Disputationum anatomicarum selectarum /

691쪽

POSTULATA.

Corpus humanum, perinde ac coetera animalium ac vegetaniatium corpora, eX mira Vasorum multifariam contortorum aggerie conflatur.

1 I. Haec vasa plena sunt liquoribus, perpetuo. quamdiu vivit animal, circulantibus: Neque sua desimi fluida minimis atque extremis vasorum canaliculis.

Uasa duplici motu moventur, alio accepto a fluidis quibus dilatantur, qui vocatur diastole, altero ipsis proprio, quo prius dilatata redeunt in sese dc superata stridorum resistentia constringuntur, quique systoles nomen habet: Hic ultimus restrictionis motus est vis illa elastica quam partibus corporis humani solidis naturam concesssisse nemo dissitetur, ει critis opo colitenta fluida urgentur ad circuitum Obeundum; IRFluida vero triplici motu gaudere, fuiditatis nempe, circulationis, & expansionis, seu, ut vulgo dici solet, fermentationis, ex cognita natura sanguinis, ejusque proprietatibus facile evinei Dotest.

Alternatim agunt suidorum impetus & vasorum elater; horum actio reciproca ct successiva , si aequalem, hoc est, vasorum diametro proportionatam succorum distributionem producat, con-

692쪽

stituit naturale fluida inter & solida, imo & inter solida ipsam et

aequilibrium in quo sanitatis harmonia continetur.

VI. Quemadmodum ex iisdem filis diversimode unitis atque teX-tis conficiuntur panni penes consistentiam varii, similiter partes Corporis, sive musculosae sint sive membranaceae, tendineae, li- έ.gamentosae cartilagineae , sive osseae , ut primo intuitu discrepare Videantur, ex iisdem fila mentis varie concinnatis atque complicatis efformari, consimilemque naturam obtinere, evincit accurata partium embryonis observatio; proindeque non disserre essentialiter certum est, sed tantum per contextum smictiorem aut laxiorem. Postulatum hoc nititur ulterius naturae simplicitate, qua in fabricandis suis operibus uti consilevit: Neque obstat diversitas partium a colore desumta, omnes enim ex aequo albidae sunt, dc rubrUm, quo perfunduntur, colorem a contento sanguine acceptum, elotae brevi deponunt. VII. Ratum est pannos, si1ppellectilia varia, instrumetita quaeliis

bet, caeteraque corpora durissima, continuo usu deteri, aurum ipsum, aliaque metalla diu contrectata pondere suo decrescere in die S, ac tandcm corpora ipsa quiescentia circum ambientis aeris motu eXedi atque consumi

VIII. Hunc sbi finem sine dubio natura proposuit in constituenda

vasorum fabrica, ut fluida contenta intra ipsorum cavitates retineis rentur, coercitaque ab effluxu, indesinenti circuitu totum corpus alluerent.. IX, Sicut in arborum nugleis, delineatae arborum partes coninspicuuntur, ita in ovo, prima partium rudimenta contineri, cum faniori Medicorum parte censemuS.

693쪽

Vtcunque omnia embryonis vascula in ovo distincta ac delineata sint, fluidisque repleta, alia tamen aliis esse patentiora conjicere probabile est, quo partes corporis aliae citius, aliae vero tardius excrescere evolvi possint. XI. Dantur ultima vasa & omnium minima: Quamvis Oim in numera fere sint & praeter fidem exilissima , ut Ruyschii injectionibus, Lewenhoechii eχperimentis per mi crescopium factis, imos ipsa ratione edocemur ; non sunt tamen infinita, ita ut ad ultimam divisionem non pervenire unquam liceat; nani praeterquam quod infinitum actu repugnat accedit insuper ultimum vasorum terminum facile concipi, certamque fa) in corpore contineri humorum molem, quae per certos ac determinatos numero tubulos discurre. Te, atque intra illos concludi debeat.

Haec ultima vasa compinguntur ex villis postulato UI. enumeratis : Hi vero qui Velut prima corporis stamina spectandi, teretes sunt, homogenei, elastici, solidi, nullatenus excavati. Neque huic postulato apponitur ossiuxus humoris, facta ubivis, vel minimae corporis portivaculae sectione: nam soluta continuitate fibrarum, ex quibus ultimi alicujus vasis tunica conteXitur, contalentum humorem necessario effluxurum esse cuilibet attendenti obvium est.

