Henrici Jacobi Zoesii ... Commentarius ad Digestorum seu Pandectarum juris civilis libros 50. In quo præter plurima additamenta jampridem excerpta ex jure practico, publico & camerali per clariss. J.C. Martinum Naurath accedunt modo citati in eo Cano

발행: 1757년

분량: 671페이지

출처: archive.org

분류:

441쪽

illud praestisti non est imponendum onus; Quaeritur, quid juris In casu, quo eum etcservanda tamen conventra, L Luctra 2 inponen e concurrunt creditores Depta

in fine, b. e. ' tarii Res ea dubio caret, in casu quo de ax Restituendum depositum eo lam, qu pomum in specie restituendum , quia ni depositum , nisi aliud actum se, & tum hil est , quod sibi adrogent creditores, nisi quidem impensis deponentis. Quod &d, res sui debitoris; non est autem debitumcendum, ii velit alio rem proserri, L S3 Depositum , cujus proprietas & possessio xx ia Asa ret. b. tit. Reddenda ipsi depin m ni it Penes Deponentem L Leet inuenti . sive sit Dominus , sive non : i' me .. s. cui eius vmdicatio est sal ut & servo deponenti recte reddariar, si V- , L P .cura roras F. f. sed F pen. de

vel servum ignoraverit . depositarius, si . Oct. Tantum dispiWatur in casu , vel justa cauta inrervenerit , quae cre- quia dominium transivit, uti quando condere possit Dominum servo redds velle, ceditur rei usus , ut in L. Lucius et . eum

obtinet ire pracdone ac sure , quia uri isti rguens in I. si hominem ' L. quarte rest eorum , cum teneantuI , condictim χ- θος rit. inter eos , qui deposuere apud ne d. l. r. 1. F praedo 39. di quia e-- Nummularios sine isnore , & eos , qui veniat bonae fidei acceptum reddere ei, aliub foenore οῦ & dicitur , ii Iorum primo tuo aeceptum est , a. L I. Cui & quet mrRtionem habendam esse, etiam ante priatio dominii non recte resertur . ' Din Vilegia , id est , privilegiatos ; hos vero mini tamen concurrentis jultior , & y ma caeteris creditoribus non separari; extior erit eausa; cum sustitia ita sumn tri- rarione , quod videamur inposito renuniabui euique velit , ut non impediatur abitiasse, dc potius credidisse . quam dep alterius rumore repetitione, A Bona fides fuisse I illi vero non possint dies renui 3 r. F. saeserit r. b. tit. Hinc si bona λ- tiasse deposito I cujus etiam actio ma ponentis suerint publicata , non restit jnee, 6c nummi taliter deposti extantes

endum depositum inpone si ; sed in pu-mpollunt vindicari, L si ventri et . s. in blicum delirendum d. I. 3 i. in pr. Cui bonis a. ins de priv. credit. ' His obstat. et respondet , quod tradit Cic. 3. GR. de-iquod d. F. νο boni/ dicatur , tali casu positam pecuniam non reddendam D idepositum esse post privilegia . Α variis ponenti , bellum patriae inserenti : quodivarie solvitur ista apparens antinomia noe si contra Rempubl. quae debet esse Sed dicendum , isto loco agi de diversisas charissima . t Restitui etiam rem Domi, privilegiis ῆ an fine de iis , quae nomineno deponenti , si ei sit sutura nocumenin hypothecae competunt I in principio usto, non patitur bona fides : uti si suri mrO , quae aliunde, habent praelationem .sus, vel ebrius gladium depositum repein etiam ante hypothecas , ut etiam taliteret eo abusiurus , nihil faciente obliga- Depos o sint ritiora, de quibus actuintione depositarii , quae tali & simili casu est paulo ante in a. L si ventri, is pν

cessat, ean. Qui κxI . q. I. quod res in cerinιιbux. Qubmodo inpositum praesera dem statu non manserie , L eum quis tur aliis privilegiis ratione hymthecae 38. in pr. ins de solutionibuν. Quo fa- comperentibus, iucundum finem a. s. meit, quod seribit Seneca, de benoc. lub. bstul/ ω d. g. quoιιea. Cunc. ad L quoaq. e. IO. Depositum reddeνo peν se res est S. b. t. Aliter Pacius cent. q. q. 79. Ut expetenda : non tames semper Nudam, autem deponentium sit potior causa alii . nee quolibet loco , nec quolibet tempore : secundum modum Iam dictum , inter ipsos aliquando rub/I turres , ut um inficier , tamen Dd ponentes Dido non spectatur ;an palam νeddam . Intuebor utiIitatem sed omnes simul admittuntur , γα omni eius , eua redditurus sum , is noriturum um simul ratio habetur , a. l. 7. s. item An. ini depositum negabo : cum , ut ait Cic. Vid. Straccha de Mesct ab. l. Qui potiar. I. O . quae maκime videntur justo h in bonis decoctor. nu. I. I. ω

mine digna i & ad veritatem di fidem Qui d dictum , Depositarium tendiri de dispertinent, negare interdum , & non ser- rei iniexitu & deterioratione , oi dolum .vare sit ius vin : commutatis utpote iusi vel utam culpam , non eve it sim lumtiae sundamenti . commutatur de ossicium , mi , d. ι I. 1. Prauor ait L b. e. Exc

ut non semper sit idem. - . Pti. , depositi sti icae

442쪽

eausa tumultus, incendii, ruinae, naufragii: in quihus temeraria depositi inficiatio facit actionem erescere in duplum, ct dari in perpetuum adversus ipsum depositarium Lm eo I 8. b. e. Ratio posta est in majore perfidia , quae committitur issis casibus, quibus necessitas non permit it fidem boni amici in deponendo seligere: quae s

cit angeri, & crescere perfidiam : erimen autem publice coercendum a. f. I. g. bose autem q. Non est eadem perfidia extra illos casus , quibus cuivis en otivm dii

picere de fideli amico. quem seligat. Innaeredem isto casu Aci io est in simplum

tantum , & norini si intra annum, d. I.

