장음표시 사용
81쪽
chia in modum Serpentis habere: ideoq; tanquam Serpens ea retorquet in circulum, Evt malitiam, iniquitatem, & astutiam occultet, ne quis huiusmodi vitia deprehende re possit. Praterea Laurcius Serpentem, typum ctiam mortis esse constituit: propterea quod per Serpentem mors hominibus illata sit. Vnde D. Augustinus verba faciens de plagis Aegypti, a Scrpente tempus huiuS mortalitatis denotari docuit rcum mors olim a Serpente origincm duxerit. Alioquin Serpentes dicuntur designare res imper scrutabiles: cum in sacris litteris haec legamur. Tria hac exuncina sunt, sinpra captum meum , O quartumsolius noro. y a sui in acre, et Grpentis Apra pura turn nisin pello, ctetis et cum . Mose' iuia . Denique, ut annotauit Paulus Scaliger, Serpentes scientiarum authores per allegoriam, genium hominis indicant: nam sciet tiae non affatim, sed potius serpcndo, nimirum tractu temporis hauriuntur, de peificiuntur.
MORALI A. Fc UNCTIS rerum naturalium inuestigatoribus expIo tum e st pinguedinem
Serpentis aquatici aduersus morsum crocodilorum valere . Quare debemus contemplari aquaticum Serpentem Christum, qui in unda pietatis,& ca Iamitatum nutritus fuit; propterea eius pinguedo, nempe eius passionis meditatio morsu crocodili iiii mirum tentamenta Diaboli prostigat,atq; expugnat. Id autem a vitis iustis praestari manifestum est, qui Herculem adhuc infantem, Serpentest; strangulanten imitati, a teneris unguiculis, omne voluptatum gemus aspernari assuescunt. Item cumeauda Serpentis perseuerantiam significans abscisiad cnuo crescat : similiter perseuerantia, si ob commistum crimen scindatur, per virtut cm rursus crescere dicitur, dum homo poenitentia dinctus ad Deum rcuertitur. Iterum viri iusti Serpentes appellandi sunt, quoniam , more Serpentum, antiquas, ς & pernitiosas omittendo consuetudines, veterem pellem deponunt. Vel etiam, ritu Ganguium, renouari dicuntur, dum mortalitatis spolium cxvcntes, ad vitam fine careniatem perueniunt. Amplius Serpentes antiqua grauati cute, & frigore oppressi ad cauernam se conferunt , ubi diu ieiunare dicuntur, & tandem per angustum petrae foramen transeuntes vetustam exuunt tunicam,&pristinae iuuentuti restituuntur . Paritatione viri iusti,& prudentes frigore diuini timoris algentes,ad cauernam diuinarum meditationum confugiunt, ubi abstinentia affliguntur; quos tamen extrema inopia nunquam interimit. Iuxta illud Prouerbiorum. Non a Uget Do Aus cme Miman itim. Vnde tandem diuturno macerati ieiunio, per angustam viam ad regnum caelea' ste transeunt. Idcirco ad rein, Sanctus Petrus Damianus nos ad ieiunium quadragenatium hortans, argumento a Serpentibus deducto nos iuuenescere posse attestatur
his verbis. Vuos Fen is exemplum nouus steri, G tinguentis anιmae senec Mem inpulescemiis ades sentia r flere decorem . ' temna cum serpen e per circulum quadragenarj temporis; idessa amatibus aesiderνIIempera per omuem hmus vita decursum, etenim gse Serpens, qua rais ieiuny et ιrtus, ostendit, qui mox V putum ultravi hominisga I, protinus interemptus expirat. HNon ergo serve Dra, te figeat retunare, ut mortatur ille, quι re cibo ta radam minur deglutire,
Si Serpentem hactenus ad viros iusto Scomparauimus: liceat vicamin, per Serpentem Diabolum intelligere quod praestat sanaZarius, duin tui antem Iesu in,sub perlona pastorum, veneratus I Etenim quae de Serpente recitauit Virgilius in Eclogis, detulit ad antiquum berpentem, ncmpc Diabolum, qui nos in hoc aerumnarum pelagus arumis parentibus in Paradiso delusis , praecipitauit. Canit igitur hunc in modum.
Deinde si omnes Serpentum proprietates ponderemus, has in Diabolo omnes eluce scele comperiemus. Primitus s loca destria anguis colit, Diabolus Desertum crimi num frequentat, si percussus ab angue, ob qualitatem veneni fit pene insensibili, ita diabolicis tentauaciatis oppressus, & veneno cupidit tum amictatus adeo sensibus priuatur,
82쪽
Hist. Serp. & Dra c. Lib. I. 73
A uatur, ut quanta sit peccati aegritudo, minime noscat. Si anguis inuenitur adeA veneianosus, vi mordens equi ungulam, & equum ,& equitantem interimat: Diabolus moria su peccati quandoque solum pedem, ncmpe solam aisectionem compi ehendit,& paulo post equum , & equitantem , scilicet corpus ,& animam interficit. Si tempore hyeia mali anguis ob sopitam virtutem minus nocet: Diabolus etiam hyeme calamiram misminus homines affligit; cum frigus timoris Dei diabolicas vires en cruet. Si os Serpentis acutissimis dentibus est armatum, Diabolus quoq; , pro dentibus, tot peccantibus utitur, quibus interdum innocentes isdit , atq; lacerat. Item Diabolus gressum Se pentis imitatur: nam Serpens absq; ullo strepitu incedit: idein praestare Diabolus dici tur apud D. Ambrosum ; dum occulta Daemonum infestatio veluti latronum multi ludo nos identidem opprimat. Deinde occultis accessibus ; sub specie pacis nos fallit: eteriim transfigurans se in Angelum lucis, noctkm pro die, venenum pro antidoto, &antichristum sub vocabulo Christi ostentat. Immo quemadmodum sunt nonnulli Se pentes in motu segnes,similis conditionis sunt i qmones,qui ad negligentiam,& pigri-B tiam homines hortantur: & si al ij Serpentes tanta velocitate mouentur, ut volat e videantur; tales dicuntur esse Dsmones,qui ad iracundiam, & rixas homines sti inulant.
