장음표시 사용
183쪽
NARRAT Alberius, ex mente Solini, id Cerastibus inditum esse a natura , ut
homines cornibus petant, quod veritati consonum esse non videtur: legimus quidem apud Solinum, talem Cerastibus congenitam a natura fuisse astutiam, ut arenis totam molem corpoream, exceptis cornibus, obruanti quorum motu aues alliciam , quae vermes esse putantes aduolant, & protinus esca cornutorum Serpentur acuadunt. quapropter non iniuria cum Poeta canere licet.
ornaum atIollan quama stridore Cera se Bugemano cornu, quo capit hac volueres.
Item Nicander tute optimo Serpentem hunc dolosum, & insidiatorem appellauit his verbis. F
Nune potes assutam, i saevioremq; Cerastem Noscere.
Grasse, Insupergressum taxuosum Cerastes a natura compararunt. Idq; inde onum esse narrat itiose, Cri Caelius, quoniam cum haemorrhoum calcasset Canobus Menelai gubernator, ictu huius,astis. intexui. Ideo hoc conspicata Helena, & aegre serens, spinam haemorrhoi contagit, unde factum cst, ut hoc Serpentis genus, una cum Ceraste spinam confractam habere, & obliquo gressu incedere conspiciatur. Rursuin Bellonius duo a natura his Serpentibus congcnita Obseruauit, primo, quod viperarum ritu , fartu s vivos edant: secundo, quod inter omnia Serpentum genera, diutissime pinu carere pollint. Π Si temperaturam conicinplemur. Ardonus Ccrastibus temperamentum in exces-- i 1 sue didum, & maxime venenosum assignat. praeterquamquod, ex Cardano, Serpentes ρο θ' in e uda ungulam, & in stonte cornua habentes immodice sicei, di pernitiosi esse feruntur. Verum licet Cerastes pestistri sint Serpentes: nihilominus Psyllos populos, vel instinctu quodam naturali, vel ob naturalem sympathiam, non attingunt. Idcirco Psylli Gvolentes hominem quempiam num sit ex sua natione, explorare, inter Cerastes collocabant , nam; ab illis intactum ex Psyllorum progenie dimanare asseuerabant: Hine Poeta quidam ad id alludens de Atim a Psyllis progenito sic canebat.
Demum Cerastes, &Elephas naturaliter ob antipathiam quamdam a se inuicem dissentire dicuntur, nisi Volaterranus steterente Aeliano pro cornuto, hircum Cerastem, reddiderit: qua de causa Serpentes, de Grastes, ex Dioscoride, elephantiasi mederi perhibetur.
s. a DLa. 6. NON est in dubium reuocandum micam Cerastibus redundare: cum scripserit Diodorus Siculus, loca Libyae mediterranea cumulis arenarum reserta esse aridem: quo plus vitae necessarijs carent, eo varise, magni'; Serpentibus,&ijs praesertim,quos Cerastas vocant morsu lathali insignes, sunt B tiliora Ferunt hos quondam Serpentes in Aegyptii transmigrantes magnam regionis partem inhabitabilem reddidisse. Quamobrem Lucanus de praedict 1 regione loquens canebat hunc in modum.
In gladios aurata manvsstro Caesare pugnam DV fades, crperagunt ciuilia beia Cerastae.
Alibi quoq; idem Poeta ad rem scribebat
Insuper Ioannes etiam Boliemus, in libro de moribus gentium, Cerastes in Africa
184쪽
Hist. Serp. dc Dra C. Lib. I. III
A frequentes gigni tradidit: de qua regione agens Baptista Mantuanus se cecinit. Rura,et bifrepentes habitat, et D regulos inter Mille Grastarum stabula imi. misima regre L . . Praeterea Bellonius recitat,quod in itinere ex Cairo in Motem Sinai,non solum viperis sed etiam copiosos Cerastes conspicatus est. Alioquin si locum peculiarem huiusseroentis inuestigemus,ipse libenter degit in vijs,per quas plaustra aguntur,in quibus M'. occulatus obuium quempiam aggredi,& perimere postri: tua propter authores non immerito hunc serpentem vastum, & dolosurn nuncuparunt.
