장음표시 사용
421쪽
De Peculio. SUMMARIUM.1 Peeulium unde dictum , ἐν quid .
a Servus eontrahendo obtigat dominum.
3 Actis de peealio, cui quanda , is in
4 Ratio inducta hujus actionis. id quid detur. 6 Requi ita ad hane actionem .
7 De dou venditoris non tenetur emis
8 In peeutio , quae esse possunt. Post Aetiones ex contractibus, per eos,
qui in aliena potestate sunt , initis, quibus in solidum agitur, subjiciuntur hoc libro aliae , quibus lolidum non consequi-I mur . et Et primo quidem de Peculio , quod dictuin quasi pusilla pecunia , vel patrimonium pusillum . A Xuherone desinitur esse id , quod Servus Domini ee inissu separatum a rationibus dominicis habet; deducto inde, si quid domino debetur , L Depositi h in . b. t. Dicitur Domini permissu, quia non tam iectatur quid Servus habeat, quam quae Dominus P culii nomine concesserit . Cujusmodi perinis io intelligenda , sive expressa, sive tacita ; nam & ignorante Domino potest Servus in peculio quid habere . si tamen Dominus id resciens esset passurus in peculio esse, L ' forum q9. b. t. Dicitur , separatum a rationibus dominicis ; quia potest & alias res extra peculium constitutas administrare . Verba postrema ideo addita ; quia Domino debitum non potest censeri in pectatio esse. Servum hic capimus , vel proprium , vel alienum , liberum homInem bona sde servIentem , se
Eluarium, L ordinarium I. F. Me . h. t.
Quod dictum de Servo, idem & in Filiosam. obtinet; nam & huic peculium est respectu Patris ; & quidem duplex ,
paganum, & castrense . De hoe hic non agitur ; sed de illo tantum. ' Servo unum a dumtaxat est peculium ἰ neque aliter quam contrahendo obligat Dominum Servus, non etiam fide jubendo vel mandando, nisi suo creditori solvi mandarit , quia alias non agitur peculii causa I. Iuet 3. F. Iulianus 6. eum LDq. b. t. mpromittendo etiam nota gravat peculium, a. l. 3. F servus S. neque enim si servus compromiserit , cogendus dicere sententiam Arbiter, quod compromissum sit redactum ad similitudinem judiciorum, L compromissum I. DE. de receptis aνbitr. judicium autem con stere cum servo non possit, L eum servo Io . de R. I. In Filiosam. haec res se aliter habet, qui compromittere, vel fidejubere potest, &jusjurandum deserre Creditoribus, d. . I.
Datur itaque Creditoribus Achio de Pe - slio Fidii iam. & servi. Cujus sit texus non
refert, a. L. I. g. de eo 3. uti nec cujus aet iis, modo ex eo contractu cum impubere locupletius sit peculium . d. I. r. 1. cum impubere q. Idque in Partem , vel Dominum . Ubi etiam non refert, cujus sexus sit, eum & Mulier Domina de peculio conveniatur, d. l. 3. F. 8arvi 2. b. t. Ubi nee refert, cuius sit aetatis , Cum dc Impuberes de peculio obligentur, jam scilicet constituto ; de novo enim non constituunt, nequidem Tutore Auctore, d. l. 3. F. furis q. y I. Quam T. F. I. b. t. quia non a8atur eorum commodum . Dominus s suriosus
fuerit, in Curatorem ejus Achio est , a. L. d. s. in furi . Unus, vel plures sint Gomini ,
422쪽
mini , non interest , quo tamen casu Creditori licet exeeriri in eum , quem elegerit ; quia iniquum esset in plures
Adversarios distringi eum, qui cum uno Contraxit, L Et anelliarum 27. in me h. t. Datur vel Actio ex delicto Servi vel filii, quatenus locupletior Dominus vel Pater iactus est, L licet 3. F. ex furima
4 Inductae hujus Praetoriae Actionis ratio est, quod lex civilis actionem non dederit et nisi quatenus quisque contraxisset, ne alienum factum alium gravet, L Nequet. Cod. N.e H ius pro patre . Verum , quia aequum erat, non decipi contrahentes bona Fide cum filiissam. vel servis , quibus adminis ratio Peculii concessa, cuius com
modum Patri vel Domino cedit ; ideo
Praetor hane actionem induxit, ut quihus commodum cedit Peculit, eosdem dc onus teneat secundum regulam Ioris . Q ex qua re commodum quis sentit, ex eadem & cnus subterfugere non debeat.