18. nisi S ipsum similis inficiatio gravet

29 Exceptis itaque eashus , de quibus si pra, depositum in specie restituendum: &quidem c tinuo, cum habeat paratam execuricnem , non retardandam per Compei rationem , vel Reconventionem , uti dictum, nec per Exceptionem non numeratae pecuniae , I. In eo tramb. q. s. seu qaοηram I. C. de non num. me.

Neque etiam per Retentionem , occasione sirin ptuum in rem, vel damni ex re vitiosa percepti, ne hae via contradi us hic, qui ex bona fide oritur , trahatur ad Urfidiam, L si evi pen. Cod. cod. cum Depositario alia si via suum consequendi. Quantum ad denuntiationem per tertium de non reddenda re Deponenti, Olim ea impediebat esse tum restitutionis, cujusvis postea sublata, ut ea non obstante mstitutio sit faciendat & simul praestanda

laesio, si quae sorte contigerit per eam deponenti , salva semper denuntianti sua actione contra depositarium , sed quae alia via sit intentanda. Aut b. sed iam eaκ- tum c. b. Lao Haec de Depositi actione directa , in

qua hoc singulare, quod damnatus note tur infamia, ratione ruptae fidei I. Praetoris I .fυρ. de his, qai not. νnfamia. Ethnet quatenus damnatus ratione doli, vellatae culpae , quae dolo proxima , ut smiliter sit punienda. Quo facit, quod insamia ex eo oriatur , quia de fide rupta Agatur: rumpitur lautem & ab eo , qui latam culpam circa depositiam admisi per d. I. er apud F. in m. b. t. Ubi dicitur contrario judicio iurari in litem, quod de fide

rupta non agatur. Iuratur autem in liteio etiam lata culpa, L ιι, qui a. c.

de in lit. Jurando, is per I. v deamuν η in fine sum eod. tit. Ubi excipitur culpa , quo nomine testis culpa venire solet. Contraria Depositi Actio datnr Deposita- sario, d. l. 1. 3u princ. qua repetat quod

sibi abest , nomine Depositi suscepti ; ut quia in illud impendit . aut damni quid

passus, ratione vitii roi depositae , arx mento eorum, quae dicta sunt supra adtie. Commodati. Sciverit. an ignoraverit vialium inponens, non inspicitur; nam, ut

recte I. C. ait in L si servus fit. s. quod

vero . ins De furt. licet aequum vide tur, non oportere cuiquam plus damni evenire per servum, quam quanti ipse se Vias est, multo tamen aequius est , nemini omelum suum , quod ejus , cum quo contraxit, non etiam sui commodi causa succepit, damnosum esse: qui jussissime allegabit , non suisse se id damnum passurum, si Depositum non suscepi Mi . Ex

eo , quod confestim repetatur depositum, nulla est querela inpostario, etiamsi al ter conventum fuerit: cum illi nihil a sit, & Depositum non sui eommodi causa, sed alterius susceperit, cui invito non fit beneficium. Quamvis e contra Dep si tarius intempestive reddendo inpositum, se non liberet; cum ossicium semel suse pium contra depositi. nis legem non liceat deponere : nisi justa causa aliud sua terit, d. L s. in ρν. Contrarium hoc iudicium. cum de fide rupta non agat, sed de catinculo, non notat damnatum infamia, LFurιν 6. F. contrario D. δερ. De bis, quinor. infam. Haec de priori Depositi specie.

Altera species adsumpst nomen specia- rale, & M' uestratio dicitur , quae est rei controversae a pluribus facta depositio penes tertium securitatis ergo: in quo distincta a specie priori, quae est rei non controversae , etiam ab uno fieri solita, idque custodiae ergo, I. Licet i7. h. t. Tertius iste Sequester vulgo dicitur , ex eo, quod quasi sequenti eos, qui contendunt,

res committatur, L Sequester II o. ius. De

U. S. vel potius, quod fidem ejus pars utraque, vel judeκ sequatur. - Duplex est haec species: Una Volunta- 3 3ria, quae fit cons 'nsu partium , ideoque regulariter permissa ς altera Necessaria, quae fit auctornate Iudicis, parte invita,

ideoque odiosa , ct regulariter prohibita , Lexotiet i. c. de ροβε . fetas, ster. A missa

443쪽

m mi tamen ex causa , ut si res m

bilis suerit ; quae possit interverti per

Posse florem , cum quo lis , aut ii sit immobilis , fructus ejus secue strentur in pe-xiculo dissipationis , e. dilectus 2. ω Defequest. motis Dictat enim ratio , rem sequestrari, ut lite peracta, illi, pro quo judicatum, res si integra , si aliter non

latisdetur , t. si fideius. 7. F. si fatis . M.

