장음표시 사용
151쪽
intelle'n, Ouidius dentes Draconis a Cadmo interfecti vipereos nuncupauit hoe p
Vipereos dentes, ct aratos opa is in agros.
E.' Meta. Scripsit etiam Aelianus, interprete Gillio, in Cyrene murium genera, tum forma,tum colore diuersa versari r propterea quod alij tanquam feles latam facicm habeant, alij acutis muniti spinis,uiperae similitudinem prae se serant:qua de re Indigens echenatos Mures via vocitant . At Gesne rus non iniuria, apud Aristotelem in mirabilibus, ibi legunt ut ris H;Aae legendum esse .cῖνας opinatur thuuidem echidna liperam denotat, quae nihiliastic commune cum praediinis NuribuS habere videtur,qui potius echino,ratione spinarum assimiIantur; atq; lectionem hanc magis doctrinae, & lectioni Aristotelis,& Plinij com formem esse exi stimamus. Succedunt plantae a viperis denominatae. Nam in primis legitur apud Plin Ium echi
Croci dnios herba , seu crocis herba magica; cum nonnullis Graecorum Iegatur μη ἐγ ba met ε, η , nimirum herba viperina, quam eamdem cum draconica esse voluit Ma- Τμ . cer . Alibi Plinius tradit se in Lusitania noui schcthan nuper ibi repertam eiusdem p. cum dracunculo nomen elaturae, caule crassitudine pollicari,&altitudine bipedali, versicoloribus maculis nempe viperinis insigncm, ad primas Serpentum vel nationes terra erumpentem, concavo,& patulo draconis ore spectabilem,& floris stamina quasi Serpentis linguas cxerentem, quam si haberemus, merito viperariae nomine donare' δ' possemus. Bu glossa sylvestris Herbariorum dicitur echium, nempe Sinant quis Dioscoridis nomenclaturis alcibiadion , -αρα σου εχ ει ' , nimirum a vipera ἱ qu niam viperarum moisibus medeatur, aut quia semina huius planta viperinis capitibus
similia procreentur: herba hae est vulgaris flore subcaeruleo, aliquando subcinei eo, &t. Ahim interdum prorsus albo, Verum praeter hoc vulgare echium, Clarissimus vir Carcitus b Clusius echium pullo flore,cchium rubro flore; Sechium creticum describit , atqide. pingit. Item cynoglossa minor seu heIiotropium minus primum Cesalpino , siue Scor-E. Di ρan pis, ilics caerulcum Dodonei, a Cordo cchium palustre nuncupatur,forte quia ad uersus stragis Iu viperas valeat. Numenius author no proletarius aliud Ecliij, scuviperariae genus o iam id es appe ilatum re periri scripsit; quoniam folia Ocymo similia proferat,quod sane cNicander idem tradiderat, qui ambo doctrinae Dioscoridis, & Plinij adhaerentes hane plantam capitula viperinis capti thus sin ilia producere,& in vino morsibus viperarum L 24.e. I A mcderi protulerunt. Alioquin echite herba apud Plinium Scammonio similis, hodie E. te he/- dc siduratur. Nicolaus Mirepius in antidoto septuagesima supra trecentesimam , quae MI M. podagricis consurre dicitur prodidit nonnullos progentiana; chelidonium,&chi drion ponere. l ichsius hunc locum Nicolai ponderans retulit in codice graeco legi Ech Hen us. ιο ; licet alij lcgant, : si quidem Apuleius hoc nomine donauit dierba m ,
Hua ' a. quam aliter vis crinam cc gnominauit c h figuram seminis, quod viperae caput reprae fcntat. Verhm Cc so erus echidrion e se nomen chelidonis minoris, ad mentem Her με orer' niolai Barbari, existimat. Amplius scorronera herba Losellio viperaria nomina tuniqqq τνι' quoniam in nrorsibus viperinis luπmopere commendetur. rq AE- Inter lapides, gemma reperitur dicta, ut voluit Plinius, vipereis referta ma culis, colore fulco. & rupentibus notis: Illimo contrita in aqua odorem vini spirat, &L-37- Ir quod magis mirandum est, ebrietati resistit. Insuper, ex eodem et Plinio, lapis vipe Ηλ. z c. q. imus nuncupatur, Qui ex di celo vipetae viventis capite eximitur . quemadmodum Scythae prassant, quando Serpentis caput inter aures dissecant ad eximendum lapi dem quem postmodum ab eo territum dc uorari tradunt.bsn sunt omittenda loca a xiperis non en desumentia, veluti Echidnon urbs ad
I. smdea mare Aegeum sita,ut PCn ponius Mela annotauit. Reusneru Squoqi inc minit cuiusdampo. ' loci, qui a conspecta vipcra nomen sibi vendicauit , idq; eλprimit initascriptis ver