Non ultra tamen, quam reculii viresserunt: cum non sit voluntas Patris, vel Domini se oblieate ultra ejus quantitatem, dedocto eo, quod sibi debetur, quia praevenisse Dominus, di eum Servo e isse creditur, I. sed. fi q. F. peculium a. b. t. Quod etiam dicendum, si quid debeatur
his. qui sunt in Domini potestate : nam id Domino deberi non ambigitur, d. t. s. s. bule 3. Idem est in debito iis, qui sunt
in tutela & cura Domini, vel quorum negotia administrat; cessante tamen dolo quod videatur a se exigisse qui tutelam , vel aliorum negotia gerit , d. I. s. g. praeterea A. Creditor quoque servi haeres
Domini de Peculio deducit , quod . sibi
debetur, a. I. s. sed is s. Et haec ita ,sive ex contractu debeatur, sive eκ rati innum reliquiis, vel etiam ex delicto uti surto, ubi tantum furti aestimatio veniet, ercn etiam poena, d. l. s. f. sive autem 6. quod non debeat ex poena IC pletari dominus, cuni aliorum praejudicio. Venit etiam quod Dominus Setvi nomine obligatus praestitit, dc quod ei ereditum jussu Domini; ita tamen , si jam Domino absit; quia alias non deducit, sed Creditori
cavendum de eo refundendo , quod pollea Domino abfuerit eo nomine, dict. t. 9.in Gn. .Nec tantum deducitur, quod D
mino debetur ; sed & λςio eius, propter
terrem compunionem. Quae ita procedunt, primo si aliunde ε minus vel pater non potuerit e sequisbi debitum, L si nox ali tr. F. quod
autem f. nam alias aequum non erit, ut
deducat in peculio in gravamen Creditoris. Secundo, hi semel deduxerit de peculio, quod sibi debetur , iterato non deducet, ne idem bis sibi solvat. Si tamen realiter deinduxerit: nam si imputavit quidem primo Creditori, Peculio tamen illibato non est iniquum , si alio Creditore agente deducar, quia Idem est peculii status d. l. i. g. est aurem 3. Tertio, si dominus, vel pater dolo seeerit , quominus in peculio sit: uti illud adimendo, cuin sciret creditorem
secum acturum, aut alio avertendo , in tricando . I. Summa a r. h. t. rentarientat
enim dolus rem . Ubi dolus Tutoris, Cur toris , Procuratoris , qui solvendo sunt, nocebit pupillo , furioso, domino e maxime si ad eos aliquid pervenerit, d. I. al. F. st dolo r. ' Emptor non tenetur de γVenditoris dolo, quia successor singularis,
uti inec haeres licet universalis, a. I. at . s. emptor a. quia haeredem non tenet dolus destincti, nisi quatenus ad eum pervenit , aut si agatur eκ contractu , cui
dolus inest , vel bona fides, L hae Jurei a. de R. I. Quarto, nisi debitum fibi
per servum remiserit, e iam nuda voluntate ; nam rem imo facit debitum non esse , L Srrebam 9 . s. naturans . . ins de Iolat.
ut nihil deducendum veniat , I. peculii q. s. Ied r. b. t. t In peculio essi possunt gomnes res, quas dominus esse soluit : non nuda tamen voluntate; sed traditione ,
vel quasi , I. Non 8. b.t. sive mobiles, sive
immobiles; nec tantum quos servus com
paravit ; sed dc ejus vicarius , ipse etiam Via
carius nomine debitorum , dc quod debetur ex actione furti, vel alia, haereditas item dc legatum , d. l. 7. s. sed ἐγ id. pen. Dico voluit : nam potuit nolle , d. t. 3. A Domino datum damnum non est in peculio, a. I. s. in pr. quia cessat ejus v lunt ara : a Conservo tamen damnum datum , per furtum , vel alias , est in peculio, a. l. s. s. plaust 1.
423쪽
Quando de peculio actio annalis est. sUMMARIUM.
Actio de peculio perpetua quando eesse .a Extincto peculio actio quando ad an
r A Ctio de peculio personalis est, &o perpetua , quamdiu filius , vel serinuus est in potestate , I. Pristor ait . g. quamdiu r. hoc titui. Extincto peculio , quod contingit variis modis , ut per mortem , alienationem , liberationem a patria potestate , manumissionem , adem.ptionem peculii , etiam nuda volunt te e cessante tamen fraude , cessat quo.
que actio circa peculium , quia , quod non est , non habet qualitates , & diffe-2 rentias . t Ne tamen ille , qui bona fide contraxit cum servo, vel filiolam. de fraudetur , Actio suinmo iure extincta producitur ad annum , eumque utilem , exemplo aliarum Praetoriarum , d. I. I. in princ. is s. annus a. quia sufficit, ut interea temporis Creditores sibi conlulant , d. . .F. merit. 3. Ubi etiam post extinctum peculium habetur ratio accelsionum dc d cessionum ex fructibus, scelu pecorum , partu nocillarum , L definis1one D. D. t.