δερ. Qui satisdare cogant. Ο I. ab execut. 34 I. C. Quor. appel. - ree. Sequestri est rem cominissam suae fidei diligenter custodire, fructus colligere , eolque servare ictori: nisi servando ser vari non pollini, tunc enim venditionem permitti ratio suadet . Quod Ac dicendum , s ipsa res sequestrata servari nequeat : quod ipsum artibus displicere nequit , quae alias ni-il consequerentur: ita tamen , ut pretium loco rei servetur victori.

ps Quaesitu in hic est : An possessio rei sequestratae transeat in Sequestrum distin-mmi Interpretes inter Sequestrationem Voluntariam , & Necessariam: in illa admittunt transire in Sequestrum posselli in nem , in hac negant, hac ratione , quod actus voluntarius sit potior necessario . mil. I. Observ. c. I 48. in M. Verius videtur , per neutram transferri possessi Nem . Pro quo facit primo, quod per tra ditionem nunquam transeat possesso sine titulo, ut de jure notum est , quae alias potius censetur facta ex causa custodia' , I. proprie 6. b. t. Seques ratio autem non est titulus sum ciens . Secundo , quod non si verisimile , possessbrem commindum possessionis velle admittere , cui ad usucapionem possessio non procederet . Unde tantum custodiae causa sequestrata res dicenda , nisi aliud aperte comproba - tum fuerit ; potest enim pars suo juri praejudicare , I. interesse 39. 1 f. ae a q. pul. Quomodo accipienda I. licet 17. rn. fine hunc tit. in verbis : Sea - posses

m , nisi apud Iequestrum de posita es ,

nam tum demum Iequester postuet , deposita scilicet possessione , i. e. dimissa penes eum hoc animo , ut pol L-deat . Duar. b Ic cap. i. I. 3. de be

nes. cap. IO.

36 Eκ Sequestratione oritur actio Sequo-straria , contra sequestrum , ejusque haere dem , ut finito Sequestria , vel ratione temporis a partibus ad ecti , vel litis sopriae rem exhibea loco consento , vel eligen-Zοσι Comm. in Pandect.

do d. t. q. F. in Ie uestrum I. boe tu. una cum Ductibus: cui vicissim, si quid impedit , reddendum , L F in Affa tr. b. eis. Ut ante tempus Sequester se liberet, non est receptum : quia non convenit o feto semel luscepto contra legem depositionis rem deponeret nisi causa st , quae faciat eκ nidicis auctoritate , & arbitrio, vocatis his , quorum interest , eam in aede sacra deponi , d. I. s. 1. M. Me

ADDITA MENTA.

tit. I. Depositi, vel eontra. AD ou. III. Arum dio. II. tb. o. add. I. 14. hine distinguit: Quod sine duo genera rerum depositarum urram , quo ex natura depositi , id quod datum est , redditur: alterum , quo non quidem in specie , sed in genere praestarer ice. adde Treui l. v. L t. diis. 26. tb. 6. per tot. Ad num. X. Privilegia depositi sunt , quod in illa nulla prorsus compensati admittatur e Quod instrumentum depostii paratam habrat executionem: Quod condemnato depositario , non detur quadri mestre te meus, ad solvendum Iudicatum: Quod depositor corporis sive speciei extantis , non modo omnibus creditoribuupraeseratur anterioribus , sed & mulieri&c. teri. & Aut res huc pertinentes

Verior est sentemia , quod depositorum privilegia locum non habeant , nisi in proprio, apparenti, vero, actuali, naturali re reali deposito , h. t. quando rea lia ier & cum ess ctu de re deposta constat L. Praeterea Iristit qui b. mod. re contrah. Oblig. de quo propri , vero. & reali deis

posito videatur Coler. ro proces. ex evt. stari. I. c. I. I v. 23. Sociis Obtin t in de-

poli: o consessionato , de quo ali er nomitat , quam ner solam depostarii conses. sionem. Ita Ma card. de probat. Dol. r.

mcr. 36 Iol. 97. Quando depositi somma intra lil ratri auri est , tunc depositum tribu i stibus probari debet e bin libram auri e Ee ces-

444쪽

a,4 HENRICI Z O E SI I COMMENT.

Osserit , quinque testibus instrumentariis

Des suum autem nulla scriptura, nullisque testibus adhibitis iactum , quomodo probari possit ἔ elerantem cautem tradit Mars. quem allegat Mascard. de probat. ce ri O. num. v ir uis. Gabriel. commv n. lib. t. de Draef. conel. 2. De prGhatione amissionis pecuniae depolitae Sid. Matth. - . cons. 36. Depcillita pecunia

apud Quaestorem vel Iudicem alicujus domini , an ea consumpta , Offciale non existente solvendo , Dominus, qui ipsum constituit, teneatur deponenti Item an depositarius, qui usus est pecunia, tene tur ad usuras , vid. Dan. Moller. lib. 6.

is seqq. Ob saevitiam viri sequestratur uxor. Et quid, si cavere velit maritus via. Coler.

tiq. , seq. Daum . de sequestr. e. 3. num. I. Quod Dd. etiam ad familiam extendunt propter Taevitiam Domini. C

ler. d. t. n. 1 6.

Pendente lite super sponsa dilorum , e ruta interdici , dc puella apud hones ammatronam sequestari debet . Gail. i. obfII1. numeν. H. ἐν ι 6. ubi pulchram sormam pronunciandi , super sequestratione puellae haber, is t. ou. 4 . n. 7. Coler. Prox. d. Ioc. n. II7. Cravet t. Confit. isto.

