장음표시 사용
101쪽
NON desunt etiam huic historiae obscura quaestiones,discite'; intellectu, nisi
aperiantur, quas Graeci aenigmata nuncupant. Primum griphum de Serpente. Italici Scriptores concinnant, dum aliquem interrogant; quodnam sit illud animal, quod sinc pedibus gradiatur. Hoc aute aenigma saphico carmine sic redditur.
Betauam viri pedibus carentem,
'uae sitioigressu celera a recessus Pauase confers, meri qualis hae tDic mihi quod Hanc postea helluam Serpentem esse exponunt, qui citra ullum pedum usum, veloc ter quocumq; mouetur. Iter si interrogare solent, quodnam sit illud animal , quod de glubitum non pereat , sed potius diuturniorem vitam agat. Griphus autem versibus Flaphicis sic exponitur.
Dic quibus terras Mimans alatur,
Cui aura et talo saevi per annos, Ei nihil possus , iuuenescat immo pelle leuata. Hunc animantem anguem esse interpretantur, qui singulis annis, nimirum verno appropinquante tempore, pellem veterem deponens iuuenescere vidctur. Ideo ne longa verborum ambage lectores moremur, eos ad scriptores Italicos relegabimus, qui infinita huius generis aenigmata narrare solent.
bus argumenta phrenoschematuin desumpserunt. Quidam igitur iuuenis acri ingenio praeditus, cognometo Lancea,figurauit Serpetem lancea transfixum, seq, circa canadem voluentem,ct illam mordentem cum hoc titulo. FRUSTRA . Forsi tan ut omnibus mani sestaret in cassiim operari, qui aliquid aduersus eius familiam is machinabantur. Meminimus vidisse in prima facie nonnullorum librorum Serpente pictum in medio flammarum, digito manus mordicus apprehenso, cum inscriptione italica. COSI A CIASCVN NOCENTE, SI COME QUI AL SERPENTE. Autho
res forte alludebant ad ZoiIos, qui assiduis calumni js quemcumq; authorem mordere solent mmmita Panormitani, pro Insigni gentilitio ciuitatis, aquilam expansis alis effigiant: sed ad nora Ins denotandam Vrbem,vel potius ad describendam Vrbis proprietatem, tale concinnant gne sole. prhenoschema. Pingunt hominem amplexantem anguem, qui tandem dentibus eius pectus sauciat, cu inscriptione. SE IPSUM DEVORAT, ET ALIENOS NUTRIT HSic cnim exprimunt naturam populi Panormitani, qui indigenas odio habet, aduenas vero amore prosequitur. 1, , i. Camillus de Camillis scriptor Italicus exhibet phrenoschema cuiusdam nobilissimi jM iuuenis, qui figurabat Serpentem inter heibas lioc titulo coronatum. LATET . quasi Q ' vellet innuere inter herbas virides iuuentutis, prosperitatum, & diuitiarum, venenum Iatere; nisi quis cautus praedicta optime regere norit. Alius ad imitationem praedicti authoris exhibuit iconem an quis in prato florulento iacentis cum hac italica inseriptione. IL SERPENTE TRA FIORI, E I 'HEZBA IACE. Quod Insigne re vera caret illis conditionibus, quibus vera phrenos chemata gaudere debent. t. i lib. In Ex altera parte ab exuuijs anguium alia dimanarunt phreno schemata : nam Barga-A . lius delincat Scrpentem inter saxortim angustias, vetus spolium exuentem, Cum titulo
noschema attribuit cuidam mulicti, quae cognomento Cangenoua vocabatur. Alioquin . Dissiliet o le
102쪽
A quin hoc possct assignari mulieri an nola, quae mangona s simulatam iuitentutem ante oculos intuentium repraesentare nititur. Rusicilius tamdem picturam exhibet cum tali inscriptione. ALTERA MELIOR. Hoc pbrenoschema asssignat cuidam viro nobili, qui tuitis de causis, a seruitute veteri cuiusdam Principis recedens ad aulicam vitam alterius se coneulit. Baptista Pittonus idem phrenoschema cum prsdicta inscriptione iii suo Insignivin volumine collocat,quo conatur si ilicare nouam utitutum tunicant vitiorum senecta meliorem esse. Ta idem quidam eruditus, ut ostenderet se alacri aninio infortunia passum, & demum huiusmodi adimi curis liberatum esse. Dei incauit Serpentcm,qiii iam iam sene et an exuerat, cum inscriptione. NITlDVS. Hoc phrenoschema videtur a Virgilio e sumptum, qui de Pirrho verba faciens hanc promit comparationem.