Tandem si danthir angues armentorum gregem persequentes, quoniam lacte delectenturi tales sunt Daemones, qui clanculum ad crapulam mortaleS ducunt. Rursus Suria pens odit rutam,& a mustela pabulo rutae munita abhorret: Diabolus rutam amarae renitentiae, nec non viros iustos in unda huius amaroris versantus abominatur . Iuxta illud Iob. Res tire Diabolo,ofugiet a voris. Aut iuxta illud Lucat. Νου-ιentiam egeratis,omno simi eruit sat erum Serpens Ceruum fugit,& I eonem interimit:Diabolus Ce
uos, id est homines simplices ,&perfertos odio habct, Leoncs vero, nempe luperbia tumidos interficit. Amplius Serpens hominem nudum non adoriri traditur: Diabolus vestibus affectuum denudatum,& diui ijs priuatu non aggreditur.Tandem si in India, ex Plinio, tam grandes Serpentes diuagantur, viceruos ,& tauros deguluti rep0stati tales dicuntur esse maximi Daemones,&prscipue Lucifer cum non sit potestas supra terram, quae comparetur ei qui ceruos, numpε veloces ad Dei obsequium, & t uros, C nimirum sortes, & perseuerantes in poenitentia ; tentamentis inuadunt, de lactationibus laedunt, consensu, & operationibus occidunt, & deuorant, quos postmoduin in cloacam inscriorem egerunt. Demum Serpens si necetur, non continuo reliquae parte. una eum capite mori videntur; sed truncato capite, aliae partes per aliquot temporiν spatium motu vitali fruuntur. Idem accidisset Diabolo considerandum est: etentui,qui illius multiplex caput sustulis, caeteras partes neglexit, ut interfecti Serpentis motum posteris, ad occasionem exercitationis, relinqueret. Nam memoria Serpentis sumper debet in mentem reuocare, in quam foueam vetus Serpens humanum genus duxeriti: quamquam non ipse Serpens animal irrationale homines Iaeserit, sed in illo locutus cst Diabolus. , veluti in asino Balaam Angelus, ut D. Augustinus in Genesi ad litteram exposuit. Diabolus enim fuit, qui suasionesua, hominem ad casum incitauit: unde illi Serpentis, & Draconis nomen inditum est; ut in Psalmo nonagesimo legitur. Conculca. bis Lemrem, o Drac-ι m. Hic autem perpendendum est, aeque graue e sic quempiam ad crimina impet tere, non secus ac si ipse deliqui siet: propterea grauior luit poena Se D pentis,quam Euae. Rursusq; grauior poena Eus,quam Adami:quoniam Eua Adaiarim, S E in Serpens deceperit. Hinc Manichaei hac ratione moti bruta qlioq; ratione, de intellectum praedita esse exi itimarunt, cum Deus Serpentem etiam supplicio astccerit. Hoc autem ex iaci is litteris alienum esse a veritate colligimus: siquidem Psalmogi
Phux inquit. Notiussera cat equus, mulo, ar usus non es inlinec As. Et quamuis Serpens
supplicio assectus fuerit , nihil est, quod impediat, quin eadem ratio in plantis etiam valeat: quandoquidem dixit Dominus in Evangelio. Arbor fructus nou produccnse cidatur,& in ignem proijciatur. Caeterlim Serpentem poenis allecit Deus,quemadmodum pater unicum diligens filium, qui non solum homicidae supplicium iniungi eutat, sed etiam caedis instrumentum confringit. Si animum ad peccatum ,& peccantes conuertamus; proculdubio anguis, & pe cato .& peccanti assimilatur: nam primo, ex doctrina Ecclesiastici habemus peccatum tanquam colubrum fugiendum esseῆ quoniam semper ad laesionem paratum est. Praete- tua proprietates huius animalis, peccantium, di Serpentium similitudinem docent: G etenim
83쪽
et enim si angues, r atione habitationis, inter sediscrepant, dum alij Incauernis ali in Eaquis, & alij in sylvis versantur: pariter peccantium alij loca subterranea colunt , ut Auari,alij in aquis deliciarum natant,ut libidinosi, alij tandem per sylvas honorum,&dignitatum d luagantur,ut superbienam omne quod est in Mundo,aut est concupiscere.