445쪽

l N LIBRUM XVII.

DIGESTORUM

COMMENTARIUS.

TITULUS I.

Mandati vel contra. SUMMARIUM.s Mardare, θ' mandatum quid ta Mandati divis Multiplex .s Ralbiabitio instar mandati. 4 Mandatum mandatarii gratia ta tum

non obligat . si ui mandent lc Mandataνius an-quatenus mandet . I Deportatus an man flet

8 Quibus recte mandetur. s Mandantur bonesta , non turpia .m Mandans caedem tenetur lege Corn. de MariiF . II Mandans muraerari an teneatur de caede fra Finis ἐν effectus mandati .

ia Actio mandati directa ad quid de

tur s

i 4 Tenetur mavdatarius de Dei eulpa. Is An On de eulpa levissima tis InteVectus L. A. procuratore I 3'. C. Mandati. I casum Mandatarius non prestat.18 Praeter interesse veniunt em fructus . I9 Contraria a G1o ad quιd detur . Io Ad id, quos excedit fines mandati, an fit mandatarao actio negotiorumgrsorum 2r Maudans tenetur ad levissimam evi

pam a

tum .

23 Mandataria est actio ad salarium ρνο-

missum . 24 Mandarum finitur moνιe mandantis , ee integra. 23 Item moue mandatarii.

27 Procuratore ad eoutrabeauum matriamonium revocato inutinter contrahitur. I9 Quarto, renuntiatione mandatarii.

3 o Postremo, una temporis et avecti Contractibus , qui rei interventum ad tui lubstantiain desiderant, transitur ad eos , qui ex nudo consensu , ut causa elliciente persciuntur , & in quibus obligatio ex solo consensu substantiam sortitur . Nihil impediente , quod nudum pacturn actionem non det , uti dictum supra , tit. De pactis : nam hoc verum est , nisi transierit in speciale contractus nomen , a lege approbati , c jus ordinis sunt hi , de quibus nunc imisi uitur tractatus ; qui distribuuntur inquatuor genera . Et primo de Mandato proponitur , quod a Mandando dictum. Mandare est aliquid expediendum , M- Irendumve alicui committere: ut mand tum sit contractus , quo negotium alter acceptanti, aliquod gratis gerendum committitur ; sive gratuita iusceptio ejus, quod ab altero injungitur. Dico, gratuita, quia originem ex officio , & ex amicitia trahit , eusus officia gratis sunt praestanda , l. obligatio I. rn sive bHus tit. Merces interveniens faciet in aliam contractus speciem transire, F. in summo M. Instit.

Divisio Mandati varia est. Aliud Iudiciale, sive ad lites, aliud Evtrajudiciale, sive ad negotia , de quo plerisque locis

hie : aliud Speciale certae rei vel causae, aliud Universale , quo mandatur univem sitas negotiorum , vel cuna clausula :eum libera , vel sine ea r quae clausulari ibuit potestatem agendi ea , quae d

446쪽

ὸ36 HENRICI Z OESII COMMENT.

minus ageret, λ Proetirator 38. Ivp. ne procvrat. exceptis tamen iis, quae speci te mandatum requirunt , propter praejudicium , quod domino imminet , ut matrimonium & aliae raulae , quas varias enumerat Moaetius De contra et . tit. De mandato, c. de dividione mandati . Aliud Expressiim, aliud Tacitum, illud verbis, litteris , nuntio exprimitur , hoc ex actibus colligitur. Sic qui praesens patitur Miluin pro se fide jubere , mandare creditur, L 1emper oo. ins de R. I. A Sι remuneraudi 6. F. si passus 1. I. qui patituri S. I. qua Me 3. b. t quod tacens con semire videatur, e. Qui tacet ηρ. de R.I. in 6. praecipue in actibus alicujus commodum retricientibus: nisi prohibuerit , aut donandi animo intercesserit , aut etiams negotiorum gerendorum , d. l. 6. F. t Rati habitionem mandati instar esse habet regula juris , c. Rarib ab ιtionem Io. de R.f. an 6. & confirmant alia loca . Quod ita demum verum esse diximus f . de neo. gestis , quatenus animus instar mandati

habendi patuerit. Cvjac. ad L fi papilli ε.

. . idem ait Io. δερ. de neg. gest. Aliud purum , allud in conditionem , vel diem conceptum , d. L 3. g. item pen. b. t.

Aliud denique mea laavum , id est , mandantis , aliud mea & tua , id est , mandantis di mandatarii , aliud aliena , id est tertii , aliud mea S aliena , aliud tua & aliena , id est mandatarii & tertii gratia initum .. Tua , id est manda artitantum griatia mandatum supervacaneum

est, nullainque parit obligationem , quod sit magis consilii , ex quo nemo mandati tenetur . Nam cum nemo illud sequi teneatur , non tenetur etiam mandans , ex

regina correlativorum : α si sorte mand tario male cesserit, imputabit sibi, quod consilium sit secutus , cum ei licuerit explorare, an expediret consilium , L mandatum a. f. tua M. Me tit. n. is tamen fraudolentum fuerit , I. Confitii η . in f De R. I. Quod adliniandum non ex eventu , sed ex intentione dantis mandatum, quae poterit ponere delictum . quod nec debet esse impunitum . Tenebitur tamen etiam mandans ex non fraudo enio consilio si alicui nominato credi consuluit , cui alias mandatarius non

