det actiorem ad quadruplum in annum & condictionem illi, qui d dit: videtur post annum non esse simpli actio, sed tantum condictio ei , qui dedit . Imputet sibi alter , cujus gratia datum , quod sibi non providerit intra tempus , Cum citra legem loqui erubescat Iurisconsultus. Nec faciunt verba edicti , quae post annum in simplum agi permittunt in eum, qui pecuniam accepit': nam ejus edicti verba verificantur in eo , quod is , qui dedit, simplum condicat, non etiam debent intelligi, quod de is, qui dedit , dccujus nomine datum est, post annum condieat simplum . Nihil facit , quod intra annum ultra condictionem sit edicto locus in quadruplum , quod exigatis, cujus nomine datum est: quia inde non recte inse tur , eumdem etiam post annum in simplum agere posse, cum obstet regula j ris , quae negat actiones menales praetorias DItra annum vivere. Haec autem poe-
'alis est, quia nihil penes reum est, cum simplum , quod est damn , jam condictum sit super eum, qui dedit. Unde lege hac in re nihil statuente, stabimus regulae generali jam dictae.
Porro annus in personam ejus, qui pecuniam dedit, ne sibi calumnia fieret, ex eo tempore cedit , qno pecunia data ; in illius vero personam , quo cum ut ar tur, alius pecuniam dedit, a tempore scientiae datae pecuniae L annus 6. h. t. Praeter actionem smpli de quadrupli sest de actio seu condictio ex turpi causa , quando sola turpitudo accipientis versatur, qua si fuerit actum, altera actio cesi tis. l. s.
158쪽
. . L. s. f. sed v/iam I. altera enim harum steram consumit quae dc datur ei, qui misericoidiae causa alicui dedit, ne alteri negotium faceret d. l. 7. is pr. b. t. Est dc actio in duplum , in easu , quo de servo accusato quaestio habita. isque ab Iurus , salva nihilominus hac actione l. de Iervo . h. tit. Singulariter constitimin , ut si judici vel adversario in publicis vel privatis , vel sscalibus causis pecunia data fuerit, lis pereat d. l. r. f. sed Casium 3. quod res illa sit pessimi exempli . Pertinet haec actio ad publica crimina e unde
& repetundarum tenetur reus d. t. I. g. boc autem l . hoc tit. I. IV. Iulia 3. ω L. ea
dem lue 6 infr. repetuis. Dignus enim calumniator , ut pluribus actionibus coerceatur ἔ euim isto genere hominum nihil sit in Repubio perniciosius
ad Tit. VI. De Calammatoribur.
OUot modis calumniator nuniri pos
De In integrum restitutionibus ..
r Restitutio is tuturum quid . Restitui ignem 3 etrat Lesar. x Resit eis a quo ν coram quo p
8 Ressitatis femel tantum peteMa .s uectus impetratae restisunonis . NA qui summo jure ab actione melu - .
mere in nivis, eripemtur , aut etiam summo jure obligatus temere contradicat , restitutionis beneficium illi est necessarium', quo aut actio restituatur, auσoblisatio infringatetr , si cause, quae subest , aeqtutas suffragetur . Unde, antequam ad judicia deveniatur, praemittitur hic tractatus res triuionis , cuius utilitas non eget commendatione, cum ipse se ostendat, ut ait IC. I. ut at L δ t. Restitutionem vocant Impp. in . adole- x Icentra a. C. ια qatb. causis Mess. neetis non est , redintegrationem amissae causae Pa lus i. sevr rit. 7. redintegrandae rei vel ea sae actionem, qua nobis res oerta vel Jus, vel quaeliber alia causa a inissa redintegrintur . Amissa dicitur, sive quam ante habitam deserit quis habere, veluti alienando ; sive omiseri r jus deIatum, ut repa diando haereditatem delatam , legatum, mve quiae onus aliquod in se susceperie, ut obligationis, tutelae, additionis . non insis
159쪽
Impetrant hoe benefietum illi, qui circumscripti sunt metu , dolo alicujus , aetate , issentia , aliave austa causa in eiderunt in captionem d. l. l. sive per 2. I. divul . b. L Nam cum talibus via recta & ordinaria desit, hac extraordinaria sibi consulunt. Extraordinarium enim hoc remedium este , patet ex L in causae r 6. ius de Rumor. Nec tantum circumscriptis datur, sed & hae ibus eorum , t. non solum 6. h. t. etsi cucuna scripti , aut laesi dici nequeant , qui non contraxerunt , cum Testitutio detur in rem telam , & ratione gesti negotii. Unde diximus eam restitutionem dici redintegrationem rei, aut Cau Iae : ut mirum non sit , si in haeredem