tia carnis, au i concupiscentia oculorum, aut suDerbia vitae. Deinde Serpens natura
liter est frigidus iit cui criminosus Ob impietatem alget: Tcmpore congressus, ex Plianio, angues ita copulantur, ut unum corpus duo capita repraetentare videatur: ita viri improbi tunc arcts iungunt tir, quando aliquem lederc cupiunt. Serpentes gradien do vestigium viscido humore in via imprimunt . criminos quoq; quacumq; profici scuntur, vestigium mali exempli semper relinquunt Iuxta illud Iob. Tolf eiis Diebusemna. Item Serpens percussus,& potissimum circa caput adeo dcbilitatur, ut vix allia quem motum pera gere queat: pari ratione homo lethali crimine a flectus, in peragen do motu bonorum operum admodum infirmus redditur , & potissmum si circa caput, nimirum si circa iuuentutem laesus fuerit. Iuxta illud Prouerbiorum. -- iuxta
et iam suam , et i m cum henueni, Mon recedet-ear Serpens etiam hominis ventrem ingre- pdiens, inde non nisi oblato lacte egreditur: homo quoq; criminibus obrutus , corpusq; Diaboli ingrestus, inde non nisi lacte diuinae misericordiae extrahi pote ih - Tandem si angues vocantur, quia angulosi, Serpentcs, quia serpant, colubri, quia colant umbras; criminos homines angulos nuncupari postunt propter fallacias, qu:bus in peragendis negocijs utuntur: nam in angulis minus est lucis, & maior copia sordium; sic praedicti
homines luce veritatis carent, quia veritas angulos non colit. Serpiant quoque, quoianiam terrenas voluptates diligunt. Iuxta illud Ccuciis. Terram comedus, nempe mundanis, & terrenis rebus tantum delectaburis. Colubri quoq; a colendis umbris , ct lo- eis tenebrosis cognominanturiquandoquide illicita negocia in locis abditis peragunt.
Serpents proprietates imitari,& pr pue quando, aduentante Vere,vsu faeni uult priastinam videndi facultatem in cauernis sere amissam adipiscuntur: peccantes capitali crimine grauati, cauernam mundanaeprosperitatis incolentes viso in Dei amittunt ideoqῆ tempore Veris,nimirum tempore gratiaeunde cgredi debent,& ad illustrandam Gvisus obscuritatem, nempe ignorantiam i mellectus, fς niculo, scilicet lectione sacra rum litterarum,& poenitentia uti debent. Rursus interest criminosi hominiet imitati naturam illius Serpentis, qui accedens ad fontem, antequam degustet aquam, ventatium evomit : homo quoq; amarum iracundiae virus euomere debet, & remittere conia seruo suo centum denarios, ut sibi decem millia remittantur. Quamobrcin D. Augu stinus ad IuIianum Comitem ct pcrfecta iustitia scribens, pronunciabat luec verba: quemadmodum quod datu Serpentis genus, priusquam ad sontem accedat, virus d ponit: ita christicola, quando ad fundendas Deo preces accedit, Omnem iracundiam,
& odium deponere debet: nam prauae cogitationes tot Serpentes csse feruntur. Siqui. dem veluti exiguus Serpentis ictus non est contemnendus, ne occultum virus per totum corpus d isseminetur: assimiliter peccantes prauis cogitationibus diti haerere non debent, ne earum venenum clanculum cordibus nostris communicetur.
Hucusq; de criminosis in genere. Modo ad particulares peccantes properandum est, inter quos primum locum sibi vendicare videmur, quis uigni estiae fortunae, insolenter II gloriamur. Vnde si in rerum natura talis reperitur SerpenS, cuius venenum per ictum sedi communicatum, semper sursum tendit, dc nec totum Occupauerit corpus; huiusq; proprium esse remedium perhibetur,patientem per pedem suspendere,ne virus aicen
dere possit. Hic Serpens dicitur c sie homo laudato pauone superbior, cuius venenum ascendit , dum ita superbit, ut neglecto hominum taetu, morum partum sibi arroget. Id autem stultitiae genus esse perhi hetur; iuxta illud. E iura es Diuos pompo seper plures. Huius autem aegritudinis nullum aliud praesidium inuenitur , nisi pes, nempe sinis humanae vitae in incnte ses pendatur, ita ut mortis contemplatio praedicitum virux opprimat. Nec immerito, quoniam in R elationibus Sanctae Brigidae, Christus homines fastuosos,&arrogantes ad angues filios suos nutrientes comparat . Siquidem Serpentini parentes filios non,isi venenatos procreare possunt; mater autem , quia caret uberibus, filium fouet, ad cout terram sugere cogatur, eum ad motum ictibus sti-
84쪽
bJ:st. Serp. de Drac. Lib. I. 7s
A mulcat, ad rapios solarcs ducit, & mollia mordere docet, ut dura tandem mordicus am
denis magis aestus . . Dei inde se se offerunt illi puccantes Serpentibus etiam similes,quos dira diuitiarium fames occupauit; nam Clemens Alexandrinus Auarum cognomina Lib. sir B uit asinum inlotcntem, lupum ciseratum, ' Scrpentem, qui verborum impostura omia maciles venenare conatur. Immo si caro Serpentis, ob frigiditatem, lcprosis exhibita,m huin statiin occultat: Auari pictate carentes frigidi sunt, & lepram, nempe propria crimina ,& vitia abscondunt , dum in locis abditis iacfarios cclcbrant contraetiis: rectius Uuari Sem imitantur naturam illius Sertantis, qui primo animalia spiris complectitur, antequam μυ- asiletibus illii sauciet, at l, cnecet: quandoquide ita ratores primum spiris obligationum nutant αligant homines , deinde eos mordendo interimunt, dum totam eorum substantiam
sisesbent: iuxta vulgata carmina. Huunt, quι spebant inopes: hi canora tactam. Vendunt, rarsis emunt, raptum Ad merce dolosa
Praeterquamquod ipsum simus, ritu Serpentis mordet, atq; inficit. Id totum practare describit D. Ioannes Chrysostomus exemplo Serpentis, qui ictu patientem soporat: Hemit. II. nam idem usuramma lare asscuerat. At Rabi Salomon ea Haebreis ita vertit. Vsiura 't Mast λs habet rauisar morsus Serpentis, qui mordet, o vulnux Paruum est in pede alicuius, Daut C non entiat, mox autem serpit, si diffunduIe vcnenum, donee seruemat adverticem eius. Sic quoq; incrementum usurae se habet, non cnim semitur, nem, cognoscitur, donec sta augem tur, G totam Danetiam abrauus exsonat. Ampliata Serpentis qliaedam natura est cuius
venenum homines sit ibiuidos etficit, & ad extinguendam hoc virus nullum praesidi uim praestantius quam fimum bubulum inueniri pincit huiusmodi Serpens est auaritia que inexplebilem auri auiditatem, & siti ni inducit. Iuxta illud.