erat crediturus pecuniam , I. tua tan--m 6. Inst. eod. nam commendatio

certae perlanae facit consilium trans- re in Mandatum . d. t. o. s. si tJbi hoc tit. IMandat , qui contrahere potest et non spupillus suriosus , proditus , nec mulier

in causa aliena , quod videatur intercede

S. C. Vbine an. Filiussa milias recte mandat , cum personam habeat liberam, L stiassam. S. in p . δερ. de procurat. Non Minor , quoad actus judiciales , ad quos est inhabilis, ut alios habilitare nequeat :nec servus quoad Actionem , I. Servum II. Dp. d. t. quia legitimam personam standi in judicio non habeat, nisi de staru suo litiget, d. l. Iervum f. r. Quoad negotia peculiaria recte mandat servuν, d. I. Servum in pr. ita tamen , ut domino , dc in dominum actio competat, L Si vero I 2. ' f. plaee a bor tit. Liber homo bona fide s erviens , si mandaverit se redimi nummis peculii sui , id eum sequi debet. In genuus pronuntia ins habet ipse mandati Actionem , l. si procuratorem s. s. si liber bomo s. hor. tit. t Potest & mandare smandatarius, d. I. 8. g. fi quir 3. Quod indistincte procedit quo ad negotia :nisi sit electa personae industria, r. D, eati a. de M'. potest. ivd. deleg. in s. non etiam quoad lites , nisi in rem suam quis sit datus, quia nullius alterius est praejudicium , aut litem contestatus sit , per quam procurator sit dominus litis , ut Θtic in alteri mandet , vel alterum substituat. Excommunicati actus privati eum teneant , etiam mandari actio illi quaeri poterit , a cujus tamen persecutione in judicio removetur, ut traditur il de fram

: enim excommunicat.

Quid iuris in deportato Eum mandare γ' posse videtur dicendum, per L si manda- Uero 22. F. is, evius F. b. t. Ubi eis, cujus bona sunt publicata, mandare potest, dc actione mandati acquirit , ex ratione,

quod quidquid post publicata bona acquiruritur, non sequatur fistum . Quod facit, quod de deportato jtra quidem civilia sint ademptu e naturalia vero salva , ad quae spectat mandatum . Facit dc quod maritus deportatus revocare possit don tionem mortis causa factam uxori, I. Sed si mors 33. F. Proindae r. ins de donaninter virum is, uxor. Verum obstat L deportari a. cod. de bon. praefer t. Ubi d. portati bona postea acquisita publicamur,. ut ex mandata videatur sibi quaerere

447쪽

non posse, taltem in civitate . Nihil M. stat d. g. D, eujus , quia a it de eo, cujus bona erant publicata, integro statu , ratione administrationis, aut muneris publici , aut etiam quia relegatus, cui jura civitatis salva sunt . Nihil quoque obstat d. g. r. Nam ibi agitur de eo, quod non est ademptum ipsi deportato: quia est na

turale .

1 Mandatum suscipere potest quilibet, qui

se obligat contrahendo . Ut filiosamilias recte mandetur , t. quodpen. b. t. cum obligare se possit. Mulieri etiam , modo non mandetur virile negotium , Lait Proorin pr. βωρ. De neg. gestis . Sed neque minor videtur mandatum suscipere posse

de stando pro alio in judicio . Et hoe de

jure Canonico , c. qui generaliter s. De procurat in s. nam secus de jure civili, ut colligitur ex s. eadem lege q. Inst. Quι-

obstat L -ηον 3 a. δερ. De pro earat. Nam loquitur in casibus, quibus minor restitui posset , dc quando sponte defensionem alicujus suscipit; non etiam si a domino sit illi mandatum . qui sibi imputet, si a tali eius causa minus recte defensa fuerit .

' Mandantur res & facta quaelibet , ut numerandi pecuniam , quid vendendi , emendi, dic. Actus legitimi cum nihil aliud sint, quam legis actiones solemnes , expediendi coram illo , cui id specialiter per leges indultum , & ab illo , quem concernunt , non & per alium , I. Actus 77. De R. I. modo quae mandantur, sint honesta : turpium enim nullum est mandatum, L si remunerandi 6. s. rei 3. b. t. nec ex eo

ulla est obligatio, tanquam rei impossibilis, e. Impossibilium de R. I. in s. Nec quaeritur Aetio mandatario ex perfecto tali mandato ; imputet enim sibi , quod non perficiendum perfecerit : nec mandanti contra mandatarium , quod contra jura mandaverit . Unde in L si vero iet. F. si adolesc. t I. b. t. is, cui mandatum ab Ad Iescente, ut pro Meretrice fidejubeat, vel ei credat, non habet Actionem Mandati, quod quas perdituro sciens crediderit, di quod adversus bonam fidem sit mandatum. bi tamen tertio ex tali Mandato damnum contigerit, Actio est oc in Manda'arium, qui damnum dedit neutiquain exculandum Per jussum alterius, quo ut turpi non obligabatur , t. Nos Iolum ii. 1. di mandato Zoesia comm. in Panari meo eum seq. ius de inivr. Ac in manis dantem , qui per alium agens ipse egi sievidetur . t inio modo caedem mandans , rasea subsecuta tenebitur etiam poena Iegis Corn. de Mariis. cum secundum I. C. nihil intersit, occiderit quis, an causa mortis praebuerit , I. VibiI s. infr. Ad L. Corn. de Har. Clar. F. M. q. 89. n. I. . Disputatur autem : An mandans vulne- FIrare de caede subsecuta teneatur 3 Qua in quaestione sunt, qui velint non teneri mandantem de caede , quod ejus causam , nonnisi remotam praebuerit. Communius tamen obtinere tradit Farin. ru praxi crimq. . quos. 3 . nu. 368. teneri mandantem etiam de occiso ; subjecta ratione , quod mandans vulnerare , debuerit cogitare , ex vulnere facile sequi mortem , dc quod intendens causam videatur intendere omnia inde secuta e atque ita etiam isto in casu caedem , cum vulnera non dentur ad mensuram . Quam lententiam tenet Covarr. ad Clement. Ffuriosus p. a. in ρr. numer. I. dc probat Clarus d. Deonum. s. Quae etiam procedet, si mandans vulnerare prohibuerit occidi. Menoch. a. Arbιtr. casu 3 3 2. Farinac. d. loco num.