Loca a vipe sibus. ris denomν Mox G. Murgi dextra conspeximns etνhem, rara, Aucupis Henrara quaestu ima fuit, isi binae reliquis cm delegeras istam ,
Item Petrus Martyr sern cnen. t abens de insulis nuper repertis, prodidit, quod in Ia- crata prospcctu Iamica insula Hispanio Iae,atq; Cubae meridiem versus repctinus vota
152쪽
Α tex in arenosas spirat syrtes; ea aurem vocacia, ct caeca vada Hispani viperas nuncii pant; quoniam ibi multae naues, veluti vis crina cauda comprchensae implicentur. Caeretii in vipereus,&viperinus sunt nominia ad icctiva, quae dii viperas spectantia misis. denotant. Immo Apuleius hoc nomine viperatis in uritur, do in rutam vi peralem vo eat, quia Scrpciuibus,& potissimum vipc is resistat. Mirandum est, quod scrmo inter- ρbri dum vipereus quali plenus ira, &sutorc nuncupatur, iuxta illud. D dim i Drarem
Apud Graecos εχ δ αtic vipei inus exponitur, &-apud Dioscoridem ictus, vel
demorsus a vipera legitur. Dcinum Echion, praeter nomen virorum,&plantarum, de quibus antea fuit actum, significat etiam nledicam Etum,quod paratur ex vipera com- bustia in fictili novo, additis succo faeniculi,& manna thuris,quod in iustusionibus tan ες co quam utilissimum commindatur; hoc byluaticus eclaςon etiam appellauit. Quid plu Vraὸ nonne Galenus scribens ad Glauconem Theriacam nempe diae id ne is qμ φB nuncupauitὸ quoniam sit - iη:σα ι uxe=. Et so διακιδηt dicitur, quia vipera hane Di citari ingrcdiens compositionem ενδ α Graecis vocatur. Putant autem viri docti dici κ.δ,M Τμε per aphaeresim τουε, & χ in α, mutatione densae in tenuem. Alioquin Andromachus merica ATheriacam viperas recipientem Gulcnci, nimirum traii quillam indigitauit, si verit tem fassus est Galenus: cum Graecis serenitas, di tranquillitas exponatur. Allia ter Theriacae nomen nonnulli derivant απι των θη; Ain, id est a turris, & venenatis ani GHeri me malibus, quorum n oi libus haec antidotus medetur. Quamuis nomen Theriacs a vipeia ricam mris etiam deduci possit cum vipera tam mas,quam tamina Graecis. interdum λῖὲ.ν nunia cupentur, aut quia viperinas carnes recipiat. Clarissimus Maranta omni conatu nititur probare Theriacam inde denominatam, quia efficax sit aduersus ictum serarum omnium, quas, communi nomine Graeci nominant.At cuia,ad mentem Galeni,Theriaca in viperarum carne parata,Diacidnes
cognominatur: propterea Maranta id non primario, sed secundario fieri arbitratur nimirum vi caro viperina sit fomcntum quoddam in pristinam appellationi: si quidem C state Andromachi medicamenta venenis reluctantia, theriaca dicebantur. Ideo non videtur thetiae a primario a vipcris esse dencminata, nam echidnia, &non theriaca appellanda esset: cum .χώνα v iperam, ει' autem non solum viperam, sed quamlibet aliam Feram venenatam designet. QuaproptCr theriacalia vocantur quaecumqi mali gnorum Serpentum morsibus opitulantur. Ex altera parie Odilus ex Iibro de theriaca ad Pisonem colligit Andromach si huic antidoto ναθη ἱs miscuisse; ideoq; theriacam dictam fuisse, &quia morsibus eorum is Mymum medeatur,& quia ipsas Feras recipiat, utroq; scilicet ad elymum theriacae concurren Me acasstesgnificatu . Veria in licet Andromachus nomine θηρ viperain priuatim designet ,& cu da οὐ trochiscos viperinos pane sapiον nominet, nihilominus,cum Antiochi,& Mithridatis dum. compositio theriaca a Plinio cognominetur,nOS Marautae Opinionem nullo modo im probandam esse arbitramuri scilicet medicamina Serpentum ictibus, alijsq; venenis resistentia, nomen theriacae mereri. Id aperte colligimus ex Galeno, qui theriacam, a.
ante viperarum admixtionum non minus, quam hodie nominauit: immo idem GaI M . D nus allium theriacam agrestium esse asseuerauit. Quo cum ita sint, praedicta compotationi,& antidoto viperas ab Andromacho additas esse opinamur,ut tam ad ictus Seria Pentum, quam ad caetera venena praesentaneum sit remedium.