Quoniam aliquaniso ita excreuit auri habendi cupiditas, ut suis non contenta finibus, aliena moliatur inuadere. Fimus autem bovis nimirum meditatio conditionis humanae, & frequens mortis contemplatio, huius veneni remedium singulare esse traditur. Scribebat enim D. Hieronymus. Facile contemnit Omnia, qui semper cogitat se moriturum; cum tamen diuiti;s irriti se victuros semper ect putent, iuxta illud vulgatum distichon.
D Victuros siemper, dum vim mus, esse putamus. Victora n ει o semper athleta putat.
Quam Clemens Alexandrinus non iniuria scriptum reliquit diuitias illi Serpenti esse similes, qui manu perita apprehensus illam sinc noxa circumplicat: sic diuitis ab impe a
rito pertraelatae adhaerent manibus, atque mordent, fila caute pertraelantur , manus il laesae remanebunt.
Praedictis proximi sunt luxurios , quos horaria, breui Voluptas aeternis damnat Libi scriiciatibus:hi naq; Serpentibus in aqua natantibus assimilantur: ctenim, sicut illi aquas μὴ ιαὰ
in cere solent: ita seruientes libidini in aquis socictatis hominu vcrsantes nam aquae Serpetibus. multae, populi multi , ut legitur in sacris B. blijs Dinnes inquinant, atq; corrumpunt. Quocirca, per Scrpentes, Ambrosus, Athanat: us, &alij mundanas deice .itiones inre, In Apoe. e. lexcrunt. Ideo Prisci, qui Herculcm virtutum omnium tam animi,quam corporis cory- 17. pheum constituerunt,illii angues in cunabulis elisisse scripserunt,ut homines ad prsclara . Socia nat Os monerent, ab ineunte etiam aetate voluptatem extinguendam fore.
85쪽
Sed utinam haec homines etiam senescentes in exitium non traheret: nam quamuis ob Efrigidam. & imbecillam aetatem, illis instrumenta cxplicandae nequitiis desint; animvis is tamen turpiter, & intaliciter voluptatem consectatur: ideoq; hos Serpentibus, urgen ' ' ' te bruma, torpidis apprime poterimus assimiIare ut doctissimus animaduertit Seneca: tunc enim Serpentes etiam pesti seri tuto contrectantur, non quia desint illis venenata, sed quia torpeant. Item sunt Serpentes, ob varietatem colorum, pulchritudine ita conspicui, ut in sui admirationem praetereuntes alliciant, allectosq; intuitu venenent. tales sunt meretri Meretricia ces, quae in propatulo, decora, & spectabili facie, homines libidini deditos prauis de orae pentu siderijs coercent, & tandem consensu ,& operationibus perimunt. Hinc quidam Poe-
οπα usi, ta deloemina corpori nimis studenti sic canebat. Dum nimis indultiformae, qui te videt, audi Hae iras, si ortum hoc vendere membra cupit. Legitur enim in sacris litteris. Insidiarur in udis quasi triro, se quos incautos videris in. ' ij, es. Immo publicum scortum faciem v rgineam, more Serpentis Euam decipim. ptis, habere dicitur: cum reliquum corpus in lubricum Serpentem degeneret. Sed hoc Geo eis. mirum non Videatur, iuxta illud Prouerbiorum. Ingreditur blande, Boussume autem mordebit ut Coliare. Praua enim mulier, benigna facie, ab initio hominibus blanditur. μινί. s. Iuxta illud. Fauus Hitius labia meretrico. Tractu vero temporis, homines, corum substantiam deuorat. Iuxta vulgatum carmen.
Neq; de hoc grauis admiratio animum nostrum inuadere debet: cum Ouidius in libris
Amorum sic canat. Di,i03 alitur luxuriosus amor.