tractio de is rem verso quando δε-
a Versum in rem quid is, quando in-
3 Merna est hae actio illi de peralio .
SEcunda Actio est de in rem verso ex contractu filii , vel servi , in patrem , dominumve competens de eo, quod ex facto servi in ejus utilitatem , vel patrimonium redactum et veluti emptum triticum in alimenta lamiliae conversum, servus necessarius domino emptus . Dico necessarius: nam si non necessarius, tan- itum in rem domini versum cenibitur
Verum eius pretium cum H Ias In soli dum teneretur dominus , L si res s. in princibae tit. Varia exempla, quibus in rem do. mini quid versum censebatur , refert I. C in L quod F 3. s. 7. ἐν aliis boo tit. Ratio hujus actionis est, ne Dominus ali no damno locupletior fiat. t Uersum in arem intelligitur , prout aliquid versum
est : proinde si pars est versa , de parte
erit Actio, L si pro patre ro. s. in rem A. b. t. versum se accipimus , ut duret versum, & non sit a domino solutum ser-- , d. I. Io. s. versum autem ε. ἐν Lidem quaerit. 8. Versum in rem intestim, quod utiliter , vel necessario , impensum in domini rem, vel saltem in eum finem acceptum , ut veneretur ; et si consilio non responderit eventus L s hir I. g. nec videtur I. is, unde seq. hoe tit. qui non est in potestate agentis. Calliditas tamen servi simulantis se in rem Domini versurum non eκ sabit Creditorem . si non verterit , qui suam sibi imputabit laci-cilitatem eredendi , ne ea Domino O sit ; etiam in casu . quo servus solitus erat vertere acceptum in rem Domini . quia curiosus debet esse Creditor , quo Nertatur, d. t. s. s. Sed fi 9. Ut in nauactione requiratur major diligentia dc e ra, quam in exercitoria, in qua satis. est subesse causam mutui, sine cura, ut in inpendatur L Lucius D. in sine δερ. do
exercrior. ex eo , quod subsit Woluntas
praeponentis, quae hic non subest , ut d beat esse versum in rem . ' Uicina est a illi de peculio , dc haec illi inest eum quod in rem versum est , id naturaliter servo dominus debeat, L fi bi, qui I. f.
item fis. h. tit. quomodo etiam una actio dicitur, Inst. Quod cum eo, qui in aliena ροt.L. praeterea A. V. in rem autem , & de peculio actione perimitur haec de in rem verso, quia in peculium conversum est, quod in rem Do mini versum, d. g. . Sunt tamen diversae utriusque condemnationes : nam de in rem verso condemnatio fit in solidum , quatenus in rem versum , F. Praeterea 4. Inst. d. t. depeculio non damnatur Dominus , ut si in id
quod superest deducto eo, quod sibi debetur secundum dicta supra de peculio. Non potest
tamen videri frustranea haec de in rem verso actio Ne eo , quod contingat actioneinde peculio cessare per mortem , man missionem , lapsum anni utilis , adem.
Vionem pec ii : tune enim huic a 'ioni et Ioeus
424쪽
ocus erit , quae perpetua est , durans etiam post extinctum peculium, a. L I. s.
et 2 on tenetur quis ultra quam iussit
3 Actio haec re quorum iussu, ἐν quor
4 conrurrit eum aliis actionibus , is quae tuae eligenda . 3 Tributoria is de meusio actionis δε-
MErito inquit Ulpianus , L merito I. b. t. ex Iussu domini in solidum
adversus eum Iudicium dari ; nam quodammodo cum eo, qui jubet , contrahitur , d cum ejus fidem contrahens sequatur . et Iussum accipimus, sive testato quis, sive per epistolam, sive verbis , sive per nuntium , sive specialitor in uno eontractu , vel generaliter iusserit. Et ideo si sie contestatus sit c Quod cum servo meo ne alium gerrea voles perlevis meae, videtur ad
omnia jussisse: nisi lex certa quid pr 2 hibeat, quae servanda : t neque enim aequum est teneri aliquem , ultra quam jussit, i. dominum 3. hoe rit. Nel nisi revocatus sit jussus, ct ille , quem concernit certioratus, d. I. r. F. sed ego I. sive dominus sit , qui jussit, aut pro domino habitus, sive fructuarius, a. a. s. FIussu penu r. . a Tutoris, Curatoris Iussus tenet eos, quo rum iervus est, cum quo Iussu contrahi, modo in eorum utilitatem creditum , d. l. s. si curat re M. ἐγ L ruroris a. h. t. Quod di in procuratore dicendum , si verus sit ; alias ipse Tenebitur, d. . D. Cum alieno servo, sui jussit contrahi , vel etiam libero homine , etsi teneatur directa actione quia ejus persona sola spectatur , non tamen hac ,. Quod Iussu quae tantum spectat ad negotia gesta cum iis, qui nostra sunt in potestate , sive maseuli , sive sceminae , d. I. a. F. fi Iussu I. Nec confirmator haec actio quod postea sorte in potet latem venerant ἱ eo Muod . ab initio mutilis actio ex eventu non
confirmetur, d. l. 2. in fine l. Si duo D mini sint, qui juxerunt , uterque tenetur, di cum quovis agi potest. Si unus tantum jusserit, is solus tenetur, L fi dominus M. b. t. Iussisse videtur etiam , qui mandavit, subscripsit thyrographo, ratum habuit; non
etiam qui fidejiniit, quia fidejussio est extranei, d. I. r. f. sed , si q. cum se .
Ceterum cum contingat actiones ex su- ηpradictis plures concurrere; uti quod Iussu , institoria, exercitoria, de peculio, dein rem verso , quarum aliae aliis sunt pinguiores , actoris est advertere , quam seligat. Sic quia aliquibus solidum consequitur, earum aliqua recte aget. Stulte vero aliam elegerit, nisi probare possit.
t tum , 'uod contractum, in rem patris versum esse, g. raeterum s. IV. d. tit.