153쪽
smaragdo. CV M multa ex natura,&moribus viperarum ad redium vitr institiitum attinentia eliciantur: non erit ab re illa hoc in loco recensere . Itaq; vipera Diaboli symbolum esse perhibetur: siquide in ex doctrina Plinij, solet interdum vipera lapidem quedam pretiosum do glutire, quem postmodum Scyths diligenter cxtrahentus aduersus venena salicissime adhibent. Diabolus S ipse aliquando Iapides pretiosos, ncmpe viros iustos deuorat: nihilominus, Scythae nimirum probi viri omittcntes vitia de ventre Diaboli omni sed illitate se extrahunt,dcinde sancto vitae instituto,ian- quam alexipharmaco, aduersus crimiμum virus utuntur. R ursus secundum I'hysiologos, si vipera smaragdum intueatur statim visioncm amittit: sic Diabolus. vel citati mundus eiusdem cond itionis csse feruntur:quoniam smaragdum scilicet itan diuinis insignitum virtutibus intueri non potest, quia Oculi ob inuidiam laeduntur. I ropterea
Seneca hoc aureum pronuntiabat asscitum. rrinam ecuti seu orum est. ι ι nomnibus ι iuritanias, vinelicua δίι. sommum torquerentur. Vel possumus etiam smaragdum Beatae Mariae semper Virgini assimilare, cuius diuino aspectu Diabolus excacatur, dum Omnes
Rui sus qtiaedam viperae species, ut rerum naturalium indaga torcs referunt,tempore permixtionis ad litus proficiscos sibilo muraena euocat,quae abundis pelagi egredien , vcherco congressu, ei a sentitur. Hec vipera Diabolus esse pcrhibetur,qui sibilo tenta-ntcnti mura nam, idest animam in diuinae gratiae unda versantum euocat, ut icthali cri- n ine ei a sentiatur. Vel hanc similitudineinde Apollatis pronuntiare possumus. auos sed i Vr Dibbelus sibilo de flumine ordinis religiosi seducit. Immo in hoc sensu Iudaei apud I G ημε Mattheum propcnius viperarum dicchantur, quia Diaboli esciat aemulatores. Lyra-τ 7 συμ nus xcit at cicias de vipera,quae manum Diui Pauli momordei at,per viperam Diaboc 'σδε ιν li in i icis ictat vi & per manum Apostoli, rectum opus Dce toris, vel concionatoris, GCV quod Diabolus in dics vencno corrumpete conatur. ι andem Diabolica tentamenta DV h. σου v is crina non ina ntur; ideo,quando Iob scripsit. Vene .um asylorum,og ι , τ οι ac cμm A. uaet'ν...Multi in teipietes per aspidcm, violenta,& subita ta n tamenta,&' per vipe-I V. D a tam leuia, ct diuturna desgnant. Pratcrea mulier hanc liperae smilitudii leni cnuscre V. z non potest: siquidem veluti vipera imperfecto gaudet partu, dum aliquar do ouum,&δἰutier ἔ- inici dLm viuum faetum enititur: ita mulier quia imperfectum denotat. Iuxta it ud vuli. νο ν se sarc carmen. ια t. Famina minarem non bene sinis opus. Pariter authores memoriae artificiosae, mulierem viro insidiantem, insinuare volentes, figura viperae utuntur. Verum inter mulieres nouerca potissimum, vipere nomine,d X.iserta etΨ Danda caenam ambo ingente S irarun motus concipiunt, & blanditias, beneuoletiainstra dic, quc simulantea clanculum n Ord cnt. Iuxta vulgatum distichon.
Ira Bouercarura crum non ae gnat amania
Iadens, Hypo time calet wa malum. HSimiliter reliqui peccantes vipei eos mores imitari solent: etenim, si vipera,aduentate hyeme, secundum Physiologos, cnenum euomcs sub humo se occulit,&, Vere in eructea cauc ria is egredies aliud venenum primo deterius generat; criminosi hyeme aegritudi- pestisti, Du Γ,& calamitatu virus vitiorum deponunt,&sub terra paenitentiae pietatis, & memo-o ijaim, xi e mortisse occultant. At praetereunte aerii mnarum bruma,& verno secundae valetu-L,iis. dinis,& prospeIitatum tempore accedente,latibula pietatis, & paenitentiae relinquens, tiari tς nouum pcccati venenum generat. Iuxta illud sacrae paginae. qistrae inopia eteiriur M.t.: o. 'c --,O- rem mus ei. Iterum peccantes viperis comparantur: quoniam vipera hominem mordens tanta siti vexari fertur, ut nisi quam primum aquam iniic-nerit , disrumpatur. At, illa inuenta , atq; pota, pri s linam incolumitatem adipiscitur. Hac igitur viperae proprietate ductus Diuus Chrysis stomus viros lethalibus peccam α.3- tis obivios viperas nuncupabat; qui, nisi aquam paenitentiae potent . proculdubio in Mas h. intercunt.
154쪽
A Amplius quando ex vipera antidotus theria calis cocinnanda est,prius Fera bacillo
leuiter verberatur, ut totum virus ad caudae extremitatem trudatur, quae postmoduinprs scinditur,ut ex reliquo corpore veneno carentς Optima componatur theriaca. ΗΟ- ἡ--σmmes igitur nullii veneno vitiorum scatentes, cauda longa, nimirum spς longae vi A ci. nituntur: itaq; Deus optimus maximus volens medicanicia aduersus criminum virus parare, quando, scilicet, criminosos a viiijs vult reuocare, illos virga calamitatum affligit, deinde caudam longam, id est spem longs vite adiicit,dsi eos ad meditationem finis humanae vitae impcllit, tunc enim, prossigato criminum veneno, horum doctrina, a di exempla caeteris medicinae esse solent. Talis vipera Paulus Apostolus natione Iu daeus fuisse perhibetur, qui primirm veneno peccati plenus, tandem e cmplo, & dO- Eu, nis trina alijs medicamen tuisse dicitur: nam ipse scribens ad Timotheum pronunciauit, ii rea. quod primo suit persecutor, & blasphemus, sed a Domino percussus aerumnarum vir- sa, doctrina, & exemplis, aliorum medicina tua sit. Vicissim debent etiam peccantes nonnullas viperae proprietates imitari. Primum si
B hae bestiae visionem in cauernis hebetatam, Vere cxeuntes taeniculo recreant: ita criminosi visionem mundanis negocijs,& impietate obscuratam, aduentante diu ins gratiae tempore, illustrare, & a peccatorum caucrnis per confessionem piacularem egredi debent, nec non faeniculo sacrae doctrinae tenebrosos intellectus oculos recreare. iuxta illud Apocalypsis. Coistris inunge oculos tuos τι videas. Immo vcluti vipera pellem exuit e . . inchoans a capite:pariter peccans pcllem veterem vitiorum,sacra totius antea'e vitae his T A confessione, deponere debet, &nouam paenitentiae vestem induens semetipsum reno- sis uare. Iuxta illud Psalmi. Renovabitur Tr Aquila Iuuotus tua. Hac etiam ratione, pos--ii rasumus fateri quod peccans tanquam vipera oratione sibilat, & venenum peccati con- ,-i, Lfessione euomit, sicq: muraenae, nimirum Deo iungitur. Sed diligenter animaduerten dum, ne peccans ad morem viperae virus criminum iam iam depositum resumat.