DIOSCORIDES venena perpendens scriptum reliquit partem a Cui astibus' b. 6.
percussam intumescere,& pustulis oborientibus duram fieri, ex qua postinoiadum lanies modo nigricaus,modis subpallida uinuit. Deinde patiens veiticine correptus,&tensis genitalibus conuulsus Ibit. Praedictis signis addit Actuariu alienationem mentis,quam ictus Cerastis inducere solet. Quamobrem Nicander haec omnia signa his versbus compledtitur.
Is sis te graium Serpens impresserat ictum, Ut similis clauo tumor, obsicuraris leuantar nitati, o afflicta non magnum parte Morem Exagitant, Derum t is mag1s inguιna tentat, Arar: ambos poplites labar, se pallente colore animis, factis arasitos orabus aeger Conspicitur, ter, tris dies ferum aethera cernit, Raroq; conceptam sugis hoc ex vulnere mort/m.
C auare ex doctriana huius authoris colligendii est,prster narrata signa, duritiem quam- clam instar capitis claui, in loco assecto oboriri, quae non ab alia causa, nisi a malitia veneni varicin indurantis, prouenire potest. Ideoq; Avicennas, & cius Assectae, per tumorem Mauo similem, dolorem partis affectae instar puncturae acus, vcl claui exposuerunt, quam sententiam nullo modo amplecti debemus: proptereaquod, neq, Diose rides neci; Aetius huius symptomatis mcntionem iccerunt. Nicanden autem intel- stere uoluit non dolorem, sed duritiam capiti clauorum similem, quae ictum Cerastis sem erconcomitatur. Dolor vcro inguinum,& poplitis obseruatus a Nicandro, ex neruorum ontractione ortum ducit. Mentis autem alienatio visus hebet do & ladotum insatio ex copiosis dimanat humiditatibus,quae liquatae per totan .eerebri restionem disseminantur. Gen italis tandem erectionem, & aliorum neruorum ML1--- contractio nem malitia caloris mirum in modum e X siccantis generat. Causa pustua- . Hitia drum decoloris lividi totius corporis ex generali doctrina Serpentum elicienda cst. Ad finem ex Aetio, eadem accidentia in morsu Cerastis, quae in morsu viperae, scd ss- δα.hianuiora, & vehementiora contingunt.
185쪽
CVM Dioscorides virus Cerastis veneno Basilisci simile existimauerit prscisio
nem membri a Ceraste percussi statiin a chirurgo facienda esse probauit: nam qui differt hoc praesidium, ex eiusdem authoris sententia, proculdubio aegroia tanti Iethum affert. Alioquin partem demorsam illico scarificandam, & ferro cande ii inurenda esse asseuerant; cui opinioni Paulus Egineta, & Actuarius adstipulantur. Non sunt praeterea omittenda multa simplicia medicamenta,que huic vulneri no vulgarem opem afferre possunt. Etenim Porta plantas squamis refertas morsibus anima lium squamosorum mirum in modum opitulari pronunciabat. Ideoq; pix ex arbore picea stillans,ad metem Dioscoridis, Cera stum ictibus cum sale illinitur. Item cedriacum sale imposita commendatur.Celsus farinam hordeaccam,necnon rutam ex aceto coctam,& nepetam cum sale, & melle permixtam praesto esse arbitratur. Immo steriacus caprilum cum aceto coctum, & parti sauciae imponendum iudicat: deinde asphodellum arefactum,magnitudine aegyptiae fabae,cum modico rutae bis pati cnti exhibet: item trifolium, mentastrum,& panacem cum aceto, necnon cassiam, ta costum,& cinianamomum in potione praescribit. Plinius pice cum polenta quandoq; utitur, interdum Castoris te stibus cum panaiace, & ruta in vino patienti medetur. Quandoq; semine ammeos ad pondus drachm rum duarum cum pari portione myrrhae adhibet. Avicennas caepam cum aceto tritam parti affecta applicat, interdum sesamum laudat: immo semen raphani,vel castorem, vel calamenthum campestre cum vino, tanquam praesidium mirabile extollit . In hoc
casu no sunt spernedi accipitres:siquide Diodorus Siculus scripsit has aues ab Aegyptijs coli, quoniam ad Scorpiones,& Cerastes expugnandoso delendos prosint. Demum Callias referente A liano in historia, quam conscripsit de Syracusano Agatho. cle,& homines,&bestias pestifero Cerastis ictu perimi asseruit, nisi vir Libycus natio- Gne Psyllus ad sanandum morsum accesserit. Hic siue accersitus,stuc sortuito aduenies,& patientem dolore afflictatum inuenerit, sola saliua dolorem mitigat: sin aegrum v hementi dolore vexatum,& quasi exanimem compererit,illico hausta aqua, os suum primo colluit, postmodum eam in poculum proiectam saucio statim propinat . At si venefica vis in patientem mirandum in modum saeuiat: tunc Psyllus agro tanti nudo nudus accumbit, & proprio corpore venenosi vigorem frangens, patientem liberat. Propterea legitur apud Elianum, quod quando virum Libycum adulterii uxoris suspitio invadit, infantem recenter natum in dolio Cerastarum pleno locat, cuius insaniatis a Cerastibus intacti se legitimum patrem esse arbitratur.