Finis Mandati est, ut quibus rebus ipsi in

interesse, & negotia nostra exequi impedimur , per morbum , aetatem , peregris nationem , aliamve ob causam, in his perae nostrae vicaria amicis fides suppon tur, atque ita commune commodum m tuis omelis gubernetur. Effectus est obligatio , ut mandatum susceptum a Maudatario adimpleatur sorma praescripta is

Dico , susceptum : quia susceptum ossicium est contu in mandum bona fide, quod ante non suscipere limerum erit. Sunt enim contractus ab initio libertatis, postea autom necessitatis , t ficut s. c. de oblig. ω adi, Eius nomine oritur eκ hoe eontractu is Actio duplex, dilecta, & contraria. Illa datur mandanti , ejusque haeredi , contra mandatarium, ejusque haeredum , ad id, quod ejus interest, non Peracto, vel in te peracto negotio commisso, L f proeur. g. g. Mandari 6. Me tit. Idque si appareat id factum dolo, vel lata culpa , d. I. g. g. Sed eo r. qua de re nullum est dubium. Venit & levis culpa , saltem in casu,

quo mandatum concernit etiam mandata

Ee 3 rium,

448쪽

4 8 HENRICI ZOESII COMMENT

rium , I. contra H 23. ins de R. I. is L si, ut 3. F. nunc videndum a. fv. commodati . Dubium autem est in casu, quo negotium tantum concernit gratiam man stantis . Et potest videri non praestanda i vis enim , per dicta Ioca , quae tantum notant dolum , & latam culpam; ex ratione , qnod non tam stricte cum illo fit agendum, qui beneficium praestat. Dicendum tamen tunc venire etiam levem culpam, per Lal. In re C. eod. Ubi aliena negotia dicuntur geri exacto officio , nec quidquam in eorum administratione n glactu in , vel declinatum culpa vacuum esse . Exacto autem ossicio opponitur I vis culpa , per d. e a 3. O d. s. nune videndum, atque alia loca, in quibus dicitur , quosdam contractus dolum tantum recipere , quosdam dolum , di culpam . Quae distinctio minus procedet , si eulpae nomine latam eulpam acceperis, cum ea sub dolo conFineatur , ut alias dictum . Et quod levis etiam culpa isto casu veniat , vult ratio, consistens in bona fide,

qua mandatum suscipitur, & promissa tacita diligentia indu Biaque . Atque ita

communiter receptum.13 4 Iagis dubitatur, An & levissima culpa veniat praestanda Quod aliqui assirmant, per L A procuratore II. Cod. eod.

quae a mandatario dolum & omnem culpam dicit esse praestandam , excepto tantum improvissi easu: ut & levissima culpa possit videri venire. Contraria tamen sententia verior est , cum ilha in mat ria debeat sussicere levis culpa , in qua alienum negotium nullo suo commo lororitur , idque ex amicitia dc gratuito ;ut nimis ripidum seret gerentem adstrinxi ad exactissimam diligentiam, & proinde ad praestandam levissimam culpam . Pro qua parte tacit d. l. Conto. 23. De R. I. Ubi mandatum annumeratur iis contractibus , in quibus praestarur levis culpa: quo nomine , diximus venire I vem culpam , quae continet desidiam , di negligentiam , f. praeterea 3. Instit. Duib. modis re contrab. oblig. nisi aliud suadeat materia aut conventio . Ut posterior sententia sit probabilior , dc t

nenda.

xo Nihil facit d. I. 3. Nam quod habet

omnem culpam praestari per mandatarium, non etiam casum , recte restringitiar adcvlsam levem , quae intelligitur nomine

culpas simpliciter postae , eum levissima

casui in plerisque attribuatur , a quo parum distat . Quae interpretatio non videtur absona , ut patet ex L in Iudicio a S. C. Locati , in qua ad dolum, & custodiam dicitur teneri locator , non ad casum , quem tamen propter calum tantum exceptum non recte dixeris teneri ad levissimam culpam . Vel dici potest, diis ctam legem loqui de ejusmodi re mand ta , quae exactiissimam dili entiam desiderat, ut habet additio G IOI De ad F. mana alam Ii. IV. eod. Pro qua interpreta tione facit , quod locans operas , etsi non teneatur , nisi de levi culpa , tali tamen casu praestet levissimam , L fi me res 23. s. qui polumnam δε ins Lorati , Decius in d. l. Coetractus numer. 23. de