Si accedamus ad eriminosos in specie. Prima facie, se se offerunt improbi relig osi, nisis, ni
qui aliquando tot viperulae esse videmur, quae in ventre matris crescentes totum hom- nos riunt nutrimentum, deinde statutum faeturae tempus non expectantes,disrupta aluo, in C lucem exeunt: quare hi,vi perularum ritu, in ordine religioso degentes, neq; expectantes determinatum dignitatum tempus, quas affectant, aristas religiosi ordinis leges Cas. aspernando, matrem corrodunt, Omniaq; perurbant. Propterea ad rem scribebat
Baruch. Exacerbams eum qui nutrit vos , o corrasinis nutricem via ram Hierusἶlem. Su
cedunt raptores,& sanguinarij,qui & ipsi viperis assimilantur. Ideoq; Sydonius Apollinaris referente Caelio de his loquebatur hunc in modum . L/lenire incedum amris
ad epulas, albati ad exequias, peu Π - Eccusas, pullati ad nuptias, canor mari a letanias, inforo Scythae, in tu calo vipera , in exactiombus har a. Praeterea viperae, impostores, simulatores,&Iustitiae insidiantes denotant, ut optime tradidit Clemens Alexandrinus. δ' pis. Vnde in hoc sensu apud Lucam, Iudaei εχιδνων γεννημα- , idest viperarum progenies appellabantur,non solum quia Saninis Prophetis aduersarentur,sed etiam quia veneia sim .
netae malitiae pleni doctrinam Dei suspectam redderent. Quid plura Illi, qui, euaginata lingua, aliorum famam petunt,viperae tur optimo sis, re appellandi sunt, quoniam unico linguae ictu ,& se, & audientem, & proximum pCri-
D munt. Immo ad garrulitatem vipera attinerc videtur di quandoquidem Erasmus scribebat;quemadmodum vis crini laetus matris aluum discindunt ita garruli in suam perniciem arcana promunt. Sequuntur considerandi illi,qui in iracundiam praecipites seruntur, perinde atq; naues sine retinaculis: siquidem Diuus Chrysosto inus in demon- 1, Maris stranda horum natura, viperae exemplo utitur. Dicebat enim, quod nulla vipera ita . ιμα potest animal aliquod venenare,veluti iracundia hominem,quae ferreis quibusdaἰ in , . is , unguibus eum lacerat; neq; solum nocet corpori, sed animae etiam valetudinem com iri, rumpit; cum omnes eius vires dissipet, eamq; ad proprias funetiones obeundas inuti- -- Iem reddat. Sed quid dicemus de virulentis invidorum obtrectationibus Θ quoru naturam Basilius Magnus exemplo viperae manifestat; id enim pronunciabat. Veluti viperae, dilaniato matris utero in lucem excunt;sc inuidiam concipictes semetipsos co todere, & tabefacere solent : cum homines malignos, & invidos continuus dolor con- comitetur. Hac de re Ouidius aedes Inuidiae repraesentans,inuidiam vipereas edentem
155쪽
Invidiam. Insuper saviis, quod nil aliud cst nisi in ius quida pecuniae parientis, atq; increscentis, similitudi lac vi purae non uil agit, cum la tum vis crurum parentis viscera coti Gliciat cmimitctur: ctenim usura f. cratoris praco idia dilaniat. . Vnde Ditius Clii yicisti nius solebat pion unciare Aa uod Lunerator rc bus suis nunquam iucunde utitur,ncq;hoatur, dum possidct: inimo quando iam us sibi conatum est , non tam cxultat, quod additio facta sit, quam tristatur, quod nondum usurae sortem ada quarunt. Tandem, quaninis vipcra quum libet hominem nequam denotare possit uiihilominus haereticos praecipia C,& scibiaticos designare potest : ideo iure merito Diuus Chrysostomus promulgauit haeresarchas, ad inorem viperini laetus,matris uterum discerpentis, dilacerasse, 6 disi passe fid cni Sanctit Matris Ecclesae,atq ad pi incipatum piocc ssisse. Item quemadmodum vipera mordicuς apprehendit mamini D. Pauli Apostoli, ut in Actis Apostolorurecitatur, quae tandem in ignem ab Apostoli, cxcusis suit: ira haeretici pertinacitur FChristi fidelibus aduersantes, ingenti flammarum gi bo dc bellandi sunt. In maiorcio asscrti co firmationem ferunt viperam semen per os a niarc rccipere, di libidinc inrcmperatae cupiditatis exardescente caput maris abscindite,sa tuinq; inde conccrtu venircua matris laniare: sicq; viret a firmina paricndo obit, veluti mas generado pari crat. Vipera mas, in morali doctrina, nil aliud est, quam haereticus, fa mina vcio anima hominis simi licis,&synceri propterea si ille dominam,J vcrba Cluistianae fi ici adue santia, in corda simplicium audientium dissemina uerit, proculdubio mala concipient opera, quae tandem, & audientem,&doetcrcm perimcnt. Iuxta illud malini. Concepe
His addamus jcismaticos viperae filios imitantes, quin in ventre Ecclcta nutriti,no expectantes, neq; se stinentes correctioncm,eiusdem unitatem scindunt,& rcbellantcs ab illa tecedunt. Dcmum si vipera hominem necare conatur, vicissin saliua hominis vipera extinguere nititur. Liceat igitur in praesentia vis cram ad mortem, & hominem ad Cluistum comparare: quamobrem s mois conata est, ictu,Cliristum luperarc; tan- Gdem ipse in cruce pendens, saliua proptij fineuinis, viperam, nempe mortem debellas triumphauit. Quamobrem possumus cum Dino Ambrosio, & Augustino decantare o.