rastes Ir OCVS natalis occasionem dedit Poetis Cerastem nuncupadi Libycum, quan- Ηe ν C inis doquidem, ut supcrius fuit annotatum, in Africa hoc Serpentis genus libentistis uictoὸ simc stabulatur. Statius Cerastem appellauit crinalem, quoniam poetae crines i. Furiarum Infernalium angues cornutos esse fabulati sunti Lucanus aliquando Cerastem vagum nuncupauit; quoniam oblique, seu instar litterae.S.curuus gradiatur: ideo non est mirandum, si a Nicandro in Theriacis σκολιοπ λανης, nempe oblique incedens nominetur. Deinde anhellans,astutus,& insidiator est appellatus:proptereaquod vaframentis plenus in semitis delitescens, transeuntes inuadat: non immerito igitur Nicander Elpa την δ ιντα indigitauit.
186쪽
LAVRETVS in Sylva allegoriarum meditans improbos, & malignos Cera stum
mores,retulit hcic Serpentum genere,designari illos, qui nunia treti pote state, alios perterrefaciunt. Unde in sacris Biblijs legitur. Dan Cαν --C Viso m es smua mordens unguias eqvi, τι cadat ase/ssor euu reuo. Propterrea Cerastes Antichristum 69 etiam significare poterit, qui Claristi fideles, morsu pestiferae praedicationis, &co 'α ει nibus potestatis armatus, adorietur. Quinimo Diabolus, & ipse, ratione moruir is, ' ster Ce Ceraui assimilatur: nam si Serpens hic sabulo occultatus, ct cornibus supra arenam moesi i eminentibus, aues alliciendo eas decipit: pari ratione Diabolus ab omni perfectione abhorrcns, cornu tentamenti, viros iustos inuadens, blanda tectus specie, defrauia B dat. Amplius simoniacus perbelle naturam huius Serpentis ae inulatur: namqisi Cerastes obliquo gressu suum peragit iterii tem sitnoniaci vias in directaς calcantes, tignitates petunt. Deinde si Cerastes mole corporis arenis tecta, cornibus tantummodo detectis , aues inescat: ita si non iaci, occuItata omni seueritate, caeteros ad ferendam opem alliciunt, sed cum honorem desideratum fuerint a ssecuti, alios instar Cerastis, Simonias opprimunt. Quamobrem Ripa, iustis de caulis, ad exprimendam Simoniae iconem de- mulacram. lineauit iuuenem, quae sinistra manu Cerastem stringit. Ex altera parte ad mentem Laureti in sylva Allegoriarum Cerastes pro Iudice prudente,& potente intelligi potest: immo pro Christo, qui nouissimo die,ad reos condemnandos,maximo,& repentino horrore accedet.
ΕX eornu Cerastis utilitatem incredibilem ad prodendum venenum homines recepturos esse,multi a firmant. Etenim promulgauit Greuinus se intellexisse cornu Cerastis, prasentc vipera, aut na pullo, aut telle Pardi exudare. Id Pctrus de Abano, quem Conciliatorem vocant, in libro de venenis attestatur: quandoquidem monimentis mandauit a cornibus Cerastum, praesente veneno, sudorem emittit quoia circa Principes his coinibus in incnsa utuntur,dc manubria gladiorum ex his fabrefisti curant.