Quod cum eo , qui in aliena potest. Concurrunt & tributoria de peculio, sde in rem verso, quarum una alia comis
modior est, eaque eligenda. Tributoria,& de peculio invice evcedunt: nam illa in eo commodior est, quod Domini &Creditoris in ea sit aequa conditio ; in hao vero Domini si potior, qui id primo de- . trahit, quod sibi debetur . Itaque si Domino multum debetur , tributoriam eliget creditor, alias de peculio aget. Certe s possit probare in rem domini venum esse,
hac potius utetur, quia tantum consequetur , quantum versum est, d. f. caeterum
vers. Is quoque. Instit. d. t. dc , si solidum non consequatur , est illi regressus ad actionem de peculio, f. Praeostrea q. Infl/t. d. r. quasi prius actum fuerit perimitur actio de in rem verso, cum quod in peculio esse probari non possit, iii rem versum non sit: nam in pecuIium est - conve sum, quod in rem domini versum , I. Pra tον ait I. δερ. tit. a.
Ad lib. I s. f. rit. q. acos Iussu. DE Iussu Superioris, de an quatenus excuset in delictis vid. Gilhausi is
excepi. IT . ἐν Ie q. fol. 29o. Valet staturum, parentes ex delictis liberorum obligentur in solidum ad poenam
pecuniarium , non corporalem , are. I. sancimus Σ2. C. de poen. I. s. Cod. l. libre.
425쪽
deerat. De r. clar. s. rec. sent. s. n. . 8ε. m I OV. z. yo . Resol. 8. n. 7. per rationes re auctoritates, quas ibi prolixe allegat. Iussus patris, quibus casibus non requi-titur in actibus filii, viae Bart. & Gl. 1.
I. si quis mihi bona as. s. I sium 4. M
jussus fit proprie his, qui tenentur parere , sed mandatum etiam aliis, vid iuνestet. Benachini verb. iussur, is qua ibi
Ad Senatusconsultum Vellejanum .
sv MMARIUM.1 -Γeribas quando primo vetitum pro aliis intercedere. 2 Intercedere mutier quando eenseatur.3 - ruue ipso jure tuta Sc. Heueiano . 4 I tercedere nequit mi marito. I Intercessio haec inesmax quoad mu
Aerem , fideiussorem , em bareuem
33 Renuntiatio iudieialis privat muli
18 Iatenectus i. si mulier fin. s. si mulier penult. h. t. is Favori suo quatenus quisque renuu-
ao Renuntiatio iurata texet. ar Nec tunc mutier eertioranda de suo .eneficio . TIam muIieres ex contractu servo in grum , & suo jussu teneri , dictum duobus libris proximis . Quae obligatio ita eas tenet , quatenus ipsas concernit et neque enim iis inhibitum , contrahendo sibi quaerere et improbatum vero, ut pro aliis fidem suam adstringant. t Et primo a quidem interdictum illis fuit intercedere pro maritis, temporibus Augusti . & d inde Claudii , I. ω ρνιmo a. bste tri. Ιλ stea plenius iisdem subventum, & improbata Omnis omnino intercessio per mulieres Senatusconsulto, uod de intercessio nibus dicitur , ct unlgo vellejanum v eatur , quod factum Cois Syllano , &Vellent Quo imp. non constat, quod in finis hi Consules simul non inv mantur lea al tr tantum . it uro utile sit alaterum suisse substitutum . Ratio erat . tiun quia intercedere ; virile poetius sit OG ficium
426쪽
ficium mulieribus denegatum ; tum quia hae via crearetur mulieribus periculum rei familiaris per earum infirmitatem dc fragilitatem , L Heuuano x. ω d. L 2.3 D mstea I. b. t. t Censetur autem mulier intercedere non tantum fidejubendo, sed quocumque obligationis genere, sive verbis, sive re, pro alio se obligando , dando pigno.
ra , mandando , constituendo, expromittendo , alium defendendo , rem etiam propriam pro alio vendendo, I si mulier M.
s. item si mulier a. b. t. Et hoc per modum intercessionis: nam alias pro alio vendendo , ut pro alio solvat, non facit contra Senatusconsultum I Senatusconsul rum 4. c. eou. Videatur d. l. a. b. t. is L quomvir 3. f. fi cum essem pen. eod. Contra quae subvenit S. C. mulieribus , improbando hujusmodi intercessiones,
re reddat tutas ; Potest hoc videri, quia dicitur ipsa intercesso a Senatu improbari,
di facit L Antiquae 23. c. boe rit. Ubi Idipium exprimi videtur. Verius tamen , exceptis paucis casibus, de quibus mox , ipsam fidejussionem esse validam de jure , ipsamque mulierem teneri , cum passim D. ἐν C. eod. h. t. dicatur mulieri su veniri per exceptionem ἱ quae cum sit actionis exclusio , merito actionem praesupponit. Et facit textus in L stuamvis'. C. eod. quae habet , Senatusconsultum non sinere em cacem esse obligationem, ut non improbetur per S. C. tam origo intercessionis , quam effectus. Non obstat d. I. 6. quia agit in casu , quo constat, scriptura publica mulierem consessam esse, se pecuniam accepisse nomine intercessionis. Non obstat etiam d. L 23. quia di illa loquitur in casu singulari , uel ex textu patet: ut ejus decisio
1ron sit capienda universaliter: cum cor rectio juris veteris non admittatur, nisi exprimatur. Pro marito quoque intercessio mulieris nullius jubetur esse momenti . Aut b. Fqua mulier Cod. eod. quod non tam spo te, quam coaete, & propter reverentiam quamdam maritalem intervenisse videatur.
. 3 operatur itaque hoc Senatusconsultum , ut interemio ut in cis; primo quoad mulierem, etiam in easu , quo patris
austori te di consensa interscuit . quod
ea res non faciat ressare fragilitatem. me in L De minae 2. De R. f. n. 12. Costat. in L. Veliei. r. b. t. Eis aliud sis in Mae doniano, in quo non agitur de fragilitate filii sam. sed de periculo , quod patrem manet, & cessat ejus consensu. Secundo, quoad fides usib rem, quem dedit, L L Simuheν 1. Si ab ea r. OL Muherum c. eod. Procura orem quoque , qui mandato mulieris pro alio interceuit . I. Si dee iendr 3o. an fue b. t. Tertio , quoada redem, L Haeredes 2O. c. eos. quia via detur exceptio rei cohaerere , quamvis proxima causa fundetur in muliere L Si quia eum 7. F. si anciuam I. ius. De exeem. Nec redditur tantum intercessio inessica π; sed & solutum ex ea condici potest , d. L Quamvis s. Cod. eod. ne mulier in damno haereat. t Restituitur tamen his casi- fibus obligatio prior Creditori , adversus veterem Debitorem, ejusque fidejussores et non lecus atque si novando vel alias extincta fuisset, d. L t. in fine , is d. L SimuBeν , I 6. b. t. etiam in casu, quo multe, pro patre intervenerit, L Si paterna 8. C. eod. vel pro marito, aut filio , LEt primo a. F. sed is si M. b. tit. nam cum mulieris persona creditori subtrahatur,l aequitas vult , ut pristina causa integra: Creditori restituatur, ι si messer eontra s. c. intercus I . b. t. Quod & obtinet in casu, quo mulier in diem , vel sub conditione intercessit: nihilominus enim non exspectato die , vel condictione, restituitur obligatio in priorem debitorem . LAIiquando in fine b. t. propterea quod
frustra eius expectetur eventus: cum de bitor omnimodo debeat suscipere actionem.
Quisitum hic: An si mulier, ec Titius γl pro Maevio intervenerint, & pro partet mulieris obligatio subducatur, Titius pro parte tantum obligatus maneat Quod eos-i let videri , ratione beneficii divisionis , t quod pluribus fidejussoribus datum. Res-l ponsum tamen in I. Si Tutur q3. infrit fidei s. is mandat. subducta mulier spersona ratione Senatusconsulit, solum m
l nere obligatum Titium, di quidem in s
l lidum, subjuncta ratione, quod ignorarei non debuerat , muliere frustra intere dere : quamvis, Titio cum minore inte cedente hujus persona subducta per reiis tutionem , ille nonnisi pro parte teneatur. Cuius ratio est, tum quia Titius aetatem ignorare potuit, texu a non potuit: tum,
427쪽
inams se erit, incertum fuerit', an resti endus minor, cum nothnisi causa eo ita
3 restitutio concedatur, & possit denegari. Obstat d. I. 8. C. b. t. Ubi filii ix filiae inter- Venerunt pro patre, & sub dictis personis filiarum, filii tantum ad id , ad quod seo ligarunt , dicuntur teneri, idest pro rato . Sed dicendum in ista lege agi de iis, qui non simpliciter fidejufferant. sed in partes tantum , ut ex textu ibi colligitur. Cuμα ad
s Haec ita, quatenus Senatusconsulto locus est , quod contingit variis easibus inutile esse: ut si in rem suam fidejusserit mulier, d. I. I 3. quod sic non videaἰ ur intercedere :ut s Mejuserit pro suo fidejussore ; si eum emisset haereditatem , fidejusserit pro debitis defuncti; si eum defenderit, qui regressum ad eam habet, L. Dd si eum 3. b. t. si succedat debitori, pro quo fidejusserit, L quamvis
s. g. ρIane 1 3. b. t. aliisque casibus , quibus vo rem suam facit meliorem . ' Similiter non juvatur Minatusconsulto, si non tam deci. piatur' , quam decipiat, simulando coram Creditore , se suam rem agere , cum tamen agat alienam, accipiendo pecuniam , alii
ceptis enim , dc non decipientibus Iura su veniunt, ne suus doliis alteri inique obst :dum tamen creditor ignoret intentionem mulieris, L sed si ego b. t. nam ejus scientia faciet δc ei obstare Senatusconsultum ,
II L. Imo tune ita b. t. t Si pro alio solverit citra intercessionem, tanuherabus talan Sena itis sustum q. c. eod. quia aliud est solum re . aliud intercedere, licet solvendo rem suam faciat deteriorem . Nihil obstante L. si mulier M. f. Item si mulier a. b. t. cum in ea sit animus intercedendi, ag tur enim, ut Creditor ex re vendita pecuniam habeate pro debito alieno: aliud est, si ipia st debitrix principa lis, I. 1νusea 2. Cod. ιο . Si acceperit pretium pro fideiussione, ischoc solemni scriptura probetur , IV --α itquce I 2 23. Cod. eo . t Si persectae aetatis cons mi uta , elam biennio a prima interceisone , pignus , aut intercessionem dederisi, vel ea uredem intercellionem l ponte renovarie ; quoniam sibi imputare debet , si quod cogitare , & evitare paterat, non fecit: videtur enim ex hujusmodi temporiis prolixitate non tam pro aliena obligatione se illigare . quam pro sua causa aliquid agere, I. si mulier ra. C. eod. Si in dotem promiserit, non tantum propriae filiae, Zosi comm. in Pande π.I. Si datare I 2. cod. eod. sed .& extraneae I quia videtur gessisse negotium intuitu piditatis, si tamen major sit, L M. Cod. eod. Idem obtinet in proinita aliquo causa libe tatis . t Pignoris, quod habet , remissio I sad Uelidani causam non spectat . cum non sit intercessio, L Iabemus at . cod. e.d. Unde & remissio Hypothecae facta marito constante matrimonio tenet , I. Etiam II. c. eod. In casibus etiam, quibus ad defende dum alium admittitur, caret hoc beneiacio; quia frustra admittetur ad defendendum , si Iudietum rescindi posset. Non utitur etiam eodem Tutrix liferorum suorum, L fi pater D. C. Quando mul. oscio tui. sunt ρος. obi Quaestio occurrit, An Mater pro- IAmittens indemnitatem.Tutoribus Filiorum suorum utatur hoc auxilio Non videtur , si ra ione tutelae promiserit, quod suum negotium gessisse videatur, Z -- ler 6. in priue. Cod. eod. Idem est , si Tutoris, qui tutela male gesta defunctus credebatur , Haeredi stersuaserit , ut suo periculo adiret, & se indemnem eum se
vaturam promiserit , eo quod nullam ali nam obligationem recipiat . neque vel .
rem , neque novam ; sed ipse eam secerit, L quamvir 3. 1. si mulier I. bste tit. dc apud eumdem pro eadem intercedat, quod non est fidejubere, I. Tutor I9. in ρν in . boe tit. Aliud esset , si Haeredi , cui parum idonea nomina videbantur , repromiserit , pt quanto minus a quoque se vari posset, ipsa praestet, a. I. 39. L. quid ergo a. quia vere intercedit: uti & si pro Pupillo indemnitatem promiserit . Cujac.
Alia Quaestio est, An mulier rei un- Istiando S. C. Vellejani beneficio te privet mulierem Putricem Liberorum suorum renuntiare d bere huic beneficio Iure ethdecisum : extra eum casu in res habet con troversiam . Et quidem in Iudicio renuntiare Mulierem sibi prae udicare, communiter est receptum , propter auctoritatem Iudicii , qui facit videri Mulierem non peccasse per fragilitatem , vel indullam aliquo metu , quam remo et prae sentia Iudicis. Ovarruv. ad east. Quamvis pari. a. f. 3. numer. 7. Costal. ad LF mulier sis. hoe tit. ' De extrajudiciali is quaestio major est : & ex communi eo Husione renuntiare eam posse asserit Gail. a. Obse. eap. 9. Thessauri detis. a12. Pro
428쪽
qua parte adducitur primo , d. t. penxj. l rior pars de iure est probabilior. Gomeri
ubi Ilulier pro eo , pro quo intercessit ' a. raraar. Res i. c. I s. n. 37. altera tamen I dicioni parata accipere , cavere debet , praxi recepta. se exceptione non usuram. Secundo, fa- Iuramento firmatam renuntiationem , incere videtur ratio, quod r radictum pri- etiam eximjudicialem , tenere habet com- Iegium sit inductum in favorem mu- munis Doctorum tinnientia . Cov. d. loea
Iterum 1 qua extemi o. sum. de cum fiat supeν re licita, atque ita servan. condιct. indib. savcri autem suo quillher da, ca . Cum c tingat Ix la de Iureis renuntiet , L. Sr quis tu pentiis. Cod. de Fachin. Lib. 2. GK in prine. pactis . Ubi requiritur , Mulier sit cer- Consequenter quaeritur : An nrato in . t ac scita de hi aulinodi benescio sibi com- tercedens , Vel renunt an , monenda seret: nte, ut Gr stabit ex inmmmento, pro sui beneficii 3 Ita quidam sentiunt, eo quod qiro statuit ut I etsi l epe aut non certi ijuramentum non extendatur ad incomtinara , aut irinus legitime. Requiritur dc ta , ac proinde non comprehendat priuais ut renuntiatio fiat in particulari ; nam tionem beneficii , a lege concesii t de ea . quae reneralis est, non habet effectum hanc partem videtur amplecti Covarro exclusionis . Gail. d. Deo . Fachin. l. 2- d. Dc. uum. 8. Verior tamen est contra 37 ωρ. 6 Contrariam tamen partem non ria tententia , quod scilicet etiam non pauci alii amplectantur , inter quos est monita hujus beneficii , her iuramentum Couarr. d. loco numer. 8. quod eadem in I ab eo excludatur . euia illud simplicitenrenuntiar do versetur si agilitas , quae in- emi ilum iervandum est ἔ alias comm ttereis tercedendo : atque ita ut hcc improba- i tur perjurium . t Quo facit, quω.., li- attum Senatiisconsulto , ita di illud , cum cet in rticulari non eoguaveri dg istoebi locum habes ratio legis , Ac ipsa lex beneficio , m genere lamen cog tasse nis obtineat . Secundo , quod ejusmodi re- l satur de beneficio Liquo sibi concesso , nuntiatio non possit tendere, nisi in frau- ne videatur temere iurasse. Facit pro illadem legis , quae Mulierem intercessiones parte caρ ex ν es tyra 9 is de rurejuri improbat, ut Ac earum renuntiatio sit di- ubi mulier lecundum intercessionem j cenda improbata tanquam quae contra ra am simpliciter interpostam nulla fa- legem I. Contra 29. I. Fraus 3 o Iup. deicta mentione cerasorationis quam ibi Iegibus . Tertio , DCd specialiter permit- supplere , est divinare cogitur sati s tatur renuntiatio Matri Tutrici, ut in casu i cere. Eadem ratione intercedens pro Ma- . I. D. F. si muher pen. item in casu quo rito ἱ quamvis hoc sura improbent , jur 'post elapsum hiennium . In ercessio reno- mento tenebitur ἔ quia tale iuramentum
latur denique in casu . quo accepisse pre- servari potest sine animae detrimento . tiem pro Intercemone solemniter proba- Fachin. d. c. 6 I. Thesaurus u. Deo uum. tum: ut aliis casibus dicenda sit Intercen I . O Iz. Gail. a. Obsem. ΙΑ. nam. Mso inutilis, quod alias frustra speciales casus et . t metaremur. l ADDITA MENTA.is Nihil facit pro opinione priori d. g.
penust. Quia recte accipitur de renun- Ad Iib. I 6. f. tit. r. Ad S. C. tiatione judiciali in verbis : Iudiciam ae- VcnHaηam .eipere parata cavere debebιt j fe enee-rtione non usuram , qucd de cautione co- Α N & quatenus de jure civili,Mulier veΙram Iudice exponenda recte capitur, c Lx pro extraneo,vel pro marito intere
ram quo, ut remoto metu, renuntiatio reis dere, se, suaque bona obligare , cum vel sinecte procedit . Iuramento possit Berlich. p. a. cones. n. s.
1s Nihil etiam iacit , quod favori qui Au n. 17 De hae quaestione viceisp. Α-que suo renuntiet ; nam hoc velum tum. aio 12. aa au. ιb. 7. Sc Treut L υσί. - est , quando causa concessionis privile- I. d3D. 23. Ib. q. l. q. νb que aues.
gii ncn est aetas , vel sexus imbecilliu An mulier nobilis intercedens pro m ras . Perseverante enim eadem causa ,s iis , dc renuntians iure suo , in verno nihil videtur operatura renuntiatio , quae veritatis . ac Nobilis Matronae , valide r legis intentum , quod est providere se, nuntiet Se fier. q. 36.
tilitati Mulierum, impediret. Quae poste. Ad tr. N. Utrum per juramentum pra
429쪽
sumatur mulἰer certiorata de benefeIo S C. Velle ni: vat an certioratio necessiria sit, quando juramentum praecelsi ; VM. Thes laur. a. Io. aueg. Ioc. Vall. qu sis. Kellen nκ de re nunc. success. quaest. q. De intellectu Auto. Si qua murio . c. h. t t. v/d. eleg. Copp. eu cI. qq. deris a. De uκoris obligatione & S. C. Velle uni variis exceptionibus, ad nostrum sorum pertinentibuS Uta musta eleg. aρ. P. Friderie. Mindan. Lb. 2. de process. east. i. per tot. prαcipue reum. q. Myns.
TITULUS II. Qq. II. De Compensationibus.
23 Inteluctus L Si pater A. D. De mulat. Dotis. compensatio inter quos Deum ha
as Compensario an ossionario opponip sit 33o competens priueipali , prodest is fide-Jussori. 3I Pater .compensat nomiae filii m. lax
I compessatio quid. a Campetit hodie ipso iure, apponenda
4 condici non posse probatur .s Respondetur ad leges e ni rorias. 6 Compensatio in quibus istineat, ἐν quarenas in dote. 7 Loeum non babet .in inposito , arctio
8 causa debiti aequalis hine isde non
9 Requiritur debitam hine lari fit pa
i3 An compenset , qui solvere δαμ- vir is Affirmantis opinio probatiar. sto Imeluctu 3 c. Ad nostram T. A De iure1urando. a Debιtor legans an et eatur compessare 3a commaefationis effectus, extiuguere debitum , INMe Uuras is c. 33 2 on tamen sistit euro in reditus annui, 34 μη is quatenus facιat evitari estin mismae parnae ac ' Ompensatio in quaedam solutionis o species, ut commodius inter genera liberationum poni potuisset : hic prop' rea ponitur , quod ut creditorem S. C. Velloanum irejicit , ita .ct haec crediti jus perimat. . t Eii enim crediti & debiti in- a ter se contributio , id est confusio , compensatio I. hoc eir. H. Decem tibi debeo, ex causa mutui, tu Nicissiua mihi decem debes ex causa empti , fit . pensatio quantitatis hinc inde debitae . Quod respondet aequitati, quae non sertaliquem petere, quod eidem est Testituturus; & quia interest nostra potius non solvere, quam solutum repeteri , in quo consistit priscipua hujus Compensitionis utilitas, L pdeo compensatis 3. h. s. t Iobtinebat.olim tantum in bonae fidei judiciis, in quibus ipsb jure inducebatur: iastrictis vero . nec ipso jure, nec per exceptionem obtinebat. Post tamen & in iis ex rescripto G Marci per exceptionem inducta est Insιε. de actisis s. in bosae fidei Io. & tandem admissa ei iam in his ipso jure , per L compo satisnes M. e. boeistin quatenus tamen desitor, idemque creditor paratus est compensare, I us quisque a. b. t. Quod illi est declarandum , cum sit facti , quia alias ejus , cum de eo Iudici non constet non veniet fi D d a her
430쪽
benda ratio . Nee ea res sicit , quo minus ipso pare comperere dicatur cum non desideretur sententia ad ejus essectum , dc eo tantum spectet haec declaratio , ut sciatur mens conventi , volentis uti jure suo.
3 Ubi pulchra movetur quaestio : An , omissa oppositione Compensationis I solutum pei alterum condici possit tanquam indebitum ὶ Quod videtur velle L fl ambo
Io. . . fi quis igitur I. hoc. tit. Ubi compensare potens, si solverit, condicit tanquam indebitum: L posteaquam 23. eod. ubi dicitur , ab initio minus peti : alias Compensatio non Operaretur ipso jure liberationem . Quod & innuit terius in I. quod dicitur s. g. fi dos a. in f de impens νη res dor. fastis , ubi secundum Marcelli sententiam , soluta dine , nec
habita ratione impensarum necessariarum,eκ aequitate datur condictio ejus , quod compensari poterat , pro impensis necessariis . Respondet textus in L Qui iu- vicem 3 o. D'. de condict. indeb. ubi in casibus , quibus compensationi non est locus , solvens non condicit I ut a contrario sensu , si compensationi locus fuerit, solutum condici posse videatur, cum
secundum L fi constar A. Cod. hoe tit. invicem debitum pro seluto habeatur ,
ex eo terr re , quo ab utraque parte debetur . Estque haec opinio Martini , se- eundum Gl. in L L a. Vid. Fab. ad d. s. in bonae fidei π. I . Seb. Medices
de eo ensat. p. a. q. a I. Tindarus eod.
Contrarium tamen , solutum scilicet eondici non posse, latis indicat d. t. a. b. t. quae requirit oppositionem conventi ;ut , ea omissa , istutum recte sit aco,ptum, cessante condictione, dc relicta l- venit sua actione , qua debitum sibi exigat , ut vult L si eum dos 8. ins Rerum amotar. ubi qui compensare potuit , ob
res amotas, L n ust ε. c. b. t. si lv Frit , non condicit tanquam indebitum , sed habet actionem rerum amotarum, qua Persequatur amorum , quod compensare
Poterat . Quod male diceretur , si compensare ipso jure non exspectata hominis postione , extingueret debitum hine inde ζ condicendum enim solet lutum,mon etiam debitum invicem per acti mem prosequendum solventi . Cujus ratio, quod debitor oblatum sibi debitum acceptando , non aeceperit nis deb*tum
nem confirmat Imp. in s. compensationes
39. Inst. de actiomb. dicens Compensationes per hominem oppositas plerumque essicere, ut minus quis consequatur , quam ei debeatur. Ubi videtur in oppositione vim sacere, uti & in L Compensationes fis. F. ita
tamen I . c. h. l. Probatur posterior haee opinio ab Axone, bis is Summa , quem sequitur Glos in d. L q.
Non obstant leges in contrarium allatae, squae videntur condictionem permittere :nam loquuntur in casibus , quibus lex
compensationem inducit , di debitum hine inde perimit , etiam ante hominis oppositionem ; quibus scilicet de damno
Vitando agitur, ratione poenae ex delicto, usurarum ex mora , pignoris vendendi propter dilatam solutionem ; cum moram committere dici nequeat , qui habet exceptionem non solvendi contra Credit
Glos in d. I. q. c. b. t. Sic nee obstat d. I. IO. F. a. quia agitur in illa de poena ex delicto , quam ipso jure extinguit lex, propter delictum alterius , ex quo similiter poena debebatur. Uti neque obstat d. g. si or ; quia& in eo lex Compensationem induvit citra oppositionem ; quia sundus desinit ipso jure esse dotalis . Similiter & oppositio per hominem facta creditum ex adverso perimit, d. l. M. Cod. boe tit. ut postea
solutum repetatur tanquam indebitum . Non obstat denique d. l. so. Nam argumentum a contrario sensu non alias princedit , quam in casibus , quibus line oppositiore hominis Compensatio facit extingui debitum ; ut jam dictum . Alia i O , quae dicunt, Compensationem ipso jure induci , non excludunt tam hominis oppostionem , quam judicis ministerium .
Bart. a. u. I. verum es q. b. t. Habet loeum Compensatio tam in ul- 6timis voluntatibus , quam in contractibus, ct judiciis omnibus, etiam strictis, sive realibus, sive personalibus , d. I. D,
C. h. t. ne quidem excepta passim dote . in qua & compensatio admissa L rei is . . haeredi I. ins Disto mare. quando scilieet agitur causa pecuniaria . Quod non est coni ractum per L rem in l. c. de rei a/taria act. quae retineri qui dein dotem nouvult,