XIII

Nullam dari superficiem accurate perpolitam docet physica,

specula enim, marmor laevigatum, caeteraque quae tactu aut Vi-R rrr a su a) Vid. Dister de humorib. cap. I. de respiratione ct usu pum6nAm modus inquit o vasoram namerus tanto sanguini continendo certo definitar.

694쪽

su laevisuna apparent, si microscopio inspiciantur, per plures eminentias & scrobiculos objiciunt: hinc internam vasorum superficiis em inaequalem esse adstruimus.

PROPOSITIO I.

QUID SIT NUTRITIO ET QUOT UPLEX SIT

EIUSDEM GRADUS, EXPONERE.

Cupremum naturae munus nutritio est, corpus enim languere vi & contabescere alimenti defcctu aut vitio , docent inedia diuturnior, & pravorum eduliorum usus; hinc continua reparatione indiget, quae assumptorum ope perficitur, sine qua brevi ruituram esse machinam eXperiremur. Haec igitur functio generice usurpata nihil aliud est quam partium corporis restauratio. Tres habet gradus distinetos, accretionem nimirum, nutriationem simplicem, & decrescentiam, quae sibi mutuo naturaliter succedunt: Accretionis, seu quod unt augmentationis nomine intelli-Vinus hanc corporis reparationem, quae consu imptionem excedit,& in qua totum corpus in omnem dimensionem augetur Nutritio stricte sumpta vocatur, quando reparatio consumtioni aequalis est, & in qua corpus pristinum suum servat extensionis

terminumia

Denique decrescentia seu extenuatio dicitur, dum decrescit corporis moles, ct plus consumitur quam reparatur.

695쪽

D E NUTRITIONE 68ue

UTRASQUE CORPORIS PARTES TAM SOLIDAS

V ΑΜ FL VID AS REPARANDAS ESSE.

Ux solidis fluidisque Corpus humanum componiturjuxta Possi latum I. ct a. utrumque autem partium genus sita pati dispendia, in hac propositione jam demonstrandum, ut clarius innotescat nutritionis ratio Et I. Quidem sui da triplici agitantur motu ex Postillato 4 alternis solidorum vibrationibus subjiciuntur ex Postulato g. frequenti musculorum contraitione quassantur , partium aerearum ipsis circumfusarum elatere vibrantur, transfluentis materiae aethereaeitu ac reditu huc illuc impelluntur: verum tot tamque diversis moin 7. tibus agi nequeunt,quin dissocientur,comminuantur,alterantur eorum partes, eamque tenuitatem acquirant, quia apta sint exilistina vasorum secretoriorum & excretoriorum capillamenta subire, & faventibus

tam sanguinis retro sequentis impulsu, tum proprio pondere, tum organi secretorii vi systallica, coeterisque causis secretionem JUVautibus, per ductus ad corporis peripheriam tendentes foras elimi

nari.

Duplex autem est sui dorum e corpore eXcretio, una sensibilis eaque multiplex, per alvum, per renes, per Cutem, per OS, per nares, Sc. altera vero insensibilis, per diaphoresim seu insensibilem perspirationem, quae quatita sit evacuatio evincunt eXperientissimi Sanctorii observationes, quibus hanc coeteras omnes eVa acuationes simul sumptas longe superare aperte demonstravit, ita ut vel unica die tantus per eam defluxus fiat, quantus per alVum quindecim dierum spatio fieri consuevit. R rrr 32. SO-

696쪽

u. Solida impulsu circulantium liquorum assiduo, fermentativo tumultu , rigidarum eorumdem partium asperitate mutuo utrorumque affrictu, alternisque systoles ct diastoles motibus pelli,eXpandi, abradi, premi, arctari, Verbo multipliciter succuti ἐκ commoveri necessum habent; quod fieri nequit, quin vibrosae vasorum particulae , quae juxta Postulatum Iῖ. prominent & actioni

humorum praeterlabentium magis eXponuntur, laXiusve cohaerent, excutiantur ac dissitiant: cumque vita in continuo illo ac juci motu