VPLICI ratione moti, historiς Cerastis illam Haemorrhoi adiungere necessariam esse duximus: primum, quoniam hic Serpens instar Cerastis, quibusdam cornuum rudimentis coronatus incedit: deinde quoniam obliquum Cerastis gressum apprime aemulatur, itaut rati ne incessus a se inuicem distingui minime queant. Itaq; Serpentis huius nomen aequi uocationem estugere non potuit: quandoquidem si appellatur haemorrhois, & haemorrhous: primitus nempe haemorrhois,apud Graecos, sanguinas eilusione paulatim factam significat, a verbo graeco alia ορς μνω sanguinem fundo. Hac de causa hoc eodem vocabulo a medicis Grscis άωρ ιιι illud es- genus venarum sedis designatur, a quibus identidem reseratis earum orificijs sanguis fuit. Pariter σιμ:ppe , ct contra ac αι-ppplic, nimirum hgmorrhous, sue haemorrhus non solum indicat illud Serpentis genus, de quo in praesentia disseritur;vertim quoq; mulicrem, quae menstruaS fluxaones patitur.
187쪽
HAEMORRHOVM Latini crscos,ut solent,imitati,hunc Scrpcntem indigita
rum. Nam . ιυπ-: ὀαις apud Eustathium legit uinculia tamen apud alios a thores, a ορροκ ὀ pro mare Serpente huius gencriS,& α' ιιι δε - ὸ pro famina usurpetui: clerivant nonnulli hoc nomen et o ae Mari ac, ncinpe a sanguine cum Textor, & Volaterranus hunc Serpcntem partim nigro, partini sanguineo coloia re rescitum esse scripserunt. Verum satius crit, ad mentem Galent, etymolagia nL seduccre ατ eis ni ματα, sciliccta sanguine , & a verbo νεω, nempe fluo , cum solo huius Serpentis ictu, sanguis ab omnibus corporis incatibus ossiuat: scribebat igitur Galenus in Tibro de theriaca ad Pisonein, quod ban orrhous, ct han Orthois, suis nominibus, smilein hominibus perniciem an crunt . quandoquidem saucij ab hoc serpc- Fle, sanguinem per os, nares , ct deniq; mr Omnes porros cCrporis e fiundantcs intereunt. Idcirco non fuit hoc ignotum Lucano,qui meditatu naturam huius serpentis a sanguine profluentcnomen inuenientis, sic canebat.
At non stare saeum miserti passi a isorem Sex et mereres Inpens saemorrhora expiscat strias.
Reusnerus quoq; in Paradiso Poetico Lucanum aemulatus sic eanit.
Hinc Georgius Ptelarius contemplans Tullum iuuenem ab haemorrhoo percussum c cinit hunc in modum, Imm. ι I demes famorrhois aspera Tulis
Praeterea hic serpens apud Ilidcit si aspis haemorrhois,apud Arnoldum,Astodius,apud luaticum Aludius ;& .pud Auicennam Asudius, 3c Sabrin nominatur: siquidem hic Gauthor verba faciens de ber p tibus, quorum ictu, sanguis ab omnibus corporis partubus dimanat,ibi Asudium de Sab in memorat, omniaq; rcccnset symptomata, quae in morsu haemorrhoi conti scre solenti Insuper hic Scrpens Alberto Allordias vocatur: imo tribus diuersis nominibus ipsae archondere videtui, duprimu de Alsordio lainde de hsmorrhoo,& demude Sabii sentionem habet: cum lisc unius, eiuldon Scrpentis Synon ima esse non animaduer teret; quoniam tantummodo inter haec nomina non autem inter naturas horum anumalium disterentia assignanda est: quamobrem in progressu strinonis, ex ictibus h rum Serprimim cadem prodire sympiomata recitat, quae in morsu haemorrhoi obscouantur . licet in s igitur scrip fit Avicennas, qui haemori houm silent io inuoluens, Ala diu in tantum, siue Sabrin nominauit. Caeterum Olaus Magnus ab Alberto deceptus tres huius Serpentis specie enumerauit, dum prima fronte de Sabri disseruit, cuius ictu omnes recludi venas asseruit, & paulo post addidit Serpentcm csse haemorrhoum nuncupatum, cuius morsu homo percussus , sanguinis fluxu perit, & tandem capite o Hsubsequenti meminit Allaru ij similem Sabri naturam participantis. Qua Dropter6 'erbis Gai Magni liac comina unius,& eiusdem Serpentis esse synonima collige dum cst. rOR-
188쪽
PARV v M serpentem haemorrhouin,& in genere viperaru esse asseuerauit Aeli
nus: quoniam forte vivos faetus, ritu viperarum, edere crediderit. Postmodum addidit pedis Iongitudinem adaequare, habitum corporis a capite in tenuitatem procedere; colore partim flammeo, partim nigro insignitu caput tanquam quibusdam cornibus inhorrescere, lento gressu serpere, obliqua, & non recta via proficisti, gradiendoq; lenem quemdam strepitum edere, quae O mnia ex Nicandro in Theriacis desumpta esse videntur: ubi inuascriptis versibus in latinum sermonein transiatis, huius Ierae descriptionem sic assignat.