Tu, deum o mortis acutio, aperuini credenIιbus regna Caelerum. Quam sentcntiam vir quidem omnigena cruditione clarus, hoc disticho, apprime rccitauit.
Mors morars morti mmem, ni morae iacisset. Calorum nobis ianua clauia ueret.
Deniq; curniam, liquido omnibus constet viperae ictum esse lethalcm: nihilominus non est talis quin alius, nimirum aspidis lethalior inueniatur. Hinc moralis doctrinae praeceptores colligunt,hominibus primarijs, S ualidis honorem,maiora bus vero,& validioribus maiorcm habendum esse. Iuxta vulgatum di ilichon.
Ad finem Seneca ,& ipse smilitudine viperae utitur ad demonstrandum, quod veluti honustum ex turpi non nascitui ; ita nec ex malo bonum: cum idum bonum, &hone- H
Ad finem moralia praecerta docent,ne in peragendis negocijs opera parcat,aliquad.b coi tu lendos esse sapicules; quod dc mortia virui a prs stabant, qui olim solcbat pe tei e ab alijs ab liac scra percustis, quibus prasidus, in tali casu, vs fuerint. Id clcsan
156쪽
A ter expli at Plato in symposiacis reserente Caelio Rhodigino huncin modum. Poria Lis 6. θαxensi sprorsus a curatis, in quem vipera mordicus ιncurreris ι bu-8ψdem Modum anιιμa. I. assectionem fucis, ct Iasionem js tantum velle parefacere, quos eadem mores quandoque i ctiaos est ererat, eeu D demum, ut qui artavium; non sint expertes gnotura maeeantur ,siquid Haum,factumae v abGrd, morbo molentiuscra ante. χuamobrem ego quoque sapiensia Bimulis cona ineratus. , Pa caeteras 'tentius ferit, inexptibiliser quodammodo orationem eiuscemori expetens, qua Uahrius, quam offera denticatus insigitur, omnιa θώμι conari, ut Soerviem mihi asseram, emas e sonu, si a sentias cordia Genus queam mare; nec Asa nunc promerem, ni rem camphilosopHa mstrem aem in1Daras esse mihι anis
PAUCA sunt adagia,quq ex natura, di moribus viperarum eliciuntur tame quς, . '.
de qualia sint, breuibus recitare conabimur. Primum dicitur. E mpera rusIM HI Ε viperastisar vipera, quando volunt denotare ex malo nihil boni prouenire posse.IMO GO,s vi solet pronunciari de illo, qui cum sordidis,&Contaminatis sit moribus, alis morata . N. integritatem persuadere conatur. Aliud prouerbium est tale. Aspua v pera. Subintel- Asas aevi ligendo venenum sumit; referturque ad homines improbos inter se colloquentra. pera. . ,1 .
Multi volat hoe adagium desumptum filisse ex apophthematibus Diogenis, qui cum aliquando vidisset mulieres quasdam inter se colloquentes, haec verba praulisse dicia utur. Aσ-t παρ . scilicet Aspis a vipera venenum sumitimauis adagium hoc possit etiam usurpari, quando quis improbus, collocutione alterius improbi, & fraudulenti deterior euadit: item quando duo homines verboru pra, stigin utentes simul loquuntur. Ideo in hoc genere aliud adagium circumfertur apud Graecos. Nimirum Σποἱ πρὸς φοίνικας. Quoniam Syri , de Phaenices sunt populi, qui MC impostura verborum fucum semper ficere nituntur. Demum aliud prouerbium huius P generis promulgatur. A vipera dema sumo M. Refertur in illum, qui cum damnum με γε acceperit, etiam reprehenditur, vel in illum, qui alienae calamitati insultat. me tecta AVFς ἀπiatum fuisse ab Atilii de tradit innutius. Quamuis alij utauerint natum esse ab illa fi- m hella, in qua auceps visco turdum in arbore morantem comprehensurus, incaute con- ρ δε culcans viperam, ab ea icthaliter ictus fuit. Hic igitur agens animam ture verba pr nunciasse perhibetur. Me miserum, animal capturus, ab alio ad interitum. captus fili. Hine postea colligunt doctrinae moralis praeceptores eos, qui alijs insidias tecidunt,
VAE sepra vim nature in genere viperarum a Sanctis Dei patrata sunt, non longe petenda esse censemus:propterea quod legimus in Actis Apostolorum, Him Diuus Paulus ad Melitensem insalam copia viperarum redundante in Cap. 23. peruenisset, & ad ignem ac dendum ultitudinem sarmentoru congregasset,vipera flainae violentia pulsam,& a famientis egressam manum Apostoli Pauli inua- Minussse.Vnde Barbari incolς,vipera de manu Sancti Apostoli pendentε intueres plana no Pauli Ap minutula labecula,sed maxima Iabe,& quide illuibili inquinatu esse cxistimaruLIdeoq; Psti demordum sanctum Iethali vulnere affectum credebant pse excussa in ignem vipera,nullam se a vipera prorsus Iasionem percepit. Tunc spectatores, cum manum Diui Pauli,nm, intumuisse, iri a mam neq; quicquam mali passam conspicarentur ipsum Deum esse opinabantur. D. Amplius legitur apud Surium in vita Sancti Charitonis,qu la a vipera, permittente Tom. s. Deo, necati fuerunt illi, qui Sanctum Charitonem in urbe Iconio Lycaoniae Prouincis Vipera S.