posita sit, patet solidas corporis nostri partes detrimentum aliquod indesinenter passuras. Hujus se propositionis veritas firmatur Postulato T. ex quo evidens e si corpora humano multo solidiora & compastiora absumi 3c gracilescere id tes ante celeberrimo Boyleo) quod aliunde fatis liquet ex odore corpusculorum, quae ab hujusmodi mixtis elevantur: quid quod lapides injuria temporum cousumi atque exedi ab aere circumfluo novimus; imo dari quaedam ligna, quae intrutina pari librata momento, vel unius dundaXat horae spatio, a contranitente pondere superantur; quod profecto illorum decrescentiam manifesto ni guit. His ita stabilitis quanto potiori jure tenerae ac molles corporis humani partes solidae, tot tamque diversis motibus subjectae, & unde quaque distractae consumendae sint, nemo non videt, nisi praejudicata aliqua opinione occaecatus: mirum potius subest cur humana machina adeo exilibus ac delicatioris texturae partibus instructa, vel unico momento Vigeat, possitque tamdiu incolumis conservari. Ex his ergo planum est, utraque tum solida cum liquida ad perrennandam vitam esse reparanda, quem in finem tantis tamque

multis liquid oram sinuat & solidorum dispendiis, sagax & provida

natura per nutritionem prospexit, modo inferius enucleando.

697쪽

DE NUTRITIONE.

Potentias praedicias quibus minime partes fibrariam vasa comporis constituentium a contactu removeri possunt, superare vim, qua eaedem partes in contactim nituntur, sequenti analogismo facile comprobari potest. Compertum habemus scabra corpora etiam dimisima, puta marmor, ferrum, aurum, i c. simplici eoque leni sed pluries repetito manuum fricatu laeVigari; proindeque consequens esst motus majores, nempe lateralem Vasorum extentionem a fluidis illatam, eorundem in subjecta fluida agentium contractiones musculosarum partium nisus &c . disturbandis ac dimo-Vendis ac mutuo contactu minus reluelantibus vasorum particulis sussicere. COROLLARI VII Ι. Hinc inferes I. ex faeta solidorum abrasone relinqui vacuitates seu areolas, quas replere neces iarium est, ut vasa serVentur in tegra , neve successsu temporis contenta fluida elabi sinant. COR OLLARI U M II. Sequitur a. Quosdam ex neotericis omni coeteroquin eruditio innis Sc scientiae laude insignes, inter quos eminent C L o P T O N

ne ullo fundamento statuisse nutritionem a sola vasorum expanso, ne pendere, nulla partibus solidis advecta materia, cum enim, inquit Egregius KEILL a majora vasa sanguine dilatentur, dilatantur etiam sanguine vascula ev quibus majorum tunicae contexuntur, quo si, At dum extenduntur vasa, tunicae crastores flant. Atque, pergit, hanc cresceni methodum naturae revera familiarem esse ex uteri increm Aio, in gravidis patet cujus latera multo quidem crassiora simul ac

a) Tentamina Medico - P0sica tentam, I. de sanguinis quantitate. meri latera graviditatis tempore cros sescere negunt autores plurimi. vi . HAURICE A v Traite des Mela ies des Eemmes

698쪽

688HVGUE NOT

capaciora, intumescentibus sanguine vasis deveniunt. Quam sententiam jam dudum promulgerat S in lucem ediderat CLOPTON Η Α-vERs de re Anatomica bene meritus in osteologia nova de glandulis nutriciis b) cui celeberrimus ΜARTINUMDem. Sed rationi non est conveniens, credere substantiam solidarum partium semper in continuo tali fluxu esse, iis ordinarie 1ccedat, successionique de appositioni novi nutrimenti locum concedat ; neque ita quidem, Ut Vel semel universaliter removetur in universo illo temporis intervallo, quod inter uterum & tumulum intercedit. Idem. Nec etiam illa imminutio, quae in partibus solidis in atro LYsΥΕR c) Differt. de Humoribus, assensus est. IO. Horum autem omnium simul & eorum sectatorum hypothesm, falsitatis convincere non erit arduum sequentibus rationum

momentiS. I. EXperientiae vcrsatur, qua conflat ex pisulato T. corpora

solidissima imo quiescentia sensim consumi, quod, uti jam obser-VaVimus propositi. a. potiori ratione dici debet de partibus animalium minus solidis di continuo motis, quales sunt corporis humani

parte S.