A reliquis anguium proprietatibus decerpta phrenoschemata non desunt. Eten; m angues, sola supra OriZOntem emergente, a cauis exeuntes ad radios solares se conferunt: propterea in volumine Insignita n nobiliu pingitur Serpens radios solares inlucus cum inscriptione. HIS DELECTOR. Hoc phrenoschema Comiti Odorico Billiano attributum suit,qui alludens ad familiae cognomentum,& sorte ad rem amatam,pr letum Insigne concinnavit. Pariter Bargalius scriptor Italicus tres Serpentes cicuatis capiti- In Lb. Imbus in radios solares figurauit, cum titulo. OS BRUMA TEGEBAT. Aut horre- fert hoc fuisse phrenos chema nonuullorum Academicorum, qui Romae RENOVATI nuncupabantur: quare phrenoschema eleganter respicit Academicorum cognomen arcum Serpentes, incunae Voc, a latibulis ad radios solis egredientcs, & vetus spolium deponentes se renou nt. Item vir quidam latin is litteris apprime excultus calliditatem Serpentis ineditas pro phrenoschemate,duas columbas a duobus anguibus circumdatas, absque inscriptione, C depinxit:quoniam demonstrare conabatur scietiam,& prudentiam nullo modRa fraudulenta astutia seduci posse. Alibi delineatur Serpens circa Marathru versans, cum titulo.SOLO MARATHRO In tib. I VTOR. Volebat sorte author insinuare, quod sicuti Serpens non recte cernit, nisi oculis hen. nu Lad faeniculum affricatis, ita homo quidquam, absq; diuina ope, moliri non potest. Baptista Pittonu ut omnibus patefaceret, non cuicunq; scrmoni, & praecipue scelestorum hominum verbis aures si pa non esse praebendas; depinxit Serpentem cauda alteram aurium obturantem, alteram vero humi apponentem, cum inscriptione. UT PRUDENTER AGAM. Siquidem anguis, ad cantiones venantium cultandas,id pr stare perhibetur. Si contemplemur figuram Serpentis tempus denotantis, in alia incidemus Insignia. .ia nNam Iouius delineauit Sphingem cum Serpente . cauda mordicus apprehensa, circu- in ,
tum formante,cum titulo.INCERTA ANIMI DECRETA REVOLI ETHM phita I γ' 'noschema cuidam Iuris consulto assignauit, qui, in ferenda quadam sententia, valde D anceps furt: etenim sphinx apud AEgyptios pro expositione migmatum pingebatur, &Serpens in modum circuli reuolutus tempus delignabat. Similiter B irgalius proponiticonem Serpentis in modum circuli, cum inscriptione. AD ME REDEO. Doc attri4 Loro eis. buit viro, qui iniuriarum cito non obliuiscitur. Alius eamdeni Serpentis circularem figuram exhibuit,cum inscriptione. PRAETERQUAM MEOS IGNES. Serpens enim hoc modo pictus tempus indicat: quapropter hoc phrcnoschemate significabat ariciniatatem illius incendi j, quo assidue afflictabatur. Quidam contemplans Hcrculem in cunabulis cum anguibus, pinxit hunc infantem duos angura prementem, cum inscriptione. FORTES CREANTVR IORTIBVS. Denique Lucas Contilis estigiavit caduceum Mercuriis hoc titulo inscriptum. CVPI- In lib. ImDITATVM QVIES. Hoc auicin phrenos clima Academico TRANQUILLO nun .st . cupato assignauit: quandoquidem sicuti caduceus Mercurij nil aliud est nisi virga Lauri duobus circumdata Serpentibus,ob virtutem virge,amice se intuentibus: ita hic acado inicus animi sui tranquillitatem monstrat, dum praedictum cognomcn sibi comparauit.
103쪽
INSIGNIA GENTILITIA. ET MILITARIA.
PRISCORVM Graecorum olim Insigne sui se Serpentis effgiem, quae propi iam
dominium demonstraret: quemadmodum apud Romanos aquila dc notiabat, multi authores confirmant. Quapropter aliqui figurantes Serpentc ni a duobus Coruis vcxatum indicabant Graeciam,qua exterae nationes post Leonem Philasophum Imperatorcm Constantinopolitanum, exercuerunt. Angues quoq, Insigni Triptolemi exornasse inulti attestantur: Quandoquidem Historiographi momorant p:diui .m angulum in longa naui fuisse, qua Triptolemus Orbem lustrauit. Vnde laudianus huius nauis mentionem faciens dixit. AOqus; Triptolemi stridi nr. FMantheon Aegyptius author tradit reserente Pierio Olcum, qui Tyri lienis imporauit, Insigne Serpentis habuisse: nam vocabulum Olcus, Etrusca lingua Sei per temdenotasse mihibetur Alioquin Seruius scribit Oscos nuncupari populos copia Serscntum redundantes. Spinula in suo opere poetico meminit Insignis Caroli vicecom:tis, in quo Serpes pingebatur:idcoq, poeta alludcns ad hoc Insigne genti litium, & ad proprium cognomen, sic cecinit. duo tibi nonnulla de me dixere, caueto Anguster ιGrudos ,urnula ιeferit t.
Caetertim inter alia emicat Insigne gentilitium Mediolani, nimirum Serpens caeruleus in campo aureo infantem rubore tinetum euomens; in quod Alciatus ad Ducem M diolani scribres haec carmina concinnavit.