praedantcs in vincula coniecerunt. Siquidem vipera Dei ministra praedones mordicus Chaeritonis antium insequentcs proprio velacno expugnauit: etenim, illis praedae intentis,& in antur a v
157쪽
laborem nefarium incumbentibus, domiq: diinissa Iaaena vino plana,iam a vipera ve- Enenoso humore inquinata est. Interiin illi dciuili,&graui siti , ob iniquum lab orem oppressi, domuinq; reuersi auidissime vinum lagenae potarunt, qui paulo post onines animam dictatunt, sicq; Sanctus Charao supra vim natum a vinculis liber euasit.
. V AMVIS superitis, per Serpentis fiauram. aliis hieroglyphice demonstrata
fuerit: nihilominus hoc in loco attestamur satius csse salutem , icone viperae, designarii csi haec bestia no solum suomet ictui medeatur, sed etiam innumeris flare morbis opituletur. Radidimus quoq; in capite antecedenti Serpentis figurassa lacitate indicari.attamen in piaesentia fatemur coucnisitius csse,pictura vipers, Meretricis eadem salacitatem dcnotari: propterea quod Scut hae , ad exprimendam fainosam mm Fέ erogl hi retricem Araxam, quae grandem pecunia propud o sui corporis cincrebatur, semiuip -. et X ram, nempe famnam umbeli tenus, humana facie, reliqua vis crina, figurabant. Veiatim cuin vipera extra ordinem aliorum Serpentuin , sua sibi vendicet hieroglyphica: merogly- prima ironte Aegypti, Sacendotes, expressa viperae icone,significabant mulierem odio reum ma maritum habentem, neq; illi, nisi congressus gratia, blandientem. Hoc hieroglyphia heras πνοι- cum inde ortum esse scribit orus Apollo, quia caput maris a vipera tamina, in cogrcs- tu odio ha- fu, amputari crediderunt. Vesuti dcmonstraturi ficios adtici sus matrem conspirantes, φ. vipora loeminae hieroglyphico utebantur; quoniam inualu it apud illos opinio, quodiatus viperini, Ianiato matris utero, in lucem egrederentur. Hinc nonnulli colleg runt caulam, propterquam Prisci viperam , una cum gallo, de simia in culco paricidae
. Amplius inter nuper auctoresti aliqui scriptis mandarunt abortivum incommo, dum, hone viperae I di, mulieris suppositae, monstrari pol Ie: cum prodiderit Plinius, PQ cidaro quod mulier praegnansii studio, aut incuria viperam transcendia it, illico abortis. Item apo . delignaturi perniciem, viperam insilientem in hominem effigiabant: quamobruapud oraculum delphicnna, serpens et ad mentem aliorum,uipera,lingu lari certamine prouocans Apollinem conspiciebatur. Iinino, ex multorum opinione , Ob eamdein ra- , tinem,nostra etiam aetate, multis in locis Romi, statua Apollinis innixa trunco lauri avipera circundato visitur. Insuper Pierius Valerianus fretus authoritate Philonis co-ν. - , . tur a morsu viperae, Vulnus amatorium nobis insinuare; dum inquit morsum viperi- si, nu nainnere ad illud haeroglyphicum amatoriae mollitudinis, quod in sacris litteris
ἡ-j L . indiς turper Serpentem, qui Adamum decepit: quandoquidem probatissimi auth c i,. . p Oiuulgarunt , fomitem voluptatis, nequitiae, & mollitiei delituisse
Q. .,icitia ςvm Vim cutis maculis insignita variis, varias,&delicatas rerum omnium illec , ' M repraesentet. Et humanum genus nulla re magis, quam retum varietate astici-' tur, quia &ipsa natura varietate ad lasciuiam usq; delectari vidctur. Quibus si sum-TA , dclccton , inhaesitare luto, proniq; in laciem procum re, totoq; ventre Ari, ad morim vj rarum, serpere videmur; sicque terrestri cibo, poli habito caelesti,vesci- HA.Mi,i, mur. Ad finem Orus Apollo scribit, quod Aegypti, signtilaaturi homincm in cursu
158쪽
Hist. Serp. & Dra c. Lib. I. I I
IN multis numismatibus figura Serpentu conspiciuiatur veluti in primo capite huius libri retulimus. Verum ab his Serpentum iconibus viperas repra ictatari multi authores attestantur:quamobrem in quadam Augusti moneta,in qua licet intueri figuram manu dextra Serpentem stringentem, viperam esse multi tradunt. Deinde in altera eiusdem Aucusti, qtiae repraesentat figuram humanam manu sinistra pateram tenentem, & dextra Serpentem, viperam, in symbolum salutis esse fatentur. Amplius in Solis nummo,qui omnium author,& conseruator ab Ethnicis credebatur, duo Serpenta mi Prie. tes,vel ex sententia aliorum viperae refulgebant; quibus Iongiorem, salubrem,& tutam vitam significabant.Item cusa suit moneta qi: aeda a Republica Coorum, ut suuin ciuema, Hippocratem per ciuis cumularent honoribus, in qua, figura humana baculo a Ser. Pente circumdato visebatur, quem Serpentem esse viperam authores non proletarij perhibent, ut vitae humana adminiculum denotarent. Pariter hoc Insigne in monu re mentum Aesculapii inuentum suit. Idem de incinctis M. Aemili j Claudis Antonini,&Patistini multi merunt,in quibus figulas Sc cntuin licet conspicari.Vnde Higea I a, qua a sanitate, siccundum Pristos, non discrepabat, cum poculo in distra , & viperam in sinistia pingebatur, me icones in pluribus imperatorum nil mismatibus visuntul,quibus salubritatem,ei nokairi indicare volabant. . . .