tranteat; uti de privilegia illa dotis, quae
tam perionae, quam doti tribuuntur, in haeredem transeunt, L dmale I 3.1.Hα-νedi 3. infra de fundo dotati. Facit , quod haeres sit eadem persona cum defintino , iuccedatque in universiam jus , quod defunctus habuit L nibiles et . ιηθ. de H S. ut non possit restitutio , quae defuncto com petiit, illi denegari L Pannonias 86. inf
3 Restitutio haec postulandi coram Prael
re L omnes 3. b. t. ubi dicuntur restituti nes in integrum caula cognita a Praetore
promitti, id est, Magistratu , qui jurisdictioni praeest ri Lin causa νε. F. nunc minuendum dia. eum I. seqq. Nam restitutio in integrum , est jurisdictionis praetoriae, quam roinde alitis dare nequit, quam Praetor ,
raesectus urbibus, aliique Magistrariis pro sua juris ictione: illi etiam . quibus id ii mi natim est datum I. cum scimus M. C.ubi ἐγ apud quem D e. ut magistratui municipali non sit eadem licentia, uti nec arbi- η tris d. l. . t Praesectum praetorio posse restituere, habet L Praefecta 17. ins de Minor. licet ab eo appellari non possit. Rario dinserentiae ibi iubjungitur , quod appellatio
iniquitatis sententiae querelam contineat; restitutio vero erroris proprii veniae petitionem, vel adversarii circumventionis ab
Iegationem. Nihil obstat dictis, quod dicta lententia judex in causa desinat esse i d I. Iudcx 33. 1 . de ν Jud. Nam hoc adju ces pedaneos pertinet, quibus nulla est jurisdictio, sed notio tantum , non etiam
ad Magistrarum, qui proprio jure jurissi-ctionem habet . quam di retinet prolatalent tua. Cυram ordia ario itaque petenda
esii tutio, sive in picuas Cam 5, sive lodiges : coram delegato non alias, quam Gid specialiter ei demandetur, aut in nego- 'tio commisib quaestio hujusmili incidat ,
c. causa pen. R b. tit. Singulare est . ut contra sententiam per procuratorem Caesaris latam , solus Princeps restituat L siquid s. c. ubi ore apud quem is e. quia abi plo Principe lata videtur L quae acta I. Iup. de off. proc. Caes. Hodie moribus noliris, nomi i si Princeps sin integrum restituit , supremumve ejus concilium , diplomate Principis homine concepto : in quo precibus narrata causa exprimitur , sed veritatis examen , partiabus auditis , committitur judicibus ins rioribus , ad quos res spectat. Baro in e-ment. Iur. Gat . ad hunc tit. Gudelin. 3- de Iure novisi. eap. iq. in fine . Omnino, etiam necesse est , ut de ver hare & causae justitia dc precibus , narratae constet , quia tam temere rescindenda sunt , quae semel placuerunt, vel ui, ait IC. in L d vis 7. b. t. nihil facile mutandum ex solemnibus . t Hinc pars adversa citanda Gest , L venditio I. c. de proe . misor. Cap. tum ex I. v h. t. uti moris est in cas bus, is quibus causae cognitio habetur, ut hac via facilias advertatur , utrum allegata ratio a supplicante nitatur veritate: pinset enim alias res , inconsultis iis , quom
concernit, temere mutari, e. I uod omnes
29. de R I. ia 6. notoria tamen laeso cognitione causae non iidetur indigere ,. cum quae clara di certa sunt, non debeandmorari restitutionem . Sic si adversus imis mixtionem aditionemve restitui quis dessederet, vocandi lunt creditores haereditarii nec non legatarii , quilius per immixtio nem aditionemve jus est quaesitum , --ramque iis gausa allegata proponenda , qui , si solitis edictis evocari non comparuerint, sententiam restitui iunis nihilominus seretur . Nov. ut Donsatiria largitas
Hoc eriam in causae cognitione versi- γtur, trum r'S. minima sit, propter quam
restitutio postulatur : neque enim solae
Praetor ob minimam causam rescindere ,
quod bona fide actum , L res bona fide 3
de contra b empl. pr.ecipue si majori rei, vel sum min. praejudicium neret Veio itius . h. t. Non quia de minimis non curet
Praetor , sed quia id demam justum esse credendum est, quo nihil iustius seri y
test. Iustiat autem si , in minima re , . 'a
160쪽
quantitate laesum manere eum , qui restitui vult , quam Ob minimam rem, vel summa in majori praejudicari. Quae autem res minima aut dicendi summa sit , relinquendum judicis arbitrio. Covarr. lib.