,-hid. Subsequuntur homicida ,Serpetes merito appellandi,quia Ioco veneni gladio vianis ἀν ὰhf. tur . Verum hi a Serpentibus documentum haurire debent: quandoquidem talis in sis, fri india sti latur Serpens, ex Aeliano,qui si hominem pupugerit ubterraneum specumcis. amplius ingredi minime potest, quasi terra eum hospitari nolit, sed a luis sedibus i μ' per tuum mittat exilium. Quamobrem talis Serpens brumali, & aestiuo tempore er- crabundus reliquum aetatis tempus transigere cogitur: quocirca si animalia rationis expertia , ob caedes hominum, diuina prouidentia poenas luunt ι hinc viri prudentes exberpentis supplicio percipere debent, ab humana occisione abstinendum esse. Succedunt inuidi, quorum multitudo est innumerabilis , cum decantet Poeta
Hi nonnullorum Serpentum naturam imitantur. In India enim quidam Serpentes diauagantur,qui, arboribus aromaticis florentibus, inde discedunt,cum suauissimum odo. rem sustinere nequeant: mordaces inuidi huius naturae esse peihi Mur, quoniam i R cundum odorem insertunsi amicorum perstrae non possunt, cum alieno inλrtunio sem ' γ per latentur. Cum tamen, velint nolint, proximus splicem ducat vitam. Vnde merito quidam Poeta in Inuidum sic canebat. Era prosam Hiab, qui tarmina limaee ιemnis i
De his scribitur in sacris litteris. Penbknt laqueo, Di delictotur in eas. iustorum. IlNon inferioris coditionis sunt illi, qui improbos linguat sauciantis susurros quotidie F cosi M. edunt. Ideo Psalmographus de his loquitur, quando inquit. Execuerunt on asseri s a P vi magissim nocuae, qὐam Serpentum. Itaque non iniuria Sermntes appellandi erunt: PDIAE . etenim hi non sollim linguam longam, sed illam qu i motu ita veloci vibrant, vita. pi cem habere videantur: pariter malevoli triplici lingua insigniti videntur: dum mo. - . - is do catullantur, modo adulantur, modo gloriantur. Iuxta illud sacrae paginati Mali lub ν gua uam, etoia in ore risi verbalnenax lina. Id autem sine Dei usione prae- aes stare non possunt ἰ cum in sacris Biblijs Iegatur. In mutiuoquio non deerit peccasu. A 'δ' Immo sunt tanquam illi Serpentes, qui circa orificium latebrae occultati aviculas printervolitantsib c c cent , dc deuorant uti quoque clanculum aviculas, nimirtim homun iram nes in conisin plationem caelestium incumbentes obtrectationibus inuadunt. Verumis, Δ, j, ajs interdum accidit, quod euenire latet homini Serpentem pramanibus habenti, ut in
eis, hQuia alium ciacui usi m seri saepius ipse primus mordetur. Hoc Diuus Athanasiis com
86쪽
Hist. Serp. dc Dra c. Lib. I. 7
A firmabat his verbis. Malitia militas a uersus eos . qm t amuntur : sicuti uis habeti
Praedidi s associandi sunt hypocritae,qui multiplici de causa Serpentes cognominadi H ocrita sunt: primum, quia si Serpentes dolose aliquem intuentur, ut illum mordeant , dein- vardis ra de qua rant locum, in quo occultentur; si itulatores idem praestini: nam mordaciores nondus et strictibus caninis, alicui laesionem semper machinantur ; postmoduin abditos inquirut eantur ari recessus, ne alicui nocuisse videantur. Ino sunt veluti parui illi Serpentes, qui , ob guet. exilem corporis molem, visionem effugiunt: at si calcantur, Issionem Iethiseram affe runt . Sic hypocritae parui, nempe humiles, & pietate pleni apparent: at si calcantur, nimirum si aliqui cum illis versentur,& commorentur, aliquo lethali vitio inficiuntur: nam dum credunt Optimum esse documentum , quod suggeritur, non percipitur nocuis mentum, quod ingeritur. Legitur enim in sacris Biblijs . Vulne auera ut me, cr ni a Prouerb. aiar, verberauerunι me se non sensi. Caneth Π satius erit hypocritas assi nilare Serpen. a . tibus duo capita habentibus, qui utroq; modo incedere videntur: nam,&ipsi in suis B actionibus duplicem intentionem semper habent. Hoc vitium sacra pagina detestatur, Teclesiis. dum inquit. Ueo ingeἰ-:ι ter is aeuabus us. Alioquin magni Serpentes. nuncupatur μp. a. tyranni, qui tauros, idest agricolas,s ceruos, nempe mercatores quotidie occidunt. Item Haeretici Serpentes appellantur: nam scribebat D. Ioannes Chrysostomus. Sicut Serpentas in colore varij conspiciuntur, ita haeretici in erroribus varij apparent:im. m Masib.
mo veluti angues humi reptant, sic haeretici proni gradientes, nihil quod excelsum, de sublime est, pernoscere possunt.Tandem mors, J: ipla Serpens nominanda est. nam V luti haec bestia occisa, nihil noli,nisi horribilem speciem praesesen:ita mors Chiisti fide. libus mortua esse dicitur , nihil enim terribile, pinet speciem, representat.
AEGYPTII varias Serpentum proprietates, & conditiones contemplati, dia oris Hierouersa etiam Hieroglyphica imaginati sunt. Primit tu ,ex GO A l .ine, permn H Lcum. dentes anguem, non alio membro,quam ore pollcre,os significatiiri,anguem apcrto ore pingebant. Diodorus, per Serpentem voluminibus implicatu n, malum interpictabatur ,& praesertim gigantum ggnus, qui olim terrarum orbem oppresserunt: propterea omnes g gantu n itatuae,Obtortis cruribus in modum Serpentis,sculpebatur: set ' unde Poetae merito hos anguipedes nominabant, ut saperius enuclcauimus. Valentinia- ni qum occultam rerum Originem demonstraturi erpentem spiris implicatum erigi bant; quoniam intestina in aluo abdita varijs spiris inuoluta obseruarunt. Immo Prisci, g figura Serpentis, calliditatevi indicabant: proptereaquod Serpens hostem ulcisci probe norit, atq: possit. Hinc M ,ses inter bruta , prudcntissimum animal anguem nuncu- sis δε his pauit Poterit etiam quis ad i luorem tinplacab lem dcmonstrandum, Serpentem volu- ν ori, dii, minibus implicatum ,& linguis micantem trisuleis pingere: hoc enim animal stati nis .is.,.am ; lasionem sciatit, ita vesane furit, set nunquam qu.clcat, donec virus alicui iniud xit, aut prs rabie cxanimatus fuerit. Prscipuum autem,& iugeniosum hieroglyphicum illud csse opinamur,quando Aegypti , ad dcsignandum tempus,vel annuum circuitum, vel aetatem figuram Serpentis caudam sub guttur ocultantis ostendebant Ideo Virgilius de anno sic canebant. σ
Lucretius etiam ad construendum annum,Solem serpere pronunciauit sie. Uνομ'
Praeterea Serpens in longitudinem porrigitur, & multis spiris complicatur, quae multas dictum series indicare solent riin ni, hoc animal si ne strepitu movetur, atq, scipit; quod de aetate decantabat Poeta hunc in modum.