VLTIORIS litteraturae viri,qui iuuadis studiosoru rebus nati sunt,ex variis via perarum proprietatibus varia emblemalli argumenta hauserui.Quocirca non- ου Maeram nulli remedia cx carnibus vipereis emanantia contemplantes, imum viperae ex Dipera sexhibuerunt cuin titulo. AB LODEM SALUS, ET PERNICIES Hoc argumentum desumpssse videntur ab Adriano Iunio,qui in libro Emblematum figurauit hominum ti Mcapris Elic nam porrigenrem cum inscriptione. IDEM SALUTIS, ET EXITII F MES andoqitidem Elleborum necem liominibus,3ctapris pinguedinem at lcrrepa. Em, ,hibet, dum canit. I
Nune est exutum, nune merit ma fiatis.
Alij non vulgariter eruditi meditantes virus viperinum ut Florentius,effgiauit homine expuentem in fauces viperae, cum inscriptione . SOBRIETATE VENUS SUPER A βροβι δε TVR. versus autem adscripti sunt huius renoris. D UFero utunuhominam eo persestiuis spirate me usi halenaea sides.
Concidet, o mentis sub iugacina dabit. Quare author n hoc loco,viperam pro lasciuia repraesentare videtur,ad quam domandam nihil praestantius,& essicacius ieiuno esse potest,cuius vi carnis vitia extinguntur, δε- si i ct castς cogitationes resultant.Vnde D.Augustinus non iniuria scribcbataeiunium pia g Ggat mmcm ubleuat sensum,carnem spiritui subiicit,nebulas cordis dissipat, libidinum ardores extinguit,& castitatis lumen accendit. Non debemus igitur a uatione teneri gμώ- s saneta Romana Ecclesia quadragesimali tempore,in diuino celebrando sacrificiO,li
Verba pronunciet. Corporati ι clamo etina eo ramis, mentem eouas, Urainem largδω, ct
f a. Alij pinxerunt vipera se se iacularum in hominem cum titulo.IN INVIDUM, deindc inuascriptis versibus suam sciuuiuiam sic explicarunt.
159쪽
ui vomrus νArdam mordax sermone venenum. EG Iarras tingua verba camna truci. Vipera,quaesuperasseverore et enena veneno. Confinget Dres, ningis, Hia ruas.
Alciatus autem id melius exprestisse vidctur, quando pinxit mulierem viperas voran. bi. TI. tem cum titulo. INVIDIA. cuius carmina sunt haec.
Zuam macies, or pallor habent, sepinosas oris
Tela manu e tatis pingitur Inuidia.
Disidia δε Non mirandum est talia ab auctore de Inuidia pronunciari: siquidem Ouidius in librish ,αι,, se tramlarmationum dcscripsit, & ipse Inuidiam viperinis carnibus vescentem; nam tales e G cames potius absumere humanum corpus, quam nutrire dicuntur. Ideo qui delectan-άisis rur griphis huc respicientes, solent proferre quamdam bellum semctipsam absumcntem in terrarum orbe versari,& per hane Inuidiam interpretantur. Inuidia enim vipe- Foisidia HI rae prudenter assimilatur, quoniam si vipera Letum in lucem nin edit, nisi aluo abrosa: opreis. Pari ratione liuor illum, in quo gignitur, primo assicit, & quasi conficit . Hinc colligem dum est, quam caca tem ritate capiantur illi, qui melioribus inuident . Nullum enim vitium est,quod aliquam non pariat voluptatem, praeter Inui diam,quae perpetui marru ris caulain producit. Ex altera parte Florentius contemplans congressum viperarum cxhibuit iconem viperae coeuntis, de maris caput praecidentis, cum titulo. VOLUPTATIS PRAEMIUM.sia1., Tet allichon autem subscriptum est tale.
Cum coit, o Alia Veneras tacet ebria motu Vipera, contruncat in rima marem. Hoc venus omnis halet, rimo sua gaudias duPotimari, sed/mutis carda fruentu agit.