Unum longa pedem, Ioragri gracmima tractu, B um quandoq; est, quandoq; Me candia forma. Onericum; satis collum, se tenuissima cauda. Binas cryti os oculos frons corama profert Splendentum quadam ra oram albentra me, S lue es, is apespopulatoreyn locustri Insuper Borri Lis, ac Uprum caput, Lorret, ct instinosius Aliqua hua paruaria ιerga Cerastae Claudicas, ex meaeo ettaeas Vpellare domo Paraum nauigium terit ranam lubrica terram Maas, is haud atio rarite trahit Ilia motu, ester aranae neum si transeat illa grabatum.
Qua mobrem caeteri Authores sententiae Nicandri adlixi entes,non solum huic serpe ti longitudinem, & latitudinem vipera minorem, sed etiam oculos igneos,&locustae similes assignarunt. Idem Aetius, R Avicennas attestantur. Immo addit Avicennas c dorsum multis notis albis,&nigris variegatum esse, & collum, in comparatione ad via peram, esse angustum, & caudam tem iorem,& dentes aequales ei inesse. Deinde hic Serpens squamis ita siccis ςst munitus, ut proficiscens strepitum sono arundinum vento concussarum similem edat. Quare una eum Pareo possumus assi mare hunc Serpentem esse corpore pusilla, ardentibus igneo quodam fulgore oculis, cute splendidissima, dorso multis notis nigris ,&albis maculato, ceruice angusta, di cauda praetenui cum corniculis supra oculos,& tandem oblique instar cerastis reptat. Quibus omnibus Matthiolus in Dioscoridem adstipulatur. Quidam, ex Hermolao, huic Serpenti ruisos attribuunt pedes, quibus obliquo incedit tramite, sed perperam, quandoquide hae niorrhous omni prorsus pede caret,ut in sequenti figura licet intueri.
HOC Scimcntis genus id fibi a natura comparasse Aelianus retulit, ut, in motu,
admodum segne,& pigrum sit.In gressu autcm marem, a tamina dignosci uaridit Actius; non ratione tardi motus, vel symptomatum,quae, ob morsum, patientes vexanti sed quoniam sqntina inferne gressum circa caudam firmat;cum mas u ui tantummodo inuitatur, & collum serpendo extendat. Alioquin naturaliter incedit, non secus, ac nauis mare sulcans: cum reptet more undae, quae assurgit, & deprimitur: siquidem haemorrhousanteriorem partem attollit,cum posterior est depressa, & vici sim. Qua de re N scander, ad exprimendum naturalem huius Ierae motum nauigij v cabulo usus est: veluti incitatis vc isibus est legendum. Eodem enim modo milIepedes,&alij hortorum vermes, quas essent elumbes , reptare vidcntur: quoniam partem anteriorem protrudunt, ventrem in terra firmant, &deinde etiam potiriora trahunt. Caulam, autem obliqui incessus haemorrhoi, nonnulla attribuunt Canobo Manelai gubernatorii qui in AEgypto, Thonide regnante, in in hanc
189쪽
Icon Haemorinthoi ad men. tem Parci.