Cauda vero Serpentis sub gutture abdita, /Egyptii sorte innuere voluerunt tempus,ratione praeteriti, iuturi, & praesentis, nobis prorsus ignotum esse: quandoquidem pro
G 3 ritum Dissiliaco by Gorale
87쪽
ritum minimὸ possum us intueri, futurum nondum venit, praesens autem consistit in is Einstanti, ut docebat Philosophus, quod velocissime fugit: iuxta illud.
- -ctia pede labisur et as, Et euνrumfreno non remorante dies.
Immo scribit Valerianus,quemadmodum Serpens apud'gyptios hieroglyphicetei mpus demonstrabat, consequenter etiam ab codein calamitatem indicari poste: cum hoe vocabulum tempus Syri, &Haebrei pro calamitoso rerum stat tu ponere consueuerint. Habemus enitn apud Phalmographum. Et erit tempus eorum m serutam. Interpretes id pronuntiatum este volunt de calamitatibus, quibus, post neglectum Christum, Iudaei per tuo erant affligendi. Pariter AEgyptii Sacerdotes mundum uniuersum designaturi, figura Serpentis utebantur, dum anguem variis insignitum maculis pingebant, qui propriam caudam depasci videbatur. Hoc autem hieroglyphicum a Phaenicijs fiuste desumptum multi autumant. Serpens igitur caudam suam depascens generum immo talitatem ostendere traditur, qua Deus rerum naturam ditauit,ut principium ad finem dirigetur, finisq; ad principium reficiteretur: iuxta illud. F. sinus, at originepenrit. Hoc explorata fatetur veritas in plantis, ex quibus tanquam ex principio finis nempe fi uctus dimanat Amen producens, in quo postmodum noua plata delitescit.Alioquin circulum effigiabant, pro cuius diametro anguem reponebant: Circulus cniin formam terrarum orbis designabat, Serpens vero bonum Daemonem , cuius benefitio Oinnia vigere, ali, de perennare credebant : sicque anguis suit hieroglyphicum illius spiritus, qui per uniuersam mundi molem dissatur: unde M. T. Cicero secutus sententiam Platonis in libro de anima scribebat, terram esse sitam in media mundi parte, & circumfusam animabili, & spirabili materia, cui nomen est aer. Namq; . Egypti , & Phaenices arbitrabantur Serpentes natura diuina potiri, dum illos ine ullo attum adminiculo, more aliorum animalium,huc,atq; illuc proficiscentes perpendebant. Immo apud eas. dem gcntes, colorati angues, pro vario picturae genere, non solum terrarum Orbem , scd etiam Prouincias,& Regiones hieroglyphice significabant.Τandem eadem Serpentum figura quatuor etiam elementa indicabat; nam Serpentes ex humo nati, Torram, Gqu a lubrici, & sinuosi sunt, motum undarum fluminis imitantes, Aquam, quia sibila ad ho: iorem audientium tacitant, Aercina & demum ratione splendoris squamarum,
Deniq; ab angue potestatem, & dominium ostendi posse Prisci opinabantur: pro. pterea in dcxtra Iunonis caput Serpentis, & in lama sceptrum pingebant.cum Iuno Pre. ius Dominij apud Ethnicos haberetur. Item, duobus Serpentibus ad scini circuli curuaturam delineatis, se inuicem spectantibus, caudisq; introrsum rcflex si imperium duorum sivi ut regnantium denotabant. Sacerdotes etiam Aegyptij, ex Pierio, oblongumpit cum burpente obuolutum gestabant, in Dominij monumetit unucum olun apud Sacci uotcs AEgyptios imperium esset. Amplius quando volebant Impuratorem, aut p rcnt.ssinium quempiam Regem demonstrare, Serpentem in spiram collcctum dubiaeλ- tant, figura palatirin mcdio voluminum expressa:quandoquidem domus regia in centro totiuS I Dpcris sita csse deberet,ut omnium commodis aeque prospici postet.Nam in Plato, de ipse urbem suae Reipublicae in medio legionis, quoad fieri potest, iubct esse H collocaucam.Insuper ut ab aliquo Rege honoratam sui populi curam gcstam fitisse a tresiarcntur, in monumentis, Sei pentem vigilem, nimirum surrecto capite,& elato pectorc, sculpebant, cum hac inscriptione . CVSTOS. Nain vigilantia assidua decet Re-ΓCm,cul Dominij tutela cominissa est. Rursus, cxoro Apolline, Regem parti tantum orbis dominanti lignificare si voluisient, dimidiatum Serpentem figurabant:etenim pcr bc pentem, Rugem, de persegmentum, partem Orbis intelligebant. At Optimum Regem dcsignaturi, anguein in orbem colluetum, cauda mordicus apprehensa, piri sebant , Regisque nomen in medio spirae describebant: Scrpens enim caudam mο dens, teste hilario Valeriano, ostendebat cunet, tam maxima, quam minima curae sisse Regi, qui bonitatis famam sibi vindicauit: cum, apud Priscos, infamiae notam illi R ses sita coinparauerint, qui postpcsita rerum publicarum cura, in res priuatas tantummodo incumbcbant. Insuper, ex Pierio, sunt,qui per anguem,& eius spolium hie roglyphice monstrcm hoinmem iuuenescentem, vul ex aliqua aegritudine pristinae ia' nitati
88쪽
A nitati restitutum. Ad finem, Serpens eisiatus in parte posteriori chiserae , authore eodem Valeriano, lasciuum amorem exprimere traditur.