Unde quidam vir acris ingeni j scriptis mandauit: voluptatem ore suo mei gerere, Dde fel, & in dorso anxios morsus. Quocirca non est admirandum, si Prisci fabulati sint GSaturno caelestibus regnis pulso, & Ioue dominante, Voluptatem, & Dolorem coram eo, grauissimis iurgijs, & criminibus, quibus se mutuo prosequebantur, adsuisse. Hinc Iuppiter ratus bono esse Reipublicae, inimicitias odia deleri, tunc omnes intendit ' neruos, ut hi duo litigantes conciliarentur : sed cunctis conaminibus incassum adhibi-ρ rq tu,hos reluctantes adamantina quadam catena copulauit,ut simul perpetuo manereΠ Quamobrem, qui horum unum, necessario, & alterum habet ; quoniam ubicunq; est mes, ibi quoq; si diligenter inquiratur, kl reperitur. Pariter,& apes pungunt, ut insinuent hominibus dulce inquirentibus, tandem amarorem etiam inueniri. Id priscis
Romanis non fuit incognitum, qui duas inas in uno, Scodem templo collocatas, sculicet Angeroniam ab angoribus,& voluptam avoluptatibus nuncupata venerabantur, ut cunctis hominibus patefacerent, extrema gaudij maerorem semper occupare. Iunius a praedicto non recedens argumento duas viperas congredientes delineauit, quarum laeuima caput maris amputare videtur,cum inscriptione. FTHINA IMPROBA. Comparet enim seminam, rei malam uxorern viperae farminae his versibus. H
Continuo ortam possit anhela viri. Item authores partum vipcrinum ponderantes, alia emblematum argumeta inuener . Nam Florentius dclineauit viperinos fatus ex laniata ventris aluo prodeuntes, cum ub/φει scriptione. I, STA ULTIO. deinde cecinit.
γ Feraina enens ocrederas ante maritum,
1, pisto. Couatur author,hoc Cmblemate,cunctis insinuare hominibus partam quandoqι diste cimon iamcn auferri:etenim Icripsit Plutarchus Tyriis fuisse in more, vinculis Deorum
160쪽
Asimulacra cxornare , ut innuerent Deos, ad criminum ultionem, lento pede incedere, sed iamen aliquando de male cijs paenam sumerer unde Valerius Maximus, ad rem, pic nunciabat, quod ira Diuina lento gradu ad vindictam proccdit, sed tarditatem surpticij grauitate paens compensat. Similiter Paradinus figurauit viperam una cum catulis latera ventris rodentibus, ut In Omb. aura vital i fruentur, cum titulα INGRATIS NERVIRE NEFAS. Comparat enim here r. ingrati animi vitium ad viperam,quae in congressu,admifum marem neca in eadem aia tu concepto tandem necatur. Et quoniam vipcra non solum cum faminis eiusdems pcciei, sed etiam cum muraenis permisceri perhibetur : propterea Alciatus pinxit vi- E . . I s. peram, secus mare, muraenam euocantem, hac inscriptione corronatam.REVER E;
TIAM IN MATRIMONIO REQUIRI. deinde subscripsit tale hexastichon. Ciam fiunt in et caestem peta s more si u
Alteriam debet coniugi, o usi autum. His versibus significat nobis Alciatus, puritatem,& reuerentiain in matrimonio se uandam: qua de re Basilius Magnus,exemplo congressus viperae,& muraenae, honestos coniugum mores hominibus insinuat: etenim vipera nocentissimum animal sibilo mu raenam ad concubitum euocans, reuerentia coniugij,venenum evomit. Hinc homines hoc moniti exemplo, copulae coniugalis gratia, inclementiam, & inhumanitatem deponere debent. Praeterea addit Baslius,aliud documentum ex permixtione viperae,&muraenae eliciendum esse : siquidem hae bestiae, cum sint diuersi generis, adulterium is Adulteri quoddam nobis repraesentant:quare qui aliena inuadunt cubilia,similes bestijs esse vi. similes M. dentur. Ad finem Alciatus expressit figuram Cadmi, Draconis dentes serentis, cum M.titum. LITTERA OCCIDIT, SPIRITvS VIVIFICAT. Deinde in subscriptis verta rumur. bus hos dentes appellat vipereos. At quoniam pictura iconem draconis prae se fert. C ideo de hoc in capite de dracone verba faciemus.
AFFINIA emblematibus phrenoschemata hoc in loco recesere operae pretium
esse duximus: quandoquidem ex ijsdem argumentis,ex quibus emblemata risumpta esse videntur In primis quidam Aulicuβ a Principe varijs criminatio- 1,ene δ nibus immerito vexatus, exhibuit picturam vip.rae per aluum vulneratam parientis, c-ι maeum hoc Dicto. N ULLUM MALUM IMPUNITUM. Alludebat enim ad congressum .
viperarum, quarum mas in coitu, &lamina in partu perit. Immo Perctualius a praedictono recedens argumcto, viperinos effigiavit catulos ex laeet: ta viperae aluo exeuntes cum Dicto. EN LABORIS FRUCTVS. Accedit aliud ristis. ia. D phrenuschema viri no vulgariter eruditi,qui cum Vellet mulieri in iracudiam praecipi. Ahiati nubere defigiavit mur gnam a vipera euocatam, cum hoc Dacto. DEPOSITO VE NE NO.Nam explicatum fuit superius,ad metem nonnullorum, viperam euomere virus,antequam cum muraena permisceatur. Alius omnibus disciplinis exornatus ad mulierem, quam deperibat, tale mi fit phrenoschema; nimirum iconem viperae hoe Dicto exornatam. EX HAC VITA, ET MORS . quandoquidem vipers morsus necem uia fert, sed vicissim viperina caro proprio ictui medetur.