190쪽
A hanc peram incidisse sertur; unde Helena vi huius veneni intellecta, Serpentis spinam confregit, & pharmacum exemisse dicitur ocr pharmacum enim Graeci & venenum δε modicamentum intelligunt in quem vero usum, AElianus se ignorare asseuerat. Nicandri vero sententia fuit ab Helena irata spinam huius bestiae confractam, non autem in gratiam alicuius pharmaci exemptam suisse. Quamuis spondylos Serpentum interdum aduri. & adustos elephantias , S leprae mederi manitastum sit. Versus autem Nicandri in latinum sermonein translati sunt intcs.
--- ammosa Helena cum Irim ιπH Ianoles, Euersa rediens Trosa sua, verustas Hau indigaeasa est genera, Pόanas is ad oras Venis, se adaer declinans a na venti, Flacri .gam Parais iuxta Nili ostra cla em. Namque ubi Naucisos fessissem forte Canobus Merneret, or bibulis fas Eormiret amenis, Laesa venenoses haemorrhois impiau Icus, a Riatamque talit lethao dente qu/etem. Prminus ouiparae cernens id ba Ledae, pressae meaeum Serpenti mida domum Infregis, traleq; ex sit vinculas nae 'bia amisit Fusiae dempta e corZore fugit, Et graciles haemorrho , obliquis Ceraea Ex hoc claudatradunt iam sese te ore membra.
Ex quibus versibus eliciendum est hanc fabulam ita sese habere. Cum Menelaus, post Fab lavastationem Troiae, & Helena recuperata, in Graecia reuerteretur, vi Aquilonaris venia nam Iis ti tempestate oborta, ad Nili quoddam ostium a Patrono nauis tunc Canobum nuncupatum appulit. Itaq; Canobus cum in arena Thonide dieta, quia tunc Aegyptijs Thonis imperaret, vires reficere vellet, pede haemorrhoum calcans, ab eoq; demorsus intei iit. Hinc Helena incredibili maerore, ob viri huius interitum afflictata, accurrens C tanto impetu haemorrhoi dorsum calaauit, ut inde huius Serpentis, & Cerastis species obliqud,&claudicans reptauerit. Huius fabellae nemo Priscorum meminit, praxeraE- me. hanum, qui omnia ex Nicandro desumpsit. tinnaci apud eundem Nicandrum Ron- -n rii hissandrus quoq; hanc fabulam legisse vidctur, dum sic cecinit. Glata.
Non debusset, Helena,maesus illos ea ans Renes conquassare, sedperdere prolem.
Ad finem Ardoinus contemplans naturam huius venenosi anguis, ipsam esse in exces.su calidam iudicauit , cum huius ictu orificia venarum, &meatus totius corporis iam facile aperiantur, ut inde sanguis veluti sudor egrediatur.
HV N C Serpentem in arenis aegyptin libenter diuagari inde cestigitur; quoniam Celius Rhodiginus monimentis madauit,quod hemorrhous ideo Tho- Li. IMMAnius a Nicandro fuit cognominatus, quia locis aegyptijs,quibus Olim impera- Antiq. c. s. uit Thonis,summopere delectaretur. Immo in regionibus etiam Indicis vcrsari non esse me angvis absurdum opinamur: cum Diodorus Siculus scriptum reliquerit, in eo tractu Indiae, quo cur Tho Alexandra Porum persequens , exercitum traiecerat, magnam vim Scrpentum a mus rictus stabulari, qui cum e flant parui, varietate tamen corporum distinguebantur: etenim alii meis virgis specie erant consimiles, alii densam, &hirsutam cristam arrigebant, & talis erat illorum vis morsus, ut percussis citissimam neccm adferrent. Verum si aliqui etiam leuiter Iaedebantur, grauisino torquebantur dolore, & a toto corpore sanguinem qui- Lib stae dam sudor dimanabat. Quapropter si huiusmodi Serpentes non erant haemorrhoi, iis Amm.e. 3 tamen congeneros esse credebantur. At si particularem huius Serpentis sedem inuestigemus: stribebat Aelianus fixorum cauernas ab hac Serpentum specie sum pere diligi, quod a Nacandro proculdubio desumpsit, qui in Theriacis de peculiari loco hae. morrhoi hos protulit versus, qui halino sermone sic sonat. a mi