n L. . . n

Calus mani me praestatur , qum Cum II

praevideri non mia, domino cedit , nili

culpa mandatarii eum causaverit , I. In rebus i 8. in priης. sv. Commodati , vel taliter convenerit , d. l. 13. Casini imputatur , quod per justam ignorantiam amandatario omissum est, ut in casu , a. I. S. F. F gnorantes 7. h. t. Praeter interesse , de quo hactenus, ve- IRnit & ipsa res , quae mandata emi , si empta sit restituenda, d. l. 8. s. proinde ita di fructus ex ea percepti per mandatarium , I. Idemque Io. F. fi ex fundo etiab. t. quos illi cedere non seri ratio. Pra terea si quid emolumenti coepit , ratione rei mandatae , adeo ut di usuras , quas eκ pecunia mandantis percepit, restituat, vel etiam ex eo, quod ea in in usus suos convertit , di in mora sit restituendi , d. I. ro. 1. procurator . Est enim hic contractus hone. fidei, in quo mora facit usuras deberi . Contraria mandati actio datur manda- Istario: primo, ut mandatum peractum ratum habeatur , quatenus secundum fines suos impletum; postulae enim ratim , ut indemnis haleatur. Et hoe non tantum , si tanti , quanti mandatum , emerit sed & si minoris , quia serWavit Mandati sinex , & meliorem conditionem man dantis secit, L ditigenter s. g. melior fr. b. tit. Si mandati fines non servaverit , veluti si jussus emere domum Sejanam , emerit Titianam , non videtur mand tum implevisse , ut careat hac actione , d. l. 3. 1. 1ιaque r. Iustus enim equunm

449쪽

vendere centum, si vendederit nonaginta, selistra petit rem ratam haberi , cujus fi- non servam , nisi suppleat pretium deficiens, d. t. s. F. item F 3. nam pretium a domino limitatum excludit consensum in minori pretio . D. M aeus , Scholae hujus Antecessor , ad I. Qui a

empti Emere quoque Iussus rem de definita quantitate, pluris emendo, egreditur fines mandati ; ita ut quidam ad praescriptam etiam quantitatem mandato contentam Actionem denegent , I. ρrαte ea 3. in De b. tit. Praevaluit tamen aequior Proculi sententia , ad quantitatem Mandato contentam illi competere Actionem. si id , quod excedit, paratus si remittere, I. sed Proeultis q. in f h. tit. 'uia plus impedit, quam jussus , utique tantum e

Pendit , quantum iussus . ut nihil sit , quod quaeratur Mandans , si hoc ipsum exigatur , 'uod est intra fines mandati . o Quaeritur autem hie , An ad id . quod excedit , si Mandatario Aelio negoti rum gestorum Quod videtur, si res illaresserit in utilitatem Mandantis , per L si

quia 2. Dy. δε neg. restis , iv I. contra a. c. eod. Idque ne Mandans locupletetur aliena iactura . Faber. ad F si 8. Instit. eod. Potest tamen videri cessare ista Actio; eo, quod prohibitus negotia gerere, nec Mandari , nec negotiorum genorum agat , I. si pro to. s. boe tit. quia dorata videtur . I. si quis no . D. Cod. deneg. gestir . Videtur autem hae in parte prohibitus Mandata mus , cum Mandatum sim m certis finibus concludens reliquaonaria videatur prohibere . I in D. Hoin perus Instit. eod. Exigit tamen aequitaS , ut Mandatario quod sibi abest , refund tur , secundum Fabrum a. loco , ne Mandans locupletetur damno alieno . Quod si Dominus ratum non habeat , non cogendus Mandatarius rem illi ced re eum sui detrimento, d. I. I. Vid. v q.

Suretis. t. t. s. q. n. a.

at Tendit & haec Actio ad resurdendum Mandatario , si quid nomine Mandati eidem absit , ne officium suum sit illi

damnosum , non tantum levi Mandantis

culpa . sed & levissima , quod iniquum sit facto Mandantis , eum laedi , qui beneficium praestat : qui & iustissime allerat , id damnum se passurum non sui Dis , si Mandatuin non sulcepisset , I. F

fertur 6 I. g. quod vero inf. de fam

Si damnum casus causarit, veluti si dum a1 ad perficiendum Mandatum prosciscitur. a latronibus spolietur , in morbum ineudat e quaeritur , an damnum istud repetata Mandante 3 Responsum in I. iηter eaa-

putari istud damnum mandatori , quia casus magis quam Mandatum id caus rit, quod licet sit causa , non tamen nus remota , dc quia Mandato non imp tentur , nisi quae proxime per illud ea sata sunt. Ac liret honestas aliud vide tur veIler illa tamen non est obligatoria et atque ita in simili iudicatum refert Cu-

c. ad a. s. non omnia tib. 33. PavLas evrctvm . Ant. Fab. in Cod. bor tinde it. 17. Non obstat L cum duobur a. ins rit. se . Nam ideo imputatur soci tali damnum fortui P m , quod in ea omnis damni, & lucri , etiam remote n mine societatis accepti, sit communicatio : non item in Mandato . Si tamen nomine ossicii praesti i damnum acceptum

fuerit , vel possit quid imputari culpae , aut sacto Mandatoris , servandus ab eo indemnis Mandatarius , a I. a. i. si femvus sit. f. quod vero a. uhi Bart. & Α-le κ. de farrιε . Cujac. tract. b. a. infria

earum a

Quaeritur : An ad salario m promissum apst Mandatario Actio d cendum .& haec extra ordinem , . si remvuerandi 6. in priae. ἐν έ Diarium v b. t. modo certum sit: non etiam si incertum, vel ti si dixerit Mandator: non experi riv me ingratum , L Dorium t 7. Cou. hoc litivitiat enim incertitudo . Mesen b. hἰe a