I. vari res cap. 3. num. II. Pinet l. ad L2. pari. I. cap. t. n. 26. Cod. de rescind. vend. Fach. contr. y. c. q. Menoch. a. A
sitr. casu T . Hoc quoque in cognitione versatur , num sorte alia actio citra restitutionem competere possit: nam si communi auxilio cc mero jure supplicans munitus est, non debet illi tribui extraordinarium hoe auxilium , I. in cause I 6. in pr. ins de minoν. Recte non debet, id est , non est necesse: nam quin possit Praetor & in eo casu in integrum restituere, non videtur dubium, cum nulli facit injuriam , non
magiS , quam , Cnm dat praetoriam acti nein dc extraordinario remedio alicui su venit, cui est civilis dc ordinaria actio , L. AEquissimam a. f. Deferrar A. ins debes. possseand. labb. I. emancistatus I. s. sta trem M. c. si quis a parente manumissa Semel petenda est restitutio. Primo p tita non obtenta, iterato frustra petitur, quia censetur labesse eadem causa, pro
pter quam primo rejecta, t. si post x.
in una M. c. De ius in inter. res. post. Neque enim potest quis super eadem rebis in judicio exteriri , nisi nova caula exoriatur non traciata ante in judicio d.I a. 9 Effectus impetratae restitutionis est, quod
omnia in pristinam causam censeantur re vocata , ut quae nulla antea videbatur ,
jam sit integra & salva; qui oneri alicui sive obligationis, sive alterius rei se subjecerat, ab eo liber habeatur, tantum enim tribuit ressitutio, quantum abstulit laesio. Sunt tamen casus , quibus in integrum restitutio denegatur , etiamsi causa lubsit ;ut quia tempori non est petita, quod quia diversum est secundum causas , luis locis ea de re dicemus C. Bb. a. tu. I seqq. Si proprio iacto quis eam remove rit: veluti si juraverit minor, se non invocaturum , quod gemit, tit. c. si adve6. vend. Facit etiam personae, contra quam postulatur, qualitas eam excludi . Hi
contra parentem , patronum , patronamino non conceditur, C. t. εχ. quta pater in
rest. non pos. refragetur , quorum proinde honorem illibatum & intactum manere voluit Imperator.
ad Lib. IV. st Til. r. De in integram Restitutionibus.
DE Restitutione in integrum vid. Heg.
Omph. de uis ρ. Legum , I. T. c. s. Ludov. Gillhaus in arb. iudic. eiv. c. 8.ρ-t. I. fol. 6 s. Restitutio in integrum qualiter ex ea se absentiae & ignorantiae concedatur . vido Copp. eηMLqq. . dec. I. Berlich. parte t. conci. lo. Caevall. q. 48. Restitutio in integrum , quae minori competit, vel ex justa causa majori, an competat fisco adversus senten iam, quae transivit in rem judicatam. Thesia . r. quast. '. Utrum restitutio , quae majoribus eo reditur , sit favorabilior, quam illa, quae conceditur minoribus. Caevall. q. 4 D. Ad u. VII. Ex regula ' Modicum non non curat Praetor , hoe noto, quod etsi condemnatus injuriarum infamiae maeula notetur , L es I. I. decurrones s. d. non damnatat Ι 8. Cod. de his , qui πορ. im
um s. tri. s. obferv. num. 6. ramen ad modi eam in miam hoc trahendum esse , per texti express in cap. cum re 23. in n. de sestent. θ' re 'ud . Gad. a. ob Iem. I a. num. 2. Carpao . ρυκι eriminc
cit redhibitioni , ut puta levis lippitudo,
aut levis dentis auriculevae dolor, aut mediocre ulcus , L. Ob quae q. g. idem ait ε. f. de ecl. edict. t. quaesitam εα da re iudie. Et modicas impensas arbiter haud computat, Lomnino ra. de impens in res dor. Interim Observandum hane regulam perpetuam non esse , ut patet in exemplis, L fi quis I. F. ιltau io. do coniug. cum emanc. I. quamvis II. ut in ροθω. nam. t. ficus I. g. eum diruar s.