Est gentibidis notiose a tuis. Tatia Pellaeum gessisse numismata Regem GUirimus, hi boum concelebrassenuse
Dum se Ammone frium, murem angvis imagine lusam, Diumr abole eminis esse ritet rore exite tradunt Γ equo am emtier angues; An quia sit Pallas de capise orta Iovis 'Cur autem Serpens praedicto figuratus modo Insigne hoc gentilitium exornet; Auth res inter se sententi js variant. Franciscus Petrarcha prodit, quod Aro Vicecomes, qui deinde Mediolani Principatu obtinuit,Patris iussu,cum copijs venit Apenninum, & in ca expeditione, cum forte equo descendens requiesceret, Serpens, vel cui alii voluntὶ vipera,nemine comitum aduertente, in galeam Principis irrepsit, quam cum capiti r poneret bestia decidens per iuuenis faciem,nihil laesit. Ille animosus hoc ad omen victoriae traxit. Ideoq; hinc factuin est, ut pro militari symbolo deinceps Serpente uter tur. Alterius opinionis si ut Paulus Iouius historiarum scriptor, qui retulit Othonem in sacro,& ab omnibus commendato bello contra Turcas,& Sarracenos, Bullono Godo- Hsedo duce, insigni pietate, & animi magnitudine virum nihil territum Volucis Sarracem scrocitate, qui ad singulare certamen fortissimum quenaq, ex acie christiana prO- uocabat, cum eo misse congressuin, & tandem non minori fortitudine, quam sillicita. te superasse, & de galea interrempti hostis opimum spolium retulisse, nempe Serpentem, vel viperam inexplicatis spiris a cono cassidis erectam , & pucrum passis manibus deuorantem. Hoc postmodum ad Insigne genti litium Mediolani tractum luit. Etenim prisca consuetudine reccptum iuit, in galea, vel in parma Insigne gentilitium,vel militare gestare. Hinc Sagunenses, qui erant sub magistro peditum, pro insigni duos angues in m dum decussis pietos gerebant. Militum Brannensium Insigne, Serpentis icon humano capite exornabat Curatij seniores sub magistro equitum militantes in parma Digra luteos angvcs ferebant. Menapij seniores nuncupati gcstabant parmam, in qua Mi sensflauus in campo viridi refulgebat, cuius marginem limbus ruber cOrsinabat.
104쪽
A Inter gestamina Praesectorum fabrica , quae sex erant , horum unum erat dimidia tus Serpens in palma coloris csrulei,quam aureus umbilicus,& margo rubicundus exornabat At Honoriani iuniores sub illustri viro magistro cquitum militantes,in pariama duorum Serpetum mutilatorum effgic habebant, cum umbilico argenteo in area rubra Maurialites duorum SerpCntum mutilatorum figuram albi coloris gerebant in . inarae a viridi. Marcomani iuniores caducei formam nimirum albos angues in clypeo rubro praeserebant. Marcomani vero seniores eumdem praefectum sectan es,ptastinos habebant caducei Serpentes, in alba parma, quam luteus c irculus ambibat. Horum comilitones erant Bataui , qui angues in morem caducei flexos in campo tarmae rubio et stabant. Vindices nuncupati ferebant angues in modum caducei flexos caerul ei coloris in parma tota lutea. At ccotti iuniores habebat angues ex caduceombros in caerulea parma d ilutiore, quam margo ruber ambibat, & intra Serpentum ambitum fistura cordis conspiciebatur. Illa legio, quae sexta Parthica vocabatur inte-mum caduceum, nemph totos angues expressos una cum baculo luteos ferebat in paria P maeaerulea, cuius marginem circulus purpureus decorabat. An 'leuarij eram, quo rum Insiene fuit ruber caduceus, in cuius virgae summitate crat pila, ex qua Serpentes ad oscuilum erumpentes, iuxta medium parmae, sectebantur. Cornuti sub magistro militum solebant in parma tota lutea sub nigro circulo exornata duos Serpentes ru-heos non e virea, sed velut iecippo quodam emissos ad ciculum incuruatos deferre. Falconarii milites, in parma tota purpurea,gestabat duos caruleos angue , qui a quadam veluti columella sustentabamur, &mox in superiorem caducei partem curuabantur Tandem Brachiani sub magistro equitum caducei gc stamen usurpabant: albos enim praeferebam Serpentes cum pedamento identidem albo in parma prassina. Reliqua Insigna, quae fere sunt innumera, per historias aliorum animalium legere licet, ut suo loco fuit expositum,& deinceps exponetur.
AMVIS ex superius enarratis, angues humano generi se pertinaces exhibeat
inimicos: attamen ex nonnullis historijs collegimus repertos esse quando' Serpentes, qui singulari fauore homines complexi sunt. Primu legimus a pudVutarchum, quod Serpetes puellas immoderatis affectibus interdum prosecuti sunt. Nam usitoliae, anguis cuiusdam puellae amore caeptus, noctu ea adire sectus,corporiq; puellae circumfusus, hac atq; illac illabens, eam nunquam laedebat, & opportune sub diluculum recedebat. Custodes mulieris id animaduertentes, ut puella alio migraret, iusserunt. At Serpens eam sedulo quaeritans, tandem fortuito illam inuenit, ita non ut solitus erat gratus, & benignus, immo asper, & horridus in ea uasiliens pira tanquam manibus ad corpus constrictis, caudae residuo faemora stagellabat. Pariter Egemon referente Azliano versibus dardanicis, magnum expressit Seria ventis amorem erga Aleuam pastorem Thessalum, qui iuxta kntem Thessalicum no- P mine Hamonium, boues pascubat, quo anguis accedens, repentque, comam pastoris auream, & faciem grato affectu lingebat. Hoc autem nobis mirum non debet videruuuandoquidem, ex Plotarcho habemus,Serpentem faemina ab AEgyptiaco quod aviro tam familiariter altam fuisse, ut ad mensam quotidie veniret;quae sum catulos eni xa esset, quorum unus hospitis filium ictu peremit, hoc facinore cognito, egressa&ipsa filium suum morte puniuit,deinde voluntarium exilium sibi imposterum delegit.