Dicta de obligatione ex Mandato cau- 24 sata obtinent , quatenus Mandatum durat : nam quod eo cessarie pessum , ad Mandati causam non ip ctat . Cessat a tem Mandatum variis modis . Primo . Morte mandantis , re integra : nisi tale sit . quod post mortem implendum I v luti ut monumentum faciat : potest enim Mardat arsus etiam mortuo Manda

te cogi exequi, L si vero ia. f. idem νη. hae tit. Res integra intelligitur , si ne dum qii id agi coeptum eausa exequendi 'Mandati . Ut necdum intersit Mand tarii illud perficere , L fi protur. 3. LmaadaIa 6. hoc Di. ct postea temere ene E e 4 qu

450쪽

quatur . Nisi ignorantia eum excisset , quae dabit illi Actione in , ita suadente uintilitatis caiisa , a. L inter 26. in pr. boetit. Licet enim mandatum morte Mandantis solvatur, durat tamen obligario , diae io, L si praecedente 38. in m. hunc tu. Res si in terra non fuerit , recte perscit mandalum mandatarius , cuius interest perficere. 23 Secundo, Morte mandatarii, in integro similiter mandato t. si quis 2P. g. morae 3. h. t. Ut ad haeredem non transeat e quia est perionale , propter electam personae indus mam , quae posset non eadem eci inhaerede: vel si si non tamen electa : ut haeredis si non exequi mandatum , ne as-ficiat damno mandantem , L mandatum s. in fine b. t. qui ct mandati Actionem non habiturus, a. g. morte . Dicitur, in-regro mandato: nam alias videtur haeredi incumbere, ut exequatur, quod coepit defunctus. 6 Tertio , Revocatione , quae permissa ;eum respectu mandantis si benescium , quod non fit invito , quatenus res irre-gra i insinuanda tamen mandatario: nam alias ejus ignorantia excusati it Mardat rium , facietque illi esse Actionem contra mandantem , t fi mandatam Ii. Me tit. re damno afficiatur is , qui mandatum suscepit . In quo differt mandatum ab aliis contractibus , qui non admittunt revocationem , quod in iis continuo oriatur obligatio esseax ; in hoc autem demum , ubi res non amplius integra . Imo & Dbi res non est integra , permissa revocatio , dato eo , quod interest mandatarii revocari , hoc enim mandati Aelio periequitur , d. L 8. F. manaari 6. 27 Patitur autem hoc exceptionem in matrimonio contrahendo per procuratorem , in quo mutata voluntas mandantis , licet non insinuata procuratori , facit tamen postea ma rimonium inutiliter eon. trahi , c. proeurator D. de procurat . in a. Ratio est in summa libertate matrimonii , evi ron facile obstaculum ponen. dum , propter difficiles exitus : ut nequidem juramentum obest , quominus talis procurator revocetur . Idem obtinet in patre , qui filio rermisit manumiti re servum , cujus mutata voluntas . ILeet ignorante filio , facit manumissionem non subsistere e quia est v rum , slium manumisisse , non volenate patre , L fi pater q. ins de manumisi vina. Nee evrressa tantum revoratio habet a dictum effectum ς verum Ac tacita , quae colligitur eκ adversa valetudine, vel alia impotentia ipsus mandatarii , quominus

perficiat mandatum . Item ex mutatione

conditionis in deterius , qualis conditio videtur subintelligi : veluti si in eodem statu manserit, ut mandata res sit in imio, L cum quis 38. i f. de Dist. Adeo ut Cerili ratione opus esse nolit Iason. in L Rogasti it. s. si fugitivus 2. Dp. de reb. eredit. ex eo, quod lex subintelligat istam conditionem . itotest tamen justa ignorantia eκcusare contrahentem cum tali mandatario , praecipue si oriatur ista reis vocatio ex inimiciens aut aliis causis , quas iuste ignorat contrahens. Videatur Stra cha de decoctorib. 3. parte numer. fin

arto , Renuntiatione ejus, qui man- as datum luscepit , quae non minus hvie libera est, quam mandati revocatio. Et hoc quatenus res integra e alias tenetur mandatarius perficere susceptum negotium .

aut id , quod intersit praestare: nisi justa

causa renuntiationem intempestivam e cuset , L Sane 23. 24. Is. ' d. t.' quis a F. qui mandatum a. bee fit.

Finitur denique Mandatum per lapsum Iotemporis adncti: quia ad tempus concessa cententur eo lapso revocata . videtur hoe in contra in singulare , quod mam datum aliena tantum , id est tertii gratia obliret , cum tamen non interiit nostra alteri fieri : sed dicendum hoc non alias procedere , quam si mandantis imtersit tertio fieri L 3. 3. mandati actio s. hoe tu.

ADDITA MENTA.

AD 'um. 2o. Quatenus personae aliae potestari subiectae teneantur , s remandato dominorum delinquant , vid.

SEARCH

MENU NAVIGATION