I. Ab grasses, O c. verum quamvis illud ita esset, non exinde inferen dum , nutritionem a sola vasorum extensone fieri, cum uterus crus actus, mollis ac quasi 'ongiosus tunc vere ct proprie non nutriatur, sed tantum repleatur O extendatur.

bb Nutritionem conjicio esse potius suppeditationem paratum fui-darum, o conservation. em Plenitudinis in omnibus tubulis O vu- sis corporis, talemque continuam reparationem Jirituum, particularum nutritiarum , ct omnium humor lim in vastis, nervis θsbris, qua intersitia earum o cavitates repletae, partesque ipsae in ebita temperie conservantur, portus, inqusim, quam appost'

rhinem quandam novae materiae in pari ibus solidus.

699쪽

2. Absurdum est supponere aequalem esse in ovo ac in adultu solidorum molem ac pondus, neque animo concipi potest, quo pacto tenue embryonis corpusculum in ovario latitans, simplici va- forum extensione & absque additamento nOVae materiae corporis gigantei magnitudinem aequare posset. q. Non congruit haec hypothesis cum ovorum in tesiphis

apparet , a defectu proprie substantiae est, sed potius a subsidentia

vasorum , siccitate fibrarum, sive exrnanitione interstitiorum, ac evacuatione aliarum cavorum & continentium partium, quae omnes a defectu debitae quantitatis eas distentas conservantis, ct cavitatum debitam amplitudinem tuentis contrahuntur, adeo ut latera vaserum& filamenta inter quae interstitia formata sunt, quae antea perabundantiam volatilis & fluidae materiae ampliores ac distentae conservabantur, propius ad invicem accedant accollabastant, parsque

ad quam haec vasa & interstitia pertinent, tantum de sua latitudine& crassitie necessario perdat, quantum ejusdem ab eorum plenitudine re distentione oritur & dependet Liam. Nutritionem ossiiura dicit, non esse reparationem substantiae eorundem sive partis solidae, aut successionem novarum particularum in locum illarum, quae destructae & absumptae sunt, postquam jam assimilatae fuerant.

Idem. Nutritio nihil aliud ost, quam perpotQa quaedam re stauratio & plenitudo humorum eX Uno chylo confectarum, c. 29. Idem. Eacultates nutritivas eXtensiles Vocat, cap. 3I. Idem. Vires & nutritio in humorum turgescentia ac plenitudine consistunt, cap. 28.

c) Rursus sanguinis diu si ι tanta Use oportuit, ut Ῥὶres conserven- cur ex plenitudine, atque vasorum perpetua distento parimit bara eo incrementum quotidianum instimatar, in quibus nutrittioni: quoque linica rauιρ est, cap. I.

Tom. III.

700쪽

Muliebribus delitescentium mollitie: Nam si aequale, ut esse deberet, solidorum pondus ovis inesset, deberent illa ob majorem partium unionem & strictis imum contactum, soliditatem quasi adimant tuam obtinere, quod falsum est.

Xuros quis non perspicit 3 Unde vasa continendis coercendisque fluidis a natura dicata, juxta postulatu in , 8. muneri suo fungendo brevi imparia fierent, totiusque machinae humanae moles cito cor

rueret.

poris soliditas, neque enim major est in oste quam in carne musculosa tubulorum expanso, quod tamen necessarium foret. 6. Si a simplici vasorum extensione nutritio fieret, sufficeret fluidorum quantitas, & sola aqua assumpta , pari modo corpus augesceret viresque sustentarentur, ac pinguibus sa) cibis & boni succi, quod falsum e ste quotidie experimur. Idem quoque fateri videtur jam citatus LusTER , dum loquendo de nutritione plantarum, ait b) illas mera aqua nec vivere , nec germinare , sed Itirco ratione opus habere. 7. Hic speciatim coarguendus est CLOP ΤΟΝ Η AVERs, qui primus quod sciam) hanc opinionem in lucem protulit: tile enim a se ipso videtur descendere dum solidarum partium substantiam aliqua ex parte quotidie absumi, suceumque nutritium partibus apponi accretionis tempore constetur; negat tamen illud fieri per totum vitae curriculum ad nutritionem & senilem contabescentiam, quasi vero partes corporis solidae in utroque nutritionis gradu rein paratione non egerent 3 CORO M