ID A M vir summa eruditione prsitans, in axemum Deiparae semper viris
ginis praeconium , concinnavit emblema sumpto a sacris paginis argumento, ubi legitur. Dixit Domιnus adM stem, extende manum tuam , o Vprehende Eisae. - earadam eius, extendit,or reniat, versem, eis in igituν hic de Se ponte in virgam transfigurato sermo habeatur. Delineauit Moysem tenentem caudam Serpentis,qui paulatim in virgam vertebatur. Cum titulo. AVE. deinde subscripsit tetrastichon huius generis. B Serpem EVAsuit culpa segsena veneno
s versio capias ordine aerat. AVE.
Et eam aestu AVE, meta est, nam dicitur illi, me virga in sonare MARIA fuit.
Verum CIaudius Paradinus contemplans Serpentem meum in solitudine erectum,qui rissispensionem Christi in ligno significabat, pinxit lignum in modum crucis a Serpente inrau. circudatum,&huic symbololaunc addidit tituIuin SECUM FERT OMNIA MOMTIS. Nam veluti Iudaei in Serpentem si pra lignum collocatum aspicientes a morsibus anguium sanabantur: ita hristicolae Cluistum iiituentem crucifixum, non solum acriminibus, & tentamentis Diaboli liberantur, sed etiam in dies magis , atq; magis ad patientiam,&ad c eras Virtutes excitantur. Ethnici qumis&praecipue Romani valvitudinem quondam Serpenti acceptam retulerunt, dum erpente Epidauro Peloponesi ciuitate aduecto, a peste grassante liberati fuerunt. Unde Alciatus ad hoc alludens, magnum Serpentem iuxta aram depinxit, cum instriptione. SALUS PUBLICA. D C inde subscripsit haec carmina. EMI Phallena erems E LMias in det aris
Iterum Alciatus delineauit Mercurii caduceum duobus Serpentibus coronatum, de cornu Amalthee coniuncturri,cum tali instrinione.VIRTVTi FORTUNA COMM. Em ιιλε Et subscripsit hoc tetra si chon.
Paulus Iouius restri hcc suis e clarissimi viri Alciati symbolum. Verumtamen satius esset hoc ad quoscumq; viros Musarum , Charitumq; munificentia ornatissimos transi serre.Nain virga Mercurij cum Serpentibus,& cornucopiae annexa denotat viros omni doctrinae gencre cumulatos, rerum omnium copiam facile consequi posse: eum caducaeus disciplinae, eloquentiae,sapientiae di faelicitatis notam prae se strat,& cornu Amstheae rerum omnium abundantiam designet. Catertim, in hoc genere, placuit Claudio Paradino figurare Serpentem, cauda in os porrecta, circulum formantem, & omni mictuum genete exornatum, cum titulo. IN SE CONTEXTA RECURRIT. Vol bat enim nobis significare immensam diuinae gratiae, pietatis, clcmentiae ,& prouidentiae beneficentiam: sicuti legitur apud PsaImographum. Beneiacis coronae anna benignM PIH.6 4 ratis mi. Pariter hoc symbolo author innuit Deum optimum maximum , in suppeditanda cumstaru rerum annua renouatione, largo suae munificentie imbre Omnes aspergere. At Reusnerus effgiauit templum Aesculapij cum icone Serpentis, addita hae ,,
instriptione. VIGILANDUM MEDICO. Postea inastichon huius yncris promul
89쪽
Curtist trax aviis acer est, Asse re magne' An quod fieri medicam sapias avius opem An quoa Cr 1 omnis vetus est, seperui I anguis, Pervigiles medicos sic decet esse honos Fic 'tergis re Roma coδει sub /maynetalcA δε aperte Abera cacta lue. Insili templa videt circun a Imbrisi alii;
Iupiter sit magnus proximia rima tenet.
Nem hoc a veritate alienum esse videtur: quandoquidem multi non mediocris erudi Cur inguis tionis viri, ansuc m virgam aesculapis amplexantem figurarum, ut diligentiam a Me Met m. dicis, in sanand is aegrotantibus, adhibendam patefacerent: vel ut significarent infidi fluiasy mos valetudini restitutos morbum deponere, ve luti angues, ineunte vere, spoliut ac/rcumda- vetus exuur t:vel ut insinualent,ritu Serpentuin,Medicos debere esse oculatos in morret. horum causis inuestigandis, anicquam remedia praescribantur: cum veritatem fateatur hic versus. FNon intesiecti nulla est curatio morsi. Quamquam alij, per hanc .Esculapij virgam angue vinctam, Imperatorem, orbis Ser. vatorciti manifestent. Vel sim Alciatus Serpentem mordicus caudam tenentem piruxit, in cuius circuli Set pentini medio Tritonis marini Dei Neptuni filij, Stubicinis imaginem collocauit: cii titulo. EX LITTERARUM ST DUS IMMORTALITA.TEM ACQVIRI. A lludit author ad perpetuam virorum sapientum memoriam: tuba
enim nota est ramae, Scommendationis: cum a cunctis exaudiatur. Scrpens autem in se reuolutus aeternitat m citandit, ut in lireroglyphicis assignauimus. Itaq; hoc emble male nobis insinuare vidctur historiam rerum gestatum ab trate Saturni ad nostra usq; tempora, ope doctorum virorum, manisestam esse, quae alioquin obliterata esset. versus aut cin Alciati sunt tales. Neptu 1ι iste A uius pars ultima ceram Aequorem 6 3erandicat esse Deum
Pariter Alatatus aliam hominis imaginem figurat, cuius pars inferior desinit in an. guen. roc titulo coronata SAPIENTIA HUMANA ST, LTITIA APvD DEv M.