Ad rem narrat Calarius Holterbacensis, quod quidam homo , accepto in latere θα
finistro vulnere, quod iam in ulcus putridum, & insanabste dcgenerauerat, quadam memorica.die,nudato latere,super trunc u succisae arboris se inclinauit, Vt Irrumpeti saniel co in 7
modiorem Iocum pra staret: ibi interim soporatus est. sed ab angue adueniente, & vlcus sugente expergesaetus, veneui metu, eum excussit: interea tantum leuamen pe cepit, ut sequenti die, in praedicto loco, lugendi viceris facultate Serpenti dederat,i deq; perfectam valetudinem recuperauit Exina Serpente adeo caepa diligi,ut aliquo in loco cubare non posset, quin ad eum berpens accederet: unde homo ab huiusmodi
105쪽
consortio abhorrens regionem mutauit. Itaq; per anni d imidij spatium apguum no i Evidit. Denuo reuersum in patriam Serpens ita lactabatur, uti cu non posset ad viri cu bile ingredi,iuxta ia nuam moraretur: multi ci persuaserunt, ut Serpentem occideret.
Homo autem solebat dicete, nunquam medicum meum interficere auderem.
L./irin 1. Ex eodem authure habc us, quod in Villa Dalre nuncupata Dioecesis Traiacensis, s μὴ, a os apertum mulieris praegnantiSiu ta alueUla apum, Minno correptae, Serpens intra mississe H uit: at perueniens aritus ad PACirandam d. rmientcm,caudam sollim Serpentis iurissimisi. ra palatum V Xoris vidit. Nihilominus eXpzrgefactae,& partu i proximae quidquam in
dicare noluit, ne timore dum una cum fatu periret. Adveniunte autem hora partus,
mulicr simul cum insante anguem absq; nocumento enixa est, quorum in utem alia quandisti amice vixit. Lib. a I. c. Recitat etiam Olaus MagnuS, quod in extrema Aquilonis plaga Sorpentes versa 3α tur, qui sub tectis non sistiam colludunt, sed etiam plerumq; in cunabulis infantiu in tanquam fidi custodes dormiunt,quos ofendere magnum ei lacrimcn incolae arbitratur. Verum si, vel sortuito incendio, vel pestilentia ira flante , habitatores domus de- Fleantur, in antris praedictae habitationis remanenr, & tanto agmine crescunt, ut nouis habitantibus difficultatem pariant: quominus tuto cum ipsis cohabitare possint. Magnus etiam Serpens secus olympiadem matrem Alexandri Magni dormientem visi is est, ut promuIgauit Plutarchus. Idco Alexander a Ioue in Serpentem conuerso
genitus sui sie dicebatur. Quod de Olympiade Philippi Regis uxore,&Matre Alexandri Magni Historiographi retulerunt ; de Matre etiam Pub. Scipionis, qui prior Asticanus nuncupatus est monimentis mandarunt. Nam Higinus, & alij de vita, ct moriabus Africani, vcrba facicntes, scriptum reliquerunt in lecto eius matris sterilis vulgo creditae anguem ingentem visum luisse cubantem: unde vociferantibus,qui viderunt, inde clapsum coerceri non potuisse. Itaque hoc ab Arolis intellccto , ipsi, celebratis de more sacrificijς, responderunt lore, ut Liberi ex ipsa prodirent.1, Myriis. Aliud admirandum de Serpente pronunciat Pausanias. Etenim, cum inter Arca das,& Eleos magnum excrceretur bellum , & Eleos Arcades valde vi gerent; accidit sorte, ut ingruentibus Arcadibus, mulier infantem sinu gestans Elei se se obtulerit, a cqua,graui impendentem periculo,ope implorariat: interim illa insantem in prima agri parte collocauit. Irruentibus autem Arcadibus infans ille, Serpens immanis visus est, quo perterrefacti regressi sunt. Elei vero, hoc omine hilares, hostes insecuti Are das fuderunt, & victoriam reportarunt. Postniodum ab Elcis templum erectum fuit,so spolis G ubi Serpens inimicos in fugam vertit, in quo Genius, seu Daemon nomine,
mus qua- ab euentu liberatae vibis nuncupatus est.
lis. Demum Historiographi pubi icant,quod Protho Danicus pugil,st Rex Hercule pusionem imitatus, vix sex pubertatis annos mensus, Serpentem mirae maenitud inis, &ferocitate insgnem aggressus est, sed spicu Iis, ob pellis asperitatem,nihjl ferientibus, Immisso in ventrem ferro, extinxit. Non minoris fortitudinis iudicandum esse Frid. Ieuum multi existimant, qui non solum fortitudinis probanda gratia, sed voluntate quoq; acquirendi thesauri ductus, Serpcntem corporis robore, & venenatis morsibus admodum formidabilem adortus est,& telis non conferentibus ob cutis duritiem,tai dem per fossa alui molliori parte, eum exanimauit: cum tamen praedictus Serpens spi Ηris caudae arbores complectens euelleret.
Praedictis tanquam coronidem ademus assertum Augustini Zaratae, qui a pens de Inm varijs Indorum opinionibus,tradebat ipsos fateri diluuium uniuersale,ex quo Obim-r μ' I modicam humiditate in innumcri Serpentes procreati fuerunt, qui grauibus molestijs humanum genus vexantes, tandem ab hominibus Omnes interfecti fuerunt. Ad finem legitur in historia Indiae Lusitanicae, quod, quando Sol, ob interpositioncm terrae, ita opponitur Lunae, ut llam illuminare non possit, Incolae deficientem Lunam a Serpente deuorari arbitrantur: quocirca multas bombardas aduersus Caelum displodunt,maiagnisq; clamoribus totum aerem replent, ut Serpens Lunam demittat. Transacta auiatem eclipsi, ipsi Lunam pristinum acquirentem lumen a Serpente euomi fatuntur.
106쪽
OVAM VIS superius relatum fuerit secus Olympiadem Alexandri Maeni
Matrem in lecto iacentem ab ancillis Serpentina immensum cubantem conia spectum fuisse: attamen Iustinus tradit, qua nocte OIympias Magnum Ale 'xandrum concepit,sibi pcr quietem visam suis su cu ingcti Serpent e volutari. Nec somnio decepta est,namq; maius opus humana mortalitate utero gessit :dvin Aleia xandrum virum supra humanam potentiam, magnitudine animi insignitum peperiti Pariter Faustina sibi visa est in somnis duos Serpentes, scii ex his unum Ierociorem, eniti dum Antonium,& Commodum ut cro ferret: id autem vita Commodi voluptus FV/G' ς' sa,&perniciosa comprobauit inon enim homo fuit, sed immanis Serpens, ad immani generis internecionem immissus. Item in historia Indica legitur quod in quadam Rcgione supra Cinam, accidentem versus GDico nuncupata Rcx olun scd chat, qui per quiet cm ter vidit infantcni ipsuin ' 'monentem, se velle in ut cruin eius uxori ingredi: Rex, somnio uxori narrato, deinceps cum ea cubare noluit. Ideoq; Rcgina, pia ter omnium opinioncm, grauida , transacto nouem mensium spatio . filium peperit. At mater in lucem emindvns hunc filium ab Indis X AC VA appellatum interijt. Referuntq; Indi in ipso in tantis ortu, duos Suriapentes alatos supra vim natutae in aere stantes , aquam supra infantem proiccisse. De vano autem somniorii praesagio , Onerocriti scribunt, ab anguibus per quietem ab aliquo interemptis, victoria significari: quapropter legitur apud Suidam os ιτῶν, ea κίντρα νων δύμ. Nimiru, Scrpentes calcare, illinulos hostium soluit. Ve rum Artemidorus scit pium reliquit aliud nugamentu,nempe,per Serpcnlcm crectum,c quoddam bonum prauagium denotari, qu i, si moueatur, & accedat, morbu .&pestem portendit, aegrotantibus vero salutem praenunciat. Cardanus autem , qui in huiusmo di materia assiduum congerronem agit, visum in somnis Serpentem maluinus lepraedi se'
cat: quandoquidem a Serpentibus occulti,& insidiosi inimica dcnotantui. Alibi qtioq;.' promulgauit, quod Serpens in quiete conspectus, propter linguae volubilitatem,Rhe torem designa t; deinde Sacerdotem, quia sacer AElculapio perhibeatur, immo vatem, quia sacer sit Apollini. Amplius ex eodem authore, anguis in somnio visus capite pu D cndu signi hcat: cum Serpens ad internicionem in capite ea di selcat,itein iugitiuum, quoniam latebras semper quaeriter,& denique hominem rcsolutum: cum pedibus in gressu non utatur ;&qui resollui sunt, proiicisci non postulat. Haec, di alias huius generis fabulas exarat Cardan de anguibus in somnio visi, , qua S iric non alia, similes Uuusquisq; pertractans anguium proprietates, imaginari, di componere potesti
OMISSO Serpentis mei simulacro, quod iustu Moysis olim in Deserto eiectum
fuit indicans Constantiam,& Continentiam, quod aspicientcs Habrei a inor libus anguium sanabantur : cunuamcn in eo nulla vis sanandi esset, sed listus Deus sub conditione inspecti Serpentis aegros curarct. Attamen Populus haebraicus existimans se a Serpente sanatum, ratusq; aliquid in eo latere diuinitatis, illud simu Iacrum venerabatur: quaproptzr sacra pagina in historia Regum haec habet. Id eae su
ertio ad illud tempus , maet Melcbam re incensam. Hic sacra pagina meminit Eχechiae Re sis ni huiusmodi ten pus ab anno quadragesimo uxitus de Egypto fuit annot si septinis gentorum viginti sept cm:ncq; tanicia existimandum est eo tempore simulacru Serpeti tis anui pio Idolo semper i uti se cultum, sed aetate tantu modo impiorum Regumi nam
107쪽
A concordiae indicium esse videtur. Hanc autem Mercurij virgam anguium simulacro exornarunt, vel quia Mercurius obiter inuentos duos angues inter se pugnantes, virga apposita, conciliauerit, ut etiam superius suit exaratum, aut quia, referente Plinio, multi angues, aliquando in globum amice adstricti ,& complicati de iugorum vertici bus ad ima peruoluantur quemadmodum contingit in AEthiopia , ubi tanta anguium vis, conuenit, & conuoluitur in gyrum, ut intuentibus montis speciem reddat. Hi gentes caduceum anguium circumdata effigie in pacis argumentum fabricarunt. Amplius salubritatis Deum Esculapium Veteres omnes tam graNi, quam latini pi gebant,ves sculpebant cum simulacro Serpentis crura risculapii cauda implicantia:prγterquam in templo Epidauri,ubi solum anguis simulacrum sub nomine distulaphcoIebatur. Etenim Asculapius olim egregius medicus Dianae precibus Finpolita ab equia discerptum varijs praesidiis in vitam reuocans, bilem in Iouis pectore concitauit, a quo postea fulmine percussus, post obitum , Deus sub ingle Serpentis habitus, & diuinis honoribus cumulatus est . Immo subcadem Serpentis specie, Consulibus Quinto F II bio,& Iunio Bruto, Romam fuit aduectus, Iet, pestilentia grassante, Romani liberarentur. De quo loquitur Ouidius hunc in modum.
Cum Deus in iannis Firier eon Iere .sus Ante tuum Romane torum sed qualis in aae
Casurum longa dextra Ecducere barbae Et placido tales emittere pectore voces. Pone metus, veniam imulacras nestra retinPam, Hunc mori SerZenIem, baculum qui nouus ambit, Perspice, o Pen , usum ut cognoricereposus Uerio in huise ,se maior ero, tant Avidebori In quantum verti caloria corporapssunt. Exum o eum voce Deus, eum voce Destq; Samnus alit , -Umugam Iux almasteuta es. postreasde eos aurora uaseras ignes, Incerti quia agam 'meres , adtemplasteriti Conuemunι operose με, quaq; ibe morari Sede velit, signia calcfisus indura, orans. Vix benὸ deseram cum ι tis aureus aisis
In Serpente DeusFranuatias Hia mouit, Adaentassea, fgnum, , araris , ores; Marmor eum, his , Lia ιροι aurea mouis, Pectaσι vin tenus meae a fiumism adeConsititit, atq; oculos circumuo igne muantes. Terrata rurba pavet, cognou/ι uamma castas Euinctus vula crines albense Sacerdo/Eu Deas est, Deus eis, animis lingui inuete, uisiuisa eo, rixit.
V Idciteri Romani, recuperata sanitate, hunc Serpentem iudicarunt dignum, mi aeterni decernerentur honores; & propterea in Insula Tyberis amplissimum & sumptuosum illi erexerunt templum; quam historiam elagantissimh prosequ ur Ouidius, dum canit.
Iamq; eapus raram, Roma am intrauerar urbem,
Erigitur Serpens smmoque acetiuia malo Colla moue Messiasti circumsuit aptas. Minditur in gemmas panes circum aus a is, Insula uamen habet, lateramq; ὰ parie Gorum Porrigis Gaales media tellure lacertos. Hae se de Latra 'an Phuriatus angurionialis, o sinem ,specie taleste resampla, Lamias imposuit, ven/s; statis viai.
Hunc Serpentem postmodum nonnulli a D. Sylvestroextinctum, de dissipatum fuisse arbitrantur. Verum Romani tali numine carere nolentes, simulacrum berpentis aspe-
108쪽
ctu terribile ex ligno, aliaue materia fibrefactima in remoto specu colendum tueosuN E. runt, ubi ad impora v', ΗGnorij Imporatoris mansit. Tunc enim rursus per sanctum - Mcnachum impostura detecta,&destruista Romani auito Deo prorsus caruerunt. Iab Em Gabriel etiam Simeon meminit cuiusdam marmoris,quod Lugduni conspicatus est, strat antiq. in cuius supcriori parte humani capitis ei arcissi es in reliquo marmore simulacrum
epitaph. Serpentis, cum litteris insculpti . DEO INVICTO MITHIR SECUNDINUS
DAT.Ideoq; ex simulacro anguis,colligit hoc marmor in monumentum fisculapii cet-utufuisse. In quorum confirmationem scribit Pausanias penes Corinthum fuissse ciuitatem, in qua cclcherrimum Actsculapij templum visebatur, varijs, & pulcherrimis statuis ornatum: intcr quas una supra Serpentem sedcbat, quam esse maircin Arati AEsculapi, filii putabant .Rursus in quadam B tie spelunca,ex qua fluuius Ericinus origine ducit, eodem Pausania teste,conspiciebantur quidam simillacra manibus tenentia virgas Ser pentibus implicatas. Haec autem simulacra Aescuhipium, & Higeiam eius siliam reprς- sentare multi arbitrabantur. Hic aut ritus adorandi angues, coruniq; simulacra, ad Indicas usque Regiones p - F. MI netrauit . Belaim, ex historia Indiae Lusitanicae, Incolae ornati Z Serpentcs, & vaccas '/ magna veneratione prosequuntur, corumque simulacra magnifaciunt. Item Rcx Cale. μ' - civili tanti Serpentes facit, ut non minus acerba morte homicidam, quam anguis pc cussorem afficiat: immo pro his animalibus mapalia fabricari curat, ne ab initii ijs aeris L 'θε δ'' laedantur siquidem,ex Atiliano gentes Indicar diuina numina a Cato delapsa Serpentes csse arbitrantur, cum leui letu demorsis celerem necem afferant. Similiter Augustinuς HR Zarate meminit habitantium sub linea aequinoctiali , qui in templis multa scri satum t ' 6 simulacra adorant.Item Balbus in Itinerario in Indiam Orientalem memorat nonnullas .ias nationes, quae simuIacrun Serpentis venerantur. Dcmlim Idolu:n Mcricanorum in 6 ligno caelatum serma humana in tella, habet utrinq; bacu una capite Sapentino pr. μή ' minentem,&ad dextram fulcrum quoddam angulis e cons nicitur. Praeter simulacra ab Antiquis diuina habita ; in alijs etiam Serpentes conspici sol bant: propicrcaquod, ex Pausania, in arce Athenarum imago Ηcrculis Serpentes sus secantis visebatur.In scuto ciusdem Hemis centum angues picti esse terebantur: unde σ
Virgilius vcrba iaciens de Aventino sic canebat.
Ripa ctiam ad indicandum Solem , pinxit iuuenem aureis capillis comatum, pedibus calcantem consessum telis anguem, alludens ad fabulam Pythonis , de qua supra egimus, Plutarchus in labro de Iside, di osuride scriptum reliquit, Hermopoli simul crum Typhonis videri nimirum equum fluviatilem, cui insitit accipiter Serpentem impugnans: nam po equum demonstrabant Typhonem: per accipitrem vim, dc principatum,qucin violenta sibi comparauit. Gotopius, de ipse pingit simulacrum Harpocratis , quale apud Bamios, &caeteros AEgyptios videbatur, nempc pusionem, indice ori apposito, silentium indicante niatas, eum lunula in fronte, auru in sincipite, de Serpente in occipite. Serpens igitur in hoc simulacro pingebatur, quia quotannis, deposito uctori spolio, recens natus videatur: . ut tacite dcnotetur humanae contemplationi inlcs inesse virus, ut quicquid in nobis raveteris est, excuti possit, ut noua rursus vita succedat. Neque cnim Harpocrates tantummodo puer est , sed etiam monitis suis obtemperantes e lenibus pueros reduit, &pristino restituit vigori: idq; mariime quando tarenis, & mortalibus neglcetis rubus, homines aeteritis, dc nunquam senio interituris tini adhaerent. Tandem in Septentrionali tabula Olai magni pinguntur pastores cum Serpentibus depugnantes, Ut gregem ab illis tueantur. Amplius simulacro trium Sementum Asia denotatur:quemadmodum Ibis a gyptum,Elephatus Africam,Cuniculus Hispaniam,& Equus Italiam significat, dc quibus omnibus suo loco actum luit: quapropter Ob c piam horum animalium in Asia versantium, 'ulgo dici solet. ut mah as uera velut id icitur, ob monstrorum copiam, tauiaeram ab AK ica Insuper ad repra entandam D ocratia,Ripa depinxit mulierem aetatis virilis, sini stra inultos Serpentes simul iunctos stringentem, qui Δcrpcntcs in hoc simulacro duo. siqnificare possunt, primo Subernatio in plebis non multi iaciendam esse, cum sto
109쪽
Hist. Serp.&Dra C. Lib. I. los
A riam,& honorem non respiciat , immd similem Serpentibus, qui humi gradientes se seatu I e re non possunt: secundo naturam pic bis, quae ut plurimum peius consitumelia opere solet. In simulacro Logicae, ex eodem Fipa, conspicitur figura Serpentis siqui P Icq deinci fiat in de, tra iuuenis pallesstentis fasciculni a storum hac inscriptione corona tum ERUM, ET IALSUM. in sim stra vero Serpentem: quandoquidem Serpens ' de s :gna t pruectiam in hac di;ciplina valde necessariam, ut veritas a falsitate distingui Lo orit. rccit. In simulacro Medici ue,apud Ripam,obscruatur mulier aetatis adultae,laum c a rati Hrciliata, dextra saltu & sinistra baculit nodosum Serpente circludatum lenes : quoniam ibei pens,& gallus indicat vigilantiam illis iummopere necessaria, qui mederi volunt. xlioquin balus figurabatur ab Antiquis, ut retulit Gyra idus , muliebri forma in so- Smet. I. lio sedens,& ratcram ecnens siccus aram, in qua simulacrum Serpentis inuoluti,caputiaque attollentis conspiciet atur. Insim lacro citam Conscientiae Ripa figuram anguis P
ponit, dum exhil, et iconum mulieris etcganta torma conspicabilis, nudato puctore,cuia ius regionem cordis mortici Serpens: ut ostenderet stimulum, qui animam peccantis E continuo sauciat. Ideoq; ad rcm optimc canc bat Lucanus. Lab.7.
Similiter pro Angore pingitur homo melancholicus utraq; manu pectus dilatans ,&Serpentum corona cinctus : cum ScrpenἰLs hominibus nil nisi aerumnas, ct calamitates afferant.
Caetetu si ad virtutes, & vitia sermo noster dirigatur: in his fere omnibus delinean-Hiς, Ripa Serpentis fimulacro utitur. Primitus in dc signanda Castitate, mulierem v iratis
stibus albis indutam, columnae adhaerentem, pedibus m Serpentem mortuum calcania Icm. temelligiat. Serpens cnim hoc in loco concupiscentiam assidue nos afflictantem demonstrat. Verum ad inani standum corporis robur prudentiae animi copulatum, Ri-- si pa figurat mulierem armatam ,&ιn dextra nudum ensem , circa quem anguis reuolu- ρρω
tusconspicitur: etenim ensi corporis tortitudinem, di Serpens prudentiam, & animi pq ς virtutem ostentat. i Pariter in describenda recta Iustitia, quae neq;precibus neq; amicitia .neq; odio fie μμ μ' C diatur, erigiat mulierem nudato ense, corona regali redimitam, cum bilancibus, una cum cane amicitiam indicante,& cum Serpente,qui odium significet t. Ite in repraesen- θ ο tando Iudice,delineat hominem lencm sedentem, cum virga angue circumdata in manu dextra: siquidem, ex mente Aristotelis , Iudices non sunt eligendi iuuenes: cum in 'μι - aetate simili, neq; experientia, neq; affectuum moderat io vigeant, virga indicat domi 3. pi nium Iudicis erga Reos,& Serpens prudentiam,quae in ferendo iudicio desideratur. In con ordia
simulaeto Concordia militatis depingitur a Ripa mulier armata multos pertractas an--tita uiues vi notum sit hanc esse armis niuaitam ad tutelam, nec non ad nocendum veneno, quam. 'mquod ab ira subministrat i Iolet. Simulacrum quoq; Electionis non caret figura Serpen- ν uoritis: quoniam Ripa pingit mulierem venerandi aspectus ornatam torquς aurea, ex qua Eleetioniscordis e figies dependet, cum hac inscriptione. VIRTUTEM ELIGO. deinde addit si Misisti. iconem berpentis, qui vitium probae operationi aduersarium denotat. At pro simulain simul resicro bonae operationis, Ripa ligurauit hominem amaranthi corona redimitum arma- bona oper tum,&hasta ferientem anguem: ut omnibus manifestaret, homini virtute praedito asi iurus quia
D sidui cum .iiijs belligerandum esse: nam hoc in loco, anguis simulacro, vitium s o.
Eadem ratione delineat Contemptum voluptatum, dum pingit hominem lauro co- Conreptus ronatum cuni anguibus pratiantem; nam Serpentes voluptatum, & vitiorum symbo- ΔΠαλIa esse perhibentur. Immo ad exprimendam Intelligentiam, R ipa mulierem vestibus IAH2 gen auratis amictam erigiavit, cum sphaera in dcxtra,& Serpente in laeua: figura enim Sese ita muti. pentis hic picta, nobis insinuat, quod ad res sublimes intelligendas, oportet prius mo- eram. re Serpcntis, humi serpere nimirum rerum ad sublunaria spe stantium principia apprehendere,antcquam ad caelastium intelligentiam accedendum sit. Expositis virtutum simulacris, rationi contonum est, ut ad vitiorum icones ponderandas properemus; in quibus etiam Serpentum figuras licet intueri. Etenim , I p t. 2. Ripa, in exprimenda Pcccati figura , delineat iuuenem nudum, caciam, &Serpente usi'.
cinctum cum Serpens si Diaboli symbolum , qui in dies humanum genus varijs ' Mi s- vexat tentamentis . At descendentes ad vitia in specie r prima facie incidemus γυ-I 3 in ira
110쪽
in fraud cit, quae describitur a Boccacio facie hominis iusti,&reIiquo corpore anqui Eno Varijs maculis, ct coloribus distincto. Eadem iacie exhibetur etiam iratas a Dante in s uti Info no, nam homo fraudulentus, secundum faciem, benigna verba szmper pro serit cuin in rc liquo corporci Serpentinum virus abscondat. Propterea Ripa insigni scando i lo, pinxit hominem cum hamis in dextra, & cum Serpente inter flores, in sinistra siquid citu traudator hamis tectis, nempe blandit ijs homines simplices inescanx ad sua irohit desideria ἰ fasciculus autem fiorum cum angue denotat simulatum bonitatis odorem, qui postea virus Serpcntinum exhalat. Caterum pro intelligentia vi ii) inuidiae, & Obtrectationis, quod in dies latius serpit,&Iethalius redditur, Ripa fi gurat anum macram liuidi coloris, cuius fini stram mammam mordet Serpens. Meri io pingitur Nacra ad mentem Horatis canentis.
Anguis auium signi. cat illud venenum, quo cor Inuidi in dies magis, atq; maois assi
citur, iuxta illud. LDior cili tuos multos, animo , lunos FConiis tu, Multospung/t sine sine proremos. Vinur iniuriae te Iurast, quod muri corda Pa tua is, cor multos n quam sinit es fluuetos, Duceris inuidia, p/.dego uso id plus
Pto Insid latore, delineatur mulier armata, galea vulpina tecta, cum pugione in manu,& Serpente secus pedesmam a Serpete homo insidiosus signi dicatur. Pariter in describenda Discordia cfigiatur mulier instar Furiae infernalis, nempe pastis capillis, inter quos varij bcrpentes conspiciuntur: quandoquidem ab anguibus prauae indicantur cogitationes, quas Discordia parere solet. Immo ad fignificandum Adulterium, Ri .pa utitur icone serpentis: dum exhibet picturam iuuenis sedentis sumptuosis vestimcntis induti cummurama ,&Serpentet quoniam ex his animantibus simul iunctis, Basilius adulterium indicare videtur: praeterquamquod AEgyptij ex congressu Mure- Gnae, & Serpentis collegerunt horum animalium simulacrum, ad adulterium hieroglyphice demonstrandum, csse peridoneum . Item in fignificando humano appetitu , Ri pa pinxit Serpentem mordentem calcaneum mulieris gradientis r siquidem pedes, &potissimum calcanei pro hieroglyphico mundanae cupiditatis monstrantur: quocirca Seruator noster Christus,antequam crucis patibulum subiret, pedes discipulorum abluere voluit, ut illos puri ficaret,&a terrenis affectibus segregaret: non immerito igitur Deus in Genesi dixit Serpenti: tu calcaneo eius insid ias tendes. Insuper pro Ingratit dine exhihetur pictura mulieris indutae vestibus ierruginei coloris, quae Serpentem si nutouet: cum Serpens accepti benencij immemor, benefactori venenum communicare soleat: ideo de vitio Ingratitudinis leguntur hac carmina; quae quoniam scitu digna esse videntur, non piguit illa recitare. E amas, qui mutia peti semperq; repositici cium Aterius, or negat Ibe vices. αν sibi vult meri quicquam, debebit honores MReddere,ct aequivalens munus amicitia. iatur capiti atienus, euras, magnoris; iabores msonit, retium conferri rue M. Dedecus eis ingens, si ars bene Lacta laboris Alcipit; aequales denegat alti viceruiam cupit ex ab Da incrum nancisierarier me sibi proponat, menteq; conis uuar, Eroget imgensas, nee Mus parcas Martiensium laudem postas habere bonam.