Multi iustis de causis opinai tur Alciatum hoc in loco Cecropem primum Atheniem crepi sium Regem effigiasse: cum ille totam Graeciam Idoli rum cultu imbuerit, primus Io-mmu ia uum inuocauerit, aras erexerit, & sacra Diis dicerit,ut Eusebius, Herodotus,& alii au--Hmco thores testificantur, quae omnia, ante illam aetatem, prorsus fuerunt incognita . Immo Ma in ter marem, & taminam quaedam conubia instituos se dicitur, quae antea erant incerta, ast . & picpterea δ ,m scilicre biformis fuit cognominatus. Hinc colligundum est Sapientiam, quam primi illi Principes prasi gijs,&dolis diabolicis introduxerunt, stultitiam iuissct cum liquido constet eam valde recedere ab institutis Antiquorum Patrum, qui kScs diuinas a Noe acceperunt, carmina sunt haec. ii
M. 38. Cameraritis quoq, picturam pinus insertae in oleam exhibet ,circa quam duo angu cita umuoluuntur, non aliter, atque in caducam Mercur j pingi solent. Etenim cite 'Mineruae lauis filiae est consccrata quemadmodum Poctae fabulati sunt tanquam si
90쪽
Hist. Serp. & Dra c. Lib. I. gi
A p entia, praesidi: Mercurius vero, & ipse Iouis filius ingeniosis, deprestantibus opera tionibus praeesse perhibetur. Quapropter Author symboli, per Iouem, voluit Deli Optimum Maximum intelligere,a cuius diuina Ope cuncta dependent: ruoniam autem author Pigna cognominabatur, ut se pertinaci diligentia scientias prosequi demonstra ret, insertam pinum in oleam figurauit, cum titulo. MODO IVPPITER ADSIT. CLmerarius autem subscripsit hoc distichon.
Meminit etiam huius symboli Rustellius scriptor Italicus, ad quem , Lectorem releg mus. At Claudius Paradinus duos Serpentes circa oliuae ramum inuolutos erilauit L fm . cum inseriptione. RERUM SAPIENT CVSTOS. Quo significare conatur , cum Herox elorum gubernationem, sapientiae ,& prudentiae clauo firmari. Ex altera parte ponderantes la thalam noxam Serpentum, alia emblematum, & symbolorum genera inueni mus. Quandoquidem Florentius in lib. Emblematum estgiat hominem, qui brumali B tempore anguem calcat, cum inscriptione. IMPOTENS MALITIA. Et subscribit te uallichon huius generis.
Tempore brumab calcibus ν seras anguem, on nocet, at mens est prona nocere tame ne multos viaeas homnes tan rnriis, qui non m ammo , si vi de ciense boni.
Neq; hoc videtur praser rationem, siquidem hyeme Serpenaes veluti mortui in latibulis stabulantur, non tamen desunt illis vcnena, sed torpent: narrant etiam Porphyrium angusm venenum quidem habere, sed quia edentulus est,aliis animantibus minume nocere. Pari ratione sunt quidam homines mala meditantes, sed quia viribus crurensi ideo innocui esse videntur: at vires adepti, omne virus suum euomunt. Itaq; s pienter unusqui': ab ijs sibi cauere debet, ut eorum insidias vitans, gaudii materiam eis eripiat. Nicolaus Reusnerus exhibet picturam agricolς baculo Serpentem mactam L.a. iactis,quem, ob frigus,stre exanimem sinu λuit,sed ille refocillatus calore, nefactorem C lethaliter sauciauit. Inscriptio autem figurae est hare . MERCES ANGUINR cum mi ascriptis carminibus.
Frigore coinctam, quem rusticus inumit anguem, Impradens Mum recreat eccesm Immemar hie miseram lauaci sueι asina.
Re iris his visam, red dis icti necem. Si benefacta lotas male implex mente, bonusq; Non bene nacta quidem,sed male amputa. Ingratiosi ire nefas, Paeti F nocere
uo bene ει gratis, hoe selet esse lucro. Item Paulus Maccius immodico studio maceratus figurauit duos Laocoontis filios IALEM anguibus circumdatos, &implicatos, cum titulo. ALIUS PECCAT, ALIUS PLECTITUR. Huius emblematis argumentum desumpsit ex Virgilio tradente praedietos ,. A. insontes filiosa Serpentibus suin laceratos cum solus pater peccasset, dum hin se a i D Equum Troianum a Graecis fabrefactum violauit sic. '
Laocoomamum, O primam parua duoram Corpora narorum Serpensam exus utrumlmpiscas, se miseras marsu dedi tur artus.
Neq; hoc videtur praeter rationem: quandoquidem habemus in sacris liueris. In HO .
bus illis non aecent ultra di vires came erant uuam acerbam, ordentes Austrum obstupue-
runt. Huc sorte respexit Poeta, quando cecinit. 3 'αuisquis debram Reges , ectuntur Achitii. Quamobrem subscripsit Maccius hexastichon